Bronnen bij Menswetenschappen, regels: man of vrouw?

De volgende zaak is opgedoken na het schrijven van het artikel, maar er zijn eerder genoeg soortgelijke zaken geweest (de Volkskrant, 29-08-2009, door Ellen de Visser):
  Seksetest | Medisch specialisten buigen zich over het mannelijke uiterlijk van de Zuid-Afrikaanse wereldkampioene 800 meter Caster Semenya (18)

De grote vraag is: waar trek je de grens tussen sportman en -vrouw?

De atlete Caster Semenya wordt onderzocht op haar sekse. Dat klinkt simpeler dan het is.

Wat maakt een man een man en een vrouw een vrouw? De geslachtsorganen? De chromosomen? De hormoonhuishouding? Over die complexe vraag buigt een team medisch specialisten zich de komende weken bij het onderzoek naar de Zuid-Afrikaanse atlete Caster Semenya. De 18-jarige wereldkampioene op de 800-meter bracht de atletiekwereld met haar prestaties en haar uiterlijk vorige week tijdens de wereldkampioenschappen in Berlijn zo in verwarring, dat de internationale atletiekfederatie IMF voor het eerst sinds ruim vijftien jaar geleden de seksetest werd afgeschaft, duidelijkheid verlangde.
    Maar duidelijkheid blijkt lastig, want de natuur is soms grillig. Pim de Ronde, endocrinoloog in het Amsterdamse VUmc, behandelt mannen die genetisch een vrouw zijn (omdat ze twee X-chromosomen hebben), en vrouwen die genetisch een man zijn (met een X- en een Y-chromosoom).
    De mannen hebben het XX-malesyndroom: tijdens de deling van de geslachtscellen heeft zich een translocatie voorgedaan, waarbij op het X-chromosoom een stukje van het Y-chromosoom terecht is gekomen, met daarop het SRY-gen, verantwoordelijk voor de ontwikkeling van de zaadbal. De vrouwen hebben een Y-chromosoom, waardoor zich in de embryonale fase zaadballen hebben ontwikkeld. Maar die werken niet en geven geen testosteron af, waardoor ze een vrouwelijk uiterlijk krijgen. Soms ontbreekt bij hen een bepaald enzym, dat de testosteronproductie doet haperen.
    Andere mogelijkheid: het lichaam is ongevoelig voor androgenen, de mannelijke hormonen.
Dat androgeen ongevoeligheidssyndroom komt in allerlei gradaties voor, zegt De Ronde. 'Als de ongevoeligheid compleet is, betreft het vrouwen zonder baarmoeder en eierstokken maar met een zaadbal in de buik. Bij de incomplete vorm is er enig effect van testosteron, maar zien ze er toch uit als een vrouw. Vaak zien we dan bij de geboorte een afwijkend geslachtsorgaan.. De clitoris is onder invloed van het testosteron te groot.'
    Niet alleen de chromosomen, ook de hormonen kunnen voor verwarring zorgen. ...
    Die vraag is met geen enkele test te beantwoorden, schreef de Amerikaanse hoogleraar bio-ethiek Alice Dregger vorige week in The New York Times. Moeten vrouwen met een X- en een Y-chromosoom voortaan verplicht met de mannen meedoen?, vroeg zij zich af. ...
    Een handboek ontbreekt, constateert hoogleraar Dregger in The New York Times. Het is onmogelijk een lijst met aandoeningen op te stellen die uitsluiting van sport betekenen, zegt De Ronde. 'Het gaat om zeldzame aandoeningen die in talloze gradaties voorkomen. Waar leg je dan weer de grens?' ...
 
En ondanks deze randgevallen, is er niemand die voorstelt om het verschillen tussen de groepen "man"en "vrouw" maar op te heffen.
    Oh, vergissing, dat is wel zo. Ook in dit opzicht zijn er dwazen die op grond van ideologie, in dit geval ook een gelijkheidsideologie, natuurlijk, die dat inderdaad voorgesteld hebben. Het hoogtepunt van deze beweging lag in de jaren zeventig, tijdens met de emancipatiegolf, maar ook nu zijn er nog geesten die deze vorm van "verlichting" aanhangen.


Naar Menswetenschappen, regels , Menswetenschappen, huidig , of site home ·.

29 aug.2009