Bronnen bij Terugkoppeling: meekoppeling

De vorm van terugkoppeling die aangeduid wordt als "positief", of "meekoppeling", heeft meestal een negatieve uitwerking - zelfs in relatief onschuldige gevallen als onderstaande (de Volkskrant, 22-01-2011, column door Ionica Smeets):
  Waarom er, onvermijdelijk, soms twee trams tegelijk komen

Vorige week moest ik weer eens heel lang wachten op tram 9. ... Toen eindelijk de juiste tram de hoek om kwam, zag ik dat erachteraan meteen nóg een tram 9 kwam.
    Was dit na de ov-chipkaart een nieuwe manier om reizigers te pesten? ...
    In de tram bedacht ik echter dat het onvermijdelijk is dat trams geregeld op deze manier samenklonteren. Stel dat de trams normaal gesproken 10 minuten na elkaar rijden. Als een tram op de een of andere manier vertraging oploopt (met toeristen die moeizaam vragen of deze tram naar de Dam rijdt, een fietser die in de rails klem zit of een verhuisbusje dat op de trambaan wordt uitgeladen), dan verzamelen zich bij zijn volgende haltes iets meer passagiers.
    De tram komt daar immers wat later en dus hebben mensen langer de tijd om aan te komen bij de halte. Vervolgens duurt het instappen wat langer, waardoor de tram nog meer vertraging oploopt. Waardoor bij de volgende haltes weer meer mensen zullen staan te wachten. Waardoor het instappen nóg langer duurt, enzovoorts.
    Het is een proces dat zichzelf versterkt. De eerste tram na de vertraagde tram heeft het extra makkelijk, want daarop staan juist minder passagiers te wachten. Deze tram zal dus juist een beetje inlopen op zijn schema. En op een gegeven moment zullen de twee trams pal achter elkaar rijden. ...

Dit soort gevallen is dus alleen te voorkomen door menselijk en planmatig ingrijpen. Een wijsheid die sinds de jaren tachtig, de tijd van de opkomst van het neoliberalisme, volledig verloren is gegaan.


Naar Psychologische krachten , of site home ·.

22 jan.2011