Bronnen bij Psychologische krachten: hoogsensitiviteit

Sensitiviteit van emoties heeft net als alle nadere psychologische eigenschappen een breed spectrum, met aan één uiteinde de hoogsensitiviteit. Hoe dat in de praktijk uitwerkt is natuurlijk een kwestie van verhalen van patiënten. Hiier is er een aantal (de Volkskrant, 17-11-2018, door Margreet Vermeulen en Ianthe Sahadat):
  Extreem gevoelig en ongelooflijk genegeerd (door de wetenschap)

Ze ervaren de omgeving veel intenser dan anderen, en ze zijn met velen. Terwijl rond hoogsensitiviteit een industrie is ontstaan, doet de wetenschap het meestal af als een modegril. Is het meer dan dat, en zo ja, is het ook een probleem?

Het laatste deel van die kop is vermoedelijk gevolg van het feit van het vrij psotoeve imago dat hoogsensitivtiet heeft. Door het hoge percentage "pretlijders" zoals aaneeduid door de term 'industrie'.  Die de sfeer "verpesten" voor het veel kleinere aantal van de echte lijdenden.
    Ook de tussentitel zijn hoogillustratief:
  Tussentitel: Het komt best veel voor, bij ongeveer 20 procent van de mensen waarschijnlijk - Judith Homberg - Neurobioloog RadboudUMC

Neen. Dus.
  Tussentitel: Hoogsensitiviteit hangt sterk samen met lage emotionele stabiliteit en hoge openheid voor nieuwe ervaringen - Jaap Denissen - Hoogleraar psychologie

Tja .. Dat is een tautologie (twee keer hetzelfde zeggen). Oftewel: men weet er dus inderdaad niet veel over.
    In de vorm van voorbeelden:
  Cabaretière Karin Bloemen heeft het, actrice Liesbeth Kamerling en schrijver Arthur Japin hebben het, Dolores Leeuwin van Klokhuis, het buurjongetje op de hoek, die moeder van school, de cursiste op yogales, de collega op kantoor: hoogsensitiviteit. Het fenomeen dat sommige mensen - van jongs af aan - anders zijn dan anderen. Dat ze uitgeput raken van veel geluid en licht. Dat ze na een feestje minstens een dag moeten uitrusten. Dat ze vaker moeten huilen, meer tijd alleen nodig hebben. Dat ze de emoties van anderen net zo sterk ervaren als die van henzelf - en zich ook verantwoordelijk voelen voor het welzijn van anderen. 'Stel je niet zo aan', kregen ze als kind vaak te horen.

Allemaal dus "punten" op de schaal van psychopathie naar hoogsensitivitiet del veel dicht bij de hoge dan bij de lage kant liggen. Maar dat er een echt geval van hoogsensitiviteit bij zit is niet erg waarschaijnlijk. In ieder geval niet bij die eerste lui die regelmatig in het openbaar optrden.
   Maar ja, het staat dus goed, hè ...:
  Sinds het begrip hoogsensitiviteit werd gemunt, door de Amerikaanse psychologe Elaine Aron in 1996, is er een hele industrie opgetuigd. Met gespecialiseerde arbeids- en organisatie-experts, coaches, congressen, cursussen, zelftesten en internetfora waar mensen met hoogsensitiviteit elkaar steunen. Er zijn stapels survivalgidsen voor volwassenen, ouders en kinderen: Help... ik voel zoveel, Overprikkeld, Leven zonder filter en elk nieuw boek maakt een goede kans een bestseller te worden. Ondertussen blijft het aantal 'kliks' op websites met artikelen over hoogsensitiviteit maar stijgen.

Wat over de diversiteit van de verschijnselen:
  Hoogsensitiviteit is geen eenduidig begrip. Bij de een ligt de nadruk op overgevoeligheid voor licht, geluid en drukte. De ander is super empathisch, zoals schrijver Arthur Japin vorige week in deze krant vertelde: 'Ik weet te goed wat er in een ander omgaat. Dat gebeurt ongewild, ook bij mensen die ik niet ken of alleen van verre zie.' Ook als het om nieuws gaat, komt alles bij hoogsensitieve mensen harder binnen. Zo kijkt Liesbeth Kamerling geen nieuws, ze leest geen kranten en gebruikt geen sociale media. Vrijwel allemaal hebben ze geregeld de behoefte om alleen te zijn. De neiging tot piekeren - of positiever uitgedrukt - om te reflecteren, is ook iets waar veel hoogsensitieve mensen zich in herkennen.

Nog ee specifiek geval met de diepte van de verschijnselen:
  'Een onaardige ober een ik kan wegwillen'

ctrice Liesbeth Kamerling (42)

'Vorig jaar benaderde Psychologie magazine me als Hooggevoelige Bekende Nederlander. Ik dacht: huh? Ik had nog nooit van hoogsensitiviteit gehoord. Adhd, Add, Hsp, al die namen, daar had ik ook een beetje moeite mee. Toen ben ik me erin gaan verdiepen. Er ging een wereld open, eindelijk snapte ik wat er met me aan de hand was. Of eigenlijk, wie ik ben en hoe ik daar het beste mee om kan gaan.

'Op mijn vijftiende ben ik een keer ingestort, ik kon alleen nog maar huilen. Omdat ik zo uitgeput was geraakt van alle gevoelens van anderen die ik had opgezogen. Dat begreep ik vorig jaar pas. Een aantal jaar geleden heb ik een burn-out gehad. Ik was een brok zenuwen, had een permanent stressgevoel. Alsof ik niet meer uit mijn rode zone kwam. Nu weet ik: ik moet mijn grenzen goed bewaken en mezelf serieus nemen. Als ik dat zo hardop zeg denk ik meteen, wat klinkt het suf. Maar het is echt megabelangrijk en heeft me zoveel gebracht. Het is lastig om toe te geven dat je snel overprikkeld raakt of hooggevoelig bent. Het is al snel gezeur. Nu denk ik: hoe meer mensen erover weten hoe beter.

'Die grenzen kunnen heel sullig zijn. Af en toe nee zeggen, niet altijd denken: dat doe ik wel even. Stille momenten inbouwen, even alleen zijn, de natuur in, vroeg naar bed, lezen, klassieke muziek luisteren. Niks groots eigenlijk. Je hoeft er ook helemaal niet over te praten. Goed voor jezelf zorgen, dat kun je gewoon stiekem doen.

'Het leven is er leuker van geworden, eenvoudiger. Ik vind mezelf geen zeikerd meer als mijn hersenen op error gaan wanneer mijn man luidruchtig de bestekla inruimt. Ik zie het zo: mijn voelsprieten staan gewoon scherper afgesteld. Er zijn veel geluiden die bij mij heftiger binnenkomen. Mijn zonen die gillen, en eentje schraapt soms zijn mes en vork over elkaar - een marteling.

'En ik ben heel gevoelig voor sfeer. Een onaardige ober in een restaurant kan maken dat ik weg wil. Of boodschappen doen. Dat kan bij de ingang al misgaan als een moeder boos is op haar kind. Een chagrijnige caissière, de drukte, de muziek, dat felle licht, en geïrriteerde mensen als ik dan niet snel genoeg op mijn fiets vol tassen wegrijd. Daar kan ik helemaal op leeglopen.

'Nu weet ik dat ik mezelf in acht moet nemen. Doe ik dat niet, omdat ik denk, ach stel je niet aan, dan wordt het alleen maar erger. Dan verdwijnt mijn relativerings- en incasseringsvermogen. Dan word ik kattig tegen mijn kinderen, ben permanent onrustig en gestrest en tegelijkertijd heel moe. Als ik goed voor mezelf zorg kan ik intens genieten, van kleuren, lieve mensen, wandelen met de hond, de bomen in de straat.'

Al die voorvallen schreeuwen: ADRENALINE!!!. of beter: noradrelanine, de variant die in het brein gebruikt wordt. Het emotie-regelsysteem geeft bij haar voortdurend het signaal "ALARM!!!" af. En "alarm" in he brein is de afgifte van noradrenaline.
    En alle gemelde reacties bevestigen dat.


Naar Psychologische krachten , of site home .

12 jan.2019