Bronnen bij Houding top V, netwerken: politiek en bedrijfsleven
Een van de meest illustratieve vormen van netwerken is die zichtbaar wordt bij
"transfers" van politiek (en hoge ambtenarij) naar bedrijfsleven en omgekeerd
(hoewel dat laatste veel minder voorkomt, in verband met de factor geld).
Onderstaand een eerste bron, hoewel er hier zeer vele van zijn. Het betekent dat
degenen die in politiek en ambtenarij de besluiten nemen, deze doen met
het belang van het bedrijfsleven in het achterhoofd, en waarschijnlijk ook in
het voorhoofd. Hierbij aangetekend dat er best goede redenen zijn om aan het
belang van het bedrijfsleven te denken, maar dat dit zelden het soort belangen
zijn waar dit soort mensen voor opkomen - hen gaat het meer om het geld dat ze
er persoonlijk uit kunnen trekken, in plaats van export of arbeidsplaatsen.
Uit: De Volkskrant, 09-11-2005, van een verslaggever
Topambtenaar vertrekt naar NIB Capital
Topambtenaar Kees van Dijkhuizen van het ministerie van Financiën
legt per onmiddellijk zijn functie neer. De thesaurier-generaal wordt de nieuwe
financieel directeur van de commerciële bank NIB Capital.
Van Dijkhuizen (49) wil de schijn van belangenverstrengeling met zijn nieuwe
baan voorkomen. Van Dijkhuizen heeft een zeer goede relatie met minister Zalm
van Financiën. Op voorspraak van Zalm polste premier Balkenende Van Dijkhuizen
aanvankelijk als minister van Financiën in het kabinet Balkenende I. Zalm was
daarin de beoogd minister van Volksgezondheid. Van Dijkhuizen sloeg het aanbod
echter af. ..... Met zijn overstap
naar het bankwezen maakt hij een eind aan een ambtelijke carrière van
zesentwintig jaar, vooral op het ministerie van Financiën.
Red.: Dat van de schijn van belangenverstrengeling
tegengaan is natuurlijk alleen maar een doekje voor het bloeden.
Nog een aantaal voorbeelden:
Uit: De Volkskrant, 02-02-2011, door Tjerk Gualthérie van Weezel
Wat ziet Ernst & Young in Jan Peter Balkenende?
Jan Peter Balkenende is van de straat. Hij wordt vier dagen per week partner bij
accountantsbureau Ernst & Young. Hij werkt al een dag per week als hoogleraar.
Wouter Bos ging ook al naar een accountantskantoor, wat hebben oud-politici daar
te zoeken?
Het zal Ernst & Young niet om de kennis van begrotingen te doen zijn.
Oud-politici hoeven ook geen jaarrekeningen goed te keuren. Balkenende wordt,
net als Bos, adviseur. Ernst & Young, dat wereldwijd 144 duizend werknemers
heeft, adviseert bedrijven bij strategische vraagstukken. ...
Is dit een opmerkelijke stap voor een oud-premier?
...
Er zijn wel meer oud-premiers die de overstap naar het bedrijfsleven maakten. Zo
kreeg Wim Kok kort na zijn aftreden commissariaten bij ING en Shell. Ook Piet de
Jong en Barend Biesheuvel stortten zich in de dagen na hun premierschap op
controlerende posities bij grote Nederlandse bedrijven. ...
Over geld gesproken...
Daarover doet Ernst & Young geen uitspraken. Maar het is wel te herleiden: het
inkomen van een partner hangt af van de winst. Bij een gemiddeld jaar zou dat
voor een zij-instromer die 'op basis van ervaring' op het hoogste niveau begint,
naar schatting 750 duizend euro zijn. Dat is ruim vier keer de Balkenendenorm.
Red.: Bekend is de uitdrukking (van de Amerikaanse
president Eisenhower) "het militair-industriële complex". Veel gevaarlijker is
"het politiek-industriële complex".
De volgenden uit het laatste kabinet:
Uit: De Volkskrant, 16-02-2011, van verslaggeefsters Yvonne Hofs en Kim
van Keken
'Wunderkind' Eurlings landt zoals verwacht bij KLM
Oud-minister van Verkeer en Waterstaat Camiel Eurlings (37) wordt directeur bij
KLM. Hij gaat daar de luchtvrachtdivisie leiden. ...
De voormalige CDA-politicus treedt op 1 april toe tot de
directie van de luchtvaartmaatschappij. KLM heeft dit dinsdag bekendgemaakt. Als
directielid zal Eurlings samenwerken met en direct rapporteren aan
bestuursvoorzitter Peter Hartman.
Eurlings was tot half oktober minister. ...
Over de vraag waar Eurlings zijn professionele loopbaan zou
voortzetten, is driftig gespeculeerd. KLM werd van begin af aan genoemd als
mogelijke nieuwe werkgever voor het Wunderkind. ...
Uit: DePers.nl, 17-02-2011.
Ex-politicus Benschop hoge functie bij Shell
Dick Benschop is benoemd tot president-directeur van Shell Nederland. De
voormalige PvdA-politicus, al sinds 2003 in dienst van het energieconcern, volgt
Peter de Wit op. De Wit gaat met pensioen, na een loopbaan bij Shell die in 1970
begon.
De 53-jarige Benschop is bij de buitenwacht vooral bekend
geworden vanwege zijn politieke carriere. Zo was hij van 1998 tot 2002
staatssecretaris van Buitenlandse Zaken in het kabinet-Kok. ...
Red.: Ook instellingen als De Nederlandsche Bank vallen in
ieder geval informeel onder de overheid:
Uit: De Volkskrant, 29-04-2011, van verslaggevers Douwe Douwes en Robert
Giebels
DNB-top heeft plots politieke dimensie
De president van De Nederlandsche Bank, toezichthouder der banken, moet vooral
onafhankelijk zijn. Toch is de benoeming van de opvolger van Nout Wellink in de
politieke arena beland. ...
Er circuleert een officieus lijstje van DNB met drie namen
van kandidaten. Naast Hoogduin zijn dat Kees van Dijkhuizen en Jeroen Kremers,
twee mannen die hun sporen hebben verdiend op het ministerie van De Jager. Het
drietal is door de raad van commissarissen van DNB naar voren geschoven. In die
raad zitten prominenten zoals oud-VVD-leider Frits Bolkestein, oud-Philips
topman Gerard Kleisterlee en de gepensioneerde Corus-topman Fokko van Duyne. Zou
De Jager de voorkeur van de DNB-commissarissen terzijde schuiven, dan botst dat
met zijn eigen voornemen om de raad van commissarissen meer gewicht te geven.
...
Red.: En zit dus ook vol met lieden uit het bedrijfsleven.
Een overzichtje:
Uit: De Volkskrant, 04-02-2014, van verslaggever Ariejan Korteweg
Nederlandse ministers worden wel erg makkelijk topman
'Stel een ethische commissie in tot wie iedere afzwaaiende politicus zich bij
twijfel kan wenden.' Dat is de remedie van GroenLinks voor de
belangenverstrengeling bij Nederlandse politici zoals de Europese Commissie die
in haar maandag gepubliceerde rapport signaleert. ...
Harde corruptie of het vragen van steekpenningen komt volgens
het rapport in Nederland niet veel voor. Maar op het hellende vlak van
belangenverstrengeling, dubbele petten en draaideurregelingen is er nog genoeg
winst te halen. Wouter Bos en Jan Peter Balkenende die beide partner werden bij
een consultancyfirma; Maxime Verhagen, die minister van Economische zaken was en
daarna voorzitter werd van Bouwend Nederland; André Rouvoet, eerst minister van
Jeugd en Gezin, later voorzitter van de Zorgverzekeraars Nederland - valt dat
allemaal binnen de ethische regels? Meest in het oog springende voorbeeld is
Camiel Eurlings, tot oktober 2010 minister van Verkeer en Waterstaat en
tegenwoordig president-directeur van de KLM. ...
Red.: Het is meer dan de schijn van
belangverstrengeling. Maar omdat het de top betreft, hoor je er dus weinig tot
niets over qua bezwaren. Ook niet van de media, want s inmiddels duidelijk: die
collaboreren met de top
.
En weer een geval:
Uit: De Volkskrant, 22-07-2014, door Wilco Dekker
Voormalige ministers | Topbanen bedrijfsleven
Oud-minister De Jager krijgt topbaan KPN
Jan Kees de Jager wordt financieel directeur van KPN. Tot 2012 was hij
CDA-minister van Financiën in Rutte I.
Een oud-minister in de top van het bedrijfsleven, mag dat?
Ja. Diverse landen, en ook 'Brussel', hebben regels voor wat oud-bewindslieden
na hun terugtreden wel en niet mogen, om belangenverstrengeling of de schijn
daarvan te vermijden. Ze mogen bijvoorbeeld (een periode) niet naar een post op
hun beleidsterrein in het bedrijfsleven.
In Nederland is dat niet zo. Hier is het 'gewenst' dat een
oud-minister 'bij het aanvaarden van een functie na afloop van zijn ambtsperiode
zo handelt dat daarmee niet de schijn wordt gewekt dat hij of zij tijdens zijn
ambtsuitoefening onzuiver heeft gehandeld c.q. verkeerd omgaat met de kennis die
hij tijdens die periode heeft opgedaan', schreef toenmalig minister Piet Hein
Donner drie jaar geleden.
Dat is het, wat de regels betreft. De Jager is bepaald niet
de enige. Oud-CDA-minister Camiel Eurlings is de baas van KLM,
oud-PvdA-staatssecretaris Dick Benschop is president-directeur van Shell
Nederland. Andersom gebeurt ook: Martin van Rijn verliet een goedbetaalde post
bij pensioenuitvoerder PGGM om PvdA-staatssecretaris van Volksgezondheid te
worden.
Wat gaat De Jager verdienen?
625 duizend euro basissalaris, exclusief eventuele korte- en
langetermijnbonussen. Een minister verdient ongeveer anderhalve ton. ...
Red.: Institutionele corruptie.
Of in de woorden van de enige bij de Volkskrant-economieredactie
die niet volledig in de zakken van de neoliberale geldfascisten zit:
De Volkskrant, 22-07-2014, van verslaggever Peter de Waard
Glansrijke carrière in bedrijfsleven? Word eerst eens minister
Grote concerns en hun aandeelhouders klagen graag over politici. Maar ze halen
ze ook heel graag zelf binnen. Vooral voormalige ministers van Financiën en
Economische Zaken zijn bij het bedrijfsleven populair als topmanagers. Ze
beschikken over grote netwerken en kunnen deuren openen die anders gesloten
blijven. Van de vijftien ministers van Financiën die Nederland sinds de oorlog
heeft gekend, bleef er maar één - Anne Vondeling - ook na zijn aftreden in de
politiek. De andere veertien kregen een baan bij een belangrijke financiële of
toezichthoudende instelling. Één (Johan van de Kieft, bij zijn aftreden in 1956
al 72 jaar oud) ging meteen met pensioen.
Piet Lieftinck en Johan Witteveen kregen een hoge functie bij
het IMF. Jelle Zijlstra en Wim Duisenberg werden president van De Nederlandsche
Bank en de laatste later ook nog van de Europese Centrale Bank. En Frans
Andriessen werd Europees Commissaris.
Hendrik Jan Hofstra - minister van Financiën van 1956 tot
1958 - werd drie jaar later vice-president van de scheepswerf Verolme, hetgeen
tot een heftige polemiek leidde hoe een socialist deze baan kon combineren met
het lidmaatschap van de PvdA. Roelof Nelissen (minister van 1971 tot 1973) werd
één jaar na zijn aftreden baas van de Amrobank.
Van alle na-oorlogse minister van Financiën stak Fons van der
Stee iedereen naar de kroon. 'Soepele Fons' verzamelde meer dan twintig
commissariaten bij elkaar, waarvan vele (Wessanen, Handelsveem, Tulip Computers,
Vredestein, Credit Lyonnais Bank Nederland) als voorzitter. Onno Ruding bleef na
zijn aftreden in 1989 negen maanden ambtloos. Daarna werd hij voorzitter van het
NCW en nog anderhalf jaar later trad hij toe tot de raad van bestuur van de
Amerikaanse bank Citicorp. Rudings opvolger Wim Kok zou eerst twee periodes
premier zijn voordat hij ook in het bedrijfsleven stapte. Een jaar na zijn
aftreden werd hij commissaris bij vier grote ondernemingen (ING, Shell, TPG Post
en KLM) tegelijkertijd. Daarnaast zat hij in vele raden van toezicht. Van zijn
opvolgers is Gerrit Zalm nu de baas van ABN Amro, Hans Hoogervorst na baas van
de AFM te zijn geweest bestuurder van de International Accounting Standards
Board in Londen en is Wouter Bos nu bestuursvoorzitter van het VU Academisch
Centrum.
Alleen ministers van Economische Zaken hebben vaker carrière
in het bedrijfsleven gemaakt. Jan van den Brink was na zijn ministerschap
jarenlang topman van de Amrobank. Joop Bakker werd bestuursvoorzitter van Ago
Verzekeringen en stond aan de basis van het huidige Aegon, Jan Willem de Pous
was twintig jaar SER-voorzitter en had talrijke commissariaten (Philips, RSV,
Wolters Samsom, Gero, Homburg), Harry Langman zou vele jaren bestuurder van de
ABN zijn, Gijs van Aardenne commissaris bij DSM, Rudolf de Korte bestuurslid van
de Europese Investeringsbank, Koos Andriessen bestuursvoorzitter van de
vatenfabriek Van Leer, Hans Wijers bestuursvoorzitter van AkzoNobel, Joop Wijn
bestuurslid van de ABN Amro, Maria van der Hoeven directeur van het Energie
Agentschap in Parijs en Maxime Verhagen directeur van Bouwend Nederland.
Één na-oorlogse minister van Economische Zaken zou de
landelijke politiek trouw blijven en bezweek niet voor de verlokkingen van het
bedrijfsleven of een andere functie. Zijn naam was Joop den Uyl.
Red.: Dit is het hele artikel. Er viel niet in te
schrappen. Ieder woord (het is alleen een rijtje feiten) is van maatschappelijke
betekenis, of beter: grote maatschappelijke betekenis.
Naar Houding top V
, Sociologie lijst
, Sociologie overzicht
, of site
home
.
|