Bronnen bij Meritocratie: de banencarrousel

25 mrt.2009

Een van de plaatsen waar het begrip meritocratie zijn belangrijkste rol speelt is bij het selecteren van mensen voor banen, en natuurlijk gaat het hier voornamelijk over de hogere banen, de posities of beroepen die bepalen hoe onze maatschappij geleid en bestuurd wordt, bestuurlijk, politiek en economisch.
    Naïef gedacht zou je kunnen denken dat het vanzelf spreekt dat degenen die het selecteren doen, gewoon de meest geschikte mensen zouden nemen. Ter illustratie van de naïviteit van die gedachte een paar berichten die op een andere werkelijkheid wijzen:


Uit: Dagblad De Pers, 15-03-2009, door Camil Driessen

Carrièrebeurs | Pas je outfit aan

Welke kleur sokken moet je aan bij je pak?

Jongeren krijgen het moeilijker op de arbeidsmarkt. Uiterlijk vertoon is daarom belangrijker dan ooit.

Tussentitel: 'Een donkerblauw pak is het beste, want dat straalt vertrouwen uit.'

De werkloosheid onder jongeren groeit. Dus moet je als werkzoekende high potential onderscheidend zijn en je zaken op orde hebben. Daar schortte het dit weekend nog wel eens aan bij de 14.000 jongeren die op de carrièrebeurs in de Amsterdamse RAI onder de aandacht van tweehonderd werkgevers probeerden te komen. Daarom gaf Wilfred Mokkum de workshop Succesvol Gekleed, ‘want de eerste indruk die je op werkgevers maakt is cruciaal’.   ...


Red.:   Voor de meeste beroepen geldt dat wat je draagt totaal irrelevant is voor de kwaliteit van je functioneren. Uitzonderingen zijn zaken als dokters (in verband met hygiëne), monteurs (in verband met olievlekken), koks (in verband met spetters), en dergelijke. Het idee dat kleding belangrijk is voor alle kantoorbanen, van klerk tot directeur, is natuurlijk onzin - dit is slechts een kwestie van gewoonte en uiterlijk vertoon.
    Dit ging over de voorbereidingen van het solliciteren. Nu over de sollicitatie zelf:


Uit: De Volkskrant, 14-03-2009, van verslaggeefster Yvonne Hofs

Helaas, geen leaseauto bij je baan

Op de Carrièrebeurs shoppen verse academici voor een baan. Van de economische crisis liggen ze niet wakker.

Door enkele economische doemdenkers zijn ze al uitgeroepen tot de nieuwe ‘verloren generatie’, maar erg zielig vinden ze zichzelf niet. Integendeel, de hoog opgeleide twintigers die vrijdag in drommen de Nationale Carrièrebeurs bevolken, blaken van zelfvertrouwen.
    Overwegend strak in het pak – de krijtstreep is de business suit – flaneren ze door de RAI, langs de stands van bedrijven die hengelen naar jong talent. Banken, supermarktketens, ict-bedrijven, advocatenkantoren, gemeenten, energiebedrijven en nog veel meer bedrijfstakken dingen naar hun gunsten. ...
    ‘Waarom zou ik níet optimistisch zijn over mijn toekomst?’ vraagt de 22-jarige bedrijfskundestudent Floris (niet zijn echte naam) lichtelijk geërgerd. De economische crisis zal zijn kansen op de arbeidsmarkt niet beïnvloeden, daar is hij van overtuigd. ‘Ik heb nooit een tegenslag gehad in mijn leven. Ik heb alles mee. Ik ben opgegroeid bij welgestelde, hoog opgeleide ouders, ik heb een goede opleiding genoten en ik bruis van enthousiasme om aan de slag te gaan. Ik weet hoe ik me bij bedrijven moet presenteren. Dat is een enorm voordeel. Sommige van mijn studiegenoten hebben daar moeite mee, omdat ze een andere achtergrond hebben. Zij weten niet hoe ze zich moeten gedragen om indruk te maken op een werkgever. Als je ouders laag opgeleid zijn en je niet uit het juiste milieu komt, heb je dat niet geleerd.’   ...


Red.:   En voor het geval dat u denkt dat "Floris" overdrijft:


Uit: Dagblad De Pers, 16-02-2009, door Annemieke van Dongen

Netwerk jezelf de crisis door

Een beetje vacature levert nu al postzakken vol sollicitatiebrieven op. De beste manier om tijdens de crisis een baan te vinden is daarom via je eigen netwerk.

Tussentitel: 'Hoger opgeleiden vinden zeven van de tien keer werk via hun netwerk'

Netwerken. Veel mensen vinden het een beetje een vies woord. ‘Dat is toch iets dat corpsballen doen op de golfbaan? Ik kom liever op een eerlijke manier aan een baan’, hoort Rob van Eeden geregeld van deelnemers aan zijn netwerkworkshops. Maar netwerken is volgens de loopbaanbegeleider iets heel anders dan vriendjespolitiek. ‘Hoger opgeleiden vinden in 70 procent van de gevallen een nieuwe baan via hun kennissenkring’, zegt hij. ‘Bij hogere functies en oudere werknemers ligt dat percentage nog hoger.   ...


Red.:   Dat "netwerken" vinden vele mensen heel mooi klinken'- het is geen 'vriendjespolitiek', zegt de expert. Wat het dan wel is zegt hij niet. Dat is ook lastig, want het gaat niet over opleiding, capaciteiten, prestaties of ervaring, want die hebben allemaal niets met "netwerk" te maken - die kan je hebben met een enorm netwerk of helemaal zonder. Albert Einstein had geen netwerk toen hij de relativiteitstheorie ontwierp. En hoe je netwerk je gaat helpen als je voor de klas staat of een vliegtuig bestuurt, is volkomen duister.
    Een flink deel van het doel van de opleiding is het verwerven van een netwerk geworden:


Uit: De Volkskrant, 31-03-2009, door Thijs Plug

Ethiek leeft niet op MBA-scholen in VS

Bankiers op Wall Street hadden maar een doel voor ogen: zo veel mogelijk winst maken. Dat hadden ze immers geleerd op de businessschool. Nu Wall Street in puin ligt, rijst de vraag: moeten de opleidingen niet meer aandacht besteden aan ethiek?

Tom Wolfe noemde hen Masters of the Universe in zijn beroemde boek The Bonfire of the Vanities: de jonge, nietsontziende Wall Street-jongens die, vers van de universiteit, achteloos met miljoenen goochelden op de beurs en astronomische salarissen opeisten. Maar hun glorietijd lijkt voorbij. Wall Street staat onder curatele van Washington en de meesters van het universum zijn van hun voetstuk gevallen.
    Onder de kwaaie pieren zijn niet alleen bekende namen als Bernie Madoff en Merrill Lynch-topman John Thain. Ook minder prominente bankmedewerkers maakten zich schuldig aan schaamteloze zelfverrijking. Al deze yuppen hebben een ding gemeen: het MBA-diploma (Master of Business Administration).   ...
    Rakesh Khurana ... is professor aan de Harvard Business School. De Amerikaan schreef het boek From Higher Aims to Hired Hands, over management als beroep.
    Hoewel Khurana bij een van de beste business-schools ter wereld werkt, is hij spijkerhard in zijn oordeel over MBA's. Volgens hem zijn de scholen verworden tot een toegangskaartje tot het old boys network. Studenten volgen de opleiding niet omdat ze de lesstof interessant vinden, maar omdat ze de titel nodig hebben om op een positie te komen waarin ze veel geld verdienen. ...


Red.:   Ter illustratie van de "rationaliteit" van de standaard sollicitatieprocedure, een bekend aspect ervan:


Uit: De Volkskrant, 15-09-2007, door Gijs Herderscheê en Mariken Smit

Eén spelfout: einde sollicitatie

Over één ding zijn alle recruiters het eens: spelfouten zijn dodelijk. Martijn van Faassen, hoofd human resources zakelijke markt van KPN, verbaast zich over het taalgebruik van sommige sollicitanten. Het telecombedrijf werkt net als veel andere bedrijven met online sollicitatieformulieren. 'Door de opkomst van internet is het taalgebruik veranderd. Wie schrijft er nu nog 'even' in plaats van 'ff'. Die telegramstijl zie je ook terug op cv's die we binnenkrijgen:
    Dat is zonde, vindt hij. 'Natuurlijk gaat het om de inhoud van het cv. Maar als iemand niet eens de moeite neemt om goed te formuleren of de spelfouten uit zijn brief te halen, vind ik dat niet erg nauwkeurig.' Ook bij de Rabobank, Heineken en de overheid staan spelfouten op nummer één als het gaat om missers op het cv. ...


IRP:
   OK, we gaan mensen selecteren voor, bijvoorbeeld, iemand die technische of financiële beslissingen moet nemen. En daarvoor kijken we naar het aantal schrijffouten ...
    Ander aspect hiervan: schrijfvaardigheden zijn alfa-vaardigheden. Bèta-vaardigheden zijn geen schrijfvaardigheden - er is geen enkele sollicitatieprocedure die vraagt om een paar elementaire hoofdrekensommen te doen, terwijl dat ongetwijfeld een veel betere voorspeller is van het denkniveau van een persoon dan het kunnen spellen.
    Een veel grotere verzameling van dit soort voorbeelden, verzameld met het oog op de strijd tussen alfa/gamma's en bèta's staat hier .


Naar Meritocratie , Sociologie, lijst , Sociologie, overzicht , of site home .