De continuïteit der dingen	DE ANDERE KANT - NÍET IN DE KRANT

Er zijn van die zaken die je van tevoren ziet aankomen - die je aan je theewater voelt.

Neem nu het geval dat iemand zich uitspreekt over een belangrijke kwestie. Neem bijvoorbeeld het geval van Ewald Engelen, in het nieuws omdat hij financieel geograaf is, wat waarschijnlijk iets met economie te maken heeft, en die bekenden heeft onder journalisten, zodat je hem nogal eens leest. Aan één van hen, Peter Giesen, onthulde hij dat er niet alleen in het westerse wereld, maar ook in Rusland en China enorme kapitalen geïnvesteerd moesten worden. Niets geleerd dus, denk je dan, van die financiële crisis, want het eerste dat je daarvan zou moeten leren is dat geld niets is - want zo zijn er biljarden, en zo zijn ze weg. En het is een ijzeren zekerheid dat je met niets ook niets kan doen, en dat je met geld dus niets kan doen.

Maar Ewald was wel eerlijk over waarom hij dat dacht: hij is als de dood dat er van 'onder allerlei stenen klassieke staatssocialisten tevoorschijn [kruipen] die om het hardst juichen dat het Amerikaanse kapitalisme toch niet zo superieur is als werd gedacht.'

Als je zoiets leest, dan heb je dus automatisch een idee over de persoon die achter dit soort opvattingen zit, en daarmee ook een idee over zijn opvattingen op andere gebieden. Die kwamen snel uit, want Ewald had het druk in de krant, de laatste tijd. Zo schreef hij samen met Jan Willem Duyvendak, hoogleraar sociologie UvA,  en Ido de Haan, hoogleraar politieke geschiedenis UU, een artikel in de Volkskrant naar aanleiding van hun gezamenlijk boek over de toestand van Nederland, het "bange Nederland". Met zo'n term in de titel weet je al bijna zeker waar het naar toe gaat, en ja hoor: (parafraserend) "de multiculturele samenleving is geen ideaal maar een feit", en "de oplossing van integratieproblemen is openheid en internationalisme". Oftewel: we zijn voor een vrij immigratiebeleid en aanpassing van de Nederlandse cultuur aan de immigranten. Multiculturalisme van het zwartste soort. De soort dat draait om de onbeperkte import van arbeid, zodat de top nog wat meer kan graaien, en dat de mensen die daar tegen zijn, afschildert als bang en xenofoob.

Nou, dan is het beeld wel redelijk duidelijk. Dit is het bekende elitaire denken dat vroeger hoorde bij het oude geld, en nu ook te vinden is bij de bovenkant van de intellectuele middenklasse.

En laat Ewald zich daar nu ook over uitgelaten hebben. Net als bijna iedereen heeft ook hij geconstateerd dat er iets mis is in het onderwijs. Maar waar de meeste mensen aangaande een oplossingsrichting eerder aan methoden uit het verleden denken, omdat het onderwijs toen wel nog goed werkte, pakt Ewald het pad van de vlucht naar voren. Wat moeten we aan ons onderwijs doen? We moeten na de basisschool zo min mogelijk Cito-toetsen en in plaats daarvan selecteren op sociale criteria, en daarna iedereen algemeen vormende onderwijs geven met een brede  opvoeding in de kunstzinnige- en alfa-vakken (liberal arts is de term die hij noemt om het te verhullen).

Dat is tenminste duidelijk: geen school meer die eisen stelt aan intellectuele vaardigheden, maar eentje die gebaseerd is op sociale achtergrond en mooipraterij. Het ideale standenonderwijs dat de bestaande klassenverschillen bestendigt en zo mogelijk nog vergroot. Niks geen kansen om vooruit te komen op grond van goed kunnen rekenen of andere technische of inhoudelijke vaardigheden: heb je geen ouders die jurist of dokter zijn, die je de kneepjes van de sociale omgang en bredere culturele kennis kunnen bijbrengen, dan kan je het wel vergeten.

Zo zie je maar: heb je een multiculturalist voor je, dan is er een goede kans dat je ook een alfa, een kromredeneerder, een kapitalist, en/of een elitaire aristocraat voor je neus hebt.

De continuïteit der dingen.