Bronnen bij Multiculturele samenleving, ideaal: Thom Hoffman

12 jan.2005

De bekende acteur Thom Hoffman heeft het multiculturalisme op een zeer welluidende en duidelijk uit het hart gegrepen manier verwoord, kort na de moord op Theo van Gogh (VARA TV Magazine, nr. 52, 2004, door Thom Hoffman, acteur):
De hel, dat zijn wij

Het afgelopen jaar zijn er dingen gebeurd die mij en ieder die zich Nederlander voelt, diep in het hart getroffen hebben. Ik bedoel hier niet alleen een gebeurtenis, niet slechts een ochtend in november, niet alleen die huiveringwekkende moord.
    Het land, ons land, voelt uit het lood geslagen. Bij elke sirene in de verte, elk helikoptergeluid in de lucht, welt er een onbestemd angstgevoel in ons op. We zijn bang voor wreedheden die tot die mistige ochtend in Nederland niet voorkwamen en waarvoor we nu elke dag, diep van binnen, bang zijn.
    De Nederlandse samenleving is haar gevoel van onschuld, van vrijheid en tolerantie verloren. Datgene waar de jaren 60-generatie zo voor gevochten heeft, verdraagzaamheid, openheid, vrijheid, de geest aan de macht, het lijkt wel of al die verworvenheden op die ene ochtend in november om zeep zijn geholpen.
    'Het lijkt wel', zeg ik hier, want wie goed kijkt, ziet dat de zaken gecompliceerder liggen.        
    Om de hele teloorgang van onze idealen in handen te leggen van een jonge man met waanbeelden en een mes, is een grove simplificatie die ons niet verder helpt. En deze jonge man met zijn ideeën per definitie gelijk te stellen aan een gehele bevolkingsgroep, is een nog grovere misvatting.

In de jaren 60 nodigden Nederlandse ondernemers bewust gerekruteerde, ongeschoolde arbeiders uit om het werk te komen doen waarvoor de Nederlanders zich te goed achtten. Een hele generatie mannen uit Marokko en Turkije heeft zich een slag in de rondte gewerkt tegen de allerlaagste lonen. En nog steeds zijn het de allochtonen, nu van de tweede generatie, die de straten vegen, de vakken vullen, de bollen pellen en ruimen van schepen schoonmaken en -spuiten. Hun bijdrage aan ons land is tot op heden dramatisch ondergewaardeerd. Velen van hen werden jaren in onzekerheid gelaten of ze mochten blijven of niet. Velen van die generatie zijn daardoor niet geassimileerd.
    Het valt hen, met rugpijn en stoflongen in de WAO, voorwaar niet kwalijk te nemen. Dat kwalijk nemen, doen Nederlanders echter maar al te snel, en dat is beschamend. Wie geëmigreerde Nederlanders in Nieuw-Zeeland of Canada bezocht heeft, ziet een identiek terugtrekken in de eigen cultuur: begonia's in de raamkozijnen, ze eten meer pindakaas
dan gezond is, ze toasten nog op Wilhelmina en houden er denkbeelden op na die nog uit de tijd stammen dat we vreesden voor de komst van de Russen en de Chinezen.
    De tweede generatie allochtonen wil het anders en maakt dat waar. Waaraan door geen enkele krant of columnist ooit wordt gememoreerd, is het wel degelijk bestaande middenkader, grote aantallen studerende meisjes, bij de Albert Heijn werkende jongens, allochtone Kamerleden die beter Nederlands spreken dan de gemiddelde Geert Wilders-aanhanger. Deze groep is per definitie niet populair in de media, WANT ZIJ ZORGEN NIET VOOR PROBLEMEN.
    Waar richt de populistische politicus, de stukjesschrijver, de tv-verslaggever zich op? Op die kleine groep onruststokers met inderdaad gevaarlijke ideeën over de vermenging van religie en politiek. Zet dreigende filmmuziek onder beelden van een willekeurige moskee, en we zijn bang. Erg bang.
    Opeens ziet half Nederland in zijn allochtone krantenbezorger een directe neef van de extremist in Irak, die overigens vecht voor de vrijheid van zijn land, tegen een bezettende macht, tegen de bloedige kruisridders van Bush. Irak is niet echt een buurland van Amerika noch van Nederland, zou je zeggen. Misschien niet slim van ons kabinet om daaraan mee te doen. Als Majesteit zou ik eerder zeggen, weg met die Joint Strike Fighter, al dat geld naar goed onderwijs, daar waar het hard nodig is, en die enkele rotte plekken stevig aanpakken, in Europese samenwerking.
    Pikant detail: Van Gogh provoceerde door een advertentie op de voorpagina van een landelijk dagblad te plaatsen TEN OORLOG!
    Ja, met Theo kon je lachen. Die leuke theedoek ook om zijn hoofd, geniaal!
    Sinds de opkomst van Fortuyn is het gescheld op allochtonen bon ton geworden, met 'achterlijke godsdienst' en 'geitenneukers' als gevaarlijk denigrerende generalisaties. Nederland deed zijn masker af en ontpopte zich als een xenofoob volkje, dat zijn hardwerkende onderklasse opeens liever kwijt was dan rijk. Niet alleen zetel-geile politici spinnen garen bij dit diepgewortelde sentiment.

Laat ons, om het beeld te completeren, ook niet vergeten dat het slachtoffer van de moord niet bepaald een toonbeeld van tolerantie was. Hoevelen van joodse afkomst heeft hij niet gegeseld met zijn haatdragende stukjes, hoeveel mediafiguren heeft hij niet bestempeld als SS'ers en NSB'ers; wie van de linkse politici heeft hij niet onverbloemd kanker toegewenst of letterlijk de moord op Fortuyn in de schoenen geschoven?
    'Geitenneukers'. Alle buitenlandse kranten stonden versteld van dit fraaie staaltje Nederlandse humor. Je moet alles kunnen zeggen, maar moetje alles zeggen? In welke context, met welke intentie gebeurt het? Moet je Dyab Abu Jahjah, die zich in de Stadsschouwburg in het hol van de leeuw waagt, uitmaken voor 'pooier van de profeet', daarmee op voorhand elke zinnige discussie onmogelijk makend?
    Cynisme en haat, en die ander overal de schuld van geven, vormen de ware vijand in Nederland anno 2004. 'De hel, dat zijn wij'. Haat, decennia lang meenden wij dat die hier nooit zou leven. Haat vanuit onze eigen harten, eigen gelederen, een dierlijk instinct, uit angst geboren.

Landgenoten, laat ons die angst een halt toeroepen, want het is een slecht raadgever. En de haat die eruit voortkomt een nog slechtere.
    Laat ons beseffen dat ook onze eigen wereld niet vrij is van barbaarse wreedheden, dat ook onze fijne blanke jongens iemand met een looien pijp om zeep helpen omdat die toevallig een ander voetbalshirt draagt. Over kogelbrieven en brandbommen, een nieuw stukje Nederlandse folklore, zwijg ik maar.
    Laat ons afvragen hoever het roepen van 'achterlijke godsdienst' en 'geitenneukers' ons gebracht heeft. Laat ons realiseren dat vijandschap vijandschap oplevert, zoals overal in de wereld te zien is.
    Laat ons met zelfvertrouwen en vertrouwen in onze medemensen, met hoop en optimisme de problemen van nu benaderen, want Nederland staat op een historische tweesprong. Of we gaan mee in de gekte van de wereld, door polarisatie en vervreemding met alle gevolgen van dien, of we gaan essentieel bij onszelf te rade of er een andere, een betere grondhouding in het leven en in het samenleven mogelijk is. Een grondhouding immers die ons leven en onze maatschappij de laatste 50 jaar, tot die ene ochtend in november 2004, zo veel groots en goeds heeft gebracht.

Dolgraag zou de redactie meegaan met de positieve levenshouding van dit manifest. Maar het is ook een illustratie van een voor het PC denken centrale denkfout. Neem aan dat de mens goed is, dan geldt dit voor zowel autochtoon als allochtoon. Of neem aan dat de mens slecht is, dan geldt dit voor zowel autochtoon als allochtoon. Of neem aan dat de mens zowel goed als slecht is, dan geldt dit weer voor zowel autochtoon als allochtoon. Het PC manifest gaat ervan uit dat de autochtoon slecht is, 'De hel, dat zijn wij', en de allochtoon goed, 'grote aantallen studerende meisjes, bij de Albert Heijn werkende jongens, allochtone Kamerleden die beter Nederlands spreken dan de gemiddelde Geert Wilders-aanhanger'.
    Gezien de algehele toestand van de Nederlandse maatschappij en de toestand van de maatschappij in de allochtone landen, kan dat laatste niet waar zijn. De specifieke fout in de laatste zin schuilt in het volgende: zowel de autochtone als de allochtone groep is samengesteld uit top, midden, en onderklassen. Een eerlijke vergelijking van autochtoon en allochtoon vergelijkt top met top, of onderklasse met onderklasse. Wat Hoffman doet, is het vergelijken van de allochtone top met de autochtone onderklasse. Dit is een standaardtruc van de PC elite. Het is rationeel gezien een valse vorm van redeneren, en emotioneel gezien een vorm van cultureel hoogverraad.
   Het PC manifest, hoe goed bedoeld ook, is dus onzin, en dus een gevaar voor de pogingen om de toestand te verbeteren op grond van de werkelijke situatie van de maatschappij.

Een aantal jaren later komen we de achtergronden van deze opinies te weten (de Volkskrant, 13-03-2009, door Karolien Knols):
  De idealen van Multatuli

Wat is er na 1860 van de idealen van Multatuli terechtgekomen? Acteur Thom Hoffman gaat met een aantal studenten van de Universiteit van Tilburg op zoek naar het antwoord op die vraag. ‘Ons zelfbeeld klopt niet.’

Tussentitel: ‘Ik denk dat Nederlanders anno 2009 nog steeds niet weten hoe ze met mensen van een andere kleur of een ander geloof moeten omgaan’

...    Toen acteur, fotograaf en documentairemaker Thom Hoffman in oktober 2008 van de decaan van de Tilburgse Faculteit der Geesteswetenschappen de uitnodiging kreeg Leonardohoogleraar te worden – hoogleraar van een wisselleerstoel bestemd voor dubbeltalenten – aarzelde hij geen moment.
    Doen.
    Hij wist al meteen over welk onderwerp het moest gaan: ‘Over idealisme, en hoe slordig wij daar anno 2009 mee omgaan.’
    Nu moest hij alleen nog een periode kiezen die voor hem symbool stond voor grote idealen. Werden het de jaren zestig, de jaren die hem vormden? Het interbellum met beurskrach en extreem polariserende politieke richtingen? Of werd het het tijdperk van Douwes Dekker, toen voor het eerst een scherpe aanklacht tegen het kolonialisme in Nederlands-Indië werd geformuleerd?
    Hij koos voor het laatste, want: ‘Diep in mij is een hang naar Azië.’
    Zijn grootmoeder is geboren en getogen in Indonesië, mogelijk als onwettige dochter van een inlandse vrouw en een Nederlands ambtenaar. Zijn grootvader werkte bij de Petroleum Maatschappij in Palembang, Sumatra. Ze behoorden tot de upper class. In 1933 zijn ze naar Nederland verhuisd.   ...

Tja,als je een multiculturele achtergrond hebt, is de stap naar het multiculturalisme een hele kleine. Als de ene combinatie werkt, dan moeten toch alle combinaties werken. Maar erkomt nog meer:
  ‘Wat is er na 1860 in Nederlands-Indië van de idealen van Multatuli terechtgekomen?’ Dat is de onderzoeksvraag die Hoffman de komende maanden met zijn studenten wil beantwoorden. ...
    Hij weet dat hij nog niet op conclusies mag vooruitlopen, maar dit wordt de stelling die hij hoopt te bewijzen: ‘Na de verpletterende ethiek van Max Havelaar is er, tot het uitroepen van de onafhankelijkheid door Soekarno in 1945, in alles wat over Nederlands-Indië is gepubliceerd, een angstwekkende, oorverdovende stilte geweest aangaande de rechten van de Indonesiërs.

Tjonge, dat is het intrappen van bijzonder open deuren. Ideeën als 'de rechten van Indonesiërs' zijn hetzelfde als "ideeën over de rechten van slaven" ten tijde van Athene, Rome, Djenghis Kahn, het Arabische slavenhalen of de VOC: het concept bestond in die tijden nog niet.
  Onwetendheid en het ontbreken van kennis over de eigen geschiedenis: het lijkt een rode draad in het leven van Thom Hoffman.  ...
    Maar het is waar – dit imago kleeft aan hem sinds hij in 1996 als Zomergast de tv-kijkers het verschil uitlegde tussen Bosniërs, Serviërs en Kroaten. ‘Sorry dat ik het vingertje gebruik, maar in het nieuws werd vanaf 1992 consequent gesproken over moslims, Serviërs en Kroaten. Wat is dat voor een rare indeling? Schaam je rot! Heb het dan over moslims, katholieken en orthodoxen. Ik heb in 1995 met Nederlandse soldaten gesproken, en die zeiden: ‘Serviërs, Mladic, goeie soldaat. Kroaten, Tujman: een echte kerel. En dat… dat zijn de moslims, en die hebben grote snorren en die gaan we niet verdedigen.’ Dus ik heb in die Zomergasten-uitzending beweerd: als de Nederlandse nieuwsuitzendingen beter waren verzorgd, hadden wij in Srebrenica niet die gigantische blunder gemaakt.   

Moslims, Serven en Kroaten is hoe ze zichzelf zien, erover denken, en erover praten. Hoffman opmerkingen zijn pure ideologische idiotie. De blunder van Srebrenica was dat externen zich met dat conflict bemoeiden, en die externen waren geen Nederlanders maar de Verenigde Naties.
  ‘Ik denk dat Nederlanders anno 2009 nog steeds niet weten hoe ze met mensen van een andere kleur of een ander geloof moeten omgaan. Dat is een stevige bewering, maar als ik Ronald Sörensen zie reageren op de aanstelling van Aboutaleb als burgemeester van Rotterdam, denk ik: man, wat een dedain, ik zie jou zo in een wit tropenkostuum door Sumatra lopen.’

Gunst: iemand is kritisch over het feit dat een Marokkaan burgemeester van Rotterdam wordt, en dus weten alle Nederlanders niet met mensen van een andere kleur of een ander geloof om te gaan. We zullen het maar niet hebben over Mohammed B. en als die Marokkaanse overlastgevers en criminelen die niet met mensen van een andere kleur of een ander geloof weten om te gaan.
  Laatst reed hij met zijn Indische vrouw door een dorp in het Gooi. Ze werd nagefloten en nageroepen door kinderen die op straat speelden: ‘Dat is geen uitzondering hoor! Dat doen Nederlanders! En wij denken dat we tolerant zijn. Ons zelfbeeld klopt niet. Misschien is het nodig om met ons verleden in het reine te komen, om de stap naar de toekomst te zetten. Een multiculturele samenleving kun je alleen bouwen op werkelijk gevoelde gelijkwaardigheid.’

Ja, en waarom doen die Nederlanders dat? Omdat die Marokkaanse en andere allochtone overlastgevers ze inmiddels de neus uit komt, en ze inmiddels de associatie tussen kleur en wangedrag leggen. Fout, maar begrijpelijk. De schuld ligt bij degenen die de allochtone immigratie en integratie uit de hand hebben laten lopen. Mensen als Thom Hoffman.
    En meteen kwam er een correctie (de Volkskrant, 17-03-2009, door John Jansen van Galen, journalist en bereidt een proefschrift voor over de Nederlandse dekolonisaties):
  Multatuli wilde Indië niet vrij

Multatuli was niet voor een onafhankelijk Indië, maar koesterde de koloniale droom van de vereerde weldoener van een onderdrukte bevolking.

De acteur Thom Hoffman, thans Leonardo-hoogleraar aan de Universiteit van Tilburg, gaat onderzoek doen naar de vraag ‘wat er na 1860 in Nederlands-Indië is terechtgekomen van de idealen van Multatuli’ (Voorkant, 13 maart). Zijn stelling is dat er na de ‘verpletterende ethiek’ van Multatuli’s roman Max Havelaar een ‘angstwekkende, oorverdovende stilte is geweest aangaande de rechten van de Indonesiërs’.
    Het is goed dat hij het nog moet onderzoeken, want die stelling is onhoudbaar.
    Met de verschijning van Max Havelaar in 1869 ging volgens tijdgenoten een ‘rilling’ door de natie en generaties bestuursambtenaren vertrokken daarna naar Nederlands-Indië met het vaste voornemen in de voetsporen te treden van de hoofdpersoon. Het is waar, zoals Hoffman zegt, dat onder de Hollanders op de soos de minachting voor de inheemse bevolking bleef bestaan, maar in bestuur en beleid trok het boek een diep spoor.  ...

Maar aan de werkleijkheid en de waarheid hebben ideologen werkelijk geen enkele behoefte ...


Naar Politieke correctheid , of site home .