Uit: De Volkskrant, 13-11-2008, door Michaël Zeeman

Een van ons

Aan identificatie valt nauwelijks te ontkomen op de tentoonstelling Erasmus in beeld. In Rotterdam blijkt hoe fris de ideeën in zijn geschriften nog zijn. Oorlog, onderwijs, kerkstrijd, ja zelfs kredietcrisis - Erasmus komt heel dicht bij

Tussentitel: De sardonische portretten van belastingontvangers, wisselaars en vrekken zijn de 16de-eeuwse verschijningsvormen van wat tegenwoordig mannen met een bonus regeling en een gouden handdruk zijn.

...    Mooi materiaal, dat de knisperende vinnigheid van Erasmus' Lof der Zotheid aanschouwelijk maakt en in één moeite door de tijdloosheid van de thema's van zijn spotzucht illustreert.   ...
    Want de sardonische portretten van belastingontvangers, wisselaars en vrekken, van, kortom, de 16de-eeuwse verschijningsvormen van wat tegenwoordig mannen met een bonusregeling en een gouden handdruk zijn, zijn er wel. Eén van de meest hilarische van Marinus van Reymerswale - het exemplaar uit de National Gallery in Londen; hij beeldde het thema vaker uit: in alle nationale musea tegenover de grote aandelenbeurzen van de wereld hangt er wel een - is er, waarop de cententellers een feestmuts hebben opgezet gekregen. Die leidt echter nauwelijks af van hun verbeten bekjes - zoals op het in tweeën gezaagde paneel van Jan Provoost de onderkinnen van de vrek geen kans hebben bij de graatmagere dood die hem komt halen. Mooi cultuurhistorisch materiaal, dat De Lof der Zotheid en de passages daarin over de geldlust ineens op het lijf van duitendieven als Rijkman Groenink lijken te projecteren.


Red.:   Onder eerst een afbeelding van een schilderij van Marinus van Reymerswale dat als illustratie bij het artikel stond, en als tweede een ander schilderij van zijn hand:

Twee belastingontvangers

De geldwisselaar en zijn vrouw

Uit: VARAgids, nr. 47-2008, column door Twan Huys

Over hebzucht

Deze week sprak ik met Nick Leeson. Voor wie het niet meer weet, de man die in 1995 Barings Bank opblies, een van de oudste banken van Engeland waar ook koningin Elisabeth haar spaarcenten had geparkeerd. Leeson vergokte 1.4 miljard dollar op de beurs in Singapore zonder dat de accountants van de bank ook maar een cent misten. ...
    Begin dit jaar. Jéróme Kerviel, 31, beurshandelaar voor de bank Société Générale, vergokt 4.9 miljard euro op de beurs zonder autorisatie van de directie. Zijn commentaar: 'Mijn praktijken zijn wijdverbreid, de bazen zijn nergens in geïnteresseerd zolang wij maar winst maken.'
   Kreeg Leeson nog vier jaar gevangenis voor zijn daden, Kerviel zit kort in voorarrest, maar is al weer op vrije voeten. ...
    Is het u ook opgevallen? Banken, pensioen- en beleggingsfondsen hebben onwaarschijnlijke bedragen verspeeld, maar niemand is verantwoordelijk. Het vergokken van andermans spaarcenten en pensioen ten spijt, de Leesons van deze tijd gaan vrijuit. Sterker nog, de meesten krijgen keurig hun bonus. Hun bedrijven worden gespekt met miljarden belastinggeld om de totale ineenstorting van de financiële wereld te voorkomen. Tegelijkertijd gaan bedrijven op de fles en verliezen miljoenen hun baan vanwege roekeloos handelen van deze geldwolven.    ...
    ... En dan ook maar meteen een kopie van Jeroen Bosch' meesterwerk De zeven hoofdzonden boven de ingang van ieder bank- en beursgebouw, ter waarschuwing aan hebzuchtige geldhandelaren.

Red.:   Die hebzucht is al heel oud:

Uit: De Volkskrant, 23-06-2010, door Robert Giebels

‘Hebzucht tiert zonder dat het zichzelf beperkt. Zonder achting voor het menselijke ras, groeit de inhaligheid maar door. Niet in jaren of maanden, maar in uren en minuten. Slechts de gedachte van beheersing zou de hebzucht al kunnen temmen. (...) Maar ongetemde gekte heeft geen oog voor wat voor iedereen noodzakelijk is.’
    Crisis is van alle tijden en de oorzaken ervan ook. We vragen ons af wie nu precies schuldig is aan de kredietcrisis, of ruimer: de financiële crisis. Op grond van bovenstaande, oude tekst kan de vraag ook zijn: wát is de oorzaak van de crisis. Het antwoord is hebzucht.
    ‘Sommige mensen zijn er steeds op uit om het geschenk van de goden om te zetten in geldelijk gewin. Zelfs als de oogst slecht is. (...) Zie hoe dat tot schaamteloze prijzen heeft geleid. Een overvloed aan spullen noch de opbrengst van goede jaren matigt hun ongebreidelde behoefte tot stelen. (...) Dag na dag eigenen de plunderaars van het rijk zichzelf zo veel toe, dat ze niet eens meer weten wat ze hebben. (...) Die hebzucht moeten wij, in het belang van de mensheid, begrenzen.’
    De bijna wanhopige oproep is van de Romeinse keizer Diocletianus. Hij probeerde in 301 na Christus een financiële crisis af te wenden, die erger was dan de onze. Nu hebben we een beetje te veel op de pof geleefd, maar de keizer zag grotere ellende: zijn kort daarvoor ingevoerde munt was waardeloos aan het worden, een torenhoge inflatie dreigde. Diocletianus’ bureaucraten bepaalden voor ruim duizend goederen de prijzen die handelaren maximaal mochten berekenen. Wie meer vroeg, kreeg de zwaarste straf.   ...

Naar Financiële wereld , Economie, lijst , Economie, overzicht , of site home .