Bronnen bij Kapitalisme, ideologie: overheersing |
25 aug.2006
|
Eigenlijk is de overheersing van de de discussie over de maatschappij-inrichting
door het kapitalisme een bekende zaak, maar hieronder toch wat bronnen, te
beginnen met een exemplaar over een van de meest zuivere vormen: het
neoliberalisme:
Uit: De Volkskrant, 03-03-2006, van correspondent Cees Zoon
Interview | Vooraanstaand econoom hekelt vrijemarktdenken, dat in
Zuid-Amerika vooral de rijken bevoordeeld
'Neoliberalisme is onevenwichtig en stekeblind'
Latijns-Amerika heeft de buik vol van het neoliberalisme. Er waait een linkse
wind en terecht vindt econoom Ffrench-Davis.'We kunnen niet hetzelfde model
opleggen in totaal verschillende landen. Haïti is geen Finland.'
Tussentitel: 'De vrije markt kan het niet alleen en heeft hulp nodig'
... 'Niet alleen in Latijns Amerika spreken economen hun twijfels uit over
het neoliberalisme, ook in de VS gaan steeds meer stemmen op van economen als
Krugman of natuurlijk Nobelprijswinnaar Stiglitz. Zelfs bij de Wereldbank hoor
ik hoopvolle geluiden. Bij het IMF helaas niet, daar houden mensen als directeur
Rato en zijn rechterhand Krüger onverkort vast aan het eenheidsdenken. Maar er
is tenminste weer een discussie ontstaan. Het neoliberalisme mocht je jarenlang
niet ter discussie stellen, zelfs niet onder collega's.'
Red.: Dan een voorbeeld uit Nederland, waaruit meteen de
breedte van de verspreiding van het kapitalistische geloof blijkt:
Uit: De Volkskrant, 02-11-2005, column door Evelien Tonkens
Het zakdoekje van Hoogervorst
... Onder journalisten, commentatoren en adviesraden is stemming
over marktwerking in de publieke sector ook in rap tempo omgeslagen.
Associeerden zij marktwerking drie jaar geleden nog met efficiëntie,
kostenbeheersing, bureaucratiereductie en klantvriendelijkheid, nu wordt
marktwerking meestal op een lijn gesteld met geldverspilling, kostenstijging,
toename van bureaucratie en klanten het leven zuur maken. De marktwerking in de
zorg in de Verenigde Staten gold eerst als voorbeeld van effectiviteit en
efficiëntie, nu wijst men liever op de torenhoge kosten – 15% van het BNP – en
de 45 miljoen onverzekerden. ...
Red.: Waarmee dus toegegeven wordt dat het drie jaar terug echt heel
erg was, omdat het nu nog steeds erg is - die omslag waarvan Tonkens spreekt
bestaat maar in redelijk beperkte kring en van nog beperkter omvang.
Als volgende een bron waaruit blijkt dat een op zijn minst
een flink deel van de heersende kapitalistische opvattingen niet gebaseerd zijn
op praktische economische feiten, maar op ideologische overheersing. En deze
ideologische overheersing stamt voor een flink deel van de foute theorieën
van Mandeville, Smith, en navolgers:
Uit: De Volkskrant, 22-04-2006, door Wim Bossema
Over: Is het verzet in Europa tegen hervormingen dom of niet? Door: economen,
journalisten. Waar: cepr.net
'Er klopt weinig van de conventional wisdom over Europa'
Tussentitel: 'Economisch is er geen bewijs voor een verband tussen
ontslagrecht en werkloosheid'
Voor Amerikanen is Europa steeds weer een continent om je over te verbazen. ...
Gezaghebbende kranten schrijven hoofdschuddend over het verzet van
de Europese burgers tegen de noodzakelijke hervormingen van de Europese
welvaartsstaat, hun blinde angst voor verandering, hun zucht om te behouden wat
ze hebben. De Europeanen zetten zich schrap tegen de tijdgeest. Het is opvallend
hoe in dit soort analyses psychologische duidingen en metaforen domineren.
Economisch bekeken klopt er weinig van deze analyses, menen
de economen van het Center for Economic and Policy Research in Washington, Mark
Weisbrot en Dean Baker. Het CEPR is een van de vele interessante onafhankelijke
denktanks die de VS rijk zijn en die het debat aanzwengelen met eigen studies en
blogs op websites (cepr.net). Doel: prik de conventional wisdom door....
Mark Weisbrot neemt het met dezelfde argumenten op voor de Franse
jongeren in een column die in een aantal Amerikaanse kranten werd afgedrukt. De
conventional wisdom in de VS is dat 'het Oude Europa' dringend hervorming van de
arbeidsmarkt, flexibiliteit, behoeft. Dat is economentaal voor makkelijker
ontslaan, lagere uitkeringen en lagere loonbelasting, schrijft Weisbrot. De
Franse regering denkt dat als werkgevers gemakkelijker jonge werknemers kunnen
ontslaan, ze hen ook sneller zullen aannemen, maar 'het bestaande economisch
onderzoek biedt weinig of geen bewijs voor dit argument'. In Frankrijk is veel
bescherming én een hoge werkloosheid, maar Weisbrot noemt zo vijf andere
Europese landen met veel bescherming én relatief lage werkloosheid. Als de
hervorming jongeren meer banen zou brengen, oké, maar nu hebben ze gewoon een
beter economisch inzicht dan hun politieke leiders, meent hij. ...
Er is nog iets dat Baker niet zint in de berichtgeving van de
Amerikaanse pers: het lijkt wel dat bescherming van rechten van werknemers per
definitie slecht is. Inperking van die rechten zou als paardenmiddel voor het
scheppen van werkgelegenheid misschien nog aanvaardbaar zijn, maar hoort geen
doel op zich te zijn. 'Bescherming van werkgelegenheid is GOED. Mensen hechten
waarde aan zekerheid in hun leven.' Daarom verzekeren ze zich voor van alles en
nog wat. Als er geen aantoonbaar economisch voordeel is voor de omstreden
wetten, is het aanprijzen ervan een kwestie van ideologie, het verspreiden 'van
de mythe dat het Amerikaanse systeem beter is'.
Het is toch vreemd dat de Amerikaanse doemdenkers over Europa
twee tegengestelde beweringen doen over het oude, vastgeroeste continent,
schrijft Baker in zijn blog over Italië. Crisis 1 is dan: 'Europa's hoge lonen
en bescherming van de arbeidsmarkt brengt hoge werkloosheid - te veel
arbeiders.' Crisis 2 is de vergrijzing: 'Steeds meer pensioengerechtigden,
steeds minder premiebetalende werkenden plus een geboortedaling - niet genoeg
arbeiders.' Hoe gaan die beweringen samen, vraagt Baker, daar zwijgen de critici
van Europa over met hun 'tegenstrijdige angstverhalen'.
Red.: Een van de globale instituten in de financiële wereld is
het IMF:
Uit: De Volkskrant, 20-02-2010, van verslaggever Frank van Alphen IMF: intomen flitskapitaal soms nuttig
Pleitbezorger van vrije kapitaalstromen vindt beperken vrijheid soms te
rechtvaardigen.
Het Internationaal Monetair Fonds (IMF), fervent voorstander van vrij
kapitaalverkeer, onderzoekt of het soms niet handig is wat zand in de raderen
van de financiële markten te strooien. Zo zouden verstorende zeepbellen in
opkomende markten voorkomen kunnen worden.
Dit is de denkrichting van een vrijdag verschenen rapport van zes IMF-economen.
Het is de eerste keer dat het IMF bekijkt hoe kapitaalstromen kunnen worden
ingedamd. Het in Washington gevestigde IMF heeft juist altijd gepleit voor het
opheffen van restricties op geldstromen en meer vrijheid voor financiële
instellingen. Dit zijn steevast de voorwaarden die het IMF stelt als het arme
landen te hulp schiet met noodkredieten. ...
Red.: Met dit beleid heeft het IMF dus de wereld vele
decennialang gedomineerd. Dat ze er nu enigszins op terug lijken te komen is
niet uit vrije wil;
|
De critici wijzen op landen zoals Chili, China en Brazilië, die
minder last hadden van de kredietcrisis. Deze landen hebben hun
kapitaalmarkten deels afgeschermd voor buitenlandse investeerders en
hadden daardoor minder last van de uitschieters op de financiële
markten. |
En daromzien ze nu ineens wat iedereen voorheen ook kon zien:
|
veel opkomende landen hebben ondervonden dat flitskapitaal problemen
kan veroorzaken. Zo kan de snelle toestroom van veel geld naar een land
leiden tot sterke koersschommelingen van de lokale munt. Veel geld uit
het buitenland op zoek naar rendement kan ook de prijzen van het
vastgoed opjagen. Als de buitenlandse beleggers hun geld weer massaal
weghalen omdat een andere markt opeens aantrekkelijker lijkt, storten de
vastgoedprijzen weer in, met desastreuze gevolgen voor de lokale
vastgoedmarkt. |
Maar iets dat ze niet wilden zien, uit ideologische blindheid. Die er nu nog
steeds is,natuurlijk:
|
De voorzichtige koerswijziging van het IMF is gelardeerd met waarschuwingen. Het
invoeren van beperkingen kan leiden tot een ongewenste olievlekwerking. Als
steeds meer landen barrières opwerpen tegen buitenlands kapitaal, zal dat het
economisch herstel in de kiem smoren, stelt het IMF. |
Vrij vertaald: ik weet het wel maar wil het niet zien.
De marktideologie is, zelfs naar de kredietcrisis, nog
dominant in de hele maatschappij:
Uit: De Volkskrant, 10-04-2010, hoofdredactioneel commentaar
Naar de kiezer
Tussentitel: Politieke partijen presenteren programma's met relatieve waarde
Met de presentatie van het VVD-programma vrijdag hebben nu bijna alle politieke
partijen bekendgemaakt met welke standpunten ze de algemene verkiezingen van 9
juni in gaan. ...
Die coalitie moet ook tot andere bezuinigingen overgaan,
inclusief de vergrijzingsopgave structureel ter hoogte van zo’n 30 miljard euro.
...
Op een groot dossier als de gezondheidszorg valt veel te
kiezen. Het is te hopen dat de marktwerking in de zorg, die de voorbije jaren is
ingezet, niet wordt teruggedraaid, zoals bijvoorbeeld de SP wil. ...
Naar Kapitalisme, ideologie
, Economie lijst
,
Economie overzicht
, of site home
.
|