Bronnen bij Volkskrant, economie redactie

Samenlevingsrot

Hans Wansink schreef jongstleden dinsdag op deze pagina een enigszins raillerend artikel over de uitkomsten van het '21 minuten' onderzoek dat op internet is gehouden onder honderdvijftigduizend Nederlanders. Volgens Wansink lijkt het wel of Nederland een manisch depressieve natie is. En alle somberheid wordt wat al te makkelijk afgereageerd op het kabinet Balkenende, vindt hij. Aan dat onderzoek moeten we volgens hem niet al te veel betekenis toekennen. ... En anders dan Wansink schrijft, is de meerderheid van de bevolking het helemaal niet eens met de richting van het beleid. De meerderheid is namelijk bereid af te zien van welvaartsstijging als daarmee een socialer Nederland kan worden behouden dan het Kabinet Balkenende wil.
     De kosten van de vergrijzing zouden alle ingrepen rechtvaardigen. Zo wordt doorlopend gesuggereerd, door leden van het kabinet, door werkgevers en ook door de economieredactie van deze krant, dat de kosten van de AOW door de vergrijzing zodanig uit de hand zullen lopen dat die door de jongere generatie niet meer kan en niet meer zal worden opgebracht. Veel mensen, vooral ouderen, zijn door die berichten zo bang gemaakt dat ze nauwelijks nog geld durven uitgeven. ...

De Volkskrant, 14-05-2005, ingezonden brief van Cees van Gils (Baarle-Nassau)

Paniekzaaien

`Nederland passeert AOW grens', met deze tendentieuze kop opent of moet ik zeggen heropent Gijs Herderscheê de aanval op de AOW (de Volkskrant, 10 mei). Wat is de bedoeling?
    Herderscheê schaart zich weer in de rijen van de paniekzaaiers, die steeds weer van de AOW een zorgenkindje proberen te maken. Halve waarheden worden niet geschuwd. De AOW-premie bedraagt 17,9 procent en kan worden gemaximeerd tot 18,25 procent van maximaal 30.357 euro per jaar.
    Tendentieus is het opvoeren van de onzekerheidsfactor bij de 'buitenlandse' aanvragen van allochtonen. juister zou het zijn te spreken van gedeeltelijke pensioenen van allen die niet gedurende vijftig jaar verzekerd zijn geweest en al dan niet in Nederland wonen.
    En wat het percentage betreft van het nationale inkomen benodigd voor de betaling van de AOW wat nu 5 procent is en in 2038 7 procent zou zijn, nog dit. Er zijn prognoses die uitkomen op 6,5 procent tot 8,5 procent zoals vermeld in het rapport Drees uit 1987. Bij een zeer lage groei zou 8,5 procent nodig zijn. De stelling is gerechtvaardigd dat 6,5 of 7 procent in het prognosejaar 2038 op te brengen moet zijn als we weten dat in 1985 de AOW uitgaven 6,1 procent bedroegen van het nationaal inkomen. Dus paniek overbodig.

Uit: De Volkskrant, 16-06-2005, column door Marcel van Dam

Ouder en gezonder, maar niet duurder

Ouder en gezonder, maar niet goedkoper, kopte de Volkskrant (Economie, 14 juni) boven een artikel van verslaggever Nico Goebert over het CPB-rapport Can we afford to live longer in better health ('Kunnen we ons veroorloven langer gezonder te leven'). De kop had ook kunnen luiden zoals boven deze column.
    Uit het rapport blijkt dat ouderen steeds gezonder worden en dientengevolge langer leven. Langer leven kost de overheid geld, omdat bijvoorbeeld langer AOW moet worden betaald. Maar gezonder langer leven betekent dat mensen langer kunnen doorwerken, dus langer belasting kunnen betalen en dat de zorgkosten minder toenemen. Winst en verlies vallen goeddeels tegen elkaar weg. Niets aan de hand dus.
     Maar de kop boven het artikel van Nico Goebert suggereert dat het een tegenvaller is. En het artikel staat weer in het perspectief van de vergrijzing die 'als een donkere wolk boven de samenleving' hangt. 'Zonder maatregelen nemen de kosten voor de gezondheid, de zorg en de pensioenen sterk toe. De tekorten op de begroting van de overheid stijgen en na verloop van tijd loopt de staatsschuld op tot onaanvaardbare hoogte.' Het verslag sluit goed aan bij het zwarte scenario dat in het CPB-rapport doorklinkt.
    Onder de kop 'Vergrijzing dwingt tot beleidsaanpassingen' wordt weer eens geschilderd dat 'zonder beleidsaanpassingen deze vergrijzing in de meeste landen tot onhoudbare publieke financiën zal leiden: budgettaire tekorten zullen sterk toenemen en na verloop van tijd zal daardoor de overheidsschuld tot onaanvaardbare hoogte oplopen'.
    Ook voor het CPB was het kennelijk een tegenvaller dat langer leven van ouderen met een betere gezondheid geen nadelige gevolgen voor het overheidsbudget zal hebben. Omdat winst en verlies elkaar compenseren zijn we, zegt het CPB. 'voor de publieke financiën ruwweg weer terug bij het vertrekpunt'. Maar het CPB is kennelijk bang dat we de toekomst daardoor minder somber gaan inzien. Want onmiddellijk volgt als slotzin: 'De ernst van de budgettaire problematiek verandert dan niet wezenlijk.
    Het is bon ton een zo zwart mogelijk scenario te schetsen van de gevolgen van de vergrijzing om met name de ouderen rijp te maken voor het inleveren van koopkracht. Veel gehoorde kreten zijn: 'Steeds minder werkenden moeten het verdienen voor steeds meer 65 plussers.' 'Zonder aanpassingen wordt de AOW onbetaalbaar.' 'De babyboomers hebben goed voor zichzelf gezorgd en laten de jongeren nu voor de kosten opdraaien.' ...

Red.:   Het volgende incident deed zich voor nadat de Bert de Vries al had aangetoond dat de vergrijzing wat betreft de AOW helemaal geen probleem hoeft te zijn. In een kopartikel ging de Volkskrant rustig verder met haar valse voorlichting, sterk gelijkend op propaganda:

Uit: De Volkskrant, 07-12-2005, van verslaggevers Douwe Douwes en John Wanders

'Rijke oudere betaalt mee aan AOW'

Als de kosten van de vergrijzing te zwaar gaan drukken op jongere generaties, zullen 65-plussers met een stevig aanvullend pensioen moeten meebetalen aan de AOW. Dit schrijft een breed samengestelde commissie van de Tweede Kamer in een adviesrapport over ouderenbeleid, dat morgen verschijnt.

...     Dat de AOW bij ongewijzigd beleid op termijn onbetaalbaar wordt, is onomstreden. De algemene oudedagsvoorziening komt nu ten laste van de bevolkingsgroep onder de 65.
    De vergrijzing leidt er in de komende jaren toe dat de verhouding tussen gepensioneerden en werkenden steeds verder uit het lood komt te staan. Steeds minder werkenden moeten voor steeds meer gepensioneerden de AOW opbrengen. Daarbij komt dat de groep ouderen die in de komende jaren met pensioen gaat, steeds rijker wordt.

Red.:   Op zo'n opvallende zaak kan commentaar natuurlijk niet uitblijven:

De Volkskrant, 10-12-2005, ingezonden brief van A. de Boer (Franeker)

AOW

In het artikel over belasting betalen over het AOW inkomen wordt gesteld dat het onomstreden is dat de AOW op termijn onbetaalbaar wordt (Voorpagina, 7 december).
Bert de Vries beweert in zijn boek het tegendeel. Hij zegt dat het best mee zal vallen. Hij betrekt hierbij de belastingen die worden geheven over de pensioenen en over de lijfrentes die menigeen heeft.
    Volgens mij is het zeer onzeker hoe het er op termijn uit gaat zien voor wat betreft de betaalbaarheid van de AOW en wordt ons zand in de ogen gestrooid.
 

De Volkskrant, 12-12-2005, ingezonden brief van Bart Brink (Huizen)

AOW

Nog steeds moet ik via diverse media verhalen aanhoren dat de AOW straks niet meer betaalbaar is, terwijl het Sociaal en Cultureel Planbureau heeft aangetoond dat dat niet zo is (Voorpagina, 7 december). Ook Bert de Vries schrijft in zijn boek Overmoed en onbehagen (lees dat boek) dat de AOW straks mede betaalbaar is geworden vanwege de belastinginkomsten van 65-plussers uit hun opgebouwde pensioenen. Marcel van Dam bevestigde de visie van het SCP en die van Bert de Vries. Zelfs Frank Kalshoven gaf dat via zijn 'Het Spel en de Knikkers' toe.
    Waarom worden wij babyboomers en jongeren dan via het journaille en de politiek aangepraat dat de AOW straks niet meer betaalbaar zal zijn? Van de politiek kan ik dat begrijpen, vanwege de bekende belangen - maar journalisten zouden beter moeten weten en daar hoor ik niks van.

Red.:   Let ook hoe in een enkel woord de positie en betrouwbaarheid van Frank Kalshoven wordt neergezet: 'Zelfs ...'.
 

De Volkskrant, 13-12-2005, opinieartikel van Liesbeth Huijts, beleidsmedewerker Unie KBO.

Sombere media negeren kansen van vergrijzing

Het blijft tobben met de houding van de media over de vergrijzing en de betaalbaarheid van de AOW. Op woensdag 7 december kopt de Volkskrant: 'Rijkere oudere gaat meebetalen aan de AOW'. Aanleiding is het rapport Lang zullen we leven van de Themacommissie Ouderenbeleid van de Tweede Kamer. Het rapport geeft in 66 pagina's en 33 aanbevelingen een integraalouderenbeleid. Het rapport heeft een evenwichtige toonzetting over ouderen en ouderenbeleid. Het gaat niet alleen in op problemen, maar juist ook op kansen van vergrijzing.
Een verademing in een tijd waarin overheid en media vergrijzing vooral als een groot, schier onoplosbaar probleem schetsen.
    Hoe komt het dan toch dat de Volkskrant in dit doemdenken blijft hangen? Welgeteld tien regels en een aanbeveling in het rapport gaan over verdere fiscalisering van de AOW 'als de premielast van de AOW de draagkracht van jongere generaties te boven gaat en als de lasten voor jongere generaties teveel wordt.' En dat komt in de krant. Niet de zorg van de themacommissie over de inkomenspositie van alleen" staande oudere vrouwen en allochtone ouderen, evenmin als de opvattingen hoe ouderen een aandeel kunnen leveren aan de Nederlandse samenleving.
    Bovendien ontgaat de Volkskrant de voorwaardelijke zin van de themacommissie: als de lasten te zwaar worden. De schrijver van het artikel schrijft onbekommerd: 'Dat de AOW bij ongewijzigd beleid op termijn onbetaalbaar wordt, is onomstreden.' Zo staat het niet in deze nota. En blijkbaar is de krant kort van memorie.
    Tussen begin september en begin november dit jaar voerden Frank Kalshoven, Marcel van Dam en Bert de Vries in deze krant een discussie over betaalbaarheid van de AOW. Aanleiding was het boek Overmoed en onbehagen van Bert de Vries. Vergrijzing betaalt zichzelf, aldus De Vries. De doemscenario's veroorzaken nodeloze onrust. Ouderen worden als groep rijker en gaan dus meer inkomstenbelasting betalen. Daarvan kunnen de AOW en een deel van de zorgkosten worden betaald. In deze discussie blijft de theorie van Bert de Vries overeind. De kanttekeningen van economisch redacteur Kalshoven worden weersproken.
    De Vries noemt het feit dat de AOW kan worden betaald uit de groeiende belastingopbrengst van ouderen het best bewaarde geheim van Den Haag. Tot deze week heb ik me verbaasd over het zwijgen van de overheid over het boek van De Vries. Hoopte men dat door te zwijgen de storm die het boek van De Vries teweeg leek te brengen, zou gaan liggen: en dat men rustig kon doorgaan met het verkondigen van doemscenario's en beleid dat daarop was geënt?
Het rapport van de Themacommissie Ouderenbeleid van de Tweede Kamer geeft ons hoop dat politici in Den Haag wat evenwichtiger over vergrijzing gaan denken. Nu maar hopen dat de media vlug volgen.


Uit: De Volkskrant, 15-12-2005, column door Marcel van Dam

Geen tunnelvisie maar een blinde vlek

'Wat was de kleur van het T-shirt dat ze aanhad, zwart of wit?' vroegen de rechercheurs die de Schiedamse parkmoord onderzochten. 'Zwart' zei de verdachte. 'Kom nou, je weet net zo goed als wij dat het wit was' zeiden de rechercheurs. 'Oké, dan zal het wel wit zijn' zei de uitgeputte verdachte.
    In het proces-verbaal werd opgenomen dat de verdachte verklaarde dat het slachtoffer van de moord een wit T-shirt droeg. Voor de rechter weer een nieuw stukje bewijs. Hoe wist de verdachte anders dat het T-shirt wit was?
    Zo is ongeveer ook de werkwijze van de economieredactie van de Volkskrant om aan te tonen dat de kosten van de vergrijzing uit de hand lopen en worden afgewenteld op de werkenden. ...
    Over de toekomstbestendigheid van pensioenvoorzieningen en de AOW zegt de commissie voorzichtig dat 'als de premielast van de AOW de draagkracht van jongere generaties te boven gaat, de AOW verder gefiscaliseerd zal moeten worden'.
    Ondanks deze terughoudendheid opent de Volkskrant (7 december) met de kop 'Rijke oudere betaalt mee aan AOW'. Met als onderkop: 'Plan om 65-plusuitkering betaalbaar te houden'. In het artikel wordt gesteld dat de commissie voorstelt de AOW te fiscaliseren. Dat wil zeggen dat AOW'ers zelf ook AOW-premie moeten gaan betalen. De voorwaardelijkheid die de commissie aan verdere fiscalisering stelt, is aan Douwe Douwes en John Wanders, de schrijvers van het artikel, niet besteed. Want, zo schrijven zij: 'Dat de AOW bij ongewijzigd beleid op termijn onbetaalbaar wordt, is onomstreden. De algemene oudedagsvoorziening komt nu ten laste van de bevolkingsgroep onder de 65.'
    Hoe is het mogelijk dat ze zoiets kunnen schrijven? Lezen ze zelfs hun eigen krant niet? Daarin is namelijk wekenlang gediscussieerd over de betaalbaarheid van de AOW. Daaruit kwam naar voren dat het nauwelijks voor bestrijding vatbaar is dat de 65-plussers door hogere belastingafdrachten de hogere AOW-uitgaven als gevolg van de vergrijzing zelf financieren. Nu het kabinet aan de goednieuwsshow is begonnen had zelfs Zalm er afgelopen dinsdag in de Eerste Kamer geen moeite mee dat te erkennen (NRC Handelsblad, 13 december). Hoezo onomstreden? ...


Naar Volkskrant economisch , Anglicisme, inleiding , of site home .