Van: www.kennislink.nl , 13-07-2005, door Ionica Smeets
Afrikaanse grijze papegaai begrijpt het getal nul
Een onderzoeker aan de Amerikaanse
universiteit Brandeis ontdekte dat de papegaai echt begrijpt wat
het getal nul is. Dat klinkt misschien niet zo spectaculair,
maar kinderen snappen meestal pas wat ‘nul’ of ‘geen’ betekent
als ze een jaar of vier zijn. Voor autistische kinderen kan het
nog veel langer duren voor ze dit begrijpen.
Eigenlijk wilde psychologe dr. Irene Pepperberg testen of de
28-jarige papegaai ‘Alex’ de getallen 1 tot en met 6 kon
herkennen. De onderzoekers legden allemaal verschillende
gekleurde blokjes voor de papegaai en vroegen dan “Van welke
kleur zijn er vier?”. Alex was heel goed in deze testen, tot hij
zich ging vervelen.
 |
| Papegaai ‘Alex’ telt blokjes...
|
Bij een van de proeven lagen er setjes van 2, 3 en 6 dezelfde
blokken voor Alex. De onderzoeker vroeg aan hem: “Van welke
kleur zijn er drie?” De papegaai antwoordde steeds “5”. Dit
antwoord sloeg nergens op, want het goede antwoord moest
natuurlijk een kleur zijn - en geen getal. Na een poosje was de
onderzoeker het beu en vroeg “Ok Alex, van welke kleur zijn er
dan 5?”. Op dat moment antwoordde de vogel “Geen”. Dat was het
goede antwoord, maar het verbaasde de onderzoekers enorm. Daarna
hebben ze verschillende andere testen gedaan en steeds gebruikte
Alex het woord “Geen” als er nul blokjes of setjes lagen
waarnaar gevraagd werd.
De
methode die de onderzoekers gebruiken om Alex te trainen
wordt ook gebruikt bij mensen. Elke leerling heeft twee
leraren, eentje legt hem uit wat hij moet doen en de ander
laat de goede en foute antwoorden zien en vecht zo met de
leerling om de aandacht van de andere leraar. De leerling
(in dit geval dus een grijze papegaai) probeert ook goede
antwoorden te geven, zodat hij beloond wordt. Deze methode
is getest met kleine groepjes autistische kinderen en
volgens dr. Pepperberg zijn de resultaten veelbelovend.
Alex kende het begrip ‘Geen’ van een reeks eerdere testen,
waarbij hij moest aangeven of twee dingen overeenkomsten hadden.
Als de voorwerpen die voor hem lagen niet op elkaar leken, dan
moest hij hierbij ‘Geen’ antwoorden. Niemand had hem ooit
uitgelegd dat dit betekende dat er nul overeenkomsten waren.
Alex heeft dit op de een of andere manier zelf bedacht.
Het getal nul
Het getal nul is veel later ontdekt dan de andere getallen. Tot
1300 na Christus werd het getal nul niet gebruikt in de Westerse
wereld. Nog steeds zijn er mensen die vinden dan nul een
onnatuurlijk getal is. Het getal 1 kunnen we zien als een aantal
– één appel, 2 kunnen we zien als twee appels, enzovoorts. We
kunnen ons ook prima iets voorstellen bij breuken en zelfs
wortels kunnen we zien als de lengte van een lijnstuk – maar
nul, dat kan je je niet zo maar voorstellen. Nul is alleen de
afwezigheid van dingen.
De
oorsprong van het getal “nul”: Onze cijfers worden vaak
Arabisch genoemd. Dat zou Hindoe-Arabisch moeten zijn, want
die cijfers komen via de Arabieren uit het tegenwoordige
India. De Hindoes gebruikten net als de Babyloniërs een
positionele schrijfwijze. In het begin hadden ze negen
cijfers; ze lieten een plaats open om een macht van tien aan
te geven. Zo rond de 7e eeuw voor Christus gingen
ze een puntje op die lege plek zetten en dat puntje heette
sunya wat 'leeg' betekent. In het Arabisch werd dat
cifr en in het Italiaans uiteindelijk weer zero
(nul). Het puntje werd langzamerhand een rondje en zo zijn
we aan ons symbool voor nul gekomen.
Eerder lieten chimpansees al zien, dat ze een idee hadden wat
nul betekende, maar Alex is de eerste vogel die dit doet. De
hersens van vogels zien er heel anders uit dan die van
zoogdieren, maar er komt steeds meer wetenschappelijk bewijs,
dat de hersens van vogels meer kunnen dan we eigenlijk dachten. |
|
Naar Evolutie, lijst
 ,
Wetenschap,
overzicht , of site home
.
|