Bronnen bij Ras-taboeïsme: geschiedenis
| aug.2011 |
In het hoofdartikel is de geschiedenis van het ras-taboeïsme met hulp van enkele
stellingen weergegeven. het toeval wil dat er nog tijdens het voltooien dat
artikel er een bron verscheen met wat meer details:
Uit: De Volkskrant, 20-08-2011, door Geertje Dekkers
Rassen zijn 'open systemen'
In de eerste helft van de vorige eeuw probeerden wetenschappers racisme
een wetenschappelijke basis te geven. Maar er waren ook toen sterke
tegengeluiden.
Als een blanke en een zwarte ouder samen een kind krijgen, zou dat wel eens
lange benen en korte armen kunnen hebben. Deze disharmonie is een negatief
effect van het mengen van rassen.
" Dat was een van de conclusies van geneticus Charles Davenport
(1866-1944) na onderzoek op Jamaica in de jaren 1920. Davenport was er, net als
veel wetenschappers in zijn tijd, van overtuigd dat interraciale relaties
ongezond nageslacht opleverden, met een 'chaotische constitutie'. ...
Red.: Op zich een normale redenatie. Bij de toenmalige
kennis van de evolutie en de natuur behoorde dat tot de mogelijkheden. Dus iets
dat je niet mag uitsluiten, en de moeite waard is om te onderzoeken:
|
Op Jamaica, waar volgens hem zowel puur-blanke als puur-zwarte als
gemengde populaties leefden, hoopte hij bewijs te vinden voor dat idee. |
Conclusie: de veronderstelling is niet waar. Volgende veronderstelling. Maar
zo werkt dus niet de ideoloog:
|
Toch hield hij vast aan zijn overtuiging. |
Een ideoloog houdt vast aan zijn vooronderstelling, ongeacht te feiten.
Hetgeen het makkelijkst gaat door überhaupt niet te willen weten over de feiten,
over de werkelijkheid.
Ideologie is wijdverspreid, en zelfs de wetenschap heeft
grote moeite ze buiten de deur te houden. Met name ook in zaken rond ras:
|
'Velen weten dat wetenschappers in de eerste helft van de twintigste
eeuw hebben geprobeerd racisme een wetenschappelijke basis te geven',
zegt de Amerikaanse wetenschapshistoricus en bioloog Paul Farber. 'Maar
het is minder bekend dat andere wetenschappers die ideeën juist hebben
ondermijnd.' |
Het minder bekend zijn van die andere stroming, dat wil zeggen: dat de kennis
omtrent de werkelijkheid niet overeenstemt met de werkelijkheid ondanks het
verstrijken van in de buurt van honderd jaren, kan ook nauwelijks iets anders
zijn dan een effect van een ideologie - dat is de ideologie die, mede, stelt dat
het racisme een blank probleem is.
De aanleiding voor het artikel is een boek geschreven door
Fraber, waarin wel beide kanten van de zaak worden belicht:
|
Farber, emeritus hoogleraar aan Oregon State University, houdt
woensdag een lezing over het onderwerp in Museum Boerhaave, naar
aanleiding van zijn onlangs gepubliceerde boek Mixing races. From
scientific racism to evolutionary ideas (Johns Hopkins University
Press).
Een van de helden in Farbers verhaal is Franz Boas
(1858-1942), een jood van Duitse afkomst en een van de grondleggers van
de culturele antropologie. Voor zijn verhuizing naar de VS in 1887 had
Boas in Duitsland genoeg antisemitisme ervaren om zich een carrière lang
te verzetten tegen het idee dat de mens gedetermineerd was door zijn
ras. Hij benadrukte dan ook het belang van omgevingsfactoren. |
De facto de huidige ideologie.
|
En bewijs dat mixen zou leiden tot ongezond nageslacht was er niet,
aldus Boas.
Dat laatste punt werkte geneticus Theodosius Dobzhansky
(1900-1975) verder uit. Hij is de tweede held van Farbers verhaal.
'Dobzhansky stelde dat rassen altijd mengden', legt Farber uit: 'Dat
hield ze volgens hem juist gezond.'
'Dobzhansky veralgemeniseerde de resultaten van zijn
fruitvliegonderzoeken en concludeerde dat ook verschillende groepen
mensen zich onderling goed kunnen voortplanten', zegt Farber. 'Dat
onderbouwde hij verder met observaties uit het zuiden van de VS, waar
veel mensen woonden van gemengde afkomst.' Net zo min als Boas zag
Dobzhansky bewijzen voor het idee dat deze mensen een inferieur gestel
zouden hebben. |
Zo werkt de wetenschap. Uit welker geschiedenis de redactie de naam van
Dobzhanski allang kende als iemand met goede inzichten. Zoals deze:
|
Opvallend is dat Dobzhansky het begrip 'ras' op zich niet ter
discussie stelde. |
Want Dobzhanski realiseerde dat dat totaal niet in strijd is met deze:
|
Volgens Dobzhansky bestonden er dus geen scherpe grenzen tussen
rassen. Sterker: individuen van één ras kunnen onderling soms sterker
verschillen dan individuen van verschillende rassen. En sommige genen
mogen kenmerkend zijn voor het ene ras, maar individuen van het andere
ras kunnen ze ook hebben. Want rassen zijn open systemen. |
De redactie kent de de naam van Dobzhanksi vanuit dezelfde intellectuele
omgeving, biologen die nadenken, als mensen als Julian Huxley
en J.B.S. Haldane
, die totaal onconventioneel waren in hun denken omtrent dit soort zaken -
vooral de laatste. Van Haldane kent de redactie als eerste het verhaal over het
voorkomen van bloedgroepen in verband met de verspreiding van de mens op aarde,
een voorloper van het huidige genetische onderzoek daarnaar. En ook heeft
Haldane al in 1937, ruim voor Dobzhanski, alle zinnige hoofdzaken die over ras
waren te weten opgeschreven (gepubliceerd in Heredity & Politics, 1943),
inclusief de statistische verdelingen van eigenschappen die elkaar deels
overlappen maar waarvan de gemiddelden verschillen, de kern van de
wetenschappelijke zienswijze.
Van deze belangrijke inzichten en de wetschappelijke
benadering van met name Haldane is na de oorlog vrijwel niets bewaard gebleven:
|
De afgelopen decennia is het begrip vaak afgedaan als een cultureel
'construct' dat alleen thuishoort in het vocabulaire van fokkers van
rashonden. |
Je reinste opzichte onzin, aangezien een Japanner even makkelijk
onderscheidbaar is van een neger als een Duitse herder van een Ierse terrier.
|
Die gevoeligheid heeft alles te maken met 20ste-eeuwse gevallen van
rassenscheiding en natuurlijk met de holocaust. De schok na de Tweede
Wereldoorlog leidde in de VS tot kritiek op het alledaagse racisme. |
Direct heeft racisme niets met rassen te maken - rassen zijn een biologische
zaak, racisme een psychologische. De link is dezelfde als die tussen "varken" en
"vies beest": een varken "is", een "vies beest" is een bestrijdbaar adjectief
door mensen eraan gehangen.
En ook nog zestig jaar na de oorlog heeft het taboe vrijwel
dezelfde kracht, voornamelijk door een gerichte campagne ter ondersteuning:
|
het woord is ernstig besmet. Dat merk ik als ik lezingen geef: velen
reageren erg gevoelig als ik het woord 'ras' gebruik.' |
Achter deze campagne zitten niet louter ideële doeleinden, daar ze voor een
flink deel komt vanuit de slachtoffers van de holocaust, die er voorrechten aan
ontlenen, zoals de bezetting van andermans land in het Midden-Oosten.
Dat wil dus niet zeggen dat er geen echt racisme is:
|
Farber was er bij. ... Bestuurders van universiteiten ... zagen het
als hun taak blank en zwart uit elkaar te houden. |
Maar er altijd een steeds groeiende hoeveelheid tegenkracht geweest:
|
Farber: 'In dit geval leidde het tot verzet, van ons. Ik kan me nog
goed herinneren dat ik erg kwaad was. Zo ging het op veel
universiteiten.' |
Welk verzet juist gebaseerd is op het openlijk bespreken van rassenkwesties,
en niet het negeren.
Maar zoals zo vaak, is ook hier de ideologie aan de haal
gegaan met de realiteit. Waar het een juiste zaak is de benadeling van een groep
te baseren op uitsluitend ras, is het een foute zaak het bestaan van "ras"
ideologisch te ontkennen, dat wil zeggen: om iedere verschil overeenkomend met
een rassenverschil te ontkennen. Een rassenverschil mag ontkend worden als er
geen bewijs voor is, maar een bewijsbaar rassenverschil moet bespreekbaar
blijven. Voor degenen de vasthouden aan absolute rassengelijkheid, moeten
eventuele echte verschillen het gevolg zijn van racisme, ook als dat laatste
niet het geval is. Dat vermeende "racisme" moet volgens de ideologen dan
bestreden worden - door tegenmaatregelen. Maar als het verschil echt is,
benadelen de tegenmaatregelen de andere groepen. en aangezien deze benadeling
gebeurd uitsluitend op grond van ras, is de bevoordeling van de doelgroep en de
benadeling van andere groepen dus zelf een vorm van racisme.
Met tot slot een volkomen sluitend evolutionair argument: de
kans dat de evolutie alle rassen gelijk geschapen heeft, is van dezelfde orde
als de kans dat de evolutie alle mensen dezelfde lengte geeft: zeer dicht
naderend tot absoluut nul. Omdat het evolutionair zeer onvoordelig is, in de zin
dat monocultuur leidt tot een grote kans op uitsterven.
Naar Multiculturalisme
,
Allochtonen lijst
,
Allochtonen overzicht
, of
site home
.
|