De Volkskrant - sociale redactie

Uit: De Volkskrant, 17-05-2005, rubriek Haagse berichten, door Hans Wansink

De funeste bijstandscultuur

Het is juist in het belang van de onderklasse zelf dat de toegang tot uitkeringen wordt beperkt.

... Het is dan ook niet verrassend dat buitenlanders op allerlei manieren proberen de papieren te bemachtigen die hen toegang tot de Nederlandse sociale zekerheid verschaffen.
    Velen slagen daarin - bijna de helft van de bijstandsuitkeringen wordt verstrekt aan allochtonen, die nog geen 10 procent van de bevolking uitmaken. Maar wat voor hen aanvankelijk een zegen lijkt, pakt in de praktijk uit als een vloek. Een bestaan dat is afgesneden van de arbeidsmarkt eindigt voor de meesten in marginalisering, asociaal gedrag, criminaliteit en persoonlijk ongeluk.
    In het Volkskrant magazine van 7 mei kwamen enkele hoogopgeleide, kunstzinnige types aan het woord die zich prima kunnen redden met een schamel inkomen dat voor het grootste deel uit uitkeringen bestaat. Zij vertegenwoordigen een bijstandselite die de uitkering als basisinkomen gebruikt. Door hun hoge opleiding en een sociale netwerk zijn ze weerbaar en slagen ze erin zich staande te houden. Ze hebben familieleden, vrienden en kennissen die hen helpen, omdat ze ook zelf iets te bieden hebben. Hun creatieve activiteiten zorgen voor eigenwaarde en zelfrespect. Tijdens hun studietijd hebben ze geleerd om te gaan met vrijheid en onafhankelijkheid. Ze beschikken in ruime mate over sociaal kapitaal. Dus wanneer het hen beter uitkomt om - al dan niet tijdelijk - aan het werk te gaan, hebben zij daartoe in principe de mogelijkheden.
    Maar zo'n leven als artistieke prinsen in de Nederlandse verzorgingsstaat is voor de meesten niet weggelegd. De bijstand verschaft hen een arbeidsloos inkomen, maar daarmee tegelijkertijd een premie op afhankelijk, asociaal gedrag met een flinke kans op ontsporing. Omdat ze zich aan het maatschappelijk verkeer kunnen onttrekken, neemt hun sociale kapitaal alleen maar verder af. Daardoor ontbreek elke stimulans tot initiatief, weerbaarheid, productiviteit en het opbouwen van een eigen leven. ...
    Dalrymple toont overtuigend aan dat de moderne onderklasse het treurige slachtoffer is van de nonchalante, libertijnse excuus- en gedoogcultuur van de jaren zestig en zeventig, waarin 'alles moest kunnen' en 'de maatschappij' een vreemd lichaam was dat de schuld van elk menselijk falen kreeg toegeschoven.
    De funeste bijstandscultuur berooft mensen in de onderklasse van de gedachte dat je zelf verantwoordelijk bent voor je lot en dat je je eigen omstandigheden in principe kan verbeteren.

Red.:   Dit was niet alleen deze redactie opgevallen:

De Volkskrant, 23-05-2005, ingezonden brief van Frank Conijn (Amsterdam)

Kandidaat

Hans Wansink begint goed in zijn Haagse Berichten (Forum, 17 mei) door voorbeelden aan te dragen waaruit blijkt dat er veel misbruik van de bijstand wordt gemaakt. Ik verwachtte daarop een vurig pleidooi voor uitbreiding van de controle, opdat de bijstand kan blijven en de uitkeringshoogte onaangetast blijft. Maar nee, alle bijstandstrekkers deugen niet.
    De groep-Wilders zoekt naar verluidt nog kandidaat-Kamerleden. Gezien uw schandalig simplistische rechtse gedachtegoed past u daar zeker in!
    We blijven even bij de bijstand - op de achterliggende houding van Wansink komen we nog terug:
 

De Volkskrant, 26-05-2005, door Pieter Hilhorst

Sociale dienst, overwin machteloosheid van eigen makelij

De tijd dat de sociale dienst een uitkeringsfabriek was, is voorbij. Gemeenten zijn minder geld kwijt aan uitkeringen, maar gek genoeg ondergraaft dit succes de toegevoegde waarde van sociale diensten, betoogt Pieter Hilhorst

Sinds 1 januari 2004 zijn de gemeenten verantwoordelijk voor de Wet Werk en Bijstand. Zij krijgen een vast bedrag voor de uitkeringen en de bemiddeling naar werk. Lukt het gemeenten minder mensen een uitkering te geven dan werd verwacht volgens een rekenmodel van het Centraal Planbureau, dan mag des betreffende gemeente het geld in de zak houden.
    Deze decentralisering van de bijstand is financieel een doorslaand succes geworden. ...
    De gemeenten hebben dit succes vooral bereikt door de toegangspoort tot de bijstand beter te bewaken. 70 Procent van de gemeenten werkt of experimenteert met een work first-systeem. Dat betekent dat werklozen die zich melden onmiddellijk een aantal uur (bijvoorbeeld twintig) in een arbeidsvoorziening moeten werken voor hun uitkering. Ook zijn de budgetten voor fraudebestrijding verhoogd. ...
    Sociale diensten moeten mensen aan het werk helpen die dat op eigen gelegenheid niet kunnen. Dus moeten ze weten wat er aan de werklozen schort. Schort het aan discipline, scholing of aan een netwerk? Een work first-aanpak kan werklozen laten wennen aan een arbeidsritme. Het is een noodzakelijke, maar absoluut niet voldoende voorwaarde voor het krijgen van werk. Scholing is belangrijker. Van de laaggeschoolden heeft maar 47,9 procent een baan. Van de hooggeschoolden is dat 81,8 procent. Het verwerven van kwalificaties is voor werklozen dus van het grootste belang.
    Vreemd genoeg is het geld dat aan scholing wordt uitgegeven de afgelopen jaren gedaald. De reïntegratie van werklozen is uitbesteed aan private reïntegratiebedrijven. Zij worden beoordeeld op hun kortetermijnresultaten. Een opleiding of een arbeidskwalificatie geldt niet als succes. Het gevolg is dat de budgetten voor scholing worden afgeknepen.
    Uit het rapport Etnische Minderheden op de arbeidsmarkt van het ministerie van Sociale Zaken blijkt dat er een grote discrepantie is tussen zoekgedrag van veel werklozen en het wervingsgedrag van werkgevers. ...   
    Toch wordt er niets gedaan aan preventie van werkloosheid. Kinderen die in armoede opgroeien, hebben een grotere kans zelf ook op de onderste sport van de maatschappelijke ladder te belanden. Deze sociologische open deur is pijnlijk, omdat in Amsterdam de helft van de Marokkaanse kinderen in armoede opgroeit. Het loont om daar via de bijstand wat aan te doen, door kinderen die opgroeien in een gezin met een minimuminkomen vouchers te geven voor bijles en sport. Zo wordt schooluitval tegengegaan en komen allochtone kinderen in aanraking met autochtone studenten, bejaarden of ouders van klasgenootjes. Het is dus ook een versterking van het netwerk van de cliënt. Deze investering in scholing levert waarschijnlijk meer op dan het gemiddelde reïntegratietraject.  ...
    Maar zelfs met een verleidingsstrategie komt een deel van de klanten van de sociale dienst niet in aanmerking voor 'normale banen'. Daarvoor is hun productiviteit te gering. En het aantal beschermde banen is de afgelopen jaren drastisch verminderd. ...

Red.:   Dit is variant nummer twee van de Volkskrant tegenover de bijstand: autochtone Nederlanders moeten onder dwang naar werk gebracht, worden, en allochtonen moeten extra vouchers of andere geld of faciliteiten krijgen omdat ze zo zielig zijn.

De Volkskrant, 02-06-2005, van verslaggeefster Marjan van den Berg

Reportage | Fraudepreventiemedewerkers ontdekken regelmatig misstanden bij de aanvraag van en bijstandsuitkering

‘Zou ik heel even in uw koelkast mogen kijken?’

Een plotselinge scheiding is verdacht, geldopnames in een vreemde stad eveneens. Fraude met de bijstandsuitkering is nog altijd heel eenvoudig. Maar de controle neemt toe.

‘Ik ben Hans, van de sociale dienst. Er zijn wat vragen over uw uitkeringsaanvraag. Mag ik even bij u binnenkomen?’
    Maar natuurlijk. Een breed glimlachend koppel leidt Hans met weidse armgebaren naar de eettafel, waar hij CWI-kopieën laat zien. Het zijn twee afzonderlijke aanvragen voor een bijstandsuitkering. Een voor hem, een voor haar. Ze zijn ingediend bij twee verschillende CWI-medewerksters. ...

Red.:   Een uitwerking van de autochtone gevallen. Controle van allochtonen op niet-bestaande kinderen, al dan niet in land van oorsprong,of zijnde de kinderen van nabije of verre familie, op het bezit van huizen in eigen land, en al die andere manieren om de zaak op te lichten, zijn absoluut niet toegestaan. Dat zou namelijk discriminatie zijn.
    De boodschap die spreekt uit de drie artikelen tezamen is duidelijk: een terechte bijstandsuitkering bestaat niet - tenzij je allochtoon bent..
    Wansink maakt in zijn artikel wel een goed punt, namelijk dat ledigheid geen goede zaak is. Dit is voor een belangrijk deel een moreel argument, maar daarom niet minder waar: werken is datgene dat de mens de mens gelukkig maakt, omdat werken een levensvervulling biedt.
    Desalniettemin moet ook de houding van Wansink veroordeeld worden, omdat hij zijn mening over bijstandstrekkers, de laagste groep in de samenleving, niet heeft omdat hij ze een gelukkig leven gunt. Als dat zo was, zou hij ook artikelen schrijven over de andere kant van de medaille: de  hoogste groep in de samenleving, de top van de rijker superrijken en hyperrijken. De mesne vetegewoordigd door de VVD. Hier een verlag van een VVD-congres door Wansink;

Uit: De Volkskrant, 24-05-2005, rubriek Haagse berichten door Hans Wansink

VVD op tweesprong

Jozias van Aartsen gaat een spannend weekend tegemoet. Neemt het congres van de VVD in Groningen de gekozen formateur over? Of wordt het Liberaal Manifest aan stukken gescheurd?

De VVD komt vrijdag en zaterdag in Groningen bijeen om de koers voor de komende jaren vast te stellen. Ter tafel ligt een Liberaal Manifest, geschreven door een commissie van wijzen die ver van de Haagse kaasstolp af staan. Deze commissie-Dales wil het roer van de partij radicaal omgooien. ...
    ... ook het belastingstelsel moet van Dales op de helling. Een vlaktaks, dat wil zeggen een belastingschijf  iedereen van rond de 25 procent (maar zonder aftrekposten), maakt het aantrekkelijker voor parttimers meer te gaan werken. ...

Red.:   We kunnen niet het hele artikel reproduceren, maar neem maar van ons aan: er staat geen woord van kritiek in op de VVD en haar beleid. Dus ook niet op de vlaktaks. Een vorm van sociale roofridderij, die de belastingen van de lage inkomens verhoogt, en die van de hoge inkomens verlaagt. Iets dat heel veel meer onterecht geld aan de hogere inkomens geeft, dan alle gevallen van bijstandsfraude bij elkaar.

Als Wansink zou schrijven vanuit een morele overtuiging, zou hij weten dat bijna alle morele overtuigingen, bijvoorbeeld alle religies, ook iets zeggen over de rijken, namelijk dat die voor het overgrote deel moreel niet deugen. Dan zou hij dus ook stukjes schrijven over hoe goed het zou zijn voor de rijken om iets aan hun slechte morele positie te doen, door meer te delen en minder voor zichzelf te willen. Wansink schrijft dit soort stukjes niet, hij schrijft alleen stukjes over de morele positie van bijstandstrekkers. Zijn drijfveer voor deze stukjes moet dus iets anders zijn dan morele overtuiging. Dan is er meteen een ander voor de hand liggende mogelijkheid. Bijstandstrekkers maken namelijk gebruik van de maatschappelijke solidariteit die uit de belastingen betaald wordt. En Wansink betaalt ook belasting. Wansinks houding met betrekking tot bijstandstrekkers zou dus best een materiële achtergrond kunnen hebben. Dat vermoeden wordt verder versterkt door het een recent artikel van zijn hand over de VVD, waaruit een zeker sympathie spreekt. De VVD is bekend voor het soort houding dat schande spreekt over ieder te veel uitgegeven gulden aan solidariteit, en geen enkele moeite heft met de briefjes van honderd die aan de andere kant verspild worden. Vanuit een moreel standpunt is dat natuurlijk afkeurenswaardig, of wat sterker uitgedrukt, verderfelijk.

Terug naar Volkskrant beleid , Media lijst , Anglicisme home , of naar site home .