Het spook

Tussentitel: Almere is gegroeid als een gezwel. Almere kan beter betijen tot een
                  evenwichtige stad

Kanker is een gulzig beestje. In het begin, nog geen zandkorrel groot, neemt het genoegen met de zuurstof die als vanzelf uit het omringende weefsel binnensijpelt. Wordt het gezwel groter, dan krijgt het ademnood. Benauwd zendt het een sos uit in de vorm van chemische stofjes, de angiogene factoren. Bezorgd als een kloek om haar piepend kuiken schiet het lichaam te hulp. Het breit nieuwe bloedvaten bij. Dat lucht op. Maar het gejammer verstomt niet. Nooit meer. Door de nieuwe vaten beademd en gevoed, groeit het kankerkuikentje als kool en schreeuwt harder en harder om meer en meer vaten erbij. Uiteindelijk is het nieuwe weefsel zo groot dat het het oude verstikt. Dikke bult eigen schuld. Stank voor dank.
    Almere is een gulzig stadje. Begonnen als een paar huisjes dijt het maar uit: Almere-Haven, Almere-Stad, Almere-Buiten, Almere-Hout, Almere-Poort. Eerst was er ruimte genoeg, toen kregen al die Almeerders het benauwd. Luid piepte burgemeester Jorritsma om nieuwe verkeersaders. Of Den Haag er maar een bij wilde breien. Liefst een dikke tussen de A6 en de A9. De mensen daar waren verbijsterd. Zo'n A-half-zeven komt vlak langs het Naardermeer en dwars door het Gein. Jorritsma zit daar niet mee. 'Als Almere er niet was geweest, dan was het Naardermeer allang drooggelegd en volgebouwd,' zegt ze, 'en bestond het Geinriviertje ook niet meer. ' Het geeft aan welke dunk ze heeft van een natuurmonument. Ook de bedoeling is duidelijk: wie nu in Almere woont, zou anders elders hebben moeten wonen. Daar was het nieuwe land ook voor bedoeld: om het oude land te ontlasten. Maar niet om het oude land met de groeistuipen van het nieuwe op te zadelen.
    Moet Almere groter? Nee, zeggen deskundigen zoals Marco Bontje, met Amsterdam en Utrecht heeft het noorden van de Randstad grote steden zat. Ja, zegt Annemarie Jorritsma, groei is 'een wezenskenmerk'. Ze zou beter moeten weten. Ooit was Jorritsma zelf nogal gegroeid. Haar lichaam telde vele kilo's meer dan nu. De cellen daarbinnen kregen het benauwd. Voor elke kilo extra lieten ze liefst drie kilometer bloedvat bij maken, een heel rijksverkeerswegennet. En nog kon het bloed de vraag van het vlees niet aan. Jorritsma bleef puffen. Toen, in een vlaag van verstand, viel ze af. Dat voelde een stuk beter. Maar wat haar lijf goed deed, kan ook haar stad geen kwaad. Almere is gegroeid als een gezwel. Je kunt er meer eten en slapen dan werken of lachen. Zou er meer werk en vertier zijn dan hoefden de mensen niet zo vaak de weg op. In plaats van te groeien kan Almere beter betijen tot een evenwichtige stad. Hoe je de groei remt, kan elke oncoloog je vertellen: knijp de bloedtoevoer af. Maak er in geen geval een ader bij. Je hoeft een gezwel zijn zin niet te geven.
    Alle afvallen ten spijt, zit er nog een hoop Jorritsma in Annemarie. Nog steeds speelt ze vals. Ze zegt dat het haar niet kan schelen welke weg wordt gekozen, als er maar een komt. In feit wil ze de snelste en kortste, die langs het meer. En fluisteren gaat haar slecht af. Ik zou haar, zegt ze, 'betonkoningin' hebben genoemd. Dat is te veel eer. Tot betonkoningin heeft de burgemeester zichzelf gekroond, voor mij blijft ze gewoon het betonspook. De betonnen ruïne van het Kasteel van Almere wordt naar ik lees in gereedheid gebracht.


Terug naar Rijnlandmodel, kleinschaligheid  , Rijnlands beleid, lijst , Rijnlandmodel overzicht , of naar site home .