Bronnen bij Retorische trucs: contradictie

Je zou zeggen: dat kan toch niet ...

Maar er zijn stromen van ...

De contradicties .

Het eerste voorbeeld komt uit de Koude Oorlog (de Volkskrant, 10-07-2010, van correspondent Allart Hoekzema):
  Dissidenten Cuba vrezen voortdurende repressie

Het Cubaanse regime van president Raúl Castro stemt in met de vrijlating van 52 politieke gevangenen. Vijf komen zeer binnenkort vrij, de rest de komende maanden. ... binnen dissidentenkringen wordt gevreesd dat de repressie van andersdenkenden niet zal ophouden.

Dit is een enigszins verborgen contradictie, die blootgelegd wordt door even het andere geval erbij te nemen: als Cuba dissidenten gevangen zet, is er natuurlijk ook vrees voor repressie. Tezamen krijg je dus dit:
1. Gevangenneming komt overeen met vrees voor repressie.
2. Vrijlating komt overeen met vrees voor repressie.
3. Ergo: Gevangenneming is gelijk aan vrijlating.
Een contradictie.

Tweede voorbeeld: multiculturalisme (de Volkskrant, 14-09-2010, column door Pieter Hilhorst, politicoloog):
  Het kabinet-Wilders

De PvdA is van plan om de nieuwe regering steevast het kabinet-Wilders te noemen. ...
   De door Wilders gewenste strijd tegen de islamisering en de door Rutte gewenste versterking van de economie kunnen gemakkelijk conflicteren. Als de tirades van Wilders leiden tot een boycot van Nederlandse producten in de islamitische wereld komt de economie in gevaar.
    VNO-NCW voorzitter Bernard Wientjes was niet voor niks gekant tegen een kabinet met de PVV. Op de markt is het irrelevant of je moslim bent of niet. Het gaat er niet om waar je vandaan komt en wat je gelooft, maar wat je verdienen kunt en te besteden hebt. ...

We hoeven het niet eens naast elkaar zetten, want het staat al naast elkaar:
  Als de tirades van Wilders leiden tot een boycot van Nederlandse producten in de islamitische wereld komt de economie in gevaar. ... Op de markt is het irrelevant of je moslim bent of niet. Het gaat er niet om waar je vandaan komt en wat je gelooft, maar wat je verdienen kunt en te besteden hebt.

Hetgeen alleen maar verklaarbaar is dat door het vooruitzicht van Geert Wilders in de regering, of althans: zijn invloed daarop, dat het bloed bij Pieter Hilhorst volledig naar het hoofd is gestegen.

Het neoliberale denken zit vol met contradicties - maar zelden wordt het zo openlijk verwoord als hier (de Volkskrant, 23-12-2011, van verslaggever Rik Nijland):
  Reportage | Wie in Druten in de bijstand wil, moet vrijwilligerswerk doen

Niet alleen je hand ophouden

In het zwerfvuilteam, of wandelen met bejaarden: Druten wil voor uitkeringen een tegenprestatie.

... Christian Wolff, voorman van het zwerfvuilteam van de gemeente Druten. ...
    ... Zijn team, vijf man en vrouw, verzamelt elke week tachtig van die zakken met afval in Druten en omliggende kerkdorpen als Afferden en Puiflijk, tot tevredenheid van inwoners en ondernemers. Toch gaat de Betuwse gemeente de bakens verzetten. Drutenaren in de bijstand kunnen per 1 januari worden gedwongen dergelijk 'vrijwilligerswerk' te doen.
    In de huidige opzet is het zwerfvuilproject te duur voor de gemeente, meent wethouder Jac van Dongen van Welzijn Druten. 'Toen we daar een jaar of drie jaar geleden mee begonnen, kregen we 1,1 miljoen euro per jaar van het Rijk om mensen weer aan werk te helpen. In 2012 moeten we het met drie ton doen.'
    Daarom omarmt de wethouder de mogelijkheid bijstandsgerechtigden aan het werk te zetten....
   Zwerfvuil opruimen is niet het enige waaraan Van Dongen denkt. 'Wandelen of koffiedrinken met bejaarden, dat kan ook. ...

De vraag is hoe zo'n contradictie tot stand komt, want in de wekelijkheid kan er geen enkele contradictie bestaan. Dat is simpel: het werk dat de bestuurder "vrijwilligerswerk" noemt, is dat helemaal niet. Het opruimen van zwerfvuil is een taak van de gemeentereiniging, en het wandelen met bejaarden is een taak van het verzorgingspersoneel. Maar door bezuinigingen op de ongeschoolde arbeid is dat werk afgeschaft - dat geld is gegaan naar de hogeropgeleiden op kantoor en de graaiende top, waaronder deze bestuurder. En toch is het werk dat gedaan moet worden. Dus nu wordt de groep die dit werk eerst betaald deed, voor omstreeks het minimumloon, gedwongen dit werk te doen voor een bijstandsuitkering. Je reinste Dickensiaanse toestanden. Verhuld met een contradictie. Met de tussenstap van een leugen.

Een ongekend openlijk geval (de Volkskrant, 25-06-2013, van correspondent Peter Giesen
  Franse politici openbaren bezit op geheime lijst

Natuurlijk, Franse politici zijn helemaal voor transparantie. Maar hun bezittingen openbaar maken, dat gaat ze te ver. Zo'n lijst met bankrekeningen, Parijse appartementen en auto's leidt slechts tot populisme, voyeurisme en een 'paparazzi-democratie'. Vandaar dat de Franse Assemblée Nationale iets nieuws heeft verzonnen: de niet-openbare openbaarmaking.
    Afgevaardigden, senatoren, regionale en lokale politici geven voortaan hun bezittingen op bij een nieuwe Hoge Autoriteit voor de Transparantie. Burgers mogen die opgave inzien op de prefectuur van hun eigen departement. Als ze vermoeden dat een politicus een scheve schaats rijdt, kunnen zij bij de Hoge Autoriteit terecht. In geen geval mogen ze naar de media lopen of de gegevens op internet zetten. Wie dat toch doet, riskeert een boete van 45 duizend euro of een jaar gevangenisstraf. Het plan is van een Orwelliaanse schoonheid: een Hoge Autoriteit voor de Transparantie die tegen transparantie strijdt.    ... 

Niet-openbare openbaarheid. Een voorbeeld van Orwelliaanse allure ...

Ook in deze verzameling mag Arnon Grunberg niet ontbreken (de Volkskrant, 09-11-2015, column door Arnon Grunberg):
  Referenda

Vrijdag verwees de heer Wilders in een opiniestuk in de Volkskrant naar Zwitserland als lichtend voorbeeld. Ironisch genoeg gaat het ondanks alle referenda er in Zwitserland niet zo vreselijk anders aan toe dan in de omringende landen. ...

Argument 1 - er gebeuren geen bijzondere dingen.
  Ik wed dat de volkswil in Nederland ervoor zal zorgen dat de doodstraf weer wordt ingevoerd en pedofielen al dan niet chemisch worden gecastreerd.

Argument 2 - er gebeuren heel bijzondere dingen.
    Retorische trucs ... Arnon G. bedrijft ze allemaal.


Naar Retorica, trucs , of site home ·.

14 jul.2010