Bronnen bij Retorische trucs: spookaanval of stroman

Natuurlijk komt het eerst vermelde voorbeeld uit het allochtonendebat. Daarin komt nauwelijks een geldige redenatie voor, en de retorische truc is er de norm (de Volkskrant, 27-06-2011, door Thomas von der Dunk en Bert Brussen):
  Von der Dunk | Brussen 

Het verwijt van cultuurrelativisme is niet van toepassing op links maar op rechts, meent Thomas von der Dunk: rechts heeft lak aan het gelijkheidsbeginsel. Volgens Bert Brussen heeft links met zijn 'weg met ons' mentaliteit goddank een reactie over zichzelf afgeroepen.

'Cultuurrelativisme'. Het is een van de verwijten die rechts graag op hoge toon aan links adresseert, vanwege het relativeren van de integratie-problematiek: links durft niet voor westerse waarden pal te staan als het om gemengd zwemmen of vrije kledingkeuze gaat.
    Alsof cultuurabsolutisme zo begerenswaardig is! ...

Deze opmerking is van cultuurhistoricus en in andere zaken wel redelijke betrouwbaar waarnemer Thomas von der Dunk. In het kader van het allochtonendebat ontspoort hij meestal meteen. Vermoedelijk is een immigrantenafkomst (zijn vader is van Duits-Joodse afkomst) te veel.
    Oh ja, het voorbeeld: wat men noemt "cultuurrelativisme" is een enkel-woordig synoniem voor "de gelijkheid der culturen"  , oftewel: er is geen enkel basis om de ene cultuur boven de andere te stellen, op wat voor gebied dan ook. Een absolutistisch idee.
    Het alternatief is dat je wel verschillen ziet in het niveau van culturen, hoewel dat natuurlijk per specifiek cultuurverschijnsel kan verschillen: sommige culturen kunnen beter dansen of muziek maken, andere kunnen beter schaken of samenwerken.
    En een ander begrip is dat een samenleving wel meerdere culturen kan bevatten, maar eentje toch de dienst uitmaakt: de Leitkultur. Omdat dit bijvoorbeeld de oorspronkelijke cultuur is van een land. Wat dus geldt voor iedere cultuur, want iedere cultuur heeft deel- en subculturen, en dus ook een meerderheidscultuur.
    Thomas von der Dunk is kennelijk tegen een Leitkultur, dus maakt hij van, bijvoorbeeld, Leitkultur, een cultuurabsolutisme - oftewel: er is maar één enkele cultuur.
    Maar vermoedelijk is hij gewoon tegen de Nederlandse of westerse cultuur, omdat die zogenaamd de cultuur van allochtone immigranten zou onderdrukken.
    Wat een illustratie is van een nog te formuleren regel: achter de meeste retorische trucs zit een foute of smerige manier van denken.

Hier is een voorbeeld van een ander terrein waar het wat minder gebruikelijk is: Europa (de Volkskrant, 04-10-2012, door Guy Geoffrey Chateau, afgestudeerd in Europese Studies):
  De EU lijkt in niets op ex- Joegoslavië

Het is verleidelijk om Joegoslavië als het voorland te zien van de EU. Maar bij nadere beschouwing lopen de verschillen beduidend meer in het oog.


In de jongste zaterdageditie van de Volkskrant stelde Olaf Tempelman dat Europese politici er goed aan doen de ondergang van Joegoslavië als mogelijke voorbode van de toekomst van de EU te beschouwen. In zijn stuk wijst de auteur op de overeenkomsten tussen de EU en het voormalige Joegoslavië. ...
    Hoewel Tempelman benadrukt dat de problemen in Joegoslavië en de EU gelijkenis vertonen zonder een nieuwe Europese oorlog aan te kondigen, doemen bij een dergelijke vergelijking toch snel de beelden van vluchtelingenstromen, Srebrenica en uitgemergelde mannen achter prikkeldraad op. Het voorbeeld van Joegoslavië als onheilsbode voor de EU werkt daardoor versterkend, maar heeft vrijwel niets met de werkelijkheid te maken.    ...

Waarna het overgrote deel van de rest van het artikel gaat over het bestrijden van dit beeld. Waarvan Tempelman expliciet heeft gemeld dat hij dit niet betoogt.

Hier eentje van de grossierder in retorische trucs uitleg of detail (de Volkskrant, 12-06-2015, column door Arnon Grunberg):
  Schuld

Hoe groot mag de financiële sector, dat wil zeggen de banken, zijn? (In Nederland is de financiële sector 278 procent van het bbp.) Volgens de econoom Dirk Bezemer, in een artikel van Jonathan Witteman woensdag in de Volkskrant, vergiftigt een te grote financiële sector de economie. ...

Herhaal: Een niet-Joodse opmerking (herhaal: anti-Joodse opmerkingen zijn ten strengste verboden). De Joods-culturist kan zich natuurlijk niet inhouden. Eerste stap, tevens de kop van de webversie:
  Een schuldenvrije maatschappij is niet ideaal

Een klassieke stroman of stropop: de uitvergroting wat iemand zegt tot iets dat die persoon niet heeft gezegd.

Deze verzameling is niet bijgehouden, vermoedelijk vanwege de natuurlijkheid van het verschijnsel. Eigenlijk mag je er bij ieder geval waar het over andermans mening gaat en die niet letterlijk wordt geciteerd, er sprake is van een stroman: als die neiging er namelijk niet is, citeer je letterlijk want dat is het makkelijkst.
    Dat het nu wel opviel, komt omdat er een nieuwe variant is opgestaan, die het zelfs expliciet maakt: het "So you're saying ..." uitleg of detail .
    Ook een teken dat het verschijnsel universeel verspreid is, dat wil zeggen: in de media.
    Omdat daar de politieke-correctheid al decennia heerst. Het "So you're saying ..." is een product van de nieuwste , nog giftere, tak ervan: het wokisme.
    Het voorbeeld komt dan ook uit die hoek (de Volkskrant, 14-09-2022, ingezonden brief van Corien Neleman, Breda):
  Woke (2)

Minister Yesilgöz hekelt in haar lezing alle mensen die 'onder het mom van' inclusiviteit alles veroordelen wat hun niet aanstaat. Ik begrijp daaruit ...

Daar staat het dus doodgewoon:

En het vervolgt met:
     ... dat ...
  ... dat ze het irritant had gevonden dat Anton de Kom zeurde dat zwarte mensen niet dezelfde rechten hadden als witte mensen. Inderdaad, irritant voor wie een bevoorrecht leven heeft. Maar het is wat we 'vooruitgang' noemen.

Verzin nu eens een goede straf voor dit soort gedrag.
    Iets met tomaten en een dorpsplein, of opsluiten onder een openbaar latrine, lijkt wel geschikt.
    En de media-proffesionals die het faciltiteren en het zelf ook doen: iets met omgekeerde vlaggen en ernaast omgekeerde professionals ... ?


Naar Retorica, trucs  , of site home  ·.

10 jul.2011