Multiculturalisme en cultuurrelativisme

Multiculturalisme is verwant aan het meer basale begrip van het cultuurrelativisme. Dat laatste is heel simpel: dat is het idee dat alle culturen gelijk zijn (bedoeld wordt: gelijkwaardig) . Dit is een behoorlijk oud idee, dat stamt van de “ontdekking” door de koloniserende Europeanen van de “natuurvolken”. Waarvan sommigen vonden dat die niet minder waren dan die Europese, en een enkeling dat ze zelfs beter waren: “De moderne mens is verdorven en dit zijn nog culturen in de staat zoals de natuur ze bedoeld had.” Tussen twee haakjes: waarschijnlijk had men dan één of andere god in het achterhoofd, want de natuur heeft nog nooit iets bedoeld. Cultuurrelativisme is een schending van regel één van de wetenschappelijke sociologie: sociologie is een objectieve wetenschap (verderop wordt uitgelegd waarom) .

Multiculturalisme lijkt in eerste instantie niet hetzelfde als cultuurrelativisme, maar heeft er wel meteen veel van weg, want haar centrale stelling is “diversiteit is goed” . Dit is natuurlijk een afkorting van “Alle diversiteit is goed”, en dat is weer een afkorting van “Alle culturele diversiteit is goed” - en waar het hier om draait is dat “alle”. Multiculturalisten zijn weinig happig om het verband met cultuurrelativisme te leggen, omdat cultuurrelativisme veel makkelijker te weerleggen is dan multiculturalisme . Wel zit het verborgen in diverse aspecten van de multiculturalistische propaganda, zoals die over de slavernij .

Dat het inderdaad zo is dat multiculturalisten vinden dat alle diversiteit goed is, blijkt uit de felheid waarmee ze degenen bestrijden die zeggen dat niet alle culturele diversiteit goed is - met gebruik van termen als “discriminatie” en “racisme”. Ook hieruit blijkt al het verband met cultuurrelativisme, omdat bij het mengen de aard van de culturen er kennelijk niet toe doet, zodat, strikt genomen, het vermengen van democratie met nazisme ook een goed idee zou zijn. Maar laten we nu eens aannemen, zoals de multiculturele ideologen zullen zeggen, dat dit een absurd voorbeeld is, en het voor alle "normale" gevallen wel geldt. Oftewel: alle "normale" culturen kunnen op dezelfde voet gemengd worden, en zijn dus gelijkwaardig.

Het idee dat alle diversiteit goed is, wordt zelden of nooit beargumenteerd, maar het is niet moeilijk te achterhalen waarom men het vindt: in veel omstandigheden in de natuur blijkt diversiteit een voordeel. Diversiteit in leefterrein betekent dat het niet een dodelijk probleem is als een bepaald leefmilieu verdwijnt. En diversiteit binnen de soort voorkomt dat de soort uitsterft als de natuur nog drastischer verandert. Soorten met weinig diversiteit in voedsel, zoals de panda, die alleen bamboe eet, zijn kwetsbaar.

Diversiteit is dus goed. Maar is alle diversiteit goed? Laten we het geval nemen van maximale diversiteit in Nederland: we zetten de grenzen open, en iedereen mag vrijelijk in- en uitlopen, en Nederland wordt een afspiegeling van de wereldbevolking en wordt één grote lichtbruingele smeltkroes.

Maar als dat goed is voor Nederland, dan is het ook goed voor Duitsland. Dus Duitsland wordt ook een grote lichtbruingele smeltkroes.

U snapt het vervolg: de wereld wordt één grote lichtbruingele smeltkroes.

Maar een hele wereld die één grote lichtbruingele smeltkroes is, die is ineens weer bijzonder weinig divers. Dus hier moet er toch iets mis zijn gegaan: maximale diversiteit leidt ineens tot totaal geen diversiteit. Wat raar…

De clou van dit raadsel zit verborgen in het woord “diversiteit” zelf. Het betekent “verscheidenheid door naast elkaar bestaande verschillen.” Het woord “diversiteit" bevat dus niet alleen “verscheidenheid”, maar ook “verschillen”. Zonder die verschillen, als alles één grote meuk is, bestaat het begrip "verscheidenheid" ook niet. En dat is dus het resultaat als je diversiteit tot zijn allerlaatste consequentie door gaat drijven in de zin van zaken-mengen. Dan verlies je de verschillen. En verschillen heb je dus nodig voor “diversiteit”.

Wat hier gebeurd is, is een demonstratie van het feit dat sociologische verschijnselen meestal evenwichtsverschijnselen zijn - dat wil gegeven: ze zijn tot stand gekomen door een evenwicht tussen twee (of meer) tegengestelde krachten - dit is regel 4 van de wetenschappelijke sociologie . De stelling "Alle diversiteit is goed", die alleen kijkt naar het meng-aspect en niet naar het verschil-aspect in "diversiteit", is een overtreding van deze regel, en kan dus gekwalificeerd worden als niet-wetenschappelijk.

Kortom: de stelling “Alle diversiteit is goed” in de zin dat je alles maximaal met elkaar moet mengen, is onjuist. Met als nevenconclusie dat je je bij het mengen van zaken in het belang van diversiteit, moet beperken tot bepaalde hoeveelheden. Iets dat men natuurlijk eigenlijk wel weet, maar hardnekkig weigert toe te passen op culturen .

Die laatste conclusie is hetgeen het multiculturalisme, als maatschappelijke stroming, actief probeert te bestrijden. Dus multiculturalisme strijdt daarom actief voor de stelling dat alle diversiteit goed is. Multiculturalisme kunnen we dus, alleen door te kijken naar relatieve aantallen, kwalificeren als niet-wetenschappelijk.

Oké, kan de tegenwerping zijn, je kan niet totaal mengen, maar toch in ieder geval wel heel veel. Maar dan heb je dus alleen maar een nieuw probleem geïntroduceerd, namelijk de vraag naar wat "veel" is in dit verband. Want zonder een nadere aanduiding daarvan is "veel" volstrekt betekenisloos .

De mate waarin je dingen wel kunt mengen, kan je afleiden uit een studie van de aard van de dingen die je gaat mengen. De diversiteit in de natuur die goed is, is ook wel een echte diversiteit in de aard der dingen - een dier dat in verschillende soorten terrein kan overleven, is beter af. Maar de natuur lijkt dit toch ook wel aanzienlijk te beperken: dieren die in bos en op open land goed kunnen overleven, zijn toch beperkt in aantal. En water én land is nog zeldzamer. De reden daarvan is dat iedere terrein zijn eigen specialismen oproept (open land: hard kunnen rennen - bos: kunnen klimmen), en die specialismen meestal min of meer tegengestelde eisen stellen. En een veel-terreinist legt het dan af tegen een één-terrein-specialist.

Nog veel kritischer wordt het als het om de soorten zelf gaat. Diversiteit erbinnen is er zeker wel, maar voor ons mensen pas bij nader onderzoek merkbaar. Het kan zelfs ook ook de andere kant op werken: worden de groepen binnen een soort té divers, dan scheiden de té diverse groep zich af als een nieuwe soort. Dat was het idee dat Darwin op zijn reis die mede voerde naar de Galapagos Eilanden.

Dus ook qua diversiteit binnen de soort lijkt de natuur beperkingen te stellen. En als je cultuur weer als een natuurverschijnsel ziet, dat wil zeggen: goden erbuiten laat, zal dat ook voor culturen gelden.

Oké, kan de volgende tegenwerping zijn, maar mensen zijn een speciaal geval - die verschillen niet zo sterk als de dieren. Daarom ook een wat nadere analyse van de gelijkheid der culturen en de gevolgen daarvan voor de vermenging voor mensen.

Voor een relatieve waardering van culturen is als eerste een stelsel van normen nodig. De basisaanname hier voor zo'n stelsel, is dat een cultuur die mensen naar de maan schiet verder is dan een cultuur die niet verder is dan een houtvuurtje. Wie dit niet aanvaardt, schendt weer een van de regels van wetenschappelijke sociologie, namelijk de regel die zegt dat sociologie een objectieve wetenschap is (regel één)   - het argument is dat van consistentie: de sociologie heeft zich ontwikkelt als een nevenproduct van de cultuur die het reizen naar de maan mogelijk maakt -  naast het gebrek aan maanreizen kent de houtvuurtjescultuur ook geen sociologie. Enzovoort.

Het verdere stelsel van waardering is uitgewerkt hier . En met die normen in de hand is het niet moeilijk verschillende culturen op aarde onderling te waarderen - dat is gedaan hier . Met de voorspelbare uitkomst dat de Westerse, Europese, cultuur het verst gevorderd is, en dat de achterstand toeneemt, min of meer volgens de geografische afstand vanaf Europa (de Amerika's zijn Europese kolonies qua cultuur), met uitzonderingen in de trend bij de Aziatische culturen. In aanzienlijke delen van Afrika is men nauwelijks verder dan de houtvuurtjescultuur.

Met deze cultuurverschillen in de hand, is de volgende vraag wat voor invloed dit heeft op het proces van vermenging van culturen. Dat is hier al behandeld in diverse artikelen - het eerste geeft een beschrijving van wat algemene kenmerken van het proces van culturele vermenging, zoals de geschiedenis en sommige van de gevolgen . De wetenschappelijke analyse is uitgewerkt aan de hand van een analogiemodel hier . En de factoren en dynamiek achter de cultuurverschillen zijn beschreven hier .

Wat betreft de situatie in Nederland zijn de uitkomsten van deze analyse duidelijk: de groepen allochtone immigranten die vanaf de jaren zeventig zijn ingestroomd, verschillen zodanig van de Nederlandse cultuur, dat de door de analyse aangegeven normen voor de maximaal wenselijke aantallen ruimschoots overschreden worden. Wat te zien is een overduidelijk proces van segregatie tussen de twee bevolkingsgroepen, autochtonen en allochtone immigranten, dat gedreven wordt door die culturele verschillen.

Deze, sociologisch gezien, onwenselijke situatie is het product van het multiculturalisme. De eerste fase daarvan hebben we al gezien: de ideologie van de veelgekleurde of gemengd-gekleurde wereld. De tweede fase is hoe men op de met de tijd groeiende problemen veroorzaakt door de allochtone immigranten heeft gereageerd. Eigenlijk is dat deel ervan het feitelijke multiculturalisme - het is datgene waar de maatschappij in haar dagelijkse werking het meest mee te maken heeft. En die reactie is er een van halsstarrige ontkenning van de problemen.

Van de ontkenningsfase van het multiculturalisme, het praktische multiculturalisme, bestaan zo veel voorbeelden dat zelfs een opsomming te lang zou worden. We kiezen als voorbeeld een artikel afkomstig van een archetypische multiculturalist die al vele andere artikelen met gelijke strekking heeft geschreven - die auteur is socioloog, cultuurbestuurder, en Volkskrant-columnist Pieter Hilhorst . We wisselen citaten af met de analyse (uit: de Volkskrant, 26-05-2009, column door Pieter Hilhorst) - een voorbeeld uit het onderwijs staat hier :

Voor wat betreft Hilhorst is het al te zien, maar er zijn opvallendere gevallen: om multiculturalisme te kunnen volhouden in combinatie met zo veel feiten die het weerspreken, dat je automatisch voor een onoverkomelijk dilemma komt te staan . En dat dilemma maakt het noodzakelijk om de waarheid over de werkelijkheid te verdraaien. Je moet liegen. En dat wordt dan ook in toenemende mate gedaan, zie hier .

Dit is hoe het multiculturalisme in de praktijk werkt: alles wordt gedaan om te voorkomen dat er ook maar iets negatiefs geassocieerd wordt met immigrantengroepen, dat wil zeggen: met andere culturen. Ook het praktische multiculturalisme is een gevolg van haar volkomen onwetenschappelijke door de werkelijkheid overduidelijk als onjuist aangewezen stellingen: "Alle culturen zijn gelijk", en "Alleen diversiteit is goed". En als je multiculturalisten confronteert met die werkelijkheid, hebben ze een simpel altwoord: "En toch is 't zo" .

Overigens is er nog een andere mogelijke fundamentele achtergrond van multiculturalisme, en dat in migratiefundamentalisme. Als je principieel vindt dat alle vormen van migratie toegestaan moeten worden, zal je ook vrijwel automatisch voorstander zijn van multiculturalisme, omdat migratie nu eenmaal  leidt tot vermenging van culturen, en als dat openlijk negatief uitpakt, ontstaat er tegenstand tegen migratie. Meer over deze specifieke achtergrond hier .

Multiculturalisme is ideologie. Het is zwart-witdenken. En waar het zaken verdedigt uitsluitend en alleen gebaseerd op de kleur van de betrokkenen, valt het onder de definitie van "racisme". Op welk punt je jezelf kan afvragen waarom mensen zichzelf dit soort dingen wijsmaken. Waarop twee antwoorden met enige waarschijnlijk zijn te formuleren: ten eerste is daar de bijna universele behoefte aan zekerheid - en iedere ideologie verschaft zekerheid. En ten tweede is daar het (nog) meer platvloerse antwoord van het eigenbelang . Een antwoord dat direct zijn bevestiging vindt zodra je gaat kijken naar die verklikker van wat mensen echt vinden: hun daden .

Het kan ook bijna niet anders dan dat de eenzijdigheid van het multiculturalisme zaken op gang brengt die even negatief zijn als het zelf is, zie wetenschappelijke sociologie, regel 4 . Zoals daar gesteld: het eenzijdig trekken aan een evenwichtssituatie roept op zijn minst gelijksoortige tegenkrachten op, en indien die niet voldoende zijn en het evenwicht blijvend verstoord wordt, komt de kans van een drastische maatschappelijke verandering, een revolutie, om de hoek kijken.

Een nieuwe ontwikkeling als addendum: de eerste grote stem binnen de Europese oligarchie is om: de multiculturele samenleving is mislukt!

En omdat plaatsing elders ernstig tekort zou doen aan het belang van dit artikel, hier een soort geschiedschrijving van het proces, met als aanknopingspunt het aspect "criminaliteit". Niet compleet daardoor (zo ontbreekt de dwaasheid van Onderwijs in Eigen Taal en Cultuur), maar voldoende gedetailleerd om de rest te kunnen invullen - en ook nog eens in de reguliere media (trouw.nl, 25-11-2018, door Herman Vuijsje ):