Algemene semantiek | Toepassingen: termen, oneindigheidswoorden
Oneindigheidswoorden zijn woorden die al dan niet daadwerkelijk met een
hoofdletter beginnen, met als archetypische voorbeelden "Vrijheid,
Gelijkheid, Broederschap", aan te vullen met zaken als "Democratie",
"Mensenrechten" enzovoort.
Het zijn niet zozeer meer bechrijvingne
van toestanden van de werkelijke wereld, maar hartekreten wat betreft de
wenselijk toestand van die wereld.
En dat dan tot in het oneindige
doorgevoerd.
En nog een stapje verder: meestal zijn het niet kreten
slaande op wat men zelf wil, maar hamers om de tegenstand mee te slaan.
Wat er meestal mee bedoeld wordt, soms zelfs expliciet erbij vermeld:
"Jij deugt niet!".
En dat dan ook bijvoorbeeld tegen mensen die erop
wijzen dat de vrijheid van de één de onvrijheid van de ander kan betekenen,
of dat "Mensenrechten" in de vorm van onbeperkte immigratie leidt tot
burgeroorlog.
Een voorbeeld (oorpronkelijk uit Volkskrant, Koude Oorlog
) (de Volkskrant,
29-04-2020, column door Marcia Luyten, journalist en schrijver):
De auteur is getrouwd met een diplomaat, jaren in Afrika gewoond,
rondgelopen in links-liberale kring, en presentator van Buitenhof
geweest (waar ze het veld moest ruimen voor een "negerin omdat het moet").
Middenin de elite, dus. Die in die kop al volledog
besmet blijkt. Met twee woorden die deze redactie
recetelijk beneoemd heeft als "oneindigheidwoorden".
Oneindig is in de wiskunde één van de "tover"-begrippen, in dat het niet de
regels van de getallen volgt maar heel eigen regels heeft. Tel een getal op
bij oneindig, of, opvallender maar wiskundig equivalent: trek er een getal
van af, dan blijft het toch in beide gevallen hetzelfde: oneindig. Of in
wiskundige termen: ∞ . Oneindig heeft een wat
begrijpelijker maar eigenlijk even mysterieus broertje: nul
Na deze wat uitgebreidere uitleg is de gelijkenis met de verbale begrippen
als "vrijheid" en "waarheid" duidelijk. Als je
"Vrijheid" hebt, en je krijgt er meer vrijheid bij, heb je toch nog alleen
maar "Vrijheid". Let op die hoofdletter, hè ...
Als je vrijheid optelt bij vrijheid, heb je wel meer vrijheid.
Door het toeval van staande aan het begin van een zin heeft dat 'Vrijheid'
wel een hoofdletter, maar dat is toeval - hier het voorkomen in de tekst:
Geen hoofdletters. Terwijl het volkomen duidelijk
is dat deze daar wel zou moeten staan. Uit de tekst eromheen blijkt
kristalhelder dat de auteur de termen bedoelt als Absolute Waarden.
Oftewel: aan oneindigheidswoorden kan je niets toe of afvoegen. Net als het
wiskundige oneindig. Vandaar de naam.
Nu is er nog een belangrijke rol voor "oneindig" in de wiskunde: als uitkomst
van de berekening wijst het erop dat er iets fout is gegaan - als de
getallen zelf eindig waren. Ook die eigenschap kan
worden meegenomen voor het verbale geval: gebruik van deze woorden wijst
erop dat er iets niet deugt. En ook net als in de
wiskunde: dat er vermoedelijk van alles niet deugt. Dat als losse
gevallen al door deze redactie geformuleerd is voor een aantal termen,
bijvoorbeeld "mensenrechten". Wat ook eigenlijk dit is: "Mensenrechten". Wat
men soms zelfs toegeeft door het te schrijven als "De Universele Verklaring
van de Rechten van de Mens". Of zelfs "UVRM". Dit vaak
gepaard gaande met diverse nog verder verabsoluterende uitingen, neerkomende
op: "Wie de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens schendt, is een
onmens". Waarbij het dus, zoals bijna altijd als de
politiek-correctheid gaat spreken, weer precies andersom is: de gebruikers
van die woorden zijn de onmensen. Vroeger had men het
dan ook meestal ook nog over Goden, enzovoort. En
kwamen de gebruikers van de Absolute Woorden met Inquisities.
Enzovoort.
Naar Mengwoorden
, of site home
.
|