Filosofen: Joke Hermsen

Joke Hermsen ...

Ook al weer zo'n naam die onmiddellijk de nekharen overeind deed staan. 

Dus ondanks drukke technische werkzaamheden toch maar een paar eerste zinnen van de recensie gelezen, en ja hoor ... De bekende prietpraat (de Volkskrant, 01-04-2017, boekrecensie door Bart Jungmann):
  Pleidooi Hermsen: er heerst collectieve depressiviteit

Joke Hermsen luidt de Maand van de Filosofie in met een boeiend betoog over melancholie.

Drie keer raden ... De PVV ...?
  Voor de geschiedschrijvers van straks heeft Joke Hermsen alvast de laatste verkiezingsslogans onder elkaar gezet. De PVV meende

Ja hoor, de PVV.

En de invloed van de PVV:
  De PVV meende dat Nederland 'weer van ons' moest worden. De VVD nam genoegen met Nederland dat Nederland bleef. En voorheen de PvdA ging de boer op met de sneue alliteratie 'Progressief Patriottisme'.
    Goed om na verkiezingstijd te beseffen dat deze partijen in de aanloop bijna tweederde van de zetels bezet hielden. Dat moet over een aantal jaar, als het stof is neergedaald, te denken geven.

Ergerlijk.

Dat "Weg met ons" niet meer absoluut dominant is. Het is toch zo'n mooi ideaal, om Nederland en alle andere nationale staten en culturen op te heffen en te vervangen door het Joodse ideaal van één grote open vlakte waar iedereen met zijn woonwagen vrij kan rondrijden.

En bij de ergernis over de aantasting van dat ideaal verzin je dan wat mooie woorden, als je filosoof bent:
  Met Melancholie van de onrust, waarmee de Maand van de Filosofie wordt ingeluid, zit Joke Hermsen de tijd op de hielen. Het beeld waaraan ze dat ophangt is dat van De bedreigde zwaan, een schilderij uit 1650 van Jan Asselijn. De zwaan in kwestie stuift op om haar nest te beschermen tegen de boze buitenwereld.

En dat terwijl iedereen weet dat Het Prardijs en De Beschaving alleen te vinden zijn in die buitenwereld. Neem nu Afrika ... Of het Midden-Oosten ...

Dat zijn toch bij uitstek voorbeelden van Paradijs en Beschaving ...?

En als je dat niet wilt aannemen van Joke, dan heeft ze nog wel wat bronnen voor u:
  Het heeft een boeiend betoog opgeleverd dat enigszins lijdt onder de vele verwijzingen. Op elke pagina moet langs een of meer wijsgeren geslalomd worden. Dat hindert het lezen. Eigenlijk had Hermsen kunnen volstaan met dat treffende motto, ontleend aan Susan Sontag: 'Depression is melancholy minus its charms.'

En dat Susan Sontag een niet te betwisten autoriteit is in dit soort zaken, moge blijken uit dit (wikipedia.org, opgeslagen 01-04-2017 uitleg of detail ):
  Susan Sontag

Susan Sontag, geboren als Susan Rosenblatt, (New York, 16 januari 1933 - 28 december 2004) was een Amerikaanse schrijfster, essayist, publicist en politiek activiste.

Levensloop
Sontag kwam uit een Joods gezin. ...

Nomadenbestaan, Oude Testament, tijdelijke nederzetting, nomadenbestaan, Europa, tijdelijke nederzetting, culture clash, parasitisme, holocaust, haatontwikkeling uitleg of detail , Europese-culturensloop uitleg of detail , homeopathisch verdunnen uitleg of detail .

En dus lang leve de 'pluraliteit' (Hermsen) en pluriformiteit (rest van de politieke-correctheid) van de zwarte culturen uit Afrika en de semitische culturen uit het Midden-Oosten.


P.S.
Wat is het trouwens een opluchting dat in deze geëmancipeerde tijden ook zo veel vrouwen als stemmen in de filosofie te horen zijn ... Het analytische gehalte van de filosofie is echt sterk gestegen ten opzichte van die oude barbaarse tijden toen alleen nog de mannen het voor het zeggen hadden ...


Addendum
En hier is waarom de haren overeind gingen bij de naam Hermsen (uit het archief) (de Volkskrant, 08-03-2014, boekrecensie door Maarten Doorman):
  Pleidooi voor enthousiasme, ontsierd door voorspelbare kritiek

Terwijl de filosofie zich aan de universiteit diep in haar academische hol terugtrekt, waar alleen nog Engelstalige artikelen in door vrijwel niemand gelezen tijdschriften meetellen, bloeit de wijsbegeerte daarbuiten. Filosofen komen op tv en schrijven boeken voor een groot publiek. Succesvolle auteurs als Bert Keizer, Stine Jensen, Joep Dohmen, Coen Simon, Marli Huijer en Joke Hermsen bespreken dilemma's in de gezondheidszorg, Facebook en privacy, onderwijs, verhoudingen, ouder worden, werk en alles wat er om ons heen verandert.    ...
    In Kairos - Een nieuwe bevlogenheid houdt Joke Hermsen een pleidooi voor zoiets algemeens als enthousiasme: het onbevangen vermogen ergens mee te beginnen. ...
    Hermsens onvrede met ons oppervlakkige, materialistische leven doet denken aan Joep Dohmens Tegen de onverschilligheid (2007). Ook dat boek putte uit vele eeuwen wijsbegeerte in een wat pedant verlangen naar diepte en authenticiteit, al bewaarde Dohmen meer afstand tot het spirituele jargon dan Hermsen. Niet dat zij zich volkomen aan de new age uitlevert. Daarvoor sluit ze te veel aan bij de filosofische traditie. En dan vooral bij haar heldin Hannah Arendt (1906-1975).    ...

Ach jee ...
  ...    Deze Joods-Amerikaanse filosoof heeft veel over politiek en ethiek geschreven, maar achter haar rijst de schaduw op van haar docent (en minnaar) Martin Heidegger. Hij kwam tot een algemener, volgens menigeen diepgaander analyse van waar het in de wereld aan schort. Vooral zijn stevige kritiek op de techniek en de technologische cultuur is aan Hermsen besteed, inclusief zijn heimwee naar de Oude Grieken en zijn hoop op redding door de poëzie.    ...

Wat een ellende ...
  ...    Ze begint met de interessante vraag naar de invloed van de technologie op onze ervaring van de tijd en wij allen weten hoe grondig die ervaring door snel internet en smartphones is veranderd. Maar haar wantrouwen tegen 'de moderne communicatietechnologie' die de mens dreigt 'te ontwortelen' leidt tot voorspelbare kritiek, tot makkelijke scepsis jegens de Verlichting en jegens wetenschap die 'op louter rationele en analytische wijze' de wereld tegemoet zou treden. Ook 'de' politiek is volgens haar 'gereduceerd' tot 'economische rekensommen' en heeft 'een grenzeloos vertrouwen in de technologie'.    ...

Nog meer ellende ...

In het kader van een op dit moment ontwikkeld wordend auteur-evaluatiesysteem een paar termen uit een interview met Hermsen in het kader van een reeks artikelen over de zin van het leven (de Volkskrant, 06-05-2019, door Fokke Obbema):
  'Zorg goed voor je eigen ziel'

Met kunst en liefde als godheden zoekt filosoof Joke Hermsen haar weg in het leven. Vrij van onrust, zo is het streven, zegt ze tegen Fokke Obbema, daar horen ongemakkelijke vragen bij.

Als 9-jarig meisje voerde filosoof Joke Hermsen, lid van een nauwelijks praktiserend protestants gezin, 's avonds lange gesprekken met God. Ze was gefascineerd door diens alwetendheid, schrijft ze in haar laatste, 'meest persoonlijke' roman

Nog meer ellende.
    Goden.
    Alwetendheid.
    En waar komt het allemaal vandaan:
  Leestip

'Brieven van de joodse, Poolse politica Rosa Luxemburg zijn een belangrijke inspiratiebron voor mij.  ...'

Joodse intellectuelen.
    En ere wie ere toekomt: deze hadden we gemist (de Volkskrant, 07-05-2019, ingezoden brief van Walter Crommelin, Haarlem):
  Links gutmensch

In de mooie serie 'De zin van het leven' van Fokke Obbema betreurt filosoof Joke Hermsen (Ten eerste, 6 mei) dat gutmensch een scheldwoord is geworden.
    Dit scheldwoord gaat echter niet over een 'goed mens' − tegen een goed mens heeft niemand bezwaar − maar over mensen die zichzelf, op grond van hun eigen waardenstelsel, een goed mens vinden en anderen, wier waardenstelsel niet helemaal met het hunne overeenkomt, 'minderwaardig'. De afgelopen decennia vielen sommigen, in linkse kring, nogal eens ten prooi aan deze neiging.

Hier de betreffende passage:
  ... Op dit moment ben ik het vooral eens met een uitspraak van zowel Aristoteles als Rosa Luxemburg: het streven naar 'een goed en waardig leven'. Dat geeft zin aan het bestaan. Ik vind dat belangrijk, nu we in een tijd leven waarin Gutmensch een scheldwoord is geworden. Alsof het iets is om je voor te schamen. Zo diep zijn we kennelijk gezonken.'    ...

Op dit moment zijn we zo diep gezonken, dat we onbenullen die de schijn van eruditie ophouden door het laten vallen van "grote namen" het toestaan zich te afficheren met het etiket "filosoof".


Naar Filosofie, inleiding , of site home ·.

1 apr.2017