Toelichting bij Denkfouten, theoretisme: filosofen

Het bekendste voorbeeld van theoretisme bij filosofen is dat van Friedrich Hegel, die in antwoord op een interruptie van een toehoorder bij een van zijn lezingen: "Uw beweringen zijn in strijd met de feiten!", riposteerde met "Des te erger voor de feiten". Eén van Hegel's beweringen was dat op grond van filosofische overwegingen, het aantal planeten in het zonnestelsel zeven en slechts zeven kon zijn. Deze stelling werd gepubliceerd in het jaar 1800. Op 1 januari 1801 werd een achtste planeet ontdekt.

Maatschappelijk gezien is de grootste beweging van theoretisme die van de religie, in het bijzonder dat deel dat gaat over de relaties van haar leerstellingen met de materiële werkelijkheid (er is ook een spiritueel deel, maar dat is minder relevant door andere psychologische processen). Die leerstellingen zijn pure theorie, die onveranderlijk is (want afkomstig van god), en daarom niet onderhevig aan de veranderingen van de werkelijkheid, en daarmee de hele werkelijkheid. De consequentie is dat veel van die leerstellingen in de praktijk het tegendeel bereiken van wat ze oorspronkelijk beogen, zoals het verbod op condoom-gebruik in Afrika (mede) heeft geleid tot een aids-epidemie.


Naar Denkfouten, theoretisme , of site home ·.