Bronnen bij Neurologie, taal, ontstaan: gebaren bij apen

Een later binnengekomen bewijs van het bestaan van gebarentaal bij apen (DePers.nl, 16-08-2010, door Marcel Hulspas):
  Zwijgzaam maar slim

Orang-oetans maken gebruik van complexe gebaren, vooral om hun zin te krijgen.

Orang-oetans zijn geen praters. En ze zijn niet zo slim als chimpansees. Maar dom zijn ze niet. Volgens primatoloog Anne Russon, van de York Universiteit in Canada, zijn orangs dan wel geen primitieve babbelaars, maar zijn ze wél in staat om zeer bewust behoorlijk complexe gedragingen na te bootsen, om op die manier een ander iets duidelijk te maken – of om de tuin te leiden. Russon vlooide een enorme berg waarnemingen aan orang-oetans door (alles bij elkaar twintig jaar observeren), en ontdekte achttien gevallen waarbij duidelijk sprake was van een dergelijke complexe, zoals zij het omschrijft ‘gemimede’ boodschap. ‘Pantomime wordt als iets uniek menselijks beschouwd,’ aldus Russon, ‘en buiten bereik van andere soorten.’ Maar daar zet ze nu grote vraagtekens bij. ...

‘Let maar niet op mij’
Orangs kunnen gebaren en bewegingen maken die suggereren dat ze iets doen, of iets gaan doen, terwijl ze stiekem iets anders van plan zijn. Een dier vroeg met gebaren om geknipt te worden, om vervolgens, toen verzorgers de spullen daarvoor ophaalden, iets te stelen.

‘Help mij!’
Orangs kunnen net doen alsof ze iets niet kunnen, wetende dat als mensen dit zien, ze te hulp zullen schieten en hem (of haar) zo veel werk kunnen besparen. Lekker onbeholpen doen, en dan relaxed toekijken.

‘Bedankt!’
Een orang genaamd Kikan werd ooit door een verzorger geholpen nadat hij in een scherpe steen had getrapt. Toen Kikan deze verzorger een week later weer zag, gaf hij hem een grote knuffel; de aap deed ook keurig na hoe hij zijn voet had bezeerd en hoe de verzorger hem had geholpen. Om uit te leggen wat er was gebeurd (en dat hij het niet was vergeten).

‘Zo moet dat!’
Als mensen vuil zijn geworden, wassen ze hun gezicht met een washandje, zo had de orang Cecep onthouden. Kort nadat hij weer was vrijgelaten in de jungle, kwam hij met een groot blad op Russon af (die de vrijgelaten orangs observeerde), en bood het haar aan. Russon deed niets. Cecep nam het blad, boende ermee over zijn voorhoofd, en bood het nogmaals aan. Dit keer waste Russon haar gezicht – zoals Cecep had voorgedaan.

En nog meer bewijs (de Volkskrant, 08-12-2011):
  Onderzoek

...   Onderzoekers van de Amerikaanse Emory University ontdekten onlangs dat poepgooien bij chimpansees een teken is van intelligentie. Het duidt op een ontwikkelde linkerhersenhelft. Even wat hersenkennis in een notendop: links doet het cognitieve, rechts het creatieve.
    Chimpansees zijn behalve mensen 'de enige diersoort die regelmatig met dingen gooit met een echt doel voor ogen', aldus de onderzoekers. Ze beschouwen het gooien van uitwerpselen of andere objecten als teken van een geordende geest.
    Bij de chimpansees blijkt namelijk dat 'veelgooiers' een beter ontwikkeld spraakcentrum hebben. Dat spraakcentrum bevindt zich in de linkerhersenhelft.   ...



Naar Neurologie, taal , Neurologie, cerebrum , of site home ·.

22 aug.2010