Portretten: topmensen

Beeldende kunst | ‘Trophy Heads’ van Meinbert Gozewijn van Soest Ontmaskerde bestuursvoorzitters Managers krijgen een omgekeerde facelift Vroeger werden ze door een woedende meute gelyncht, met pek en veren besmeurd of aan de schandpaal genageld. Tegenwoordig worden boosdoeners ‘exposed’ in de media, blootgesteld aan onze geërgerde en rancuneuze blikken.     Speculant Madoff van de firma Bernard L. Madoff Investment Securities LLC, afgelopen weekend gearresteerd wegens een fraudezaak van 50 miljard dollar, is op Google terug te vinden met de kraag omhooggeslagen in een futiele poging zich tegen het oog van de camera te beschermen. Weer een aristocraat op weg naar het schavot.     In de Amsterdamse Ronmandos Gallery exposeert Meinbert Gozewijn van Soest (1964) bewerkte portretten van het type graaiers dat wij associëren met de kredietcrisis. Onder de titel ‘Trophy Heads’ toont hij tekeningen die zijn gemaakt op basis van foto’s die hij willekeurig van het internet heeft gedownload, via de zoektermen ‘CEO, chairman, president’. Zo’n zoekactie levert namen op als Greenspan, Bernanke, Lippens en Votron.     De staatsieportetten van deze tot voor kort zeer ongenaakbare managers heeft Van Soest op een formaat van 140 bij 100 centimeter nagetekend met Siberisch krijt; sommige onderdelen van de gezichten zijn uitgegumd, andere zwaar geaccentueerd, en altijd lopen er krullende lijnen overheen die het portret als het ware van nieuwe coördinaten voorzien.     Je kunt ook zeggen: Van Soest heeft de bestuursvoorzitters verminkt, op esthetische wijze. Hij geeft de managers een omgekeerde facelift door de geliktheid van hun glimlachende tronies af te pellen en de wolf onder de schaapskleren zichtbaar te maken. Tekeningen als ontmaskeringen.    ...     De titel ‘Trophy Heads’ verwijst naar de gewoonte van sommige culturen om het hoofd van een overwonnen vijand of van een geliefde voorouder te bewaren als heilige fetisj. Wie het hoofd heeft, bezit ook de ziel. Wie het beeld van de ander heeft veroverd, is machtig.     Natuurlijk verwijst de titel ook naar het fenomeen ‘headhunter’, de corporate koppensneller die jacht maakt op mensen met bijzondere talenten om ze vervolgens met een dik salaris uit hun tent te lokken. De wetten van de jungle en die van de ‘haute finance’ komen hier gevaarlijk dicht bij elkaar.