Bronnen bij Ratio en emotie: koppeling

Uit het onderstaande blijkt niet alleen hoe die relatie tussen de rekenende neuronen en de chemie van de emoties werkt, bovendien staat er hoe dat proces voor problemen kan zorgen (de Volkskrant, 02-06-2007, door Karlijn van Aerde
  Neurologie | Pavlovreactie

Iedereen kwijlt na de juiste bel

Zenuwreacties zijn te trainen met externe prikkels. Wie van het roken afwil, neemt bij elke sigaret een bedorven mossel.

...   Associaties worden in de hersenen opgeslagen doorverbindingen tussen zenuwcellen te leggen en te versterken. De duizenden zenuwcellen, waaruit de hersenen zijn opgebouwd, zijn heel gevoelig voor associaties. Zodra een zenuwcel een prikkel genereert, wordt alle input - groot en klein - die kort daarvoor bij de zenuwcel binnenkwam, versterkt.
    Zo kan het in het voorbeeld van Pavlov dus gebeuren dat de input van de bel in eerste instantie geen reactie opwekt in de zenuwcel die de speekselreflex aanstuurt. Maar na een aantal sessies waarbij de zenuwcel werd geactiveerd door het eten, en de input van de bel elke keer werd versterkt omdat de bel kort voor het eten klonk, is de input van de bel zo sterk geworden dat die nu ook zonder dat er eten in de buurt is, de zenuwcel kan activeren.
    Hoewel elke zenuwcel met tienduizenden andere zenuwcellen in contact staat, is het niet zo dat alle verbindingen in de hersenen even snel gelegd worden. Evolutie speelt daarbij een belangrijke rol. Zo kan het in een gebied met giftige slangen heel voordelig zijn, en zelfs van levensbelang, om bang voor die beesten te zijn. Natuurlijke selectie bevordert, door de jaren een angst voor slangen.
    Maar om te overleven moeten de hersenen ook flexibel zijn. Wanneer de omstandigheden veranderen, moeten zij zich daaraan kunnen aanpassen. Bij mensen met schizofrenie ontbreekt die flexibiliteit deels. Zij kunnen een associatie wel makkelijk aanleren maar het is voor hen heel lastig om die weer kwijt te raken als de omgeving die niet (meer) bevestigt.
    Een gezond brein kan associaties wel snel afleren. Maar dat is niet voor iedere associatie even makkelijk, met name emotie-associaties raken we moeilijk kwijt. Zo kun je rustig honderden onschuldige spinnen hebben gezien in je leven, en er desondanks bang voor blijven. Alleen met speciale therapieën zijn die associaties onder controle te krijgen. De prikkel (een spin) wordt dan consequent aangeboden in een veilige omgeving, een situatie die de angstreflex onderdrukt. ...

Uit deze beschrijving kan men zich ook meteen een beeld vormen over een aantal geestelijke kwalen die voortvloeien over het niet goed functioneren van dit proces. Een zwakke invloed van de chemische processen komt overeen met een zwakkere invloed van emoties op verstand, enzovoort.


Naar Ratio en emotie , of site home .

11 jun.2007