Bronnen bij Nut van religie: zingeving

De rol van religie als bron van zingeving is bekend genoeg (de Volkskrant, 12-05-2006, boekrecensie door Dick Pels):
  Bidden is buigen

Godsdienst was voor ‘links’ de opium van het volk. Maar er is een ander klimaat ontstaan sinds de islam zich in het Westen heeft gevestigd en er op alle fronten wordt gezocht naar zingeving.

...    In zijn stijlvol geschreven boek Het krediet van het credo probeert filosoof en ‘seculiere katholiek’ Ger Groot iets van die onvermoede hardnekkigheid van de religie te verklaren. Hij verlegt daarbij de aandacht van het credo (de inhoud van wat de gelovige gelooft) naar het krediet: de meerwaarde die de geloofspraktijk aan het leven van de gelovige toevoegt. Geloof bestaat allereerst in wat de gelovige doet, in de ‘gestage ritualiteit’ van de kerkgang, het bidden, het biechten, het laten dopen of besnijden, het trouwen en begraven. De illusie (waarin de gelovige zelf misschien niet gelooft) moet worden gescheiden van de banale alledaagsheid van de letterlijke godsdienstoefening. Eerst is er de rite, dan pas de mythe. God huist in feite in deze rituelen. God is er, aldus Groot in een bijna marxistische wending, omdat er godsdienst is en niet andersom.
    Wat deze rituele geloofshandelingen blootleggen is allereerst het gemeenschaps- en traditiegebonden karakter van de religieuze beleving. God is een naam voor de collectieve, gedeelde leefwereld. En omdat we onze levens maar in zeer beperkte mate kunnen beheersen (dood, ziekte, armoede, geweld) is het tweede kernelement van de religieuze ervaring dat van de transcendentie, van de ‘bovennatuurlijke’ zingeving. We zijn geen meester over onszelf en ons lot; de wereld bestaat uit veel méér dan de betekenis die we er zelf aan geven.   ...

En (de Volkskrant, 08-04-2010, door Benno Barnard):
  Ook zonder God zijn we christelijk

Woensdag 31 maart zou de Nederlandse schrijver Benno Barnard een lezing houden aan de Universiteit Antwerpen. Al na zijn eerste zinnen bestormden radicale moslims het podium. Hier een sterk bekorte versie van de lezing die Barnard had willen houden.

....    Wat veel godloochenaars niet begrijpen is dat religie geen stelsel van cognitieve waarheden is, maar een liturgische, rituele praxis, die dient om niet gek te worden in dit heelal. Ik geloof helemaal niet in het viriele geroep dat we blij moeten zijn met de zinloosheid van alles. Ik vind de dood een schandaal. Niet de evolutieleer is ons probleem, maar de evolutiepraktijk. En in het christendom wordt tenminste een respectabele poging gedaan om op die praktijk te reageren.    ...

Enzovoort.


Naar Religie, nut , of site home .

25 mei 2010