Bronnen bij Beslissingen, sociologisch: kudde en ramp

Kuddegedrag is bij dieren en in een aantal menselijke gevallen wenselijk. In vele menselijke gevallen is het echter niet wenselijk. Maar de echte clou van dat laatste is dat dat gedrag dan dus door veel mensen vertoond wordt - en dat kan echt een probleem vormen (de Volkskrant, 16-10-2008, column door Marcel van Dam):
  De mondiale kudde

...   Voor het welzijn van de wereldbevolking is het veel belangrijker dat er studie wordt gemaakt van kuddegedrag en theorieën worden ontwikkeld om dat te voorspellen, dan dat er modellen worden gemaakt om rationeel gedrag van beleggers te voorspellen.
    Het besef dat kuddegedrag levensgevaarlijk kan zijn, is zo oud als de wereld. Tot op de dag van vandaag maken we mee dat mensen als onderdeel van een massa bereid en in staat zijn in een lynchpartij iemand af te maken, ook als zij niets van de betrokkene weten.
    Nieuw en verontrustend is dat kuddes steeds groter worden en nu voor het eerst een mondiale omvang hebben gekregen.   ...
    Alle gedrag, hoe irrationeel ook, ontstaat als gevolg van informatie die onze hersens binnendringt. Roep keihard ‘brand!’ in een volle donkere bioscoop en er is ruime kans op paniek. Maar het kuddegedrag blijft beperkt tot mensen in de bioscoop.
    Door de dekkingsgraad van televisie en internet zitten we wereldwijd in dezelfde bioscoop. Als ergens het evenwicht is verstoord en iemand roept heel hard ‘wegwezen’, weten we niet hoe snel we weg moeten komen. ...

Of in andere woorden (de Volkskrant, 11-12-2008, column door Max Pam):
  De buurman die ook in ons zelf huist

Kuddegedrag staat niet hoog in aanzien, maar door gewoon achter een ander aan te tuffen, kun je vaak verstandige beslissingen nemen. Maar áls de kudde een fout maakt, is die fout meteen ontzaglijk groot.

    ... Onlangs gaf het vakblad Current Biology aan mensen die voor een moeilijke beslissing staan de raad om even te wachten op wat de buren doen. Het blad baseert zijn advies op een onderzoek onder stekelbaarzen. Die nemen in een school verstandiger besluiten, dan wanneer zij in hun uppie rondzwemmen. Hetzelfde geldt voor spreeuwen en mieren. Ogenschijnlijk zonder onderling overleg bereiken deze dieren consensus. Kuddegedrag staat misschien niet hoog in aanzien, maar door gewoon achter een ander aan te tuffen, kun je vaak verstandige beslissingen nemen. De kredietcrisis toont aan dat die onbewuste notie toch nog altijd in ieder mens zit. De kredietcrisis toont ook aan dat, áls er door de kudde een fout wordt gemaakt, die fout meteen ontzaglijk groot is.   ...



Naar Beslissingen, sociologisch , site home ·.

19 dec.2008