Bronnen bij Gedragsonderscheid en rasonderscheid: groepsontkenning

Daar waar het leden van een groep niet goed uitkomt om bekend te staan als leden van die groep, doet men meestal een beroep op het eigen-individu zijn (De Volkskrant, 15-01-2005, artikel van Fouad Laroui):
  Ik eis mijzelf terug

... Want, wat is een moslim, vandaag de dag? Allereerst wat de niet-moslim van hem maakt. Om te beginnen: de 'absolute atheïst' Sigmund Freud - om maar een voorbeeld te noemen - werd vanwege zijn joods-zijn door de nazi's vervolgd. Evenzo komt het bij de meeste Europeanen en Amerikanen niet op dat er atheïsten, agnosten, onverschilligen, enzovoorts, bestaan in wat 'de moslimlanden' wordt genoemd.
    Mijn collega Pieter spreekt me aan in de kantine, met een brede glimlach.
    `Zeg eens, wat denk jij, als moslim, over...' .Ik onderbreek hem, voordat hij verder kan gaan.
    `Beste vriend, ik denk niet als moslim, ik denk als individu, ik denk als mijzelf.' 
    Stomverbaasd houdt hij zijn mond. Ik ga ergens apart zitten, boos en verdrietig. Het broeikas-effect, de demografie in de wereld, de wereldkampioenschappen voetbal, de Tobin-belasting op financiële transacties, een schilderij van Vermeer, de Miss Brabant-verkiezingen, dat alles interesseert mij - of niet - als persoon, als mijzelf.

Interessant om te zien hoe moeilijk het is vol te houden dat iedereen slechts een individu is, citerend: '... dat er atheïsten, agnosten, onverschilligen, enzovoorts, bestaan ...'. In dezelfde zin als 'moslims' staan dus drie andere groepen die, volgens de stelling van Laroui, ook niet bestaan, want als de moslims alleen maar individuen zijn, geldt dat natuurlijk ook voor die anderen. Kortom, de stelling is nonsens van begin af aan. De rest van het artikel bevat nog een aantal fouten die kenmerkend zijn voor de moslims die praten over het moslimprobleem, en aanverwante zaken. Laroui schrijft zichzelf de groep moslims in, en wel de deelgroep van de intellectuele excuusmakers.

Nummer 2 (de Volkskrant, 02-03-2005, artikel van Nikita Shahbaz, schrijver van Aardappeleters & Allochtonen):
  Scheer alle moslims niet over één kam

Harm Botje voorspelt dat moslim-immigranten er niet in zullen slagen te integreren in de Nederlandse samenleving zoals dat de Oost-Europese joodse immigranten wel is gelukt (Forum, 26 februari). Volgens hem staat `de structuur van de islam' deze integratie in de weg. Volgens hem is de islam geen orthodoxie, maar een orthopraxie: zoals het jodendom. Daarbij gaan moslims niet in debat met de almachtige god, maar volgen zijn gedragsregels. ... Als immigrant uit een islamitisch land, ben ik tot de dag van vandaag niet in staat een gemiddelde moslim te definiëren. Ik ken moslims die bidden en moslims die niet bidden. Moslims die zich aan de vijf geboden van de islam houden en moslims die zich er niks van aantrekken en zich toch moslim noemen. Moslims die wel en moslims die geen hoofddoek dragen. En tenslotte moslims die de Nederlandse Grondwet en de vrijheid als een groot goed beschouwen en moslims die daar niks van moeten hebben.
    Deze diversiteit tussen moslims en de islam zien we ook terug in islamitische landen. Er is een groot verschil tussen een islamitisch land als Saudi-Arabië waarin vrouwen geen auto mogen rijden en Iran dat meer vrouwelijke professoren telt dan Nederland. Er is een groot verschil tussen de islam in Senegal en die in Egypte.
    ... Maar niet iedere moslim volgt het pad van de sharia (islamitische gedragsregels, van God afkomstig). Kortom, er is niet een islam en er bestaat geen standaardmoslim. Iedereen kan het geloof of zijn manier interpreteren en toepassen. Als we het in Nederland over islam en moslims hebben moet er een onderscheid gemaakt worden tussen het geloof en de cultuur van de immigranten.
    We moeten dus niet constant de islam de schuld geven en alle moslims over één kam scheren. ...

Grappig dat Shabaz wel erkent dat er ook overeenkomsten zijn: 'Het valt niet te ontkennen dat de islam draait om het volgen van de juiste collectieve gedragregels. Bovendien beschouwen moslims de koran als het woord van God.' Dit lijkt volstrekt afdoende om de moslims als groep te mogen behandelen uitleg of detail . Die overeenkomsten zijn ook zichtbaar, in de beelden uit de moslimcultuur van over de hele wereld .

Maar de ontkenningen zijn hardnekkig, en vrijwel eensluidend (De Volkskrant, 01-03-2005, artikel door Igor Wijnker uit serie over allochtone voetbalclub FC Chabab):
  Een divers gezelschap

Mensen vragen me vaak: Hoe zijn ze nu eigenlijk, die mensen van Chabab?'
    Hmm, lastig te zeggen. Het gezelschap op mijn club is zo divers dat zelfs Geert Wilders moeite zou hebben ze over één kam te scheren.
    Hoe ze zijn? Je bedoelt de baard- en djellabadrager die zich strikt aan de bidtijden houdt, of zijn extraverte teamgenoot die god alleen voorbij laat komen tijdens zijn luidruchtige scheldvoordrachten?
    Bedoel je de speler die al met opstappen dreigt als hij wegens trainingsachterstand niet wordt opgesteld. Maar er is ook die bescheiden jongen van het tweede die nooit afwezig is, elke wedstrijd als wissel begint - behalve als er te weinig spelers zijn - en zonder wanklank gaat vlaggen.
    Hoe ze zijn? De traditionele jongemannen die een vrouw uit Marokko hebben gehuwd, of zij die een Nederlandse vriendin hebben? AI zijn er ook singles die de dertig zijn gepasseerd, maar hun vrije leven nog niet willen opgeven.
    Bedoel je die fanatieke supporter die al het veld op wil rennen als de scheidsrechter zijn team een vrije trap onthoudt. Of de supporter die de fanatiekeling tegenhoudt.
    De vrome speler die voor de gezamenlijke ramadanmaaltijd voorgaat in het gebed, of een teamgenoot die niet meer aan de ramadan meedoet.
    Bedoel je de oude mannen die hun avonden doorbrengen in de rokerige kantine en geen moeite meer doen om goed Nederlands te leren? Of de jongemannen uit de selectie die niet in de rook en herrie willen zitten en wel wat beters te doen hebben. Zoals studeren of werken.
    Bedoel je de jongens die in de toekomst willen terugkeren naar Marokko. of de jongens die hier zijn geboren en zo zijn vernederlandst dat ze net zo hard voor Oranje juichen als voor Marokko.
    Hoe ze zijn? Bedoel je de onzekere mannen die in hun eigen veilige kringetje blijven en schijnbaar nukkig zwijgen. Of bedoel je hun kaartvrienden die met open blik en amicale Amsterdamse tongval langs de lijn gesprekken aanknopen met Hollanders.
    Het bestuurslid dat veel belooft en weinig doet, het bestuurslid dat weinig belooft en weinig doet, het bestuurslid dat veel belooft en veel doet, of het bestuurslid dat weinig belooft en veel doet? ...

Enzovoort. Vraag: wat wil men nu eigenlijk zeggen?


Naar Gedrag en ras , of site home .

10 mrt.2005