Bronnen bij Westerse cultuur: religie en onderwijs

Een veelal vergeten aspect van religie is haar stille strijd tegen opleiding en school.. De achtergrond van die strijd is simpel: naarmate mensen beter opgeleid zijn, zijn ze minder religieus. Opleiding gaat uit van de mogelijkheden van de mens om zijn zichzelf en zijn eigen omgeving te verbeteren, en dat dat staat haaks op het idee dat de wereld een door god gegeven zaak is. Opleiding en scholing zijn humanistische ideeën, die slechts met veel wringen zodanig in de buurt van religie te krijgen zijn dat de opleiding niet meer dan oppervlakkige schade krijgt. Zelfs in op het Europese continent gelegen landen gaat dit hopeloos mis (de Volkskrant, 14-03-2011, van correspondent Jan Hunin):
  Roemeense kerk krijgt staatssteun voor megakerk

Tussentitel: Roemenië telt vier keer meer kerken dan scholen

De Roemenen hebben iets met monumentale bouwwerken. Nadat eerder Nicolae Ceausescu de wereld verraste met zijn Huis van het Volk in de Roemeense hoofdstad Boekarest, is het deze keer de beurt aan de orthodoxe kerk voor een staaltje grootheidswaan.
    Tegenover het gedrocht van Ceausescu, na het Pentagon het grootste gebouw ter wereld, moet tegen 2013 de grootste kerk van Centraal-Europa verrijzen.    ...
    Het geld voor de bouw van de enorme kerk moet komen van een grote inzamelingsactie bij gelovigen, maar ook de staat draagt zijn steentje bij. Vorige week besliste de regering de kerk 100 miljoen lei (2,3 miljoen euro) cadeau te doen. Die gift komt bovenop de 11 hectare bouwgrond die ze voor de kathedraal ter beschikking stelde.    ...
    In 2007 besliste de rechter dat het gebouw niet thuishoort in een park waar zich het graf van de onbekende soldaat bevindt.
    Maar nu de kerkleiding voor een andere locatie heeft gekozen, lijkt niets nog de bouw van de kathedraal in de weg te staan.
    Weinig politici voelen er iets voor een instelling voor het hoofd te stoten die 19 van de 21 miljoen Roemenen vertegenwoordigt. Sinds de val van het communisme maakten ze gretig gebruik van hun recht de kerkbouw financieel te stimuleren.
    Met succes: Roemenië telt ondertussen vier keer meer kerken dan scholen.

In een land als Polen zal het weinig beter zijn. En, weinig verwonderlijk: zowel Polen als Roemenie behoren tot de achterlijkste en corrupte landen in Europa, en ook met de meeste arbeidsmigranten. En in het geval van Roemenië; ook export van criminelen. Niet dat de religie dit direct veroorzaakt, maar wel indirect: via de slechte opleiding.

Een voorbeeld van de schuring tussen religie en opleiding uit Nederland. Het stuk draagt als auteursnaam: "Marja van Bijsterveldt, minister van Onderwijs", hetgeen betekent dat het stuk grotendeels geschreven is door een beleidsambtenaar, met wat correcties en toegevingen van de minister. Die van CDA-huize is (de Volkskrant, 07-09-2011,door Marja van Bijsterveldt, minister van Onderwijs):
  Onderwijs moet leerlingen helpen om boven zichzelf uit te stijgen

Anders dan critici beweren, betekent de nieuwe focus op taal en rekenen niet dat er geen tijd over blijft voor vorming. Kennis is juist een voorwaarde voor vorming.

Vorige week opende ik het schooljaar voor alle leerlingen in het funderend onderwijs. ...

Enzovoort. Het stuk van de ambtenaar, vol goede bedoelingen en/of vrome wensen., natuurlijk.
    En hier de passage van de CDA-minister:
  We leven in een land waar niet alleen bij wet besloten ligt dat vorming en kennis even belangrijk zijn en in balans moeten blijven, maar waar ook scholen met onder meer een levensbeschouwelijke identiteit een grote autonomie kennen. Dat juist uit de hoek van de bijzondere scholen de meeste kritiek komt, verbaast mij. Van deze scholen verwacht ik juist een initiatiefrijke houding. Zij hebben naast de focus van de overheid, binnen de grote ruimte die er altijd nog is, een voorbeeldfunctie, zij zijn degenen die de aandacht voor vorming moeten benoemen en die scholen die ermee worstelen zouden kunnen inspireren.

Je reinste flauwekul, natuurlijk dat bijzondere scholen, wat praktisch wil zeggen: religieuze scholen, een extra bijdrage leveren of zouden moeten leveren aan vorming. het tegendeel is het geval. vorming betekent kennis nemen van veel opvattingen en daar de beste uit kiezen. Religieuze vorming bestaat uit het onderwijzen van het dogma van der religie, en te leren dat niet ter sprake te stellen.

De basis van het probleem wordt geformuleerd in deze reactie (de Volkskrant, 10-09-2011, ingezonden brief van Bert-Jan Kollmer, Almere, directeur Vereniging Openbaar Onderwijs):
  Kinderachtige minister

Er lijkt binnen CDA-kringen een onuitroeibare claim te liggen op de morele superioriteit van het bijzonder onderwijs. Maar dat minister Marja van Bijsterveldt, in een poging om aan te tonen dat ze vorming net zo belangrijk vindt als kennis (O&D, 7 september), een 'vormende' voorbeeldfunctie claimt voor het bijzonder onderwijs, is ronduit belachelijk.    ...
    ... Daarvoor is maatschappelijke vorming, naast een goede basiskennis, vereist. Die vorming kun je invullen vanuit één (leidende) levensbeschouwelijke opvatting (bijzonder onderwijs), maar het kan ook vanuit een gelijkwaardige positie voor álle opvattingen, zoals dat in het openbaar onderwijs gebruikelijk is.    ...

Dat laatste is dus nog sterker: het kan eigenlijk níet vanuit een leidende levensbeschouwelijke opvatting, dat wil zeggen: religie.


Naar Westerse cultuur , of site home .

16 mrt.2011