Uit: HP/De Tijd, 23-03-2007, door Boudewijn Geels

Kleurenblind

Met de regelmaat van de klok zorgen immigranten in de Nederlandse politiek voor opschudding en rumoer. Hoe komt dat? Ligt het alleen aan de immigranten, of ook aan de Nederlandse politiek.

Tussentitel: Het verleden heeft bewezen dat van die fouten doorgaans alleen de immigranten het slachtoffer worden, en niet hun lelieblanke 'antiracistische' supporters.

Het kan niemand zijn ontgaan: politici uit immigrantenkringen domineerden de afgelopen weken het nieuws uit Den Haag. Het debat over de regeringsverklaring van het vierde kabinet-Balkenende stond grotendeels in het teken van slechts één kwestie: de dubbele nationaliteit van de Marokkaans-Nederlandse PvdA-staatssecretaris Ahmed Aboutaleb (Sociale Zaken) en diens Turks-Nederlandse collega en partijgenote Nebahat Albayrak (Justitie). Nauwelijks was de storm rond Aboutaleb en Albayrak geluwd of er diende zich alweer een nieuwe kwestie aan met een politicus uit immigrantenkringen in de hoofdrol. Aanleiding: de onthulling van de Wereldomroep dat het Marokkaans-Nederlandse PvdA-Tweede-Kamerlid Khadija Arib lid is van een werkgroep van de Conseil Consultatif des Droits de l'Homme, een adviesraad voor de mensenrechten in Marokko die onder meer rapporteert aan koning Mohammed VI.
    In beide gevallen was het PVV-leider Geert Wilders die het debat aanzwengelde. Op het Binnenhof leverde hem dat geen enkel applaus op, maar elders in het land wél: opiniepeiler Maurice de Hond becijferde dat 52 procent van de Nederlanders vindt dat overheidsfunctionarissen geen dubbele nationaliteit horen te hebben en dat een even grote groep bezwaar heeft tegen de buitenlandse adviesfunctie van Arib. Anders gezegd: in de Tweede Kamer leek stokebrand Wilders het probleem, daarbuiten werd toch vooral een probleem ervaren met drie politici van Marokkaanse en Turkse komaf.
    Het recente rumoer rond Aboutaleb, Albayrak en Arib stond en staat niet op zichzelf. Met de regelmaat van de klok is er de laatste jaren - zie bijgaand overzicht - sprake van immigranten die in de politiek voor opschudding zorgen. De aanleidingen daarvoor verschillen soms sterk van elkaar, maar toch: het aantal casussen lijkt inmiddels te omvangrijk om nog van toeval te kunnen spreken.   ...
    Om te beginnen ontbrak veelal het inzicht dat veel immigranten afkomstig zijn uit culturen waarin het bedrijven van politiek dikwijls in het teken staat van allerlei vormen van cliëntelisme: het behartigen van groepsbelangen in ruil voor politieke steun. Een heel verschil met de Nederlandse politieke cultuur, waar vriendjespolitiek in een kwade reuk staat en volksvertegenwoordigers worden verondersteld 'zonder last of ruggespraak' het algeméén belang te dienen. Dat van die norm weleens wordt afgeweken - in het verleden vooral ten gunste van landbouwbelangen - doet aan het bestáán van de norm niets af.
    Een ander inzicht waar het bij de politieke partijen dikwijls aan mankeerde, was dat de diverse aspecten van de in ons land van oudsher dominante protestantische Ethik in kringen van immigranten niet altijd gemeengoed zijn. Iets concreter geformuleerd: deugden als ijver, soberheid en waarheidszin staan niet overal ter wereld even hoog op de morele agenda als in het calvinistische Nederland, waar eerlijkheid - óók voor politici - altijd het langst duurt, ledigheid des duivels oorkussen is en boontje steeds juichend wordt begroet als hij om zijn loontje komt, 'zelfs' bij vergrijpen als het 'oppompen' van een cv of het doen van een onjuiste belastingaangifte.
    Een derde factor die de politieke partijen bij hun rekruteringswerk dikwijls over het hoofd zagen, was dat ze niet langer te maken hadden met immigranten van het 'klassieke' soort dat alle schepen achter zich heeft verbrand. In tegendeel: veel van de immigranten die sinds de jaren zestig naar Nederland kwamen, bleven nauwe banden onderhouden met hun moederland. Soms onder druk - omdat bijvoorbeeld de Turkse en Marokkaanse overheid op allerlei manieren probeerden greep te houden op hun (voormalige) onderdanen - maar meestal vrijwillig: door bijvoorbeeld geldelijke steun te verlenen aan achtergebleven familieleden en die regelmatig te bezoeken, door met behulp van schotelantennes het 'eigen' tv-aanbod te blijven volgen, door imams te laten overkomen en/of door huwelijkspartners te zoeken in het land van herkomst. Dankzij al die emotionele, financiële, culturele en godsdienstige banden met het moederland bleven veel immigranten met minstens één been buiten de Nederlandse samenleving staan. Het voor een soepele politieke carrière zo noodzakelijke aanpassingsproces aan onze bestuurlijke zeden en mores verliep daardoor vaak moeizaam.
    Dat onze politieke partijen zich het bovenstaande niet of onvoldoende realiseerden, mag - achteraf bezien - dom en naïef worden genoemd. Maar hoe is te verklaren dat diezelfde politieke partijen niet léérden van hun fouten toen in de (late) jaren tachtig en negentig de eerste politici uit immigrantenkringen in de fout gingen of anderszins voor problemen zorgden?
    De oplossing van dat raadsel heeft alles te maken met de omstandigheid dat ook schuldbesef een prominente rol speelde bij het rekruteren van immigranten, met name bij de linkse partijen. Immigranten, zo luidde een van de centrale leerstukken van het politiek correcte denken, waren eerst en vooral slachtoffers: van armoede, kansloosheid, racisme, discriminatie en - in een wat verder verleden - van kolonialisme en imperialisme. De schuldgevoelens over dat onrecht lieten zich als het ware 'afkopen' door aan immigranten met politieke aspiraties lagere eisen te stellen dan aan andere aankomend politici. Ook cultuurrelativisme, een tweede belangrijke hoeksteen van de politiek correcte ideologie, speelde een rol: móchten onze politieke zeden en mores - niet bluffen over je cv, geen nepotisme - eigenlijk wel worden opgelegd aan (kandidaat-)politici uit andere, niet-westerse culturen? Of getuigde dat niet juist van chauvinisme en blanke superioriteitsgevoelens?
    De ogenschijnlijk geslaagde ontmanteling van de politiek correcte kerk door Frits Bolkestein en Pim Fortuyn en de definitieve val, in 2001, van immigrantenboegbeeld Tara Singh Varma, leek de politieke partijen verlost te hebben van deze preoccupaties. "Langzamerhand is de Nederlandse houding ten opzichte van migranten zakelijker en rationeler geworden, steeds minder wordt die gevoed door de sentimentele noties die politici als Varma zo gemakkelijk wisten uit te buiten," schreef Bas Heijne in 2001 in NRC Handelsblad. "Daar voelt iedereen zich beter bij, lijkt me, niet in de laatste plaats de migrant zelf, omdat die eindelijk kan ontsnappen aan de door Varma c.s. opgelegde stereotiepe slachtofferrol. In die zin kun je de affaire-Varma beschouwen als een afsluiting: haar val betekent het definitieve einde van een verkrampte en schuldbewuste omgang met migranten."
    Maar die conclusie kwam te vroeg, zo weten we nu. Want de affaires rond politici uit immigrantenkringen bleven zich de afgelopen zes jaar opstapelen, en ook met de verkrampte omgangsvormen die hun zo dikwijls ten deel vielen, is het nog steeds niet gedaan.   ...
    Het is, al met al, geen vrolijk stemmend beeld. Enerzijds hebben immigranten de afgelopen jaren een razendsnelle opmars gemaakt in onze politieke arena. Ter vergelijking: 85 jaar na invoering van het vrouwenkiesrecht is nog altijd slechts 36,7 procent van de Tweede-Kamerleden van vrouwelijke kunne, terwijl niet-westerse allochtonen - amper 45 jaar na aankomst van de eerste gastarbeiders - nu al nagenoeg evenredig in het parlement zijn vertegenwoordigd: 8 procent van de Tweede-Kamerleden behoort tot die categorie, tegen 9 procent van het totaal aantal kiesgerechtigden.
    Toch is er geen sprake van een succesverhaal: daarvoor zijn er de afgelopen twintig jaar te veel ongelukken gebeurd die - als de politieke partijen zich rationeler en zakelijker hadden opgesteld - vrij eenvoudig voorkomen hadden kunnen worden.  ...

Tussentukken:
Brokkenpiloten

1985: De Surinaams-hindoestaanse Tara Singh Varma (CPN), gemeenteraadslid in Amsterdam, wordt beticht van verduistering van gelden van het Grenada-comité, waarvan zij secretaris-penningmeester is. Een onderzoekscommissie van de CPN pleit haar vrij.

1992: De Surinaamse schrijfster Astrid Roemer (Groenlinks), gemeenteraadslid te Den Haag, komt in conflict met haar fractiegenoten, die haar onder meer afwezigheid bij vergaderingen, onvoldoende samenwerking en een marginaal politiek functioneren verwijten. Roemer verlaat de fractie, maar weigert haar raadszetel op te geven. De andere stadsbestuurders horen of zien haar vervolgens nauwelijks meer.

1994, januari: De Marokkaans-Nederlandse Mohamed Rabbae (Groenlinks), samen met Ina Brouwer duolijsttrekker, verklaart in een interview niet tegen een verbod op Salman Rushdies De duivelsverzen te zijn.

1994, juni: Het Surinaamse Tweede-Kamerlid Evan Rozenblad (PvdA) stapt op. Hij blijkt geen kandidaatsexamen rechten te hebben gehaald en is evenmin directielid van de Anton de Kom Universiteit in Paramaribo geweest, zoals hij had beweerd. Ook blijkt dat hij pas op de dag van zijn beëdiging als Kamerlid Nederlander is geworden.

1994, december: Een onafhankelijke commissie onder leiding van ex-staatssecretaris De Graaff-Nauta (CDA) doet alsnog onderzoek naar de 'Grenada-affaire' en constateert dat Tara Singh Varma (Groenlinks) bonnetjes heeft vervalst en haar voorgangster ten onrechte heeft beticht van fraude. Volgens de commissie heeft ze zichzelf daarbij echter niet verrijkt. Voor Groenlinks is daarmee de kous af.

1997, juni: Het gemeenteraadslid Faiz Yerlibuçak (PvdA) uit Beverwijk wordt door twaalf Beverwijkers beticht van banden met de Turks-nationalistische Grijze Wolven. Na een kort geding moeten de twaalf rectificeren, omdat ze hardnekkige geruchten als feiten hebben gepresenteerd. Toch waarschuwt minister van Binnenlandse Zaken Hans Dijkstal (VVD) enkele maanden later tegen de politieke activiteiten (lees:
mogelijke infiltratie) van de extreemrechtse Grijze Wolven.

1997, november: De Marokkaanse Nederlander Hamid Houda (PvdA) beëindigt zijn Tweede-Kamerlidmaatschap na beschuldigingen van belastingfraude met zijn importbedrijf Houda Textiel BV. Al langer was er kritiek op zijn gebrekkige functioneren als Kamerlid.

1999: Ahmet Daskapan (Groenlinks), een Turk die in de Haagse gemeenteraad zit, wordt beschuldigd van gesjoemel met subsidies. Ook zou hij werknemers van zijn restaurant Turkiye intimideren. Een onderzoekscommissie onder leiding van partijcoryfee Peter Lankhorst pleit Daskapan min of meer vrij.

2000, januari: De rijksrecherche houdt Sam Pormes (GroenLinks), gemeenteraadslid te Assen, aan op verdenking van malversaties bij Masiun, een opvangcentrum voor drugsverslaafden.

2000, december: Het Amsterdamse raadslid van Marokkaanse afkomst Fatima Elatik (PvdA) toont zich ingenomen met de afgelasting van het toneelstuk Aisja (over de vrouwen van de profeet Mohammed): "De vrijheid van meningsuiting is in Nederland te ver doorgeschoten." Spelers en medewerkers van de voorstelling waren met de dood bedreigd.

2001, juli: Tara Singh Varma (Groenlinks) vertrekt uit de Tweede Kamer omdat ze terminale kanker heeft, maar al snel blijkt de ziekte geveinsd. Ze wordt opgenomen op de psychiatrische afdeling van het Amsterdamse Sint Lucas Andreas Ziekenhuis en is daar nog steeds in dagbehandeling.

2001, september: Na de aanslagen op het WTC verklaart parlementariër Mohamed Rabbae (GroenLinks) dat er geen beledigende grappen over islamieten gemaakt mogen worden.

2001, november: Partijvoorzitter Ruud Koole laat de ledenlijst zuiveren van de afdeling Amsterdam Zuidoost na geruchten dat de Surinaamse kandidaat-lijsttrekker Wes-ley Amzand (PvdA) vrienden en familie heeft geronseld om de kandidatenlijst te beïnvloeden. Vijftig tot zeventig mensen blijken collectief geworven. Hun contributie is door slechts een handjevol personen betaald. Van 150 aspirant-leden is de contributie niet of te laat gestort.

2001, november: Het vermoeden bestaat dat het Turkse raadslid Ahmet Daskapan (GroenLinks) spookleden heeft geworven om stemmingen naar zijn hand te zetten. Daskapan, bijgenaamd 'De sultan van Groenlinks', stapte op 8 oktober uit de fractie maar weigert zijn zetel op te geven. Groenlinks kondigt een ledenstop af voor de afdeling Den Haag.

2002: De Surinaamse Philomena Bijlhout (LPF) treedt enkele uren na haar beëdiging af als staatssecretaris van Sociale Zaken. Aanleiding: een foto van Bijlhout in het uniform van de burgermilities van Desi Bouterse, gemaakt ná de 'Decembermoorden' van 1982.

2003: Ali Lazrak (SP) ontdekt enkele maanden na zijn aantreden in de Tweede Kamer dat partijleider Jan Marijnissen een 'dictator' is en wil niet langer een deel van zijn salaris in de partijkas storten. De Marokkaan vormt de eenmansfractie Groep Lazrak en laat zich zelden nog op het Binnenhof zien.

2005, mei: Het Tweede-Kamerlid Farah Karimi (Groenlinks) onthult in een boek dat ze in haar geboorteland Iran en ook in Duitsland en Frankrijk actiefis geweest voor de terreurbeweging Volksmoedjahedien. Zo verzon ze in Frankrijk zeker 150 vluchtverhalen om ook andere leden aan asiel te helpen. Femke Halsema noemt Karimi's onthulling 'moedig' en 'dapper'.

2005, april: Mohammed El Yaakoubi (PvdA) treedt terug als deelraadslid van Amsterdam Geuzenveld Slotermeer na beschuldigingen van mishandeling en 'dumping' van zijn echtgenote in Marokko. Een jaar later geeft zijn partij hem een tweede kans.

2005, november: Sam Pormes (Groenlinks) is opnieuw in opspraak. Zijn eigen partijbestuur doet een vergeefse poging hem te royeren. Onderzoek had aangetoond dat het Eerste-Kamerlid van Molukse komaf zijn eigen partij onjuist heeft geïnformeerd over zijn deelname aan een terroristisch trainingskamp in Zuid-Jemen en zijn mogelijke betrokkenheid bij de tweede treinkaping in 1977.

2006, februari: Het Ghanese deel raadslid Ama Carr (PvdA) van Amsterdam Zuidoost wordt betrapt op illegaal autorijden. Ze geeft de politie een valse naam en een vals adres op. "Dit is de Bijlmer. Jonge mensen doen dat," stelt een lokale partijbons.

2006, mei: Elvira Sweet (PvdA), stadsdeelvoorzitter van Amsterdam Zuidoost van Surinaamse komaf, blijkt tweemaal te zijn veroordeeld wegens dronken autorijden.
Ze overleeft een motie van afkeuring van de oppositie.

2006, mei: Ayaan Hirsi Ali (VVD) komt in moeilijkheden als Zembla meldt dat het Tweede-Kamerlid heeft gelogen over haar werkelijke naam, geboortedatum en vluchtverhaal. Het hoofdbestuur van de VVD was bij de kandidaatstelling van de geboren Somalische op de hoogte, maar zag toen geen bezwaar, zo blijkt.

2006, september: De Turkse Nederlanders Erdinc Sacan (PvdA), Ayhan Tonca (CDA) en Osman Elmaci (CDA) worden door hun partijen van de verkiezingslijsten gehaald omdat zij de Armeense genocide niet erkennen. De drie geschrapte kandidaten krijgen een erelintje uit Turkije.

2006, december: Stadsdeelbestuurder Tino Pattipilohy (Groenlinks) van Amsterdam Slotervaart kondigt om persoonlijke redenen zijn vertrek aan (collega's zeggen dat hij het werk niet aankan) en is vervolgens wekenlang spoorloos. Probleem: zolang de Molukker niet officieel ontslag heeft genomen, kan hij ook niet worden opgevolgd.

2007, januari. Het Surinaamse Kamerlid Patricia Remak (VVD) wordt veroordeeld tot een celstraf van één jaar (waarvan drie maanden voorwaardelijk) wegens uitkeringsfraude van ruim een ton. Ze verzweeg inkomsten als lid van de Provinciale Staten van Noord-Holland en als medewerker van het ministerie van Financiën.

2007, februari: De rechter bevindt het Turkse gemeenteraadslid Selcuk Altun (VVD) uit Weert schuldig aan het ronselen van stemmen. Hij moet duizend euro boete betalen of twintig dagen de cel in.
 
2007, maart: De in Turks Koerdistan geboren Düzgün Yildirim (SP), lijsttrekker voor de Provinciale Staten-verkiezingen in Overijssel, liegt over zijn opleidingen in een radiouitzending van RTV Oost door te stellen dat hij twee hbo-diploma's bezit. Tegenover De Telegraaf biecht hij vervolgens op alleen de basisschool te hebben afgerond.


Naar Allochtone integriteit  , Allochtonen lijst  , Allochtonen overzicht  , of site home .