Uit: Leids universiteitsblad Mare, 30-11-2006, door Bart Braun ‘Leerrechten zijn krankzinnig’ Toen hij twintig jaar terug bij de opleiding sociologie ‘het licht moest uitdoen’ was dat ‘een van de grootste teleurstelling van zijn leven’. Nu keert Kees Schuyt terug naar Leiden als Cleveringa-hoogleraar. ‘Onderwijs is niet te vergelijken met een auto kopen.’ ... Zowel in zijn oratie als in zijn aankomende colleges gaat Schuyt uitgebreid in op wat hij beschouwt als een van de grootste zorgen van de staat: conflictbeheersing. ‘In Nederland konden we bijvoorbeeld de religieuze tegenstellingen pacificeren met een verzuiling. Waarom lukte dat elders, in bijvoorbeeld Noord-Ierland, niet? Hoe gaan we om met de tegenstellingen tussen generaties als het gaat om de kosten van de vergrijzing? Dat is typisch iets dat niet destructief hoeft te worden, en dat we op onze poldermanier kunnen oplossen. Vergelijk dat nu eens met het conflict met de islam. Ook dat hoeft in mijn ogen niet uit de hand te lopen, maar niet iedereen denkt dat.’ Bij tegenstellingen over waarden wordt het moeilijk: ‘Met de waarheid wordt niet gemarchandeerd, opvattingen over de geoorloofdheid van euthanasie en abortus kunnen zeer moeilijk met geven en nemen worden bijgelegd. Zelfs een typisch vakbondachtig voorstel om een christelijke feestdag te ruilen voor de viering van het Suikerfeest, stuitte op weerstand.’ Andersom is die weerstand er ook: ‘Veel gelovige moslims delen de westerse opvattingen over eigen partnerkeuze, gelijkberechting van vrouwen en homoseksuelen niet. Compromissen op geloofsterrein worden verwacht noch op prijs gesteld.’ Hier ligt volgens Schuyt een rol voor de sociologie weggelegd: ‘Ligt er een botsing tussen een wij- en een zijgroep in het verschiet? Wat valt er te verwachten of te voorspellen? Wat valt er op grond van sociaal-wetenschappelijke inzichten voorop te stellen om aan dit conflict een niet-destructieve draai te geven?’ In zijn antwoord komen de grenzen aan wat het recht kan doen weer terug. ‘Het onderkennen van het kruitvat van emoties, onder andere bij bepaalde groepen jonge immigranten, is een van de helaas sterk verwaarloosde opgaven van de open samenleving. Met wettelijke maatregelen valt hier weinig te doen: het is bovenal een zaak van de civil society: het zorgen en in stand houden van gezonde maatschappelijke verhoudingen.’ ...
|
