Onderstaand een aantal artikelen uit de hoofddoekendiscussie, zoals gevoerd in
2005 - plus wat vervolg:
De Volkskrant, 11-02-2005, van verslaggever Ron Meerhof
Hoofddoek af - 'dat is pas pure vrijheid'
Rotterdamse moslimvrouwen met hoofddoek! Zou u hem willen afdoen en pas weer
willen opzetten als de wereld, maar in elk geval Rotterdam ervan overtuigd is
dat een hoofddoek een vrije keus is? Was getekend: Marianne van den Anker.
De wethouder voor Leefbaar Rotterdam presenteerde donderdag
een essay over de islam, onder de titel Geloof is (g)een privézaak. In
krap twintig pagina's zet ze daarin haar gedachten uiteen over de gevaren en de
problemen rond de islam. Ze baseert zich daarbij naar eigen zeggen op
politierapporten, gesprekken met tal van islamitische organisaties en eigen
onderzoek op internet.
Het beeld dat ze daaruit destilleert, is alarmerend;
discriminatie van 'homo's en lesbo's', vrouwen die na een bevalling zo ver weer
zijn dichtgenaaid 'dat je je afvraagt hoe de bevruchting überhaupt heeft
plaatsgevonden', jongens die niet-moslima's beschouwen als hoeren, eerwraak,
loverboys en wat dies meer zij.
Die problemen worden onvoldoende 'benoemd', stelt Van den
Anker. Door dat wel te doen, wordt 'de kans op een oplossing groter'.
In haar gesprekken met moslims zegt Van den Anker te zijn
gestuit op cirkelredeneringen. Met name op het punt van de hoofddoekjes worden
vrouwen naar haar mening vaak 'onzichtbaar in het gareel gehouden'. Vrouwen
zeggen wel dat de hoofddoek een vrije keuze is, maar tegelijkertijd zeggen ze
door het dragen ervan de kans te hebben te emanciperen.
Dat betekent dus, constateert de wethouder in haar essay, dat
ze zonder hoofddoek niet naar de universiteit mogen, niet mogen uitgaan of
andere mannen mogen ontmoeten.
'En dat is dus onderdrukking', aldus Van den Anker. 'Het gaat
niet om een stukje stof, het gaat over opvattingen van moslims over hoe vrouwen
moeten leven om een goede vrouw te zijn en respect te verdienen. Impliciet geeft
dit aan dat anderen mogen worden lastiggevallen en hun lichamelijke integriteit
mag worden geschonden.
De Volkskrant, 24-02-2005, artikel van Ron Meerhof
De Fatima-look
Het hoofddoekje is een onderwerp met potentie, vooral voor rechtse politici.
Maar nu wil ook de Rotterdamse PvdA-bestuurder Schrijer helderheid over wat wel
en niet kan. Met de beste bedoelingen.
Tussentitel: `Veel meiden laten bij het solliciteren de hoofddoek thuis'
Zolang het gezicht maar te zíen is, zijn ambtenaren met hoofddoekjes geen
probleem in Rotterdam. Het college zegt het en de overgrote meerderheid van de
gemeenteraad zegt het.
Leefbaar Rotterdam probeerde er begin 2004 een politiek item
van te maken. Raadslid Barry Madlener stelde twee moties op: een voor het verbod
op het dragen van 'religieuze uitingen' voor ambtenaren, en eenzelfde motie voor
het onderwijs. 'Ik heb ze uiteindelijk niet eens ingediend', zegt Madlener. 'Al
in de commissie was de tegenstand zó fel. De zaal zat stampvol. Het was heel
emotioneel, iedereen zat te joelen. Het was wel duidelijk dat we geen schijn van
kans maakten.'
Voor eens en voor altijd afgeserveerd, concludeerden de
overige partijen tevreden. Hier ligt de grens. Maar dat is eerder gebeurd, in
Rotterdam. Preventief fouilleren, spreiding van kansarmen, inkomenseisen voor
nieuwkomers, dubbele wachtlijsten voor allochtone en autochtone leerlingen,
vrijstelling van belastingen in arme wijken: het kon allemaal niet, maar het
gebeurde toch.
Het hoofddoekje is een onderwerp met potentie. Politici
kunnen afwijzen wat ze willen, maar opinieonderzoeken naar de kwestie wijzen uit
dat een substantieel deel van de Nederlandse kiezers, mogelijk zelfs de helft
tot driekwart, wel degelijk iets voelt voor een verbod op het dragen ervan. En
dat is een steun in de rug voor andersdenkende politici.
... Wim van Sluis, ook Leefbaar Rotterdam, stelde vorige week in een
commissievergadering dat moslimmeisjes die meer kans willen maken op de
arbeidsmarkt, hun hoofddoek maar moeten afzetten.
'Discriminatie!' Het woord knalde als een zweep door de
raadszaal. Maar een dag later was de opwinding over Van Sluis' uitlating
verstomd. Er was nieuw nieuws: het bestuur van de deelgemeente Charlois had een
brief naar het stadsbestuur gezonden waarin wordt gevraagd om regels voor
hoofddoekjes. Niemand wist op dat moment nog wat precies in de brief stond.
Maar interessant is het wel. Charlois - dat is niet de eerste
de beste deelgemeente. Het is het sociaal laboratorium van de nieuwe PvdA van
Wouter Bos. Bestuurder Dominic Schrijer is de belichaming van een nieuwe,
realistischer sociaal-democratische politiek. Hij was het die een ander plan van
Leefbaar Rotterdam, spreiding van kansarmen, nieuw leven inblies. Zou dat weer
gebeuren?
De eerste reacties waren gemengd. Leefbaar Rotterdam
opgetogen, het Rotterdams Dagblad geïnteresseerd. ...
De gemeenteraadsfractie van de PvdA greep de passage aan om
Schrijer en de zijnen de oren te wassen. Het CDA ging er joelend overheen. Het
deelgemeentebestuur betuigde spijt over de brief en de 'misverstanden'. Hun
visie: de pers had er verkeerde zinnen uitgelicht, er waren misverstanden
ontstaan, en dus verkeerde beelden, en toen ging de discussie alleen nog maar
over dat 'verkeerde beeld'.
Maar wat wil het deelgemeentebestuur van Charlois nou wél?
'Wij zijn niet tegen het dragen van een hoofddoek, ook niet door ambtenaren in
baliefuncties', zegt Schrijer. Het is vroeg in de ochtend en hij zit in
vrijetijdstrui op zijn kantoor. Hij heeft vrij en moet eigenlijk met zijn gezin
naar Zeeland. Maar eerst moet de boodschap rechtgezet. Daarvoor stelt hij zijn
vakantie graag een paar uur uit.
'We willen richtlijnen', zegt Schrijer. 'Er zijn steeds meer
vrouwen die gezichts- en hoofdbedekkingen willen of moeten dragen. En de vormen
worden steeds zwaarder. We willen helderheid over wat wel en niet kan.'
Tot dusver rommelt Charlois maar wat aan. Zo was er het geval
van een jonge moslimvrouw die zich verloofde, daarna ziek werd en aan het
kwakkelen sloeg. Ze begon te twijfelen aan zichzelf. Was ze wel een goede
moslim? Moest ze toch geen hoofddoek dragen?
'Wij kregen het gevoel dat ze dat eigenlijk niet wilde. Wij
hebben toen gezegd: liever niet. Zodat ze thuis kon zeggen dat het niet mag van
de baas. Paternalistisch, ja. Maar met de beste bedoelingen.'
Ander geval: een jonge vrouw draagt bij haar sollicitatie
naar een stageplaats geen hoofddoek. Ze wordt aangenomen en verschijnt op een
gegeven moment met een hoofddoek. `Zo'n modieuze: een bandana van een meter bij
een meter die de haarlijn volgt. Toen hebben we haar gevraagd of het toeval was
dat ze die doek bij haar sollicitatie' niet op had. Dat was het niet, zei ze. Ze
was bang dat ze niet zou worden aangenomen. Ze zei verder dat heel veel meiden
in zulke gevallen de hoofddoek thuis laten.
`Terwijl juist zo'n hoofddoek wat ons betreft helemaal
geen probleem is. Oók niet als ze achter de balie zou werken.'
Schrijer zegt dat de overheid nooit helemaal neutraal kan
zijn. `Ambtenaren mogen best een afspiegeling van de samenleving vormen. Zo'n
hoofddoek zouden we daarom ook veel liever expliciet opgenomen zien in regels:
bandana mag. Dan weten die vrouwen waar ze aan toe zijn, en wij ook.'
...
Daarmee belandt hij wel bij een 'derde geval': een jonge
vrouw, geëmancipeerd, hoogopgeleid en Westers georiënteerd, die zich steeds meer
op haar geloof richt. 'Voorzover wij kunnen zien, doet ze dat echt uit eigen
overtuiging. Ze besluit dat ze een traditionele hoofddoek wil gaan dragen:
voorhoofd, oren en hals bedekt; zo een die alleen ogen wenkbrauwen, neus en kin
zichtbaar laat.'
Dat gaat te ver, vindt hij. 'Over andere kledingkenmerken
spreken we elkaar aan. Wie te bloot is, krijgt dat ook te horen van collega's.
Die maatschappelijke beweging, een reactie op de seksuele revolutie, is al jaren
geleden ingezet. Maar zodra het gaat over religieuze uitingen, krijg je te horen
dat je discrimineert. Je mag het er niet over hebben. Maar wij willen het er wel
over hebben. We willen er juist niet over praten in termen van zwart-wit.' ...
Er waren volgens de Rotterdamse PvdA'er meer misverstanden
'Deelraadsvoorzitter Lockhorst sprak op televisie over hoofdbedekking die ook
nog voorhoofd oren en hals bedekt. Wat overblijft heeft de vorm van een eitje,
zei Lockhorst. Hij deed het nog voor. Er zijn hier ambtenaren die zeker weten
dat Lockhorst gesluierde moslima's eitjes heeft genoemd Tja, zo gaat dat dan,
als de toon eenmaal is gezet.'
De reacties van partijgenoten waren hard. ...
`Verder vormen hoofddoekjes een beladen onderwerp.
Bedenkingen ertegen worden geassocieerd met extreem-rechts. Daarom willen
anderen zich er maar liever helemaal niet aan branden. Maar de
orthodox-religieuze kledij rukt op, en daarmee ook de vragen en de uitdagingen.
Juist in een deelgemeente als de onze.'
Schrijer onderscheidt drie tendensen. 'Allereerst vrouwen die
zelf kiezen. Dan de vrouwen die gewoon het huis niet uit mogen als ze geen
hoofddoek opzetten. En dan degenen die subtieler de groepsdruk voelen: je mág
wel zonder hoofddoek naar buiten, maar dan ben je een hoer.
'In die laatste groep zit de worsteling van links. Die groep zou je misschien
kunnen helpen door ze de mogelijkheid te geven te zeggen dat het van ons niet
mag. Daar móeten we het over hebben.'
Tussenstuk (door Robin Uitham):
Hoe een verbod de verdraagzaamheid kan bevorderen
Op Franse openbare scholen mogen moslimmeisjes sinds vorig schooljaar geen
hoofddoekje meer dragen in de klas. Ook andere 'ostentatieve religieuze' tekens
als het keppeltje of een groot kruis zijn in Frankrijk verboden in het openbaar
onderwijs.
Het debat over de hoofddoekjes woedde er al sinds de jaren
tachtig. Geregeld deden zich conflicten voor op scholen. Een aantal meisjes
moest van school. In de zomer van 2003 stelde president Chirac de
commissie-Stasi in, die een oordeel over een mogelijk verbod moest vellen.
Scholen behoren neutraal te staan tegenover religie, bepaalde de commissie. Een
verbod lijkt voort te komen uit intolerantie, maar Stasi bepleitte het
tegenovergestelde: verdraagzaamheid kan toenemen als leerlingen zelf hun mening
kunnen vormen. Bovendien moet de wet meisjes die worden gedwongen een hoofddoek
te dragen, steun bieden.
De invoering van de wet leidde tot onrust. Ook in Nederland
waren er conflicten, vooral in het onderwijs, al ging het daar over het dragen
van de gezichtsbedekkende sluier.
Het Regionaal opleidingscentrum (ROC) in Amsterdam besloot zomer 2003 na veel
wikken en wegen tot een verbod op het dragen van de gezichtssluier: de chador
of niqaab. Vier leerlingen droegen deze lange, donkere gewaden, die
alleen de ogen onbedekt laten. Volgens de Commissie Gelijke Behandeling is het
verbod niet in strijd met de wet. De commissie vond een goede communicatie in de
klas belangrijker dan het recht een sluier te dragen. Ook de de middelbare
scholen in Amsterdam voerden zo'n verbod in.
Het dragen van gewone hoofddoekjes was geen punt van
discussie op het ROC. Bij de rechtbank in Zwolle wel. Daar werd een moslima niet
aangenomen als hulpgriffier omdat ze een hoofddoek droeg. De Commissie Gelijke
Behandeling gaf haar in 2001 gelijk, maar toenmalig minister Korthals van
Justitie lapte dit aan zijn laars: rechters, officieren van justitie en
griffiers van de rechtbank mogen geen hoofddoek op, vond hij. Wel bestelde het
ministerie vorig jaar zelf speciaal ontworpen 'veilige hoofddoekjes' voor
islamitische vrouwelijke cipiers.
Red.: Laten we eerst even de kwestie van de betekenis van de
hoofddoek afhandelen. "Het is maar een gewoonte, en geen religieus symbool" is
een veelgehoorde verdediging - waarin je in plaats van "gewoonte" ook "cultuur"
en "mode" kan invullen.
Is dat zo?:
De Volkskrant, 02-04-2005, ingezonden brief van W. Gillot (Baarn)
Hoofddoek
Ik heb altijd begrepen dat moslimvrouwen een hoofddoek gedragen omdat ze anders
bij mannen 'niet al te nette' gedachten zouden kunnen oproepen.
Maar waarom lopen zoveel heel jonge meisjes, soms kleuters
nog, al niet een hoofddoek. zoals op de foto van de basisschool in Enschede
(Forum, 24 maart). Brengen zij jongens of mannen ook al op ongewenste gedachten?
Of moeten ze vast wennen? Dat ze het zelf willen. kan ik bijna niet geloven. En
hoe wordt het haar als het aldoor bedekt is niet strakke hoofddoeken? Deze
vragen houden mij bezig.
De Volkskrant, 09-04-2005, ingezonden brief van Abdul Haq Compier
(Amstelveen)
Hoofddoek
Volgens W. Gilliot dragen moslimvrouwen een hoofddoek omdat ze anders bij mannen
'niet al te nette' gedachten zouden kunnen oproepen. Ze vraagt zich af of
kleuters een hoofddoek vragen om dezelfde reden.
Om te beginnen is dit een te beperkte visie op de
islamitische klederdracht. De betekenis van de hoofddoek wordt beter weergeven
in de volgende anekdote uit het leven van Mohammed. Een blinde bezocht zijn
huis. Mohammed zei tot zijn vrouwen: 'Sluiert u voor hem.' Zijn vrouwen zeiden:
'Maar hij is blind, en hij ziet ons niet.' Waarop Mohammed zei: 'Maar zijn
jullie blind, en zien jullie hem niet?'
Hij bedoelt dat de hoofddoek een uiterlijke betekenis heeft,
maar ons, mannen en vrouwen, ook herinnert aan de kuisheid van het hart. Of
kleuters daarom een hoofddoek dragen? Nee, natuurlijk niet. Kinderen imiteren
hun ouders. Zoals ze ook graag lippenstift of mascara opdoen.
Red.: Dat is ook precies een van de redenen dat het dragen van
een hoofddoek provocerend is: het is teken van overtuiging van zuiverheid van de
eigen ziel. Dat wil zeggen dat men zich afzet tegen
niet-hoofddoek-dragers, die dus mensen zijn met minder zuivere ziel. Voor alle
duidelijkheid: dit geldt voor iedere vorm van ostentatief religieuze symbolen.
Uit:
De Volkskrant, 30-08-2005, rubriek Geboren en getogen, door Broer
Scholtens
Hoofddoek? Dan praten we harder
Diverse nationaliteiten, hier geboren en getogen, over het leven in Nederland
anno 2005
Ze voelt zich soms de winkel uit gekeken. Mensen kijken naar haar hoofddoekje en
blijkbaar niet naar haar persoon. Ze vindt dat 'vervelend' als eufemisme voor
boosheid en onbegrip.
'Ga toch terug naar je eigen land', is haar wel eens toegebeten.
Miriam ait Abderrahaman (29) is geboren in de kop van
Noord-Holland en opgegroeid in Woudenberg. Ze is getrouwd met een Marokkaanse
man en ze is de dochter van een Tunesische vader en een Nederlandse moeder; een
vakantieliefde was het. ...
Ze heeft een dochtertje van 5. Thuis spreken ze Marokkaans.
Nederlands leert haar kind op school, bij het spelen. 'Je geeft je kind zo een
cadeautje mee, je geeft ze het beste van twee werelden.' Dat heeft ze zelf
gemist, het begrijpen van nuances in de taal, het kunnen praten met oma.
Sinds vier jaar draagt ze een hoofddoekje. 'Ik voel me daar
prettig bij, het helpt me in mijn geloof.' Ze is geschrokken van de reacties.
Niet op haar werk, maar in winkels, op straat. Mensen praten harder tegen haar.
Ze gaan ervan uit dat een buitenlandse het niet zal begrijpen. 'Ik had dat niet
verwacht. Je wordt benaderd als een vertegenwoordiger van een groep. Maar ik
spreek voor mezelf, niet voor andere moslims.'
'De Nederlandse samenleving heeft blijkbaar zitten slapen, er
zijn inmiddels heel wat mensen, hier geboren en getogen, die een ander geloof of
afkomst hebben en die zich toch Nederlander voelen. Dat is een feit. De
Nederlandse samenleving schept afstand wanneer mensen alleen tolereren en niet
accepteren.'
Maar ze is een positief ingesteld persoon, ze ziet niet
alleen negatieven punten. 'Er zijn ook mensen die toenadering zoeken. Zij staan
wel open voor mijn keuzes.'
Red.: Een aantal opmerkelijke zaken: het hoofddoekje dragen
stamt van vier jaar geleden. Daarvoor werd geen hoofddoek gedragen. Belangrijke
vragen zijn: waarom eerst wel, en daarna niet? Wat is hier veranderd? Kennelijk
waren er factoren die het dragen eerst tegenhielden, en zijn de balans van
factoren verandert. Dat is dus niet de veranderde houding tegenover moslims na
de moord op Fortuyn of die op Van Gogh, want het gaan dragen stamt van daarvoor.
Het is de indruk van de redactie dat die vier à vijf jaar terug ook op landelijke
schaal het omslagpunt was van het hoofddoek-dragen en andere vormen van
moslim-assertiviteit.
Het tweede opmerkelijke: het dragen van de hoofddoek wordt bevestigd als een
religieuze uiting. Net als door Compier eerder. Dit bevestigt, ondanks
regelmatige uitspraken door moslimvrouwen van het tegendeel, het dragen van een
hoofddoek een religieus symbool is.
Derde opmerkelijke zaak: het onbegrip over de reacties op een afwijkend symbool:
dragers van hanekammen krijgen ook een standaardreactie. Het afwijkende symbool
zegt: ik wil er niet of slechts deels bij horen, en men krijgt reacties van de
omgeving op die boodschap, en die zullen dus niet altijd positief zijn: het er
niet bij willen horen wordt in iedere sociale gemeenschap met gemengde gevoelens
ontvangen, afhankelijk de de sterkte van het signaal.
Vierde opmerkelijke zaak: het gebrekkige besef van de eigen achterban: relatief
zeer veel van de hoofddoekdragers spreken slecht Nederlands. De associatie is
dan hoe vervelend ook, natuurlijk, net als die tussen rolstoelzitters en
doofheid of domheid (mensen gaat ook hard praten tegen rolstoelzitters).
Ten vijfde: we hebben het hier niet over een gewoon hoofddoekje, maar over een
extremere vorm van bedekking, zie de foto die een illustratie is bij het artikel. Wat hier
gegeven commentaar, toegesneden op een gewone hoofddoek, geldt dus in
versterkte mate.
Red.: Er staan dus een paar dingen vast: de hoofddoek is een
religieus symbool, en hij geeft een hoop gezeur voor iedereen. Het is symbool
dat wij-zij denken bevordert: "Ik hoor bij dezelfde club als jij", en
maatschappelijke wrijvingen en scheuringen veroorzaakt.
De wij-zij functie van het benadrukken van tot een bepaalde
groep met onderlinge sympathieën te behoren, veroorzaakt onmiddellijk problemen
als je in de maatschappij komt, zoals onderzoek laat zien:
Leids universiteitsblad
Mare, 28-09-2006.
Oneerlijk
Wanneer een rechter laat merken dat hij betrokkenen kent, ervaren omstanders
rechtszaak als oneerlijk. Hierover publiceren een aantal Nederlandse
onderzoekers, waaronder de Leidse psycholoog Henk Wilke, deze maand in het
Journal of Experimental Social Psychology.
De psychologen onderzochten twee groepen proefpersonen bij
een nagebootste rechtszaak. In de eerste groep behandelde de rechter iedereen
gelijk, maar bij de andere groep liet hij merken dat hij een of meerdere
betrokkenen kende. In beide rechtszaken volgde de rechter dezelfde procedure en
waren de uitspraken gelijk. Toch ervoeren de testpersonen in de tweede groep de
uitspraak als onbetrouwbaarder dan die bij de zaak waar je rechter zich neutraal
opstelde. Soortgelijk onderzoek is in Amerika al eens gedaan, maar dan met nog
een derde groep proefpersonen. Zij mochten niet bij de rechtszaak aanwezig zijn,
maar kregen achteraf te horen hoe de rechter de betrokkenen behandel de. Bij hen
was het gevoel dat een informele rechter onbetrouwbaar is zelfs nog sterker.
Red.: Waar het dus om gaat is dat mensen niet alleen naar een
objectieve rechtspraak kijken, maar vooral ook naar dat aan de tekenen van
uiterlijke objectiviteit wordt voldaan. Het bovenstaande is een vorm van
persoonlijke binding. Maar precies hetzelfde geldt natuurlijk voor
groepsbinding. Een hoofddoek, en ieder ander religieus symbool. kan niet, omdat de hoofddoekdrager bij
betrokkenheid in een proces met een andere hoofddoekdrager, altijd hetzelfde zal
oproepen als de rechter die een van de betrokkenen in het proces lijkt te
kennen.
Wat voor de rechtspraak geldt, geldt natuurlijk voor de hele
overheid. twee mesen staan in de rij voor een huis - de een met hoofddoek, en de
ander zonder - de juf achter de balie draagt een hoofddoek. De juf achter de
balie met hoofddoek geeft het huis aan de persoon voor de balie met de
hoofddoek. Dan is er dus hetzelfde proleem als beschreven in bovenstaande
onderzoek. Alleen al de schijn is voldoende om te spreken van een schending van
de rechtspraak, van de sociale eerlijkheid -een schending van het
maatschappelijke vertrouwen.
Als je dus uitgaat van het principe dat de overheid neutraal
moet zijn, en dat zelfs de schijn van bevoordeling vermeden moet worden, en geen
gezeur wilt of het aantal centimeters stof, dan is er maar één enkele oplossing:
een totaal verbod van alle religieuze uitingen bij de overheid en door de
overheid bestuurde of gefinancierde instellingen, dus zeker in het onderwijs -
alle onderwijs. Alle tegenwerpingen dat dit discriminatie is, zijn onzinnig: het
dragen van religieuze onderscheidingen is discriminatie, zoals alle voorbeelden
hebben laten zien.
Een voorbeeld van hoe het in de praktijk aangepakt dient te
worden:
Leids universiteitsblad
Mare, 06-10-2005.
Uitgezet
De Hongaarse promovendus Alfa-informatica Tamás Biró is het café De Drie
Gezusters in Groningen uitgezet wegens het dragen van een hoofddeksel. Bij de
voordeur verzocht de portier Biró zijn pet af te doen. Dat deed hij, maar
eenmaal binnen zette Biró de pet weer op want hij bedekt zijn hoofd vanwege zijn
joodse geloof tijdens het eten, drinken of studeren. De portier zette hem
vervolgens met dwang op straat. Directeur van de Drie Gezusters, Martin Talens,
verwijst naar de huisregel dat geen enkel hoofddeksel wordt toegestaan. 'De
reden daarvoor is dat bezoekers herkenbaar moeten blijven voor de
bewakingscamera's. We kunnen geen uitzondering maken voor iemands geloof, daar
is geen beginnen aan.'
Red.: Zo simpel kan het dus geformuleerd worden.
Het kan zelfs ook op het vlak van maatschappelijke zindelijkheid
geformuleerd worden. Wie geloof uit, geeft uiting aan geestelijke intimiteit -
en hoe ver die intimiteit gaat is ook oven te lezen uit de mond van religieuzen.
Geestelijk intimiteit bevindt zich dus op hetzelfde vlak als seksuele
intimiteit: iets van het eigen individu, waar je een andere individu niet mee
lastig mag vallen. Openbare seksuele uitingen zijn zelfs verboden - er is dus
geen enkel reden om ook niet openbare religieuze uitingen te verbieden. Voor het
uiten van dit soort intimiteit geldt doet dat maar in de privésfeer, net als dat
voor seksuele intimiteit.
En voor wie het toch doet, geldt het volgende:
De Volkskrant, 05-03-2005, in gezonden brief van Henny Jellema (Haarlem)
Hoofddoekjesgroep
Ik word er zo moe van dagelijks in de krant te moeten lezen, dat ik in iedere
moslim in de eerste plaats een persoon moet zien, en dat niet alle moslims eng
zijn. Maar luister, als ik de wereld niet meer in groepen mag indelen, raak ik
toch echt de weg kwijt. Iedereen classificeert en discrimineert de wereld om
zich heen, al was het maar omdat ogen en oren dat van nature doen. Ik deel
dagelijks mijn omgeving in: jongens zijn geen meisjes, koeien onderscheiden zich
van schapen en tractoren mogen op de weg minder dan auto's. Zo houdt een
verstandig mens de boel uit elkaar.
Als je vindt dat jij verkeerd bent ingedeeld, dan kun je daar
wat aan doen. Als een boer met mest aan zijn klompen niet gezien wil worden als
een agrariër moet hij een streepjespak aantrekken en gepoetste schoenen. Als ik
een moslimhoofddoekje zie, dan zie ik iemand van een hoofddoekjesgroep. Als die
persoon dat niet wil, moet zij dat doekje af doen. Sommige kenmerken, zoals je
huidskleur, kun je niet zelf kiezen. Je kiest ook je eigen ouders niet. Maar
mensen kunnen wel kiezen voor hun kleding, gedrag en geloof. Ik snap dan ook
niet waarom wij moslims niet op het gedrag van de groep mogen aanspreken.
Steeds die oproep om niet alle moslims over één kam te
scheren. Mijn idee is dat juist wel te doen. Een groep is een groep en als je
daar vrijwillig voor kiest, ben je trots daar bij te horen. Als iemand van jouw
groep iemand vermoordt, komt het misschien even wat slechter uit om lid te zijn
van die groep, maar het is hypocriet om alleen in die situaties een beroep te
doen op discriminatie naar individu.
Red.: Samengevat: "Dikke bult, eigen schuld". Wie zichzelf
stigmatiseert als lid van ene bepaalde groep, moet niet zeuren als hij/zij als
lid van die groep wordt aangesproken.
Nu weer zo'n grappig geval van "in een andere context weet
men het wel":
Uit: De Volkskrant, 20-12-2008, door van onze correspondent
Duurzaam reizen: vergeet hoofddoekje
niet
... Onder de noemer 'duurzaam toerisme' moeten reizigers de laatste jaren vooral
de lokale economie in hun vakantieland stimuleren ...
Onder dit motto wordt tijdens de Vakantiebeurs (14-18
januari) een nieuwe website gelanceerd. ... Mariken Stolk van Milieu Centraal
legt uit: 'Op de website kies je de soort vakantie die je wilt gaan houden,
bijvoorbeeld een zonvakantie of een rondreis. Per continent hebben wij
vervolgens een aantal tips verzameld.'
Daarbij moeten reizigers denken aan adviezen als 'gooi je
sigaretten-peuken niet zomaar weg in de natuur', 'blijf op de paden tijdens een
wandelroute' of 'kies voor een type vliegtuig (een chartervlucht bijvoorbeeld)
dat zo goed als gegarandeerd vol zit. Dat bespaart weer brandstof'. Maar ook:
'Denk aan een hoofddoekje als je gaat reizen in een moslim land', of aan
'bedekkende kleding in bepaalde delen van Azië'.
Het lijken open deuren, geeft Stolk toe. ...
Red.: Tja, het is inderdaad een open deur. Net zo goed als het
een open deur is als je zegt: "Ga je emigreren naar een niet-hoofddoekjes land,
vergeet dan niet je hoofddoekje af te leggen" ...
Een buitenlands geval:
Uit: De Volkskrant 26-06-2009, van correspondent Marc Peeperkorn
Koninklijk Atheneum in Antwerpen verbiedt hoofddoeken
Moslims woest op school
‘Geen hoofddoek, geen leerlingen!’ stond woensdag op het spandoek aan de gevel
van het Koninklijk Atheneum in Antwerpen. Als dit dreigement door de
moslimscholieren wordt waargemaakt, zit het ‘KA’ in grote problemen. 80 procent
van de kinderen is moslim, de helft van de meisjes draagt een hoofddoek.
Maandag presenteerde directrice Karin Heremans het verbod op
het dragen van een hoofddoek of andere politieke en religieuze symbolen. Scholen
zijn bevoegd zo’n verbod uit te vaardigen. Ze deed dit netjes na de examens
(‘het zou de leerlingen kunnen afleiden’) en na de regionale verkiezingen –
‘anders maken politici er een issue van’. De protesten zijn niettemin fel.
Gangmaker is Nordine Taouil, een vastberaden imam uit Antwerpen. ‘Wij laten ons
niet onderdrukken.’
Volgens Heremans had ze geen keus. Het KA Antwerpen is
langzamerhand de enige school in Antwerpen waar hoofddoekjes nog zijn
toegestaan. ‘De afgelopen vijf jaar is het aantal moslimkinderen bij ons
verdubbeld. We worden een moslimschool.’
Heremans zegt dat kinderen zonder hoofddoek bij haar
aankloppen voor een andere klas. ‘Omdat ze zich niet meer thuis voelen.’ Ook zou
de sociale druk op moslima’s om hun hoofd te bedekken groot zijn. Heremans: ‘Dan
moet je maatregelen nemen.’
Woensdagavond zag de directrice zich geconfronteerd met
vijfhonderd boze leerlingen, ouders en vertegenwoordigers van
moslimorganisaties. Die eisten intrekking van het verbod. Zo niet, dan verlaten
ze deze zomer massaal het atheneum.
Imam Taouil schiet met scherp op wat hij ‘georganiseerde
discriminatie’ noemt. ‘Godsdienstvrijheid is een universeel recht. De hoofddoek
is geen symbool, maar deel van de identiteit van de meisjes.’ ... .’ De imam
kondigt nieuwe protesten aan als de school niet op haar schreden terugkeert.
Heremans is dat niet van plan. ‘Er ook nog zoiets als de
vrije keuze voor meisjes.’ De directrice is teleurgesteld in de houding van de
verontwaardigde moslims. ‘Wij hebben als school zo veel extra lessen gegeven
voor de allochtone leerlingen. Als je dan één keer wat terug vraagt en je krijgt
zo’n antwoord, is dat pijnlijk.’ ...
De directrice is niet onder de indruk van het dreigement van
driehonderd leerlingen de school te verlaten. ‘Waar moeten ze heen? Er is geen
andere school in Antwerpen die de hoofddoek wel toelaat.’
Volgens imam Taouil zijn er ‘101 oplossingen’. ‘België kent
een leerplicht, geen schoolplicht. Desnoods stichten we eigen opleidingen. Of
nodigen we de leerkrachten bij de kinderen thuis uit.’
Red.: Dit gaf aanleiding tot een zeer autoritatief weerwoord,
dat nauwelijks te verbeteren lijkt:
Uit: De Morgen (België), 03-07-2009, door Rik Pinxten en Björn Siffer
Rik Pinxten, professor antropologie aan de Universiteit Gent en voorzitter
van de Humanistisch-Vrijzinnige Vereniging (HVV), en Björn Siffer, woordvoerder
en adjunct-directeur van HVV, verdedigen de beslissing van de koninklijke
athenea van Antwerpen en Hoboken.
Hoofddoekverbod is niet het einde van de wereld
In de meeste Antwerpse scholen geldt een hoofddekselverbod. Iedereen wordt
gevraagd dit te respecteren. Waarom zou voor moslims dan een uitzondering moeten
gemaakt worden? Omdat het over godsdienst gaat? Heeft godsdienst dan zo¿n
verheven statuut dat het boven algemene regels staat?
Is de hoofddoek een godsdienstig symbool of niet? Wij vermoeden van wel, gezien
de hevige tegenstand van moslims. Is een hoofddoek nu verplicht of niet in de
islam? Eigenlijk willen we het daar niet over hebben, want dit is een
geloofskwestie en we geloven niet. We beweren wel iets te weten over het begrip
'identiteit'. Hoe definieer je identiteit? We vergeten te vaak dat onze
afstamming gemengd is en we verkiezen ons in te beelden dat we een vaste en
zekere identiteit bezitten, omschreven en bepaald door de bodem, of door de
godsdienst, of door de volksgroep of door de natie.
Nochtans is een identiteit vooral meerlagig. Een mens kan
afkomstig zijn uit een bepaalde streek, een bepaalde politieke overtuiging
hebben of een bepaalde levensbeschouwing aanhangen. De Frans-Libanese auteur
Amin Maalouf schreef er een interessant essay over: Les identités meurtrières.
Als je één aspect uit je identiteit licht en je je enkel daar mee vereenzelvigt,
dan word je afhankelijk van dat ene aspect en ben je ook snel geraakt als men je
aanvalt op dat aspect. Het is algemeen bekend dat nogal wat migranten een
identiteitscrisis doormaken. Ze beseffen dat hun afkomst of die van hun
(voor)ouders elders ligt, ze zijn vaak de taal onvoldoende machtig en ze zien er
ook wat anders uit dan de meerderheid van de andere mensen die ze dagelijks op
straat ontmoeten. Ook een goede job vinden, ligt soms heel moeilijk. Wat is dan
een begrijpelijke, menselijke reactie? Terugplooien op een facet in je leven
waarin je wel houvast vindt. Voor vele migranten is dit godsdienst. .... Maar ze
laten zich te gemakkelijk voor één gat vangen. En een overheid, of in dit geval
een school die bij voorkeur een instituut is dat jongeren hoopt op te voeden tot
kritische burgers, heeft het recht, ja zelfs de plicht, om haar jongeren bij te
sturen indien het dreigt mis te lopen met die identiteitsbeleving.
Meer hoofddoeken op straat
Het godsdienstige aspect van hun identiteit is té prominent aanwezig. In die zin
dat het niet gezond meer is. Het is niet gezond dat aan jonge mensen niet meer
kan gevraagd worden om die ene, meestal godsdienstige, uiting van hun nochtans
meerlagige identiteit, even - gedurende de schooluren - af te zetten. Dit is
problematisch. Zoals het ook problematisch is dat een imam een binnen de
schoolpoorten georganiseerd beschaafd debat monopoliseert en een ganse menigte
"Allah Akbar" laat schreeuwen. Of oproept niet meer naar school te gaan, waarmee
hij eigenlijk de boodschap geeft dat godsdienst belangrijker is dan onderwijs.
De athenea van Antwerpen en Hoboken verbieden overigens alle
politieke en religieuze symbolen. Dus niet enkel de hoofddoek. Dat de athenea
een poging doen om kledingvoorschriften voor iedereen gelijk te stellen, komt in
het debat van de voorbije dagen onvoldoende aan bod. Het valt ons inderdaad op
dat er weinig wordt gezegd over de grond van de zaak. Niemand verwoordt dit
beter dan directrice Karin Heremans zelf: "Ik denk dat we naar een
samenlevingsmodel moeten waarin we compromissen kunnen vragen van iedereen en
waarbij we aan allochtonen kunnen vragen dat de hoofddoek soms afgedaan wordt."
In de meeste Antwerpse scholen geldt - zeer eenvoudig - een hoofddekselverbod.
Iedereen wordt gevraagd dit te respecteren. Waarom zou voor moslims dan een
uitzondering moeten gemaakt worden?
Omdat het over godsdienst gaat? Heeft godsdienst dan zo'n
verheven statuut dat het boven algemene regels staat? We denken dat de seculiere
rechtsstaat het belangrijke signaal moet geven dat dit niet zo is.
Onder normale omstandigheden zou een hoofddoekverbod
misschien niet aan de orde zijn. De vraag is echter of er nog sprake is van
normale omstandigheden. Dat de islamitische godsdienst oprukt en radicaliseert,
daarover is iedereen het eens. Je ziet vandaag veel meer hoofddoeken op straat
en op school dan vroeger. Leerkrachten krijgen het steeds moeilijker om te
onderwijzen over de evolutieleer en moeten steeds vaker hun lessen onderbreken
omdat islamitische leerlingen protesteren en de leerkracht verwijten "haram"
kleding te dragen of meningen te vertolken die haram zijn. Wie twijfelt aan dit
snel oprukkende fenomeen moet maar eens wat minder opiniestukken lezen en praten
met mensen in het veld. Met onderwijzers en maatschappelijk assistenten
bijvoorbeeld. Zij ondervinden de problematiek dag na dag en wensen deze niet
meer te relativeren. Zij vragen dat de overheid ingrijpt en eens duidelijk zegt
waar de grenzen van godsdienstige aanspraken liggen.
Denkt u nu echt dat het daar in Antwerpen en Hoboken allemaal
dommeriken zijn die niet weten dat hun maatregel er op korte termijn voor zorgt
dat bepaalde meisjes van hun familie niet meer mogen studeren? Denkt u nu echt
dat die progressieve directies in Antwerpen en Hoboken niet weten dat
emancipatie best van de onderdrukte groep zélf uitgaat en dat emancipatie onder
dwang nogal paternalistisch is? Denkt u nu echt dat een progressief instituut
als het Atheneum van Antwerpen, dat al jaren schitterend werk levert rond actief
pluralisme, nu opeens gekaapt wordt door rabiate godsdiensthaters? Zou er echt
niet een klein beetje meer aan de hand zijn? Zou het niet kunnen dat dit een
schreeuw is naar onze politici om eindelijk eens beleid te voeren rond
integratie? Dat dit een daad is - uit noodzaak - die even duidelijk wil stellen
waar het algemeen belang primeert boven godsdienstige belangen? Dat dit een
pedagogische maatregel is die het belang van godsdienst terug in het juiste
perspectief wil brengen? ...
We stellen voor dat de minister van Onderwijs zich niet
langer wegsteekt achter de autonomie van de scholen en eens nagaat in hoeverre
gescheiden godsdiensten zedenleerklasjes bijdragen tot het
onbekend-maakt-onbemind fenomeen. Bereiden we onze jongeren zo optimaal voor op
een interculturele samenleving? Vinden wij het normaal dat jongeren al vanaf hun
zesde geïndoctrineerd worden dat ze van klei gemaakt zijn en pas vanaf hun
twaalfde vernemen dat ze van apen afstammen? Hoe komt het dat een zelfbewuste en
niet van assertiviteit gespeende moslima in het KA Antwerpen verklaart dat er
een islamitische expansie aan de gang is die door de goddelijke hand wordt
gestuurd?
We stellen ook voor dat de overheid een grondige bevraging
organiseert over de verhouding tussen levensbeschouwing en overheid. In de
eerste plaats bij onderwijzers, maatschappelijk assistenten, verenigingen,
medewerkers van VDAB, politieagenten, straathoekwerkers, kortom bij mensen die
dagdagelijks geconfronteerd worden met de samenlevingsproblemen. We stellen ten
slotte ook voor dat iedereen eens rustig de tijd neemt om voor zichzelf uit te
maken wat er nu werkelijk aan de hand is. Beste moslima's, een hoofddoekverbod
is niet het einde van de wereld. Ga vooral verder met studeren. Discussieer met
elkaar over godsdienst, maar ook over politiek, over sport, over liefde, over
seks, over alle dingen die het leven mooi of lelijk maken. En draag die
hoofddoek thuis of op straat, niemand verbiedt dit. Draag hem even niet op
school of wanneer je een openbare functie uitoefent. Geef en neem.
Red.: Met de geloofsmatige kant van de hoofddoek kan nu
definitief worden afgerekend:
Uit: VARAgids, nr. 4-2010, door Nathalie Huigsloot.
Esmaa Alariachi
(1979: hoofd klantenservice van een energiebedrijf en tv-persoonlijkheid)
Hoe zou je je kledingstijl omschrijven? Die is eigenlijk niet te
beschrijven. ...
Is er een groot verschil tussen hoe jij er binnens- en buitenshuis uitziet?
Ja. Zodra ik thuiskom, gaat de hoofddoek af ...
Red.: Natuurlijk maakt het voor God of Allah totaal niet uit
op welke plek je je op deze materiële Aarde bevindt - God of Allah staat daar
volkomen boven, als superieur opperwezen. Dus als je binnenshuis je hoofddoek
niet op hoeft, dan hoeft dat buitenshuis ook niet.
Wat iedereen dus eigenlijk wel zou kunnen weten, wordt door
Esmaa, een hooggeplaatst ambassadrice van Allah in Nederland, dus volmondig
bevestigd: de hoofddoek is er alleen voor de buitenwacht. Met als boodschap: ik
ben geloviger dan jij - of: ik ben gelovig en jij niet. Want als iedereen even
gelovig was, dan was een symbool voor gelovigheid totaal overbodig en zou ook
zeker niet bestaan - niemand draagt een symbool van zijn mens-zijn. En dat "Ik
ben geloviger dan jij staat ook voor: "Ik ben beter dan jij". Dus uiteindelijk
is de werkelijke waarde ervan: de hoofddoek is sociale terreur.
De discussie komt met tussen en met grote regelmaat terug, en
boekt langzamerhand enige vooruitgang, met name door gebeurtenissen in Frankrijk
en België, waar men doodgewoon hoofddoekverboden in openbare instellingen heeft
of afkondigt:
Uit: DePers.nl, 09-03-2011.
België op weg naar hoofddoekverbod parlement
De grootste Belgische partij, de Vlaams-nationalistische N-VA, wil een
hoofddoekverbod in het parlement. De partij sluit zich aan bij de Franstalige
liberalen en het Vlaams Belang, die zich eerder al uitspraken tegen islamitische
hoofddoekjes in de volksvertegenwoordiging.
Het pleidooi van de N-VA volgt op een incident in het parlement toen een
medewerkster van de Vlaamse socialisten met hoofddoek een commissievergadering
bijwoonde. Meerdere commissieleden deden hun beklag. ...
In navolging tot het hoofddoekverbod op openbare scholen in Antwerpen sinds
september 2009, geldt een hoofddoekverbod op alle scholen in Vlaanderen. Het
Antwerpse verbod is uitgebreid naar alle scholen.
Red.: Zo simpel is het, net als de argumenten:
|
De N-VA vindt dat geen enkel religieus symbool in het parlement
thuishoort, dus ook geen keppeltjes, tulbanden en kruisen. De partij
wijst op de scheiding tussen religie en staat. |
In Nederland is men nog steeds bezig om de hete brei heen te draaien, onder druk
van de populariteit van de PVV:
Uit: De Volkskrant, 16-03-2011, van verslaggevers Jan Hoedeman en Kim
van Keken
Hennis (VVD) wil debat hoofddoek
Het debat over ambtenaren met een hoofddoek heeft nu ook de Tweede Kamer
bereikt. VVD-Kamerlid Jeanine Hennis-Plasschaert pleitte openlijk voor 'een meer
beschouwend debat over de scheiding van kerk en staat'. Tegen de lijn van de VVD
in. Via GroenLinks, met de steun van meerdere partijen, komt dat debat er nu
toch.
Hennis deed haar uitspraken dinsdagochtend in dagblad De Pers. 'Het debat:
wanneer draag je een hoofddoek? Dat zou ik graag willen voeren.' ...
Red.: In Nederland heeft de religie nog veel invloed in de
politiek, en die religeuze tak slaat meteen weer alarm:
|
Coalitiepartij CDA reageerde dinsdag gestoken op de uitspraken van de VVD'er.
Mirjam Sterk van het CDA over een mogelijk hoofddoekverbod voor ambtenaren:
'Welk probleem wil de VVD hiermee oplossen? Dit plan werkt de emancipatie van
vrouwen juist tegen.' ...
... 'Weer
een liberaal die de godsdienstvrijheid overbodig noemt', twitterde
ChristenUnie-leider André Rouvoet. |
Weer een leugen van André Rouvoet, want de religieuzen zijn zo vrij als een
vogeltje in de lucht om te geloven wat ze willen. Maar natuurlijk niet in hun
omgang met anderen - net als dat geldt voor seks: ga je eigen gang, maar wel
privé graag.
Dit was weer reden voor een nieuwe herhaling van zetten. In
chronologische volgorde:
Uit: De Volkskrant, 18-03-2011, column door Nausicaa Marbe, schrijfster
Hoe het zit met de hoofddoek
Tussentitel: Dat de hoofddoek maar een lapje is, is de riedel van de
leuteraar
Maar weer eens over de hoofddoek, lang niet gedaan. Lees net dat de Amsterdamse
VVD in crisis verkeert omdat een partijlid in de gemeenteraad opdook met een
grauwe onderbroek op z'n hoofd - of was het een dweil? Solidariteit anno 2011.
Dit uit protest tegen Jeanine Hennis-Plasschaert die een ontspannen debat
begeert over de scheiding van kerk en staat en de onwenselijkheid van
hoofddoeken bij ambtenaren met een publieksfunctie. Tja, ontspannen. De meningen
zijn zo verdeeld en de emoties zo hoogoplopend, dat de spanning al voor het
debat te snijden is.
Er kleeft zo langzamerhand een ranzige smaak aan deze
discussie. ...
Het is onwenselijk dat de scheiding van kerk en staat en de positie van de islam
in Nederland vaak behandeld worden als symbolische of futiele kwesties. De een
vindt dat als de hoofddoek bij het loket verdwijnt, de neutraliteit van de
overheid hersteld is. De ander beweert juist dat alle drukte rond de hoofddoek
stupide is: het gewraakte ding is maar een lapje stof.
Kortzichtige uitersten. Dat de hoofddoek zomaar een lapje is, is de riedel van
de leuteraar die meepraat zonder na te denken. Er zijn culturen waarin vrouwen
die dat 'lapje' niet dragen vermoord worden. Die mentaliteit houdt niet op bij
de grens, de hoofddoekterreur migreert wereldwijd en de angst voor straf kan in
Osdorp even beklemmend zijn als in Kabul. De hoofddoek is ook een solide uiting
van geloof en identiteit. Of een provocerend statement, zoals vlak na 11
september 2001, toen veel vrouwen die gingen dragen als anti-westers protest. De
hoofddoek ís beladen.
Maar het grootste drama achter deze preoccupatie met de symboliek van de
scheiding van kerk en staat, is dat de burger de overheid niet meer in staat
acht haar neutraliteit daadwerkelijk - dus niet enkel cosmetisch - te behouden.
Niet een willekeurige gelovige achter een loket is het probleem, maar het geloof
van de burger dat de overheid zo'n vrouw meer kansen, meer coulantie, meer
bescherming, kortom meer macht biedt vanwege haar geloof - uit politieke
correctheid of overijverige positieve discriminatie. Hier wordt een groter
ongenoegen zichtbaar dat zich loszingt van religies: de desillusie van de burger
die zijn overheid niet meer in staat acht kundig te oordelen, fouten te
herkennen, die te herstellen en te voorkomen. Op alle terreinen. ...
Red.: Een versie van het antigeluid. Gevolgd door:
Uit: De Volkskrant, 19-03-2011, door Simon Admiraal
Voer een echt hoofddoekendebat
De enorme opgang van het hoofddoekje in de laatste decennia rechtvaardigt de
vraag of we te maken hebben met een religieuze of een politiek-ideologische
symboliek.
Simon Admiraal | De auteur is arabist. Hij betoogt dat er een breed
maatschappelijk debat moet komen om een antwoord te geven op de fundamentele
vraag naar wat de grenzen van neutraliteit zijn in de openbare ruimte.
Kamerlid Jeanine Hennis-Plasschaert van de VVD heeft opgeroepen tot een
beschouwend debat over de scheiding van kerk en staat. Dit naar aanleiding van
de toenemende aanwezigheid van vrouwen met hoofddoek in de publieke ruimte.
...
Red.: De oproep tot de in feite volstrekt overbodige herhaling der
zetten. Overigens, met ook in dit geval een volkomen duidelijke uitkomst:
|
Moslimvrouwen zijn er in alle soorten. Met hoofddoek en zonder
hoofddoek. Het schijnt alle twee te kunnen. Tijdens een debat onlangs op
de radio zei de eigenzinnige Ebru Umar: 'Ik heb nog nooit een
hoofddoekvrouw gezien die tegenover mij durfde toe te geven dat zij dit
niet uit vrije wil deed.' In het herkomstland van haar familie, Turkije,
konden vrouwen jarenlang onder bescherming van de kemalistische
republiek ongegeneerd hun haren laten wapperen. In het huidige Turkije
wordt die vrijheid langzaam teruggedraaid, al was het maar vanwege de
strenge morele groepsdruk die uitgaat van zo veel bedekte vrouwen op
straat.
Als ik in de jaren tachtig voor mijn werk Libië bezocht, of
Irak, zag ik vrouwen in meerderheid met onbedekt hoofd op straat lopen.
Arabische commentatoren van seculiere gezindte wijten bijna allemaal
deze verandering aan het succesvolle missiewerk door de fundamentalisten
van verschillende pluimage. De vraag is dus gerechtvaardigd of we te
maken hebben met religieuze of een politiek-ideologische symboliek.
...
In Egypte, waar de islam als politieke ideologie in de jaren
twintig van de vorige eeuw (opnieuw?) werd uitgevonden, zijn veel
experts te vinden die ons hoofddoekendebat kunnen voorzien van de nodige
context.
Publicist en wetenschapper Sayed Al-Qimeny bijvoorbeeld zegt:
als westerlingen zouden begrijpen waarom vrouwen zich sluieren, zouden
zij weten dat dit niet alleen maar een teken (symbool) is. Al-Qimeny
legt uit welke woorden de vrouwen in de mond gelegd worden door de
fundamentalisten: 'Ik ben een moslimvrouw, beter dan jij, naakte
westerse vrouw, jij bent een volgelinge van de Satan en ik van de
machtige God.' (ana imra'a muslima afdal minnik ayyatuhaa mar'a
gharbiyya il-'aariyya, inti taabi'a ash-shaytaan wa ana taabi'a allaahi
al-'aziim).
Karima Kamal, journaliste bij een grote Egyptische krant en
schrijfster, zegt: voor islamisten is de vrouw zelf het symbool dat de
identiteit van de mannen bevestigt. 'Maar deze islamisten zijn bezig met
politieke macht.' En Tarek Heggy, een liberale filosoof zegt: de
hoofddoek is een logo. Het staat voor: hoe meer gesluierde vrouwen er
onder ons zijn, hoe beter wij het doen als politieke entiteit in Europa.
Bovenstaande citaten komen uit een internetfilm, gemaakt door een
Irakees die al lange tijd geleden asiel heeft gevonden in Noorwegen en
die zich grote zorgen maakt over de invloed op en indoctrinatie van
westerse moslims door politieke fundamentalisten in Europa. |
Overduidelijk, allemaal: er is geen enkel verdere vraag nodig over of het
ideologie is of niet: het is op zijn minst allebei, en het percentage ideologie
is minstens enkele tientallen. Ruim meer dan voldoende voor een verbod.
Met natuurlijk ook het al beschreven geleuter:
Uit: De Volkskrant, 19-03-2011, ingezonden brief van Harry Rijpkema,
Amsterdam
Hoofddoekjes
Dat gezeur over hoofddoekjes begint langzamerhand irritant te worden. Dat er
steeds maar op gewezen wordt dat het uitsluitend een religieus symbool zou zijn,
is onzin. Het is ook gewoon traditioneel en vrouwen vinden dat ook wel eens
prettig of mooi en kiezen er daarom gewoon voor. In de jaren vijftig en zestig
was het dragen van hoofddoekjes in Nederland doodnormaal.
Over het vermeende probleem van hoofddoekjes in werksituaties, onderwijs,
publieke functies, het volgende. Als bijvoorbeeld een leraar voor de klas staat
en voor zich een aantal meiden met hoofddoekjes ziet, hoeft dat geen probleem te
zijn, als hij er onbevooroordeeld tegenover staat. ...
Red.: Misverstand, natuurlijk: "Als moslim-meiden voor een
klasdeur staan, hoeft het geen enkel probleem te zijn hun hoofddoek af te
leggen, als ze er maar onbevooroordeeld tegenover staan" ... Gevolgd door nog
een misverstand:
|
Afgezien daarvan is het in deze tijd,
waarin we met allerlei problemen te maken hebben, onverstandig zoveel
misplaatste aandacht aan dat stukje textiel te schenken. |
Inderdaad: afdoen die hoofddoek.
En ook nog wat zeldzaam aanvullend gezond verstand:
Uit: De Volkskrant, 26-03-2011, ingezonden brief van Jan Atze Nicolai
(Leeuwarden)
Bedrijfskleding
Wanneer we ontspanning willen in de discussie over hoofddoekjes in publieke
functies heeft het geen zin om de scheiding van Kerk en Staat erbij te halen.
En een ideologische discussie hier aan verbinden omtrent vrijheid van godsdienst
of meningsuiting leidt al helemaal nergens toe.
In je werk is nu eenmaal de vrijheid van meningsuiting of godsdienst
buitengewoon beperkt. Zie de kleding die mensen dragen in functie daarom gewoon
als bedrijfskleding. Bedrijfskleding is een kwestie van fatsoen en
representativiteit.
Dit beoordelen is al lastig genoeg. Maar met ideologisch groteske woorden komen
we er helemaal niet uit.
Red.: Met als kleine aanvulling: en die ideologisch groteske
worden komen, natuurlijk, in eerste instantie van de moslims: "Ik kan mijn
hoofddoek niet afdoen, want dat is tegen mijn geloof". Grotesker kan het niet,
omdat dat geloof natuurlijk niets anders is dan de hoogste persoonlijke eigen
mening van die persoon, die dus in feite zegt: "Ik kan mijn hoofddoek niet
afdoen, omdat ik dat niet wil". En oh ja: dan anderen diezelfde persoonlijke
afwijking hebben, zegt natuurlijk absoluut niets over de absurditeit en
groteskheid ervan. Kijk maar naar het geloof in de platheid van de Aarde.
Oh ja, en buiten de chronologie: de Volkskrant zelf had ook
nog een mening:
Uit: De Volkskrant, 15-03-2011, door Janny Groen
Interview | Tayyibah Taylor, islamitische bladmaakster
Slachtoffers Nee!
Westerse media denken dat moslima's weinig in te brengen hebben. De glossy
Azizah bestrijdt dat vooroordeel, net als Ebony eerder voor de zwarten deed.
De Amerikaanse moslima Tayyibah Taylor (58) somt op: 'Je hebt het
slachtoffer-stereotype, de exotische haremvrouw, de terroriste, de
verlichtingsfundamentaliste, de fanatieke bekeerlinge en de
ik-sta-in-mijn-recht-dwingeland.'
Deze zes beelden van moslima's duiken voortdurend op in de
westerse media, betoogt ze. 'Alsof er geen krachtige professionele moslimvrouwen
zijn die een zegen zijn voor de westerse samenleving'.
De oprichtster van de islamitische vrouwenglossy Azizah
(letterlijke betekenis: kracht en dierbaarheid) bracht vorige week een
bliksembezoek aan Nederland ...
'Moslima's worden vaak neergezet als slachtoffer van hun
mannen of van hun religie. Hoofddoeken dragen ze altijd omdat ze onderdrukt
worden. Er zijn zeker onderdrukten, maar de meeste islamitische vrouwen
herkennen zich niet in die beeldvorming. ...
Taylor, altijd kleurig gekleed met zwierige hoofddoek, is
geboren op Trinidad. ...
Red.: Die mening dus zijnde: "Er is weinig tot niets aan de
hand".
De moslims vormen in dit debat natuurlijk één front:
Uit: De Volkskrant, 30-03-2011, door Ferdows Kazemi,
Verbod op hoofddoek houdt vrouwen thuis
Ferdows Kazemi is van Iraanse afkomst en woont achttien jaar in Nederland.
Zij vindt dat je een vrouw niet thuis mag laten zitten. Zonder hoofddoek mag zij
immers niet naar school of naar het werk.
Red.: En meteen al met de kop, in dit geval een volstrekt
juist weergave van de inhoud, gaat het fout: het is niet het verbod op hoofddoek
dat vrouwen thuishoudt (dat wil zeggen: niet naar school en dergelijke), maar
het gebod op hoofddoek.
|
Ik heb een heel persoonlijk verhaal dat misschien kan bijdragen aan
het debat dat Jeanine Hennis-Plasschaert wil over de scheiding van kerk
en staat, met als onderdeel de hoofddoek. |
Wat het ook is, het is volstrekt irrelevant. het gaat om sociologische zaken,
en niet om een individueel geval. De waarde van deze aanroep wordt zo meteen
helder.
|
Ook van mij mogen alle hoofddoeken in de fik gestoken worden. Ik heb
ze van mijn 12de tot mijn 26ste gedragen en daar meer ellende aan
beleefd dan vreugde. |
Beweert hiermee een liberaal moslim te zijn.
|
Maar ik mag die doeken niet verbranden.
Ik mag een vrouw niet thuis laten zitten. Zonder hoofddoek
mag zij immers niet naar school of naar het werk. |
En bewijst hier een steuner van de fundamentalistische islam te zijn. Want
niet het verbod, maar het gebod op de hoofddoek dient bestreden te
worden.
|
Ik mag geen enkel mens het recht op ontwikkeling ontnemen en een
vrouw al helemaal niet. Omdat de vrouw dat recht zelf verdiend heeft en
niet cadeau gekregen. |
Niet alleen mevrouw Kazemi mag niet niet, maar ook fundamentalisme moslims.
En als ze het wel doen, dienen ze gecorrigeerd te worden op de passende manier:
door uitzetting naar een fundamentalistisch moslim-land. dan kunnen de vrouwen
vrij kiezen wat zij willen: de fundamentalistische islam, of de vrijheid.
|
Als ik de doek verbied, onderscheid ik me niet van de religie die de
doek gebiedt. |
Equivalent aan: de persoon die iemand met een wapen dwingt iets te doen staat
gelijk aan de persoon die drager van het wapen dwingt dat af te leggen.
Flagrante onzin, dus.
En ook de autochtone warhoofden blijven, zonder in te gaan op
de weerleggingen, als gelovigen in de kerk de liturgie herhalen:
Uit: De Volkskrant, 02-04-2011, ingezonden brief van Josephine Eijnthoven
(Haarlem)
Wij liepen hier ook met 'achterlijke' hoofdbedekkingen
Hoewel hoofdbedekkingen of andere lichaamsversierselen die dienen om aan te
tonen welk geloof je aanhangt niet mijn sympathie hebben, schoot mij toch iets
uit een nabij verleden te binnen. Met dank aan de katholieke school in Volendam.
Het gebeurde halverwege de jaren vijftig van de vorige eeuw.
Die benauwende, eenvoudige tijd waarin bijna iedereen even arm was en de
rooms-katholieke kerk nog invloed kon uitoefenen op het kindertal.
De tijd dat priesters en nonnen hun typische kleding droegen:
lang, wijd en fladderend.
Bij de nonnen mocht geen haarsprietje onder de nauw sluitende
kap met sluier vandaan komen. ...
Red.: En zo gaat het nog even door, zonder dat een of
ander redactielid het slachtoffer in bescherming neemt, en de onzin in de
prullenbak gooit. Voor de grap nog eens een weerlegging: de stelling is dezelfde
als degene die een opgenaaid label van Lacoste of Tommy Hilfiger gelijk stelt
aan een Jodenster omdat die ook een opgenaaid stukje stof is ...
En na collectie onzin had de auteur ook nog een uitsmijter:
|
Nu hebben we het over hoofdbedekkingen in die 'achterlijke' landen.
Ze halen ons nog wel in, over vijftig jaar. Maar waarschijnlijk eerder. |
Net zoals de negers in Amerika of Afrika of de Papoea's op Nieuw-Guinea ons
eerder dan vijftig jaar wel ingehaald hebben.
Nog een aardig weerwoord richting zemelaars:
De Volkskrant, 11-04-2011, ingezonden brief van Nelleke Schuurman
(Leiden ) Hoofddoek
Hoofddoek op katholieke school moet kunnen? Nu het omgekeerde:
katholiek meisje (zonder hoofddoek) draagt zichtbaar een ketting met een
kruisje op een islamitische school, moet kunnen?
Red.: Een retorische vraag, natuurlijk ...
En je zou bijna zeggen, ter afsluiting, een column van Max Pam, die
hoogstwaarschijnlijk volkomen onbedoeld, aan iedere redelijke discussie een
einde maakt. De aanleiding is een bezoek in den vreemde van koningin Beatrix aan
een moskee, met een sjaal als hoofddoeken over haar hoed, en het commentaar
daarop van Geert Wilders. Pam komt te hulp:
Uit: De Volkskrant, 13-01-2012,column door Max Pam
'When in Rome, do as the Romans do'
De grappigste reactie op het DWDD-naaktfilmpje van koningin Beatrix en
prins Willem-Alexander ...
Het DWDD-filmpje was een commentaar op het bezoek van
koningin Beatrix aan de grote moskee in Abu Dhabi, alwaar het Nederlands
staatshoofd een hoofddoek droeg. Na het bezoek kwam de PVV in actie met
Kamervragen, waarin van 'een trieste wanvertoning' werd gesproken. De regering
antwoordde met een regel van algemeen fatsoen, die internationaal is
ingeburgerd: 'When in Rome, do as the Romans do'. ...
When in Rome is ook een toneelstuk, een film en een
song. Op You Tube staan uitvoeringen van Tony Bennett en van Barbara Streisand.
Fijne muziek om bij te dromen over verre landen. Die peniskoker stond Alex
trouwens heel goed.
Die peniskoker stond Alex trouwens heel goed.
Red.: Die Max: When is Holland, do as the Dutch! Dus
geen hoofddoeken!
Bericht:
De Volkskrant, 14-06-2012, AP. NDP'ers weg
door Thor Steinar-shirts
Acht extreem-rechtse leden van het parlement van de Duitse deelstaat Saksen zijn
door voorzitter weggestuurd omdat ze kleding droegen die populair is onder
Duitse neonazi's. De acht, allen lid van de extreem-rechtse partij NDP, mogen de
komende drie zittingen niet bijwonen. Ze weigerden T-shirts en hemden uit te
trekken van het merk Thor Steinar, dat bekendstaat om zijn kleding met
runen-prints.
Red.: Waarna hoofddoeken met beroep op deze
jurisprudentie onmiddellijk verboden kunnen worden. En een
definitieve bevestiging:
Uit:
GeenStijl.nl, 26-03-2015, door Spartacus
Wetenschap: 55% hoofddoekjes is
fundamentaliste
Ruud
Koopmans, 's lands
rogue academic, trapt weer eens een
heilig huisje aan stukken. Ditmaal in ... Opzij. "Als tolerante Nederlanders
zijn we geneigd te denken dat de sluier een onschuldig lapje stof is. Dat
klopt niet. 55 procent van de stellen waarvan de vrouw een hoofddoek draagt,
is fundamentalistisch," aldus Ruud K. ... [hij, red.] stelt vervolgens: "De
hoofddoekdragers geven op andere vlakken ook vijandigere antwoorden. Op de
stelling 'Joden zijn niet te vertrouwen' antwoordt 54 procent van de mannen met
een gesluierde vrouw bevestigend, tegenover 26 procent zonder gesluierde vrouw.
Liefhebbers van de hoofddoek zijn vaker homohaters en staan vijandiger tegenover
het Westen. Ook als je corrigeert voor leeftijd en opleidingsniveau, zie je dat
de hoofddoek gepaard gaat met fundamentalisme, een vijandigere houding en meer
antisemitisme." Over het effect van hoofddoekjes op de kansen op arbeidsmarkt
laat R.K. ook
weinig in het midden: hoofddoekje=significantminderkansopwerk. De conclusie
luidt dat 55% van de hoofddoekjes een fundamentaliste is, en 45% niet. 55%
kopvod, 45% hoofddoek. ...
Red.:
Of ook wel: 55 procent is openlijk extremist, de rest is het in het
verborgene. Maar het artikel bevatte nog een
onthulling:
|
... misschien wordt het tijd Artikel
435a van het Wetboek van Strafrecht weer eens af te stoffen. "Hij die in het
openbaar kledingstukken of opzichtige onderscheidingstekens draagt of
voert, welke uitdrukking zijn van een bepaald staatkundig streven, wordt
gestraft met hechtenis van ten hoogste twaalf dagen of geldboete van de
tweede categorie." 55% van de gesluierde dames drukt middels haar
kleding immers een "bepaald staatkundig streven" uit. Nederland doet
altijd angstvallig alsof die wet niet bestaat, want niet uit te voeren
zonder overte burgeroorlog te ontketenen. ... |
Hallo ... De wet om hoofddoeken te kunnen verbieden bestaat gewoon! Want
dat een hoofddoek een staatkundig streven inhoudt, is zo overduidelijk, dat
de bewijslast aan de andere kant ligt. Het streven naar kalifaat behoort
namelijk tot de kern van de islam
. En eveneens tot die kern behoort dat de "Wet van Allah" gaat boven iedere
seculiere wetgeving. Wie begint het proces?
Naar Hoofddoeken
, Allochtonen lijst
,
Allochtonen overzicht
, of site
home
.
|