Bronnen bij Moraliteit van rijkdom

9 jan.2007

De voorbeelden van de amoraliteit van rijken zijn talloos - voor wie ze wil zien. Alleen dat laatste is enigszins een probleem in onze maatschappij, waarin de minder ernstige uitspattingen van de rijken tot bewonderenswaardig zijn verheven. Maar er blijven er nog genoeg voorbeelden over - we beginnen met een van de meest basale drijfveren:


Uit: De Volkskrant, 27-09-2008, interview door Steffie Kouters

Manfred Kets de Vries

Hij dankt zijn wereldfaam aan het ontleden en adviseren van organisaties en leiders. Zichzelf laat Manfred Kets de Vries (66) wat minder makkelijk kennen. 'Ik kan me erg extravert gedragen, maar ik ben vrij introvert. Dat bleek mee te vallen.

Een investeringsbankier, multimultimultimiljonair, tekende op verzoek van Manfred Kets de Vries zijn zelfportret. Op de plaats van zijn hart schilderde hij een kluitje dollartekens. 'Manfred', vroeg de man later, 'hoeveel geld is genoeg? Hóéveel?'
   Ja, de bankier vroeg het serieus, geen spoort je ironie. 'Hij zal nooit genoeg geld hebben', zegt Kets de Vries, Nederlands vermaardste managementdenker.   ...


Red.:   Maar aangezien geld op zich geen uiterlijk heeft of iets doet, moet het op andere manier getoond worden. Voor dit soort mensen kan dat maar op één manier, de decadente:
 

Uit: VARA TV Magazine, nr. 7-2007, door Mirjam Bosgraaf

Rijk en ranzig

Het begon met de verdorven bekentenissen van de manager van een vijfsterrenhote1, en nu is er geen Babylon dat nog geheimen heeft voor onthuljournaliste Imogen Edwards-Jones.

'You've seen too much', zegt een gast in Hotel Babylon 2 tegen het geschokte hotelpersoneel. En dat is de spijker op z'n kop. De manager van de Engelse schrijfster/journaliste Imogen Edwards-Jones kende iemand die al twintig jaar in een Londens vijfsterrenhotel à la The Ritz werkte. Hij was er opgeklommen van keukenknecht tot manager en had zo vaak gemerkt hoe rijke hotelgasten in de do not disturb-beslotenheid van hun crèmekleurige suites alle perken te buiten gingen met spuiten en slikken en meer, dat het hem te veel werd. Het moest eruit, dit moest de wereld weten.
    Imogen Edwards-Jones ontmoette 'Anonymous', 'we clicked' en onder de belofte van strikte geheimhouding praatte hij urenlang. Imogen noteerde zijn biecht tot en met elke komma en verwerkte alles in Hotel Babylon. Die roman werd vermaakt tot een tv-serie, en nog een tweede (met o.a. Tamzin Outhwaite, nieuw bij de BBC deze week). De manager werkt nog steeds in hetzelfde hotel, trouwens.
    'Iedere hotelmedewerker weet hoe het er aan toe gaat,' zegt Imogen Edwards-Jones, 'alleen het publiek niet. En zo zal het ook blijven. ...
    Mocht de kijker naar Hotel Babylon 1 & 2 (in maart is de herhaling van 1 bij Net 5) denken dat de schrijvers zich wel erg hebben laten meeslepen in ongeloofwaardige slaapkamerverhalen, toch is alles waar gebeurd. Imogen Edwards-Jones: 'Een lastige rockdiva, wat vreemdgangers, dat is het wel, dacht ik van tevoren, maar waar het hotelpersoneel allemaal mee te maken krijgt, grenst aan het ongelooflijke: porno, vieze naalden, gebruikte condooms, poep op het tapijt, mannen die in de whiskyflesjes uit de mini bar plassen, een leger escortgirls. En het zijn de kamermeisjes en de rest van het personeel, veelal arme illegalen die moeten opruimen. Ik ben een cynisch mens, maar ik was diep geschokt dat mensen zich zo slecht gedragen in hotels. Ik dacht altijd als je 4500 euro kunt betalen voor een suite dan behandel je het hotelpersoneel wel met respect. Niet dus.' Ze voegt er aan toe: 'Wist je ook dat hotelkamers populaire plekken zijn om zelfmoord te plegen?'
    Sinds Hotel Babylon (het boek is uit 2004) heeft Imogen Edwards-Jones zich als onderzoeksjournaliste gespecialiseerd in de rouwrandjes van luxe werelden, rijk en ranzig, bladgoud van buiten, modder van binnen. En zij is de biechtmoeder, haar vertellen ze alles wat niet verteld mag worden. Fashion Babylon is haar nieuwste roman, over de 'ongelukkige' modewereld. De bladzijden krullen op van de coke, champagne tot het je oren uitkomt, levensgevaarlijke antipuistcrèmes 'en modellen, die ziektes verspreiden omdat de jurkjes van kont naar kont gaan'. Het kan niet lang duren of deze roman wordt ook weer verteleviseerd, Britain's next top model, the real thing.
    Imogen Edwards-Jones is intussen bezig met een nieuw project, over resorts, luxe vakantieplaatsen op de Seychellen of in Dubai. 'Iemand die op zo'n plek werkt zei het mooi: "jullie paradijs is mijn Alcatraz." '
    'Dit zijn de werelden die de moeite waard zijn om te onderzoeken', zegt Edwards-Jones.
'De menselijke misère, de grote extremen. Zoveel luxe en toch zo cynisch en ongelukkig zijn.' .
..

Uit: De Volkskrant, 27-09-2008, interview door Steffie Kouters

Manfred Kets de Vries

Hij dankt zijn wereldfaam aan het ontleden en adviseren van organisaties en leiders. Zichzelf laat Manfred Kets de Vries (66) wat minder makkelijk kennen. 'Ik kan me erg extravert gedragen, maar ik ben vrij introvert. Dat bleek mee te vallen.
...
Hoe is het, om Russische miljardairs te coachen die niet meer weten wat ze met hun geld aanmoeten?
'Moeilijk, erg moeilijk. Ik begeleid er twee. En ik ben een van de weinigen die tegen ze kunnen zeggen: 'You're full of shit'. Met een van hen wandel ik geregeld. In Parijs soms zelfs zonder de lijfwachten die er in Moskou altijd bij zijn. Ik heb wel eens gezegd: 'Waarom heb je die krachtpatsers eigenlijk? Als ze ons willen neerschieten, schieten ze ons neer.' Soms denk ik dat ze die lijfwachten vooral hebben tegen de eenzaamheid.
    'De laatste keer dat ik op bezoek was bij een miljardair in Moskou, lag ik in een overdekt zwembad van 20 meter. Hij zat in een jacuzzi, samen met zijn nieuwste jonge trofee. Gaan we uit eten in Moskou, dan laten zijn medewerkers van tevoren een deel van het restaurant afzetten. En altijd, altijd, zijn er een heleboel vrouwen bij de etentjes met de oligarchen.
Zit je naast een van de Russische missen. Vaak spreken ze slecht Engels. Maar ze zijn leuk om naar te kijken.' Schaterlach.   ...


Red.:   De geldlust zorgt zelfs voor grote schade in de iegen rangen:
 

Uit: De Volkskrant, 03-01-2007, door Peter van Ammelrooy

Boedelscheiding rijken kan zonder bloedbad

Gesmijt met het porseleinen servies, een leger aan advocaten, compromitterende foto’s en ten slotte het vonnis van een rechter die het zat is: een echtscheiding verloopt zelden zonder strubbelingen. Dat is helemaal het geval als er veel geld te verdelen valt, zoals het onverkwikkelijke gebekvecht laat zien tussen de oud-Beatle Paul McCartney (persoonlijk vermogen: 1,2 miljard euro) en zijn toekomstige ex-vrouw Heather Mills. ...
    De allerrijksten gaan zelden in vrede uit elkaar, constateert de Amerikaanse zakenkrant. ‘Als je dit niveau van welvaart bereikt, grijpt de hebzucht om zich heen’, beaamt de Newyorkse advocaat Bill Zabel. Hij bemiddelde bij de scheiding van miljardair en filantroop George Soros in 2004 en vertegenwoordigde een jaar eerder Jane Beasely Welch bij de beëindiging van haar huwelijk met de oud-topman van General Electric, Jack Welch. ...


Red.:   Deze vorm van strijd is volkomen nodeloos en contraproductief, want in alle gevallen is de hoeveelheid geld die men overhoudt voldoende voor een volkomen zorgenvrij luxeleven. Maar de primitieve drift van de geldzucht is op dit niveau veel te sterk voor zelfs de meest nuchtere van feiten
    Uit de volgende bron is alleen de kwalificatie die hier een rijke van zijn eigen groep geeft overgenomen, maar het origineel geeft ook een opmerkelijke blik op zijn carrière in de financiële wereld en de manier waarop het wereldje van het grote geld werkt: van de ene mislukking naar de andere, gebaseerd op een al dan niet terechte reputatie van vertrouwen, en mooipraterij:
 

Uit: De Volkskrant, 13-08-2005, door verslaggever Merijn Rengers

Achtergrond | Klanten en vrienden rekenen René van den Berg fouten uit het verleden niet aan

'Wij weten allemaal dat we woekeraars zijn'

René van den Berg kan tot 15 september niet stuk bij zijn oude vrienden en klanten. Want wist René niet ook enorme verliezen bij zijn vorige werkgever Kredietbank in het voordeel van de klanten te regelen?


'Ik ken René al twintig jaar, en hij is een voorbeeldige zakenman. Hij heeft tot nu toe altijd zijn woord gehouden', zegt Willem Goedhart. De 64-jarige telg uit een slagersgeslacht te Loosdrecht verkocht in 1994 zijn slachterij, en is sindsdien rentenier.
    Van den Berg verzorgt al meer dan tien jaar de beleggingen van Goedhart. ...
    'René gaat er ook in 2005 voor zorgen dat het in orde komt', zegt de slachter in ruste. 'Maar lukt dat niet, dan hoor je mij niet zeuren.' En dat zouden volgens Goedhart de andere klanten van Van den Berg ook niet moeten doen. 'Wij zijn natuurlijk allemaal woekeraars. ...


Uit: De Volkskrant, 20-11-2007, door Peter de Waard

Champagne gaat op de bon wegens populariteit

...   Champagne lijkt wereldwijd op de bon te gaan. Er is te veel geld. De producenten van de beroemde bubbels kunnen de vraag van de rich and famous al lang niet meer bijbenen. In Engeland kondigden de importeurs maandag aan dat een distributiesysteem voor champagne wordt opgezet. ...
    Een van de oorzaken van het tekort is de snel stijgende vraag naar champagne in landen als Rusland en China. De nieuwe miljonairs in deze landen schenken het even gretig als de oude en de nieuwe rijken in Europa en de VS. Miljonairs kopen vooral de hele grote flessen, zoals de methusalems, waarin ruim 6 liter zit, en de Nebuchanezar van 15 liter.


Red.:   Er moet gewoon eens flink uitgedund worden in het miljonairsbestand.
    De tolerantie ten opzichte van dit soort lui is verbazingwekkend hoog, maar soms is er wat tegengeluid - onderstaand leidende tot een aantal van de foute rechtvaardigingen:


Uit: De Volkskrant, 11-12-2008, van verslaggever Wouter Keuning

‘Ze weten van gekkigheid niet wat ze met hun geld moeten’

Tegenstanders van de Miljonair fair protesteren vanavond bij de opening van het evenement. De organisator is zich van geen kwaad bewust.


Samen met onder meer de Amsterdamse SP en de Bijstandsbond protesteren de Internationale Socialisten vanavond bij de opening van de Miljonair Fair in Amsterdam. ‘Als je naar een beurs gaat waar je gouden wc-brillen kan kopen, weet je blijkbaar van gekkigheid niet meer wat je met je geld moet. Wij hebben wel wat ideeën voor ze. Laat de rijken de crisis betalen’, zegt woordvoerder Maina van der Zwan (30).
    ‘Ik zou ook graag willen dat de welvaart op de wereld anders is verdeeld’, zegt organisator van de beurs Yves Gijrath (41). ‘Maar de kritiek is aan het verkeerde adres. Ik ga daar namelijk niet over.’

De demonstrant, Maina van der Zwan

Wat is jullie kritiek precies?

‘Dat exorbitante rijkdom en exorbitante armoede twee kanten van dezelfde medaille zijn. De verdeling van geld in de wereld is ontzettend scheef. Kijk naar de toestand in de wereld. Gisteren nog maakte de VN bekend dat er al bijna 1 miljard ondervoede mensen zijn ter wereld.’

Heeft u iets tegen miljonairs?
‘Zolang er nog dagelijks mensen sterven door ondervoeding, en zolang er geroepen wordt dat er geen geld is om pensioenen te indexeren en leraren een normaal salaris te betalen, heb ik wat tegen het fenomeen miljonairs, ja.’

Veel van de mensen die op de beurs rondlopen zijn ondernemers die met elkaar voor veel werkgelegenheid zorgen.
‘Dat argument zegt mij niets. De oorlogsindustrie zorgt ook voor werk. Moeten we die daarom ook maar steunen? Op de beurs lopen precies dezelfde mensen rond die nu massaal hun werknemers ontslaan omdat er zogenaamd geen geld meer is. Dan is het toch erg vreemd dat ze naar een beurs gaan waar je luxueuze jachten, eilanden en andere onzinproducten kunt kopen.’   ...


De organisator, Yves Gijrath

Kunt u zich iets voorstellen bij de kritiek?
‘Jawel. Ik zou ook graag willen dat de welvaart anders is verdeeld, maar ik ga daar helaas niet over.’

De mensen die protesteren, noemen de beurs een symbool van het systeem dat die scheve verdeling in de hand werkt.
‘De metafoor begrijp ik wel en deze beurs is natuurlijk een slim moment voor hen om van zich te laten horen. Ik vind de kritiek alleen heel ongenuanceerd.’

Waarom?
‘Dé rijken, die volgens de demonstranten de crisis moeten betalen, bestaan niet. Iemand als oud ABN Amro-topman Rijkman Groenink vind ik een asociale man, die een dief is geweest van zijn eigen bedrijf.
    ‘Zo denk ik ook over al die topmannen van andere bedrijven die hun bedrijven kapot hebben gemaakt voor hun eigen gewin.
    ‘Maar de grap is dat dat nou juist niet de mensen zijn die op onze beurs rondlopen. Daar lopen aspergeboeren rond of types als Aad Ouborg; ondernemers die met keihard werken hun geld hebben verdiend en op die manier ook nog eens ontzettend veel werk hebben gecreëerd. ...

Dat miljonairs in tijden van grootschalige armoede en honger een pervers verschijnsel zijn, vindt u onzin.
‘Dat is marxistische praat. Laatst werd mij gevraagd wat ik vind van de hyperinflatie in Zimbabwe. Wat heb ik daarmee te maken? Als we niet uitkijken wordt er zometeen nog geprotesteerd tegen de Louis Vuitton-winkel in de PC Hooftstraat en daarna tegen de Bijenkorf.’


Red.:   Aspergeboeren kunnen natuurlijk ook alleen maar rijk worden door hun werknemers te onderbetalen, en/of armoedzaaiers uit ander landen te laten overkomen en de lasten daarvan (onderdak, onderwijs) af te wenden op de staat. En er zijn vast wel wat rijkaards die hard gewerkt hebben of echt iets nieuws en nuttigs bedacht hebben, maar dat zijn de uitzonderingen. En dat soort mensen zie je zelden of niet op dit soort evenementen.


Uit: De Volkskrant, 12-12-2008, rubriek Tijdgeest door Olaf Tempelman

Sigaartjes en wierook

Het is een van Nederlands laatste mooie taboes: het flink etaleren van rijkdom en succes, vergezeld van geklop op de borst. Steenrijken zijn er, crisis of niet, zat. Ze hebben niet de gewoonte messianistische boeken te schrijven waarin ze de mensheid zichzelf ten voorbeeld stellen. In de VS is dat anders. Vastgoedtycoon Donald Trump is daar behalve een van de rijkste mannen ook een van de vruchtbaarste auteurs. ...
    In Nederland bleef het bij pogingen. Een ervan was het zal niemand verbazen afkomstig van supermakelaar Harry Mens. Een jaar of tien geleden kwam hij met het zichzelf bewierokende Als een Mens wat wil. Het werd geen bestseller, en ik vind dat voor dit land spreken. Thomas Lepeltak, Telegraaf-societycoryfee, ziet dat anders. Als de Hollandse rijken te timide of te discreet zijn, of te gebukt gaan onder schuldgevoelens van calvinistische origine, dan moet je ze een handje helpen. In Zo werden wij rijk (Boom; € 15.-) tekent hij de levensverhalen op van twaalf Hollandse selfmade ondernemers. Het mogen gerust hagiografietjes heten. De wierook zit al in de hoofdstuktitels: 'Aad Ouburg: van mislukt student tot wereldondernemer'; 'Hennie van der Most: van pompbediende tot directeur met een eigen helicopter'; 'Sylvia Tóth: van typiste tot zakenvrouw van het Jaar'. Afstand stond niet op Lepeltaks ingrediëntenlijst. Dat was wellicht ook te veel gevraagd van een auteur die zijn onderwerpen persoonlijk kent en graag met ze op de foto gaat, sigaartje erbij.
    Voor inzicht in hun carrières zijn we afhankelijk van de ondernemers zelf. Ik moet zeggen: als je net Donald Trump en Ted Turner hebt verteerd, zijn de meesten de nuchterheid zelve. Ze vertellen hoe ze hebben moeten knokken om hun plekje te veroveren. Plekje, een verkleinwoord - kom daar maar eens om bij Trump. Willem van 't Wout ('Van Rotterdams boefje tot nikkelkoning') komt ook nog met aardige anekdotes over het nikkelparadijs Cuba en de eigenlijk helemaal niet zo socialistische Castro. ...


Red.:   In dat 'hun plekje veroveren' zit ook meteen de clou: het gaat helmaal niet om ondernemen, het gaat om dat plakje- het gaat om rijk worden. De genoemde Aad Ouburg is een prima voorbeeld: hij verkoopt huishoudelijke apparatuur (merk "Princess"), maar dan van het opgesmukte type: haardrogers met robijnen, en dergelijke. Het maakt dus helemaal niets nieuws. Wat hij doet is voldoen aan een emotionele behoefte, en dan nog eentje van de zeer materialistische en laag-bij-de-grondse soort. Het soort behoefte dat aan de ken staat van ons consumentisme - het verval van onze planeet.
    Dit soort rijkdom is rijkdom ten koste van de huidige medemens, en van de toekomstige generaties. Hoogst verderfelijk, allemaal.
    Nog een terrein waarop dit blijkt:


Uit: De Volkskrant, 27-04-2010, van verslaggeefster Carien ten Have

Rijke Nederlanders geven meer, maar relatief minder

Rijke Nederlanders geven bijna tien keer zo veel geld aan goede doelen dan mensen met minder geld. Jaarlijks schenken ze zo’n 2.275 euro weg, terwijl gemiddelde Nederlandse huishoudens zo’n 293 euro aan goede doelen doneren. Toch geven ze naar verhouding niet meer.

Dat blijkt uit een onderzoek van de werkgroep filantropische studies van de Vrije Universiteit Amsterdam (VU), dat maandag gepresenteerd werd. Nederlanders met een investeerbaar bezit van meer dan vijf miljoen euro geven weliswaar meer geld weg aan goede doelen, maar in verhouding tot hun inkomen geven ze minder dan de gemiddelde Nederlander. ...
    De meeste donaties gaan naar organisaties op het gebied van kerk en levensbeschouwing (850 euro) en internationale hulp (629 euro). Opvallend is dat rijke Nederlanders minder geld geven aan goede doelen die te maken hebben met gezondheidszorg. Ze doneren gemiddeld 184 euro, terwijl de gemiddelde Nederlander zo’n 250 euro geeft.
    De onderzoekers spreken van ‘een enigszins somber beeld’ als het gaat om de relatief lage donaties van rijke Nederlanders. Vrijwel alle gefortuneerden, 94 procent, geven geld aan goede doelen, maar het bedrag is laag vergeleken met wat ze te besteden hebben. Vaak lijken ze zich daarvan niet bewust te zijn. Onderzoekers van de VU hielden voor het onderzoek interviews met vijftien rijke Nederlanders, met een vermogen tussen de vijf en vijftig miljoen euro. Ook ondervroegen zij via een enquête 66 mensen met een inkomen en vermogen van minimaal zestigduizend euro. Het onderzoek loopt vooruit op een grote studie naar het geefgedrag van 10.000 vermogende Nederlanders, dat volgende maand begint.


Red.:   Ze houden er ook zeer meritocratische opvattingen op na over wie ze met hun gunsten bedelen:


Uit: De Volkskrant, 06-07-2010, van correspondent Ariejan Korteweg

Belastingzaak rijkste Française (87) brengt regering aan het wankelen

Voor de Franse oppositie is het prijsschieten: telkens duiken nieuwe details op in een bizarre affaire die ook een minister raakt. ‘De Republiek is bezoedeld.’

De Franse regering wankelt onder een krankzinnige affaire, waarin de rijkste dame van het land een onvrijwillige hoofdrol vervult. Bijrollen zijn er voor haar wat droeve dochter, een fotograaf met dubieuze bedoelingen, de minister van Arbeid, diens vrouw en een overijverige huismeester. Inzet: de pensioenhervormingen, een tropisch eiland en een belastingvoordeel van 30 miljoen.
    Wat begon als een fait divers rond het grootste privékapitaal van Frankrijk, is uitgegroeid tot een zaak van landsbelang. ...
    Een jaar geleden werd in Frankrijk met ongeloof gereageerd op het nieuws over Liliane Bettencourt. Deze 87-jarige erfgename van cosmeticagigant L’Oréal bleek over een periode van tien jaar een miljard euro te hebben geschonken aan François-Marie Banier, een aanzienlijk jongere fotograaf met wie ze bevriend was geraakt. Het deed hem in de Forbes-lijst van rijkste mensen ter wereld belanden, op plaats 937 (zij staat op nummer 17). De zaak kwam aan het licht toen haar enig kind, dochter Françoise, haar moeder verminderd toerekeningsvatbaar wilde laten verklaren.
    Aanvankelijk was dit nieuws voor de societypagina’s. Dat veranderde toen de huismeester van Bettencourt bij de politie cd’s inleverde met twintig uur opnamen van telefonische gesprekken, gemaakt tussen mei 2009 en mei 2010. Die opnamen bevatten gevoelige informatie over dubieuze belastingpraktijken van de miljardaire. Ze bleek niet in Frankrijk aangemelde rekeningen in Zwitserland te hebben, maar ook in het geheim eigenares te zijn van het eiland Arros, dat deel uitmaakt van de Seychellen; de geschatte waarde ervan ligt tussen de 300- en 500 miljoen euro.   ...


Red.:   En de ware aard komt natuurlijk het beste boven als het toevallig eens wat minder gaat:


Uit: De Volkskrant, 21-09-2010, column door Paul Krugman (The  New York Times)

Het leed van de woedende rijken

Boosheid raast door de Verenigde Staten. Toegegeven, de gemiddelde Amerikaan deelt niet in deze hoog oplopende woede. Maar de boze minderheid is wel echt heel boos. ... Ik heb het over de rijken.
    Veel mensen in dit land hebben het moeilijk. Als gevolg van de economische crisis is er meer ernstige armoede. Miljoenen mensen zijn hun huis kwijtgeraakt. Jongeren kunnen geen baan vinden, ontslagen 50-plussers zijn bang dat ze nooit meer aan de bak komen.
    Maar echte politieke woede, van het soort dat ervoor zorgt dat mensen president Obama gaan vergelijken met Hitler, zul je niet aantreffen bij deze arme sloebers. Nee, daarvoor moet je bij de zeer welgestelden zijn: mensen die zich geen zorgen hoeven te maken om hun baan, hun huis of hun zorgverzekering, maar die compleet door het lint gaan als ze iets meer belasting moeten betalen.
   De woede leek eerst beperkt te blijven tot Wall Street. Zo waren er frauderende zakenmannen die zichzelf hadden afgekocht met behulp van belastinggeld, maar het vervolgens onrechtvaardig vinden dat in ruil voor deze borgsom de bonussen een halt moeten worden toegeroepen.
    Miljardair Stephen Schwarzmann, hoofd van een investeringsfonds, maakte het wel heel bont: toen de regering van Obama een belastingconstructie wilde verbieden die alleen zeer rijken bevoordeelt, vergeleek hij dit voorstel met de bezetting van Polen door de nazi’s in de Tweede Wereldoorlog. Dat een miljardair als Schwarzmann iets geks roept tijdens een etentje, is tot daaraantoe. Maar als Forbes Magazine, een toonaangevend zakenblad, president Obama vergelijkt met een ‘Keniaans opperhoofd in de jaren vijftig’ is elke logica zoek.
   Voorstanders van belastingverlaging deden altijd alsof ze vooral het doorsnee Amerikaanse gezin van dienst wilden zijn. Zelfs belastingverlaging voor de rijken zou uiteindelijk de economie sterker maken voor iedereen, was de redenering.
    Deze retorische inspanning blijft nu achterwege. Republikeinen gooien het over een andere boeg: mensen die vier of vijf ton (in dollars) per jaar verdienen, zijn eigenlijk niet echt rijk. Kijk maar eens naar de uitgaven die ze moeten maken: de hoge onroerendgoedbelasting, het schoolgeld voor de privéschool van hun kinderen, enzovoorts. Eigenlijk komen ze nauwelijks rond!
    Onder de puissant rijken doet zich een soort zelfrechtvaardiging voor: het is potverdorie ons geld. Je kunt erom lachen, ware het niet dat de kans groot is dat deze goudhaantjes hun zin krijgen. Bijna alle Republikeinen en zelfs enkele Democraten willen snoeien in hoge belastingtarieven, zelfs al hangt daar een prijskaartje aan van 700 miljard dollar.
    Daarmee is duidelijk dat de rijken anders zijn dan u en ik: ze hebben meer macht. Jaarlijks storten ze enorme bedragen in de partijkas. Bovendien brengen politici veel tijd door met deze zeer welgestelden. Dus als deze rijken 3 of 4 procent van hun inkomen extra kwijt zijn aan belasting, dan voelen politici hun leed veel directer dan de ellende van gezinnen die hun baan, hun huis en hun hoop verliezen.
    Als de belastingoorlog voorbij is, kun je er zeker van zijn dat dezelfde politici nieuwe bezuinigingen eisen op sociale zekerheid en werkloosheidsuitkeringen. ‘Amerika moet harde keuzes maken’, zullen ze zeggen. ‘We moeten allemaal offers brengen.’ Maar als ze zeggen ‘we’, dan bedoelen ze ‘u’. Offers brengen is alleen voor arme mensen.


Red.:    Een sterke versie in de vorm van een goede grap. Eerst de feiten waar het om gaat:


Uit: De Volkskrant, 18-01-2011, van de buitenlandredactie

'Vrouw dictator nam op vlucht 1,5 ton goud mee'

Vlak voordat de Tunesische presidentsvrouwe Leila Trabelsi met haar man, de oud-dictator Zine al-Abidine Ben Ali, op het vliegtuig wilde stappen om het land te ontvluchten, wilde ze nog even langs de bank om 1,5 ton goud op te halen, zo meldt de Franse krant Le Monde, die zich zeg te baseren op informatie afkomstig van geheime diensten.
    De bankdirecteur zou aanvankelijk haar verzoek geweigerd hebben. Daarop zou ze haar man hebben gebeld, waarop ze uiteindelijk wel toestemming zou hebben gekregen. De familie is er uiteindelijk met goudstaven ter waarde van 45 miljoen euro vandoor gegaan.  ...


Red.:   De reactie die ook de redactie in gedachten had:


De Volkskrant
, 19-01-2011, ingezonden brief van Ruud Schoppema (Grave)

Gouden handdruk

De vrouw van de Tunesische dictator Ben Ali, nam op haar vlucht 1,5 ton goud mee (Buitenland, 18 januari).
    Wellicht meent ze gewoon recht te hebben op deze gouden handdruk. Net zoals vaak het geval is bij bepaalde lieden hier in Nederland, na onbehoorlijk bestuur en gegraai.
 

Red.:    Er is eigenlijk weinig tot geen verschil tussen deze dictatorsvrouw en de graaiers van de kapitalistische wereld: ze nemen tonnen goud waar ze geen recht op hebben op grond van verrichtte arbeid. De dictatorsvrouw ging naar Saoedi-Arabië, de kapitalistische graaiers gaan naar de Kaaimaneilanden en dergelijke.
    In China zijn nu ook rijken. Die zich ook de rijken-mentaliteit aanmeten. China weet er ietsje beter raad mee:


Uit: De Volkskrant, 08-06-2011, van een correspondent

Rijkeluiszoon stak lastige gewonde dood

Yao Jiaxin reed vorig najaar met zijn nieuwe Chevrolet Cruze een jonge moeder op de fiets aan, en toen hij zag dat de lichtgewonde vrouw naar zijn kenteken keek stak hij haar dood. De misdaad kostte Yao, een 21-jarige student aan het conservatorium van de miljoenenstad Xian, uiteindelijk zelf het leven.
    Dinsdag werd hij met de injectiespuit ter dood gebracht, nadat het beroep tegen zijn doodstraf was verworpen.
    De zaak maakte veel discussie los in de Chinese samenleving. Het was het zoveelste voorbeeld van wangedrag van een generatie die als 'de kinderen van de eerste rijken' wordt aangeduid. Deze jongeren worden vaak beschouwd als onuitstaanbaar verwend en gespeend van fatsoen. Yao was enig kind van ouders die een goede positie hebben bij een militair staatsbedrijf.
    De student verklaarde tegen de politie dat hij de 26-jarige Zhang Miao acht keer had gestoken omdat hij bang was 'dat die boerenvrouw wel eens lastig zou kunnen worden'.   ...


Red.:   Een duidelijk geval van "Opgeruimd staat netjes". Let overigens ook op de pogingen van verhulling en verzachting van "onze correspondent", die ongetwijfeld de vaste China-correspondent Hans Moleman uitleg of detail is: 'Deze jongeren worden vaak beschouwd als onuitstaanbaar verwend en gespeend van fatsoen.' Hetgeen zonder manipulatie door Moleman ongetwijfeld zou moeten luiden: "Deze jongeren zijn vaak onuitstaanbaar verwend en gespeend van fatsoen."
    En klein doch schrijnend geval:


Uit: De Volkskrant, 21-06-2011, van correspondent Patrick van IJzendoorn

Feestje bij zoon Blair (11) kost klasgenoten 10 pond

Een schoolfeestje bij de Blairs thuis! De klasgenoten van Leo Blair verheugen zich op het bezoek aan het monumentale landgoed van Tony en Cherie. Tot hun teleurstelling hangt er wel een klein prijskaartje aan, van 10 pond, ruim 11 euro. Dat viel niet bij elke ouder in goede aarde, temeer omdat de Blairs multimiljonair zijn. Wel beloofde de voormalige premier dat kinderen van mindervermogende ouders, na overleg met de hoofdonderwijzer, gratis mee mogen.
    De ouders kregen te horen dat het geld nodig was om het vervoer naar het 7 miljoen euro kostende buitenhuis te financieren. Er was immers een bus nodig omdat de beveiligingsdienst het niet toestaat dat onbekenden met hun auto in de buurt van de zwaarbewaakte woning komen. Het optrekje, waar vroeger de beroemde acteur Sir John Gielgud woonde, bevindt zich in de buurt van Oxford, een goed uur rijden van Londen waar de 11-jarige Leo op een katholieke school zit.
    Aan geld ontbreekt het de Blairs niet. Sinds zijn vertrek als premier vier jaar geleden heeft Blair naar schatting 28 miljoen euro verdiend met zijn memoires, lezingen en adviseurschappen. Zijn vrouw Cherie verdient een paar ton per jaar als topadvocaat. Het echtpaar bezit ongeveer 16 miljoen euro aan onroerend goed.


Red.:   Nog een gevalletje China:


Uit: De Volkskrant, 20-09-2011, van correspondent Hans Moleman.

China heeft buik vol van arrogante rijkeluiskinderen

Toen de 15-jarige Li Tianyi uit zijn gepimpte BMW stapte om samen met zijn vriend Su Nan (18) twee argeloze medeweggebruikers in elkaar te slaan, dacht het tweetal geen moment dat ze er last door zouden krijgen. Het liep anders.

'Wie durft de politie te bellen?!', schreeuwde het duo tegen omstanders die getuige waren van het incident dat zich vorige week afspeelde in een buitenwijk van Peking. Li, zoon van generaal-majoor Li Shuangjiang, China's meest befaamde militaire zanger en specialist in oude revolutionaire liederen, besefte kennelijk niet dat je tegenwoordig sneller tegen de lamp loopt. Je bent niet altijd meer onaantastbaar omdat je vader een 'hoge' is in de partij, het leger of de politie.
    Al ben je een kind van China's geprivilegieerde partijkaste, het risico is reëel dat je wandaden via een smartphone op het internet aan de grote klok worden gehangen. Op Weibo, de Chinese variant van Twitter, zoemde dus al snel de verontwaardiging rond over Li en Su. Zelfs de staatsmedia zwegen niet.
    Er heerst grote afkeer van de arrogante 'tweede generatie rijken', zoals de zoontjes en dochters van de Chinese elite worden genoemd. De betrokken jongens waren dan ook ver over de streep gegaan: ze reden in auto's zonder kenteken en Li had als minderjarige geen rijbewijs. Maar het ergste was de meedogenloze mishandeling: minutenlang sloegen de jongens in op een man en vrouw die naar het oordeel van de twee te langzaam een inrit indraaiden. Het kind van het echtpaar zat op de achterbank, totaal overstuur.
    De affaire is in enkele dagen een nationaal schandaal geworden. Talloze Chinezen hebben hun woede over het wangedrag van het kroost van de partij-elite geventileerd op sites als Weibo. ...


Red.:   De van de westerse maatschappij bekende wanstaltigheden - het gaat niet om de maatschappij, het gaat niet om de partij, het gaat om de rijkdom.
    Misschien is er in China nog een beetje hoop:

  De generaal-zanger heeft inmiddels in tranen het volk om vergiffenis gevraagd. 'Ik heb mijn zoon niet goed opgevoed. Ik heb zo'n spijt', zei Li senior. Want hoe kwam de 15-jarige aan een peperdure BMW? Die kreeg hij van zijn vader.

Correspondent Moleman is zijn westerse roots nog niet vergeten:
  Het versterkt de indruk van veel Chinezen dat de partijelite bestaat uit gewetenloze graaiers die het gewone volk liefst als voetveeg behandelen.

Precies. Hetzelfde soort gewetenloze graaiers als degenen die het westen besturen - middels het "partijbureau" genaamd de financiële wereld.
    Nog een positief teken in China:
  de apathie lijkt af te nemen, vooral dankzij Weibo, de Twitterkloon die in anderhalf jaar meer dan 150 miljoen gebruikers kreeg en lastig te censureren valt. Vorig jaar was er een soortgelijk schandaal, waarbij het zoontje van een politiechef op de campus van een universiteit een jonge vrouw doodreed, terwijl hij dronken achter het stuur van een prijzige auto zat. Ook deze partijtelg daagde toeschouwers uit door uit te roepen: 'Mijn vader is Li Gang'. Het is nu een gevleugelde kreet op Weibo.

Die fase moet hier nog bereikt worden ... Hier worden rijken nog gezien als een soort bewonderenswaardig en edel volk waaraan speciale televisieprogramma's worden gewijd - eentje hunner die een kamermeisje in een hotel heeft verkracht (Dominique Strauss-Kahn) , werd zojuist (september 2011) vrijgelaten.
    Weer een fraai voorbeeld:


Uit: De Volkskrant, 25-05-2012, The New York Times

In het arme Griekenland voelt de rijke zich onzeker

Griekse kinderen lijden honger, maar scheepsmagnaten zijn nog altijd van belasting vrijgesteld.


Terwijl het geld de Griekse banken uit stroomt en Europa debatteert over de vraag of Griekenland zijn volgende kapitaalinjectie krijgt, laten degenen die misschien in de beste positie verkeren om de financiën van het land op orde te krijgen zich niet zien.
    Zij zijn de rijksten onder de Grieken. Scheepsmagnaten - die volgens de Grondwet zijn gevrijwaard van het betalen van belasting - en diegenen die die rijk werden in de olie-, gas-, media-, bank- of cementsector.
    Deze geslepen investeerders zijn niet van zins de schatkist een handje te helpen. Ze hebben ook maar mondjesmaat bedragen geschonken aan de liefdadigheidsorganisaties die de toenemende sociale problemen het hoofd proberen te bieden die zijn ontstaan door de economische ineenstorting. Ze hebben voornamelijk gedaan wat Grieken, van rijk tot diegenen met een bescheiden inkomen, altijd hebben gedaan: zo min mogelijk belasting betalen.
    Wat de waarde is van de Griekse private sector is bijna onmogelijk te bepalen. Veel vermogen bevindt zich op Zwitserse bankrekeningen of is geïnvesteerd in vastgoed in Londen of Monaco. Vorig jaar alleen al stond 8 miljard euro aan inbare belastingen nog open, bijna de helft van het Griekse begrotingstekort. ...


Red.:    Rijken zijn doodgewone ordinaire parasieten. Want als je ze wel zou belasten:

  Toch is er weinig gesproken, in recente regeringen of onder geldschieters, over het belasten van rederijen. De vrees is dat deze dan hun bedrijven uit Griekenland verplaatsen.

Sprinkhanen.
    En je hebt grote en kleine:

De Volkskrant, 01-06-2012, ingezonden brief van Peter Nierop, Purmerend

Graaiers

Het gegoochel met miljoenen bij NRC Handelsblad laat maar weer eens zien dat mensen die eenmaal geld hebben, er altijd voor zullen zorgen dat zij het houden (Economie, 31 mei). Dat zoiets ten koste van anderen gaat, boeit hen kennelijk helemaal niet. 'Het valt binnen de afspraken', zegt Sauer. Viel het ook binnen de afspraken dat 30 mensen hun baan verloren? En is het normaal om geld uit een bedrijf te halen dat er kennelijk niet is? 8 miljoen lenen, een schuld van 23 miljoen, maar wel 12,5 miljoen uitgeven.
    Ach, zal Sauer denken, dan ontslaan we er straks toch gewoon nog 40.
    Eens een graaier, altijd een graaier.


Red.:   Rijken worden ook duidelijk populairder ...
    Het populair-wetenschappelijke blad Quest zocht wat onderzoeken bij elkaar. Met natuurlijk ook deze kenmerken van rijken (met moreel neutrale als: je moet man zijn, lang, en lang leven):


Uit: Quest,  juli 2012, door Berry Overvelde

Route naar rijkdom

Boeken genoeg met tips om rijk te worden. Maar werken doen ze zelden, behalve voor de auteurs. Daarom: de rijkaard in 10 eigenschappen ontleed. Doe er je voordeel mee.
...
3  Doe onaardig
Houd jij rekening met een ander? Houd daar dan onmiddellijk mee op! Want rijkdom en onaardig gedrag gaan hand in hand, aldus onderzoekers van de Universiteit van Californië, Berkeley en de Universiteit van Toronto eerder dit jaar. Zij voerden een reeks experimenten uit. Zo lieten ze proefpersonen in een rollenspel sollicitatiegesprekken voeren als personeelsmanager. Belangrijk detail: de functie waarvoor de sollicitanten opdraafden, zou binnenkort verdwijnen. De 'personeelsmanagers' mochten zelf kiezen of ze deze informatie met de sollicitanten deelden. Wat bleek? Hoe welvarender de proefpersoon, hoe kleiner de kans dat hij eerlijk was tegenover de sollicitant. In een andere proef speelden proefpersonen een dobbelspelletje. Rijkere proefpersonen speelden daarin vaker vals (door te liegen over hun score) dan minder vermogende proefpersonen. En in weer een andere proef bleken rijkere automobilisten vaker voor te dringen in het verkeer. Hoe rijker, hoe onaardiger dus.
En dat zit diep in iemand persoonlijkheid, als je onderzoekers van onder meer de Cornell Universiteit mag geloven. In 2011 bekeken zij vragenlijsten van zo'n 10.000 mensen, uit verschillende langetermijnstudies. Daaruit bleek onder meer hoe hoog iemands inkomen was, maar ook hoe hoog iemand scoorde op 'agreeableness' (een van de 5 persoonlijkheidskenmerken uit de psychologie, dat grofweg aangeeft hoe meegaand en hoe aardig iemand is). Mannen die onder gemiddeld scoren op agreeableness, bleken 18 procent meer te verdienen dan de bovengemiddeld aardige mannen. Bij vrouwen was dit verschil 5 procent. Verklaring van de onderzoekers? Hoe onaardiger, hoe meer iemand denkt aan zijn eigenbelang.
...
6  Kies voor geld
Rijk worden is een keuze. Dat klinkt als een uitspraak van een gladde zelfhulpboekenschrijver. Maar ook een serieuze psycholoog als de Israëliër Daniel Kahneman, winnaar van de Nobelprijs voor de Economie, zegt dit. Volgens hem leidt rijk willen worden vaak echt tot rijkdom. In zijn boek Thinking, Fast and Slow (2011) verwijst hij naar 'Monitoring the Future'. Dat is een Amerikaanse langetermijnstudie van de Universiteit van Michigan, waarbij sinds 1976 jongeren worden ondervraagd over van alles en nog wat, om op latere leeftijd nogmaals aan de tand te worden gevoeld. In 1976 werden bijvoorbeeld 12.000 beginnende studenten geïnterviewd over de doelen in hun leven. Hoe belangrijk vonden ze het om ooit rijk te zijn, op een schaal van 1 ('niet belangrijk') tot 4 ('essentieel')? 20 jaar later werden 597 van hen (destijds beginnende medicijnenstudenten, nu meestal medici) opnieuw ondervraagd. Wat bleek? Elk extra punt dat zij in 1976 aan het belang van rijkdom gaven, kwam 2 decennia later overeen met 14.000 dollar extra jaarinkomen. Medicijnenstudenten die in 1976 zeiden geld onbelangrijk te vinden, verdienden 2 decennia later dus gemiddeld een halve ton minder dan zij die rijkdom 'essentieel' noemden. Kortom: poen belangrijk vinden maakt je misschien niet automatisch miljonair, maar het maakt je in elk geval rijker dan je niet-geldgeoriënteerde leeftijdgenoten.


Red.:   Kortom: onaangename mensen. Maar dat wisten we al.
    Niet genoteerd hier zijn alle affaires rond Silvio Berlusconi. Te gewoon. Hier eentje dat wel opviel:


Uit: De Volkskrant, 19-06-2013, van correspondent Peter Giesen

'Prostituee annex stijlicoon verleidde Benzema en Ribéry'

Het proces tegen de Franse internationals Franck Ribéry en Karim Benzema is uitgesteld tot januari. Gisteren stonden zij in Parijs terecht omdat zij seks zouden hebben gehad met een minderjarige prostituee. Volgens de advocaat van Ribéry was de wet die seks met minderjarige prostituees verbiedt niet precies genoeg geformuleerd. Dat bezwaar zal nu eerst bestudeerd worden. .
    Ribéry en Benzema waren gisteren zelf niet aanwezig in de rechtszaal, evenmin als hun veronderstelde slachtoffer, de nu 21-jarige Zahia, die tegenwoordig carrière maakt als lingerie-ontwerpster en stijlicoon.    ...
    Het gerechtelijk onderzoek geeft in elk geval een schilderachtig beeld van een moderne demi-monde, bevolkt door zakenlieden, pooiers, tv-sterretjes, voetballers en prostituees die per limousine of vliegtuig naar dure hotelsuites worden aangevoerd. Een universum van nieuw geld en valse glamour, waarin nachtleven en prostitutie naadloos in elkaar over lijken te lopen.
    In 2008 zou de toen 16-jarige Zahia Karim Benzema hebben ontmoet, na de uitreiking van de Franse 'Oscars van het voetbal'. Ze zouden naar zijn hotelsuite in Parijs zijn gegaan, om seks te hebben tegen een tarief van duizend euro. Na een nummertje van amper een kwartier zou de spits slechts 500 euro hebben afgerekend. Benzema ontkent alles.    ...


Red.:   Enzovoort.
    Diverse bronnen in één artikel:


Uit: De Volkskrant, 07-08-2013, rubriek De kwestie, door Peter de Waard

Waren treinrovers kruimeldieven?

Komende nacht is het vijftig jaar geleden dat twaalf mannen de posttrein van Glasgow naar Londen tot stoppen dwongen en een berg geldzakken met in totaal 2,5 miljoen pond (nu zo'n 60 miljoen euro) meenamen.    ...
    Bruce Reynolds, het brein achter de overval, zei zelfs bewust voor een dievenbestaan te hebben gekozen om daarmee te ontsnappen aan een saai burgermansleven. Hij voelde zich niet schuldiger dan bonusbankiers of andere rijken die binnen enkele jaren de status van multimiljonair bereikten. 'Achter elk groot fortuin schuilt een grote misdaad', citeerde hij de Franse romanschrijver Balzac.
    Helemaal ongelijk heeft hij niet. De Amerikaanse socioloog James Petras doet al tientallen jaren onderzoek naar de wijze waarop grote privéfortuinen tot stand komen. Naast zakelijk en technisch inzicht schuilt er altijd ook een crimineel kantje aan. Bijna alle personen die in korte tijd rijk zijn geworden, hebben dat te danken aan succesvol lobbywerk waarbij soms via smeergeld overheidsinstellingen voor hun karretje kunnen worden gespannen. Daarnaast worden regels omzeild of gebroken. En ten slotte worden door marktmanipulatie fusies en overnames bewerkstelligd die tot monopolieposities leiden. Veelal weten ze te profiteren van crisissituaties bij andere personen of bedrijven. Wereldwijd zijn er inmiddels niet voor niets 1.462 dollarmiljardairs, twee keer zo veel als in 2006. Daarnaast zijn er 12 duizend mensen die meer dan 100 miljoen bezitten en 13,8 miljoen mensen die zich miljonair mogen noemen.
    Sinds de crisis weet iedereen dat er op veel grotere schaal wordt geroofd. Alleen veel subtieler en achterbakser. Vergeleken met de 65 miljard dollar (50 miljard euro), die Bernie Madoff stal, waren de treinrovers slechts kruimeldieven.


Red.:   Rijken zijn dieven, en rijkdom is diefstal. Uitzonderingen daargelaten.
    Het proces werkt twee kanten op:


Uit: Z24.nl, 13-02-2014, door Ewout Lamé uitleg of detail

Wetenschappelijk bewezen: van geld word je rechts

Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat loterijwinnaars rechts worden.


...    Andrew Oswald, hoogleraar economie aan de universiteit van Warwick, en Nattavudh Powdthavee, wetenschappelijk onderzoeker in Melbourne, hebben onderzoek gedaan naar de relatie tussen geld en politieke voorkeur. Het is bekend dat rijke mensen vaak rechts zijn, maar ben je rechts en word je daarom rijk, of andersom?    ...
    Powdthavee en Oswald hebben daarom gekeken naar de verschuivingen in politieke voorkeur van loterijwinnaars. Het gaat om honderden personen die aanzienlijke geldbedragen wonnen.
    “We zien dat hoe groter het gewonnen bedrag, hoe groter de neiging van de betrokken persoon om zijn of haar politieke voorkeur te wisselen van links naar rechts”, rapporteren Powdthavee en Oswald.
    De onderzoekers zeggen dat ze ook bewijs hebben dat loterijwinnaars vaker achter de stelling staan dat gewone mensen “al een eerlijk deel van de rijkdom van de samenleving krijgen”. Winnaars worden dus ook minder geneigd om hun rijkdom te delen.


Red.:    Voor de gewone rijken, dat wil zeggen, degenen die door een niet-willekeurige oorzaak rijk zijn geworden (loterij is natuurlijk een vorkomen willekeurige oorzaak van rijkdom), is de immoraliteit van rijkdom dus een zelfverzekerd proces: om rijk te worden moet je in een zekere minimum mate immoreel zijn, en als je eenmaal rijk bent, wordt je nog immoreler, zodat je het nog makkelijk vindt om de stelen van anderen en nog rijker te worden.
    Een briefschrijver zegt het op een manier waarvan de redactie het graag eender had gedaan:


De Volkskrant, 23-04-2013, ingezonden brief van Han Snijders, Eindhoven

Buitensporig

Thomas Piketty heeft het plan om het geld van de rijksten terug te doen vloeien naar de overheid (Economie, 19 april). Die gedachte is niet nieuw, maar meer dan ooit actueel. Ik wil niets afdoen aan het initiatief en de werklust van succesvolle ondernemers.
    Maar aan de prestaties van individuele rijken gingen, en gaan, voor een groot deel prestaties van een democratisch georganiseerde overheid vooraf; noem het het collectief. Geboden wordt een beveiligd en rechtszeker speelveld. Alsook het aanleveren van een arbeidspotentieel, compleet opgeleid.
    Het verzorgen van diverse infrastructurele voorzieningen voor bijvoorbeeld vervoer en voor energie. Mogelijkheden voor subsidies. Het vrijwel probleemloos beschikbaar gesteld kunnen krijgen van grondstoffen terwijl die uitputtelijk zijn.
    Een te buitensporige beloning ten gunste van individuen is daarom onevenwichtig.


Red.:   En maak van dat laatste dus maar meteen immoreel.


Naar Moraliteit rijkdom  , Economie lijst , Economie overzicht , of site home .