Bronnen bij Journalistieke fouten: het goede voorbeeld

Uit: De Volkskrant, 04-01-2005, serie Wie of wat biedt hoop voor het komende jaar? Volkskrantcorrespondenten speuren naar lichtpunten in hun regio. Deel 5, van correspondent Olaf Tempelman (Boekarest)

De eerste echte journalist van Roemenië

Zonder hem zou het machtsmonopolie van de oud-communisten in de Roemeense presidentsverkiezingen van 12 december niet zijn doorbroken, zo wordt gezegd. Toch heeft hij nooit een oordeel over hen uitgesproken. Hij heeft ze alleen maar vragen gesteld.
    Robert Turcescu: de eerste Roemeense journalist sinds 1989 die invloedrijk is door domweg zijn vak uit te oefenen. Zijn spraakmakende interviews openden meer mensen de ogen dan de eindeloze reeks commentaren van collega's, die zichzelf centraal stelden en er op los fantaseerden. Robert Turcescu is de eerste echte professional in de Roemeense journalistiek.
    'Hij maakt het verschil uit op een plaats waar goede journalistiek nog een verschil kan maken', zegt een bewonderaar. 'Hij krijgt de feiten boven tafel in een land waar iedereen altijd maar roept waar hij zin in heeft. Hij knokt voor de waarheid op een plek waar nog voor de waarheid moet worden geknokt.'
    In het communistische Roemenië van voor 1989 was de journalistiek als branche welbeschouwd non-existent. Wat journalistiek heette, was het verplicht napapegaaien van het ministerie van Informatie (lees: van Propaganda).   ...
    De nieuwe dagbladen waren een constante aaneenrijging van opiniepagina's. In de nieuwe praatprogramma's op televisie schreeuwde iedereen door elkaar. Naar feiten was het in deze kakofonie van meningen lang zoeken.
    Luisteren was er vrijwel niet bij - iedereen had lang genoeg verplicht naar de leugens van het oude regime geluisterd. In gedrukte interviews namen de vragen vaak meer ruimte in beslag dan de antwoorden. Op televisie waren de interviewers langer aan het woord dan hun gasten.
    In dit klimaat groeide een aantal welbespraakte journalisten uit tot ware supersterren. Hun status was groter dan die van Thomas Friedman in de VS. Dag en nacht waren zij op televisie te bewonderen. Over de meest uiteenlopende zaken spraken zij zich uit, meestal niet gehinderd door kennis.
    De facto waren zij als bron net zo onbetrouwbaar als de meeste post-communistische politici. ...
    Robert Turcescu gold lange tijd als onomkoopbaar, maar ook als een marginale figuur. ...
    Turcescu huldigt drie principes. Een interviewer is in de eerste plaats een luisteraar. Hij hoort door te vragen op grond van wat hij hoort en niet zelf aan een monoloog te beginnen. Hij moet zijn gesprekspartners altijd in hun waarde laten.
    Turcescu benadert zijn gasten kritisch, maar nooit brutaal confronterend of vol verwijten. De
meest omstreden kopstukken uit de Roemeense politiek legde hij beleefd doch zorgvuldig op de pijnbank. De Roemenen beseffen intuïtief dat ze hier meer aan hebben dan aan de zoveelste talkshow waarin iedereen door elkaar praat.   ...


Naar Goede journalisitiek , Media home , of site home .