Het Amerikaanse sociale model: waarom het werkt

24 dec.2003

De manier waarop de Amerikanen hun maatschappij hebben ingericht, kent heel veel negatieve aspecten. De hoge mate van gewelddadigheid, het hoge percentage mensen in de gevangenis, het grote contrast tussen armoede en rijkdom zijn maar een paar van de vele voorbeelden. In Europa wordt het systeem door velen als hard of asociaal beschreven.

Dat roept de vraag op waarom het systeem dan toch werkt. Daar zijn een aantal redenen voor. Ten eerste is daar natuurlijk de hoge gemiddelde welvaart. Hoewel daar een heel hoog percentage niet in deelt (het percentage kinderen dat in armoede opgroeit is 39%), is er natuurlijk toch veel van “Dat hebben we gezamenlijk bereikt”. Daarnaast is er ook het restant van het kolonie-zijn sentiment: Amerika is een relatief jonge vestiging van Europese cultuur, “… waar we met zijn allen wat van gemaakt hebben.” Dit is het spreekwoordelijke Amerikaanse enthousiasme .

Maar wat vermoedelijk het belangrijkst is, is de bijna alles overheersende Amerikaanse attitude dat het het land van de onbegrensde mogelijkheden is, en het land waar je uit eigen vrije wil heen bent gegaan om van die onbegrensde mogelijkheden gebruik te maken. Met als overdonderende conclusie dat als je daarin niet geslaagd bent, dat dus aan jezelf ligt.

Dit blijkt heel mooi als er weer eens een economisch mindere periode is, en Europese verslaggevers wel eens naar de Verenigde Staten trekken voor een stemmingsrapportage, inclusief interviews met slachtoffers. Het meest opvallend daaraan is dat als het slachtoffer, staande voor zijn caravan of iets nog armoediger, heeft uitgelegd hoe zijn kostje bij elkaar scharrelt, en hij als laatste vraag krijgt of hij nog wel van zijn land houdt, de ogen opflikkeren, en er onverbloemde enthousiaste reacties uit komen, vaak gepaard met vertoon van een vlag of een ander nationalistisch symbool .

Die combinatie van zaken kan samengevat worden in de term vrijwilligheid, dat wil zeggen: men heeft het gevoel, en soms is het zelfs nog gewoon realiteit, dat het deel uit maken van de Amerikaanse maatschappij iets is waar men vrijwillig voor gekozen heeft. En als het minder gaat, is dat dus eigen schuld, in plaats dat men zich verzet tegen degenen die de schuld zijn van het minder-gaan .

Waar het overgrote deel van de bevolking dit gelooft, is het langdurige voorkomen van de grote misstanden als die uit de eerste alinea volkomen begrijpelijk. Hierover discussiėrend wil het nog al eens voorkomen dat mensen vragen stellen als “Maar waarom werkt het dan?”, of: “Het werkt toch?” Het antwoord daarop is dus eenvoudig: Het werkt omdat ze zichzelf wijs gemaakt hebben dat het werkt. Maar kijkt men naar sociale indicatoren, dan blijkt daar een heel andere conclusie uit te trekken te zijn, zie elders.


Naar Anglicisme home , Angl. vs Rijnland overzicht , of site home .