Klimaat en milieu, sociologisch

Dit is een artikel dat al bijna een jaar in de planning stond – het moment van schrijven is januari 2007. De reden dat het er maar niet van kwam, was dat de conclusie zo zwart zou zijn - het gaat namelijk over het klimaat.

In de tussentijd zijn al de nodige bronartikelen verzameld, en op een gegeven moment (vakantieperiode 2006) is ook een inleidend artikel geschreven, zonder dat het tot publicatie kwam, omdat het plan was om de verschillende bronartikelen langs te lopen, en daarbij de voor de hand liggende conclusies te trekken. Wel is de lijst Klimaat & Milieu toen bereikbaar gemaakt voor de echte zoekers, via het overzicht Wetenschap – dit onder het motto: wie zo geïnteresseerd is in het onderwerp, heeft waarschijnlijk zelf de conclusies ook al getrokken.

De gebeurtenis die in de tussentijd heeft plaatsgevonden is de omslag in de politieke en publieke opinie veroorzaakt door het feit dat een high profile persoonlijkheid zich achter de waarschuwingen van de wetenschappers heeft geschaard, zijnde voormalig Amerikaans vicepresident Al Gore. Kort daarna, kwamen er ook steunbetuigingen van mensen als Brits minister-president Tony Blair, en zelfs in Nederland is daardoor de stemming omgeslagen. Er wordt nu voor het eerst in Nederland in reële termen gepraat over de mogelijkheid van een stijging van de zeespiegel, niet weinig geholpen door een winter die met een gemiddelde temperatuur zover van boven de 10 graden, meer op een herfst lijkt – zelfs de natuur is van slag.

Cynische opmerkingen over het gebrek aan leervermogen van de mensheid lijken dus niet meer nodig. Of beter: minder nodig, want misschien juist dor het feit dat zo’n kleine gebeurtenis, de mening van een enkel persoon, de stemming kan doen omslaan, laat zien dat de bewijzen voor die nieuwe opinie ook voordien al ruimschoots aanwezig waren. Maar dit schijnt de normale gang van zaken te zijn bij dit soort processen: er is een publieke en/of politieke consensus, de bewijzen van het tegendeel worden steeds groter en groter, de consensus blijft hetzelfde, tot ineens door een relatief klein voorval de consensus omslaat: een paradigmaverandering, volgens Thomas Kuhn.

Die paradigmaverandering lijkt er ten aanzien van het klimaat nu te zijn geweest. Maar ten opzichte van de overige natuur en milieu lijkt die nog te moeten komen. Ook hier zijn de voorbeelden uitbundig aanwezig, in het bedreigd raken en uitsterven van diersoorten op allerlei niveau: van grote roofdieren tot insecten. En ook hier zijn er tegengeluiden van “Dat is altijd al gebeurd”. En ook hier is het tegenargument: “Ja, maar nog nooit zo veel en zo snel als nu”. Een paar van de meest opvallende, direct door menselijke domheid/graaizucht veroorzaakte gevallen, zoals de kabeljauw in New Foundland, staan in de lijst.

Na deze min of meer psychologische inleiding kan men het best vervolgen met de inhoudelijke inleiding uit juli 2006 , die geschreven is voor de paradigmaverandering, daarna de lijst van specifieke inhoudelijke bronnen in het menu rechts, om te besluiten met de lange termijn visie die volgt uit de observaties hier boven. Wie de feiten al kent, kan direct naar de visie .


Naar Klimaat & milieu lijst , of site home .

16 jan.2007