Uit: De Volkskrant, 23-11-2011, van verslaggevers Merijn Rengers en John Schoorl

De toezichthouder blijft gewild... ... ook al ging hij stevig onderuit

...    Vrijwel argeloos werd het model van raden van toezicht in de jaren negentig ingevoerd. Het waren de tijden van Paars, van de derde weg tussen markt en overheid. Het maatschappelijk middenveld zou de vleugels uitslaan. De instellingen wisten veel beter wat goed voor hen was en voor hun klanten dan de overheid, was de redenering.  ...

Red.:    Een zeer roze voorstelling van zaken: het motief van aan de rechtse kant was "meer en beter te kunnen graaien", voor de buitenwacht vertaald in de ideologie van de vrije markt, aan welke laatste het "linkse"deel in de politiek in die tijd geen weerstand kon bieden.
   De problemen met het top- en ander management laten volstrekt helder zien dat deze vorm van toezicht slecht tot niet werkt. In het bedrijfsleven een ietsje beter dan daarbuiten - managers buiten  het bedrijfsleven waren tot voor kort volkomen zeker ban hun baan, tenzij ze één van hun ondergeschikten vermoordden. In het bedrijfsleven worden opvalland disfunctioneren of opvallende wantoestanden uiteindelijk soms wel aangepakt. Maar in de meeste gevallen gebeurt er ook daar niets, of te laat.
    In het bedrijfsleven is de reden van dit gebrek in het toezicht volkomen duidelijk, en bekend: het komen voornamelijk uit dezelfde groep als die van de topmanagers, zie het vermoedelijk qua leeftijd gemiddeld wat ouder. Er is een ons-kent-ons-cultuur. Hetgeen het meest zichtbaar wordt in het beloningsbeleid: de toezichthouders stellen hoge managersalarissen vast omdat ze zelf vroeger ook manager waren. Of het ergens zijn of weer gaan worden
    Buiten het bedrijfsleven spelen nog andere factoren. Daar vindt je in raden van toezicht veel mensen die geen echte competenties hebben, zoals voormalige politici, weinig of geen kennis hebben van de organisatie, en mede door deze factoren lijden aan die van besluiteloosheid.
    Maar een cruciale factor is waarschijnlijk een psychologisch: daar waar raden van toezicht ook directeuren en dergelijke aanstellen, of daar een rol in hebben, zijn ze dus verantwoordelijk geweest voor de keuze van de disfunctionerende directeur. En net als iedere ander mens zullen ze eigen gemaakte fouten bij die aanstelling moeilijk of niet willen toegeven. En de disfunctionerende directeur blijven steunen. Tot het echt onmogelijk wordt.
    Hier een paar recente voorbelden van dit proces

Uit: De Volkskrant, 08-10-2011, van verslaggever Merijn Rengers

Inspectie wil kritisch rapport Codarts zien

De onderwijsinspectie heeft een kritisch intern rapport over het functioneren van de bestuurders en toezichthouders van de Rotterdamse kunsthogeschool Codarts opgeëist. Het rapport schetst een onthutsend beeld over de hbo-instelling.
    Dat zeggen bronnen rond de kunstopleiding. In het rapport, dat is opgesteld door het bureau Mede, wordt beschreven hoe de Raad van Toezicht jarenlang signalen over het disfunctioneren van de onlangs opgestapte bestuursvoorzitter Jikkie Van der Giessen naast zich neer heeft gelegd.
    'Klachten over misstanden bestaan al vele jaren, maar zijn op grote schaal ontkend en ontkracht door de bestuurscultuur', zo luidt een van de conclusies. Volgens het rapport heeft de 'RvT tot nu geen gehoor gegeven aan signalen vanuit Codarts' en faalden de toezichthouders om 'in te grijpen waar nodig en gewenst'.
    Sindsdien is de situatie bij Codarts zeer gespannen. ...
    Het rapport bevat over Van der Giessen 'zorgwekkende kwalificaties van haar karakter en persoonlijkheid'. Volgens de meer dan 30 medewerkers met wie de onderzoeker sprak gedroeg de D66-politica zich als bestuursvoorzitter 'ordinair, beschamend, hysterisch en arrogant'.   ...
    Van der Giessen had volgens haar personeel 'niet controleerbaar declaratiegedrag' en snoeide in het aantal lesuren en lesweken. Onder haar verantwoordelijkheid werden de muziekinstrumenten en audioapparatuur van Codarts verwaarloosd.   ...

Red.:   Waarop iedereen met enig gezond verstand meteen weten hoe het zit. Het duurt twee jaar om dat vast te stellen:


Uit: De Volkskrant, 09-04-2013, van verslaggever Merijn Rengers en Ianthe Sahadat

Rapport als mosterd na de maaltijd

Na twee jaar heeft de Inspectie een oordeel over financiële malversaties bij kunsthogeschool Codarts. Veel en veel te laat, vinden de klokkenluiders.

Tussentitel: Voor klokkenleiders was de gang van zaken slopend

Vrijdagmiddag werd het eindverslag van het inspectierapport over Codarts publiek gemaakt. Uit het rapport komt een onthutsend beeld naar voren van de gang van zaken bij de Rotterdamse kunsthogeschool. Er staat onder meer in dat het ministerie van Onderwijs in november 2011 aangifte deed van fraudevermoedens tegen de oud-bestuursvoorzitter van Codarts, politica Jikkie van der Giessen (D66). Zo'n stap is zeer ongebruikelijk.
    Aanleiding waren 'ondoelmatige' en 'onrechtmatige' opdrachten en betalingen die Van der Giessen regelde voor haar zwager (à 25 duizend euro) en voor een bedrijf waar zij commissaris was (à 150 duizend euro). Daarnaast hekelde de inspectie de manier waarop Codarts was omgegaan met een appartement dat de school huurde van een oud-bestuurder.
    Na een vooronderzoek door de opsporingsdienst FIOD naar Van der Giessen besloot het Openbaar Ministerie de politica - oud-wethouder van Amsterdam en statenlid in Zeeland - evenwel niet te vervolgen. Een formele sanctie door de inspectie wist Van der Giessen te voorkomen door 25 duizend euro terug te storten in de schoolkas.    ...


Red.:   Oftewel: de corrupte machtwellusteling werd gedekt door de soortgenoten. Zoals gewoonlijk. waaronder dus die inspectie. Reden dus om dit rappoort zo lang mogelijk op te houden:

Uit: DePers.nl, 27-09-2011, door Marcia Nieuwenhuis

VVD’er Hermans onder vuur om COA

Na het op non-actief stellen van COA-topvrouw Nurten Albayrak, ligt ook voorzitter van de Raad van Toezicht Loek Hermans onder vuur. Pikant, want hij leidt de VVD in de Senaat.

Een meerderheid in de Tweede Kamer van PVV, PvdA, SP, GroenLinks, D66 en de ChristenUnie wil dat minister voor Immigratie en Asiel Gerd Leers ook onderzoek doet naar de Raad van Toezicht van het Centraal Orgaan Asielzoekers (CAO), geleid door Loek Hermans. Saillant, want Hermans is VVD-leider in de Eerste Kamer en speelt in die hoedanigheid een belangrijke rol in dit kabinet.   ...
    Via de NOS kwam naar buiten dat de bedrijfscultuur van het COA ernstig is verziekt. ...De Raad van Toezicht heeft de minister op 19 september laten weten een onafhankelijk onderzoek uit te laten voeren door CDA’er Rein Jan Hoekstra, lid van de Raad van State.
    Maar een Kamermeerderheid wil nu dat Leers zelf leiding gaat geven aan dat onderzoek en daarin ook de rol van de Raad van Toezicht onder de loep neemt. D66-Kamerlid Gerard Schouw benadrukt dat hij een onderzoek wil ‘waarbij de minister opdrachtgever is’. ‘Want de minister informeert de Kamer en wij kunnen alleen hem ter verantwoording roepen.’ Hij noemt het ‘hartstikke logisch’ dat ook de aansturing object van onderzoek is. ‘Dus niet alleen de directeur, ook de Raad van Toezicht.’
    Dat beaamt ook ChristenUnie-Kamerlid Joël Voordewind: ‘Ik begrijp dat het een proces van maanden is geweest waarin er een schrikbewind zou zijn gevoerd.’ Hij vraagt zich hardop af of er niet eerder ingegrepen had moeten worden. ‘Het is dan ook verstandig dat de minister de opdracht geeft, anders moet de slager zijn eigen vlees keuren.’
    GroenLinks-Kamerlid Tofik Dibi stelt dat je ‘de ladder van bovenaf moet schoonvegen’. En ook SP-Kamerlid Sharon Gesthuizen wil dat het onderzoek wordt uitgebreid met de Raad van Toezicht, waarin naast VVD’er Loek Hermans, nog meer Senatoren zitting hebben. ‘Het komt op mij over alsof mensen ook daar steken hebben laten vallen’, zegt zij.
    PvdA’er Spekman stoort zich ook aan de ‘oude jongens krentenbrood houding van de club’. De voorzitter van de Raad van Toezicht draagt in deze kwestie volgens hem ‘een grote verantwoordelijkheid’. Een onafhankelijk onderzoek van de minister is volgens hem: ‘de enige weg die nu nog open is’.   ...

Red.:    Allemaal open deuren. De Raad van Toezicht is de direct verantwoordelijk, en daar waar vastgesteld wordt dat de directeur ernstig gedisfunctioneerd heeft en dat de raad daarvan (deels) op de hoogte was of het zou kunnen zijn (en personeel heeft geklaagd), dan moet ook die raad onmiddellijk verdwijnen.
    En dit soort fouten komt zelden alleen:

Uit: De Volkskrant, 08-11-2011, van verslaggever Menno van Dongen

Interview | Jaap Boonstra, hoogleraar organisatieverandering en overheidsadviseur

'Raad van Toezicht COA liet dit gebeuren'

Opmerkelijk, vindt organisatie-expert Jaap Boonstra de schaal waarop bij het COA buitenstaanders werden ingehuurd.

Dat een 'strategisch adviseur' zeven jaar door het Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers (COA) is ingehuurd, zoals zondag bleek, is veel te lang, zegt Jaap Boonstra (54), hoogleraar organisatieverandering aan de Universiteit van Amsterdam en de Esade Business School in Barcelona en adviseur van overheidsdiensten en bedrijven. Hij verbaast zich over de schaal waarop het COA buitenstaanders inhuurde en over het jaarsalaris van ruim 3 ton dat sommige medewerkers ontvingen.
    'Een interim-manager die na 9 maanden nog niet is vertrokken, is een slechte interim-manager', stelt Boonstra. ...

Een goede interim-manager maakt zichzelf overbodig?
'Juist. Je moet samenwerken met de mensen van je opdrachtgever, jouw kennis en ervaring aan hen overdragen. Ik kan me voorstellen dat het voor een externe adviseur heel prettig is om zeven jaar lang te worden ingehuurd, maar het is merkwaardig dat de Raad van Toezicht van het COA zoiets daadwerkelijk heeft laten gebeuren. Dat roept vragen op.'    ...

Red.:   Met als antwoord: disfunctioneren.
    En ook dit hoort bijna altijd bij het complex:

Uit: De Volkskrant, 12-11-2011.

Klokkenluider meldde angstcultuur al in 2008

Voorzitter Joop de Waard van de ondernemingsraad van het COA heeft in 2008 al, nadat twee directeuren met ruzie waren vertrokken, de angstcultuur in de organisatie aan de orde gesteld, in het bijzijn van de onlangs weggestuurde bestuursvoorzitter Nurten Albayrak. De ondernemingsraad wilde toen een onderzoek, maar daarmee heeft de raad van toezicht niets gedaan. De Waard is ontslagen: 'Ik was te lastig.' ...

Red.:    Walgelijke lieden. Tuig in stropdas.
    Het disfunctioneren van raden is allang bekend voor wie het wilde weten, maar dat waren niet veel mensen. Het COA-geval lijkt wel te dienen als een soort tipping point :

Uit: De Volkskrant, 12-11-2011, ingezonden brief van Paul Steijnen, Utrecht

Interim-manager

Is 3 ton voor een interim-manager te veel? Ach, er spelen wel grote ondernemingsrisico's mee (Binnenland, 8 november). De interim kan tussen twee opdrachten zonder werk zitten. Dat gebeurt mij in mijn klein privé-klusbedrijfje ook wel eens. Als ik dan mijn prijs verhoog, krijg ik nog minder werk.
    Zijn ze dan zo schaars, die goede interims, dat ze zoveel kunnen vragen? Nee, want de consultancy- en adviesbureaus hebben het steeds moeilijker.
    Ook 'loopt hij het risico een opdracht te verprutsen en zijn carrière vroegtijdig ten einde te brengen', lees ik. Nee, deze smoes is echt goed: zo'n beunhaas moet dus zorgen dat-ie op tijd binnen is, voordat men z'n broddelwerk door heeft. 'Ja meneer, het kan zijn dat ik straks in uw waterleiding boor, dus vraag ik voor de zekerheid 500 euro extra.'
    De normale marktmechanismen voor een ondernemer zijn niet van toepassing voor de freelance 3-tons-interim-manager. Bijvoorbeeld omdat de 'raad van toezicht COA dit liet gebeuren'. Een mooi eufemisme voor het nepotisme van het old boys network.

Red.:   Iets dat sinds mensenheugenis gebeurt, maar nu opvalt.
    Sinds het onderwijs is hervormd van overheidsinstelling naar een "Raad van Toezicht en directie"-model is het daar ook helemaal mis:

Uit: De Volkskrant, 11-10-2011, door Xander van Uffelen

Leiding voortgezet onderwijs kan meer verdienen dan mag

Onderhandelaars verwachten deze week een cao-akkoord waardoor schoolbestuurders meer kunnen verdienen dan het maximum dat de minister onlangs bepaalde. 'Echt ongewenst dit.'

Tussentitels: Ze proberen dit voor zichzelf te regelen: oplichterij! | Walter Dresscher - Voorzitter onderwijsbond AOb

Schoolbestuurders in het voortgezet onderwijs willen zichzelf een hoger salaris en een bonus uitkeren. Ook willen ze vrije dagen inruilen voor geld. Dat leidt ertoe dat ze meer verdienen dan het maximum dat minister Van Bijsterveldt (Onderwijs) onlangs vaststelde.
    De bestuurders, die zich hebben verenigd in de Onderwijsbestuurdersvereniging, staan op het punt om een collectieve arbeidsovereenkomst te sluiten met de vereniging van toezichthouders bij de scholen, de VTOI. De Volkskrant heeft een concept van dat akkoord in handen. De overeenkomst is een initiatief van bestuurders van grote scholenverenigingen.   ...
    In de overeenkomst is onder meer een extra salarisschaal gecreëerd, die het mogelijk maakt om schoolbestuurders een hogere vaste beloning uit te keren dan tot nu toe kon. Ook kunnen bestuurders een bonus van maximaal 10 procent krijgen en een opslag van 15 procent op hun salaris, omdat ze afstand doen van een deel van de vakantiedagen, vrije dagen voor oudere leraren en kinderopvang. Bestuurders die voor een vaste periode worden benoemd, krijgen nog eens 5 procent extra.
    Al die extra's kunnen ertoe leiden dat een bestuurder maximaal 194.255 euro per jaar verdient, inclusief de pensioenbijdrage van de werkgever en onkostenvergoedingen. Dat is meer dan het toegestane maximum van 179.000 euro.    ...
    Ook onderwijsvakbond AOb is verontwaardigd. 'Het is een kwalijke ontwikkeling dat bestuurders nu nog meer afstand nemen van de rest van het personeel', zegt voorzitter Walter Dresscher. Hij vindt dat de beloning van bestuurders kan worden afgesproken in het overleg tussen de vakbond en de VO-raad, de sectororganisatie. Dat is hoe het tot nu toe ging. Dresscher: 'Maar nu probeert een aantal mensen het voor zichzelf goed te regelen. Dit is gewoon oplichterij. ...

Red.:   De heren zal het niet opgevallen zijn, omdat deze gang van zaken volkomen de usance is. Zoals ook de rest van Nederland ziet:

Uit: De Volkskrant, 15-10-2011, ingezonden brief van Peter Bakens, Den Haag

Inteelt

Voor de tweede keer in deze week rapporteert de Volkskrant over disfunctionerende toezichthouders in de publieke sector. Ditmaal is het mis in Gouda (Ten eerste, 14 oktober). Eerder ging het om de raad van toezicht van het COA, die al slapende forse vergoedingen toucheerde voor zijn 'werkzaamheden'.
    Grappig genoeg zagen we Loek Hermans, eens voorzitter van MKB Nederland, na zijn dramatische disfunctioneren als president-commissaris van het inmiddels failliete zorgconcern Meavita, vrolijk weer terug als voorzitter bij de COA. Tijd voor een analyse zou je zeggen. De oorzaak voor het falen van het toezicht in de publieke sector zit hem in de wijze waarop men in het 'old boys' netwerk, elkaar de bal toeschuift. Waardoor tevens mensen met verstand van de gang van zaken over waar het om gaat op 'de werkvloer', schitteren door afwezigheid. Raden van toezicht worden bemand (vrouwen zijn op een hand te tellen) met economisch/financieel/juridisch onderlegde (oud-)bestuurders. Die de natuurlijke neiging vertonen de raad van bestuur de hand boven het hoofd te houden. Wanneer komt aan deze inteelt een einde?

Red.:   Overigens: hier is het bericht waar de briefschrijver op doelt:

Uit: De Volkskrant, 14-10-2011, van verslaggevers Merijn Rengers en John Schoorl

Crisis bij zorginstantie Gouda

Zorgpartners Midden-Holland, een grote zorg- en welzijnsinstantie uit Gouda, kampt met een bestuurscrisis. De raad van commissarissen (rvc) heeft bestuursvoorzitter Herman Blom in juni aan de kant geschoven na een hoogoplopend conflict over zijn manier van leidinggeven.
    Dit blijkt uit interne documenten en gesprekken met betrokkenen. Co'tje Admiraal, voorzitter van de raad van commissarissen van Zorgpartners, zegt dat Blom 'met betaald verlof' is. Volgens haar komt de situatie 'binnenkort voor de rechter'. Aanleiding voor de crisis is een onderzoek naar het functioneren van Blom, dat Admiraal en haar mede-commissaris Tia van Beek hebben uitgevoerd.
    Het duo, dat begin 2011 aantrad als commissaris, sprak in juni van dit jaar met achttien medewerkers van Zorgpartners. Hun conclusie was: Blom moest opstappen, omdat hij autoritair en machtsbelust zou zijn en te veel leunde op externe adviseurs die hij zelf had ingehuurd.
    Volgens diverse betrokkenen is het onderzoek door de raad van commissarissen gemanipuleerd. Ook zijn medewerkers verontwaardigd over hoe de raad met de gesprekken is omgegaan. Uitspraken zouden uit 'hun verband zijn gerukt' en 'ten onrechte gebruikt om Blom zwart te maken'.   ...


Red.:   Waarbij het dus ook best zo kunnen zijn dat zowel de bestuursvoorzitter als de raad van commissarissen disfunctioneert. Een situatie die veel meer voorkomt:

Uit: De Volkskrant, 20-10-2011, van verslaggever Wilco Dekker

Commissaris groot bedrijf kijkt niet ver om zich heen

Commissarissen van beursgenoteerde bedrijven zijn nog steeds vooral bezig met de cijfers, in plaats van met zaken als duurzaamheid of tevredenheid van klanten. Ze houden ook vrijwel alleen de belangen van de aandeelhouders in het oog.
    Met andere belanghebbenden zoals klanten, bankiers, maatschappelijke groeperingen en de ondernemingsraad wordt veel minder gesproken, blijkt uit een jaarlijks onderzoek onder commissarissen dat vandaag wordt gepresenteerd. ...

Red.:   Wel is het beter bij familiebedrijven:

Uit: De Volkskrant, 26-10-2011, van verslaggevers Merijn Rengers en John Schoorl

Directeur ruïneerde ggz-instelling door exorbitante bestuursstijl

Het personeel van de noodlijdende zorginstelling GGZ WNB in Halsteren (Noord-Brabant) verzet zich tegen het afwentelen van de geldproblemen op de zorg voor psychiatrische patiënten. De tekorten zijn het directe gevolg van de exorbitante bestuursstijl van de vorig jaar opgestapte voorzitter van het psychiatrisch ziekenhuis. ...
    De instelling ligt aan de ketting van de bank als gevolg van een groot aantal mislukte projecten van de vorige voorzitter van de raad van bestuur, Wubbo Petersen. ABN Amro zegde vorig jaar het krediet op met de instelling. Petersen verzette zich hiertegen, en moest uiteindelijk zelf het veld ruimen.
    Nadien zijn er bij de instelling grote financiële problemen aan het licht gekomen. ...

Red.:   Wat hier op hopeloze wijze gefaald heeft, is natuurlijk de raad van toezicht. Er staat geen letter over het artikel.
    Een grootschalig geval:

Uit: De Volkskrant, 14-11-2011, van een verslaggever.

Van der Hoeven concludeert: 'Ik ben duidelijk geen goede leider'

Tussentitel: Ik ben de weg kwijtgeraakt, was soms te arrogant

...   Van der Hoeven (64) was jarenlang de gevierde topman bij de supermarktketen. Hij deed overname na overname, de koers van het aandeel-Ahold steeg tot recordhoogte en Van der Hoeven werd vijf keer achtereen gekozen tot Nederlands topmanager van het jaar. Maar in 2003 kwam aan het licht dat 'Koning Cees' zijn commissarissen en accountants niet had ingelicht over een zogenaamde sideletter. In die door de topman ondertekende brief stond dat de waarde van dochterbedrijf US Foodservice een half miljard dollar lager was dan het bedrijf eerder had geschat. ...

Red.:   De rol van de Raad hierin:

Uit: De Volkskrant, 23-11-2011, van verslaggevers Merijn Rengers en John Schoorl

De toezichthouder blijft gewild... ... ook al ging hij stevig onderuit

...   Eggo Boer is toezichthouder, en geen kleine ook. Vaak is Eggo voorzitter van de toezichthouders. Hij moet de boel in de gaten houden, financieel, bestuurlijk en organisatorisch, samen met de andere toezichthouders. Daar wordt hij voor betaald, om de zaak niet in het honderd te laten lopen.
    Toch is dat de afgelopen jaren regelmatig gebeurd. Dat het misging bij een organisatie waar Eggo Boer moest opletten. ...
    Het zijn niet de minste affaires in de semi-publieke sector waarin Eggo Boer zo belandde. Hij was onder meer toezichthouder bij woningcorporatie Woonbron toen die besloot het oude cruiseschip SS Rotterdam te kopen (wat de corporatie vervolgens bijna een kwart miljard euro aan renovatiekosten opleverde); bij Amsterdam Thuiszorg (waar de zittende directeur na een conflict voor zes ton werd uitgekocht); bij een ziekenhuis in Spijkenisse (waar een bestuurscrisis uitbrak) en bij een kleine corporatie in Zevenbergen die zich bijna vertilde aan grootschalige nieuwbouwplannen.
    Recent viel de naam Eggo Boer (66) in de affaire bij de GGZ WNB, een van de grootste zorginstellingen van Brabant. Bij deze in Halsteren gevestigde instelling (1.320 medewerkers en bijna zeshonderd bedden, jaaromzet 80 miljoen euro) was Boer tot 2009 voorzitter van de toezichthouders.
    Onder zijn voorzitterschap kwam financieel wanbeheer aan het licht, en de afgelopen maanden is het personeel in verzet gekomen tegen het afwentelen van de financiële problemen op de zorg voor zware psychiatrische patiënten.   ...
    In Halsteren waren ze opgelucht dat Eggo Boer en zijn collega-toezichthouders in 2009 opstapten. Ze deden van alles, behalve toezicht houden, zo valt in de instelling van hoog tot laag te beluisteren. Er was arrogantie, te veel afstand, onderling wantrouwen, en niemand bij de GGZ WNB - de medici niet, het personeel niet, en Petersen al helemaal niet - zag het nog zitten met Boer en de zijnen, zo klinkt het nu in Halsteren.   ...
    VVD-prominent Loek Hermans geldt als de archetypische falende toezichthouder. Het zorgconcern Meavita ging failliet, onder zijn ogen, en bij het Centraal Orgaan Asielzoekers (COA) had hij zijn bestuurder Nurten Albayrak niet goed in de gaten gehouden; zij was verantwoordelijk voor een angstcultuur en werd bovenmatig gehonoreerd.    ...


Red.:   Een beroepsbrekebeen, dus, die Boer.
    Weer een geval plus de bijbehorende moraal:

Uit: De Volkskrant, 02-12-2011, van verslaggevers Merijn Rengers en John Schoorl

'Ex-top zorggroep weigert bonussen terug te storten'

De voormalige bestuurder en de toezichthouders die verantwoordelijk zijn voor de financiële chaos bij zorginstelling Zonnehuizen weigeren hun bonussen of afvloeiingsregeling terug te storten.
    Dit zegt Charles Laurey, interim-manager bij de antroposofische organisatie voor hulpverlening aan jeugd en volwassenen. Deze week vroeg Zonnehuizen uitstel van betaling aan. Omdat de voormalige top de extra beloningen uit het verleden niet wil afstaan, gaat de ggz-instelling juridische stappen tegen de oud-bestuurder Frans Broekhuizen en de voormalige toezichthouders ondernemen.
    'Ik moet personeel hier onder belabberde voorwaarden wegsturen', zegt Laurey. 'Ik kan het die mensen niet uitleggen dat er voor de voormalige top wel goede regelingen waren, terwijl onder hun verantwoordelijkheid de zaak is ontspoord. We hebben in eerste instantie een moreel beroep op ze gedaan om geld terug te storten. Maar het antwoord was: nee, dat doen we niet.'
    Broekhuizen, die dit voorjaar opstapte bij Zonnehuizen, kwam een zeer gunstige afvloeiingsregeling overeen met de inmiddels opgestapte toezichthouders. ...
    Uit het donderdag met grote vertraging gepubliceerde jaarverslag van Zonnehuizen blijkt dat de voormalige mede-bestuurder van Broekhuizen, Yvon ten Brummelhuis, een afkoopsom van ruim een kwart miljoen euro heeft meegekregen. Ten Brummelhuis moest in de herfst van 2009 aftreden, maar haar vertrekregeling was tot nu toe niet bekend.
    Bij Zonnehuizen heerst eveneens woede over de extra uitkering van 54 duizend euro die drie leden van de voormalige raad van toezicht in 2009 zichzelf toekenden. Zij kregen dat jaar 18 duizend euro per persoon, boven op hun normale gage, vanwege hun 'inzet voor het herinrichtingsproces voor de raad van bestuur' - oftewel het ontslag van Ten Brummelhuis.
    Laurey heeft aangekondigd aangifte te doen tegen oud-bestuursleden van de zorginstelling, zodat die eventueel strafrechtelijk vervolgd kunnen worden. Ook loopt er een grootschalig onderzoek naar het financiële wanbeheer. Zonnehuizen maakte in 2010 18,3 miljoen euro verlies, blijkt uit de recente jaarrekening.   ...

Red.:    Waaruit nogmaals overduidelijk blijkt dat het maatschappelijke middenveld dat het toezicht heeft mogen overnemen van overheid en belanghebbenden, slechts één enkel doel voor ogen staat: het materiële eigenbelang. een reden om deze vorm van toezicht onmiddellijk af te schaffen, en terug te gaan naar het oude model.
     Deze verzameling vult zichzelf met een verbazingwekkende snelheid - kennelijk ie er hier sprake van een fenomenaal probleem:

Uit: De Volkskrant, 13-12-2011, door Harmen Bockma

Afscheidsinstituut

Het rommelt bij het Nederlands Architectuur instituut. De directeuren liggen onder vuur van het personeel. De curatoren zijn al opgestapt. 'De directie gelooft niet in de medewerkers.'

...    Het rommelt bij het NAi. De ondernemingsraad voert vandaag een gesprek met de raad van toezicht over het functioneren van algemeen directeur Ole Bouman en zakelijk directeur Peter Haasbroek. Onder het personeel bestaan al lange tijd klachten over de twee. In een intern schrijven waarschuwt de raad voor schade. De brief is een noodkreet, zegt een bron bij het NAi. Het gaat al lang niet goed.
    Al in maart 2008, blijkt uit de brief die in het bezit is van de Volkskrant, slaat de staf van Ole Bouman alarm. Vier van de vijf stafleden sturen een snoeiharde brief aan de raad van toezicht. Ole Bouman is dan bijna een jaar directeur van het NAi. De raad van toezicht moet beslissen of hij een verlenging krijgt van zijn contract dan wel een vaste aanstelling.
    'Ole lijkt te beschikken over weinig leidinggevende capaciteiten en organisatiebewustzijn', staat in de brief. En: 'De door Ole gehanteerde wijze van communiceren is niet transparant en het ontbreekt aan openheid.' En: 'Ole is onvoldoende op de hoogte van de dagelijkse gang van zaken, het afdelingsbeleid en werkprocessen binnen het instituut.'
    Boumans slechte overgangsrapport moet met een harde plof zijn beland in de mailbox van Hans Andersson, de voorzitter van de raad van toezicht. De staf hoopt en verwacht te worden uitgenodigd voor een gesprek. Niets blijkt minder waar. De brief ligt nog dezelfde dag bij Bouman. Hij krijgt ondanks de stortvloed van kritiek een vaste aanstelling. Van de toenmalige staf is inmiddels iedereen vertrokken, behalve het hoofd financiën.   ...

Red.:   Bijna het klassieke voorbeeld. Met deze bijna vanzelfsprekende toevoeging:

Uit: De Volkskrant, 13-12-2011, van verslaggever Harmen Bockma

'Directie berokkent museum NAi schade'

... Voorzitter van de raad van toezicht Hans Andersson zegt 'geen enkel signaal' te hebben dat het verkeerd gaat.

Red.:   De psychopate leugen.
    En hier is weer een heel maatschappelijk veld waarop het systematisch fout is gegaan:

Uit: De Volkskrant, 08-03-0212, van verslaggever Tjerk Gualthérie van Weezel

Parlementaire enquête naar beleid woningcorporaties

Een meerderheid in de Tweede Kamer wil dat er nog dit jaar een parlementaire enquête komt over de woningcorporaties. Aanleiding is het debacle bij de Rotterdamse woningcorporatie Vestia.

Het bijna-faillissement van die corporatie, een nieuw hoofdstuk in een dik boek met incidenten bij de 'sociale verhuurders', is voor het CDA de druppel die de emmer deed overlopen. 'Vooral huurders vangen daar de klappen van op en daarom moet er een grondig onderzoek komen naar het corporatiestelsel', zei Kamerlid Bas Jan van Bochove woensdag. Oppositiepartijen PvdA, SP en PVV steunen dat voorstel, waarmee het op een meerderheid in de Kamer kan rekenen.
    De partijen willen vooral weten hoe het toch kan dat toezichthouders alle incidenten niet hebben kunnen voorkomen. Van Bochove: 'Welke lessen moeten we als Tweede Kamer trekken, om het toezicht stevig te verbeteren, zodat verspilling van maatschappelijk gebonden kapitaal niet meer kan gebeuren?'   ...
    De afgelopen jaren waren er naast Vestia incidenten bij de Rotterdamse corporatie Woonbron en het Amsterdamse Rochdale. Woonbron besloot met het geld van huurders het cruiseschip Rotterdam op te knappen. Het bleek een bodemloze put waarin vele tientallen miljoenen verdwenen. De directeur van Rochdale bleek corrupt en liet zich op kosten van de zaak rondrijden in een Italiaanse sportwagen.

Red.:   In het artikel worden vormen van institutioneel toezicht genoemd als het Centraal Fonds Volkshuisvesting en Waarborgfonds Sociale Woningbouw. Die staan natuurlijk op te grote afstand om zo veel verschillende organisaties in detail te kunnen controleren. dat moet gebeuren door de raden van toezicht (of commissarissen) van die corporaties zelf. En die laatste hebben natuurlijk gefaald, tezamen met de accountants dar war het voornamelijk financieel mis is gegaan. En dat komt omdat zowel de huidige bemensing van de raden als accountants bezet worden door leden van de hogere middenklasse, die net zo graaaierig en neoliberaal zijn geworden als de topklasse.
    Het vervolgartikel specifeert dit ook wat nader:

Uit: De Volkskrant, 09-03-0212, van verslaggever Tjerk Gualthérie van Weezel

Spies gemuilkorfd over Vestia

Minister Liesbeth Spies van Binnenlandse Zaken ...
    Spies sprak verder openlijk over de rol van accountant KPMG. Die schreef in het jaarverslag over 2010 dat Vestia een rentedaling van 3 procent prima zou kunnen opvangen. Zij hebben dus belangrijke dingen over het hoofd gezien, constateerde Spies. 'Net als de raad van commissarissen die bovendien ook nog eens de ongepaste beloning van Staal goedkeurde.'   ...

Red.:    Het is simpel: óf die commissarissen óf KPMG is aansprakelijk - of misschien wel beide. Het is dan aan deze instellingen om die aansprakelijkheid eventueel af te wenden op de banken, die ook verzaakt hebben in hun plicht van goed beheer of advisering in de richting van hun klanten.
    En nog interessantere gegevens:

Uit: De Volkskrant, 03-04-2012, van verslaggever Wilco Dekker

Bedrijf lijdt onder hoge beloning top
...
Topmannen verdienen gemiddeld fors meer bij bedrijven waar de commissarissen onverklaarbaar hoge vergoedingen ontvangen. Bij bedrijven waar dat zo is, blijven de resultaten bovendien achter. Dit suggereert dat topman en commissarissen elkaar met het oog op de portemonnee de hand boven het hoofd houden, ten koste van het bedrijf.
    Dat stellen onderzoekers van de Universiteit Tilburg na het bestuderen van de resultaten over 2007 en 2008 van ruim tachtig grote Nederlandse beursgenoteerde bedrijven. Volgens de Tilburgse hoogleraar management accounting Eddy Cardinaels bleek eerder uit internationaal onderzoek al dat er een verband is tussen onverklaarbaar hoge vergoedingen voor commissarissen - gezien de omvang en prestaties van het bedrijf - en relatief riante bedragen voor de topman die ze kritisch dienen te volgen. In Nederland zou dat niet of minder spelen, maar ook hier bijkt er een opvallend verband tussen zakkenvullende commissarissen en topmannen. Volgens de onderzoekers bleef de beloning ondanks de kredietcrisis van 2008 riant. De prestaties van het bedrijf speelden blijkbaar geen rol. ...

Red.:    Op dit bericht, ondanks dat het op de voorpagina stond, is een week later nog geen enkele reactie gevolg. Je zou verwachten dat er een soort revolutie zou uitbreken ...
    Een onderzoek:

Uit: De Volkskrant, 21-04-2012, ANP

Commissaris kijkt weg bij fouten

Commissarissen van grote Nederlandse bedrijven keuren geregeld jaarrekeningen goed die volgens hun accountant fouten bevatten. De fouten worden dan tegen elkaar weggestreept. Dat blijkt uit een onderzoek van Joost van Buuren van Nyenrode Business Universiteit. ...

Red.:   Was dat maar de enige fout ...
    De volgende radeloze raad:

Uit: De Volkskrant, 13-07-2012, van verslaggevers Jesse Frederik en Eric Smit

Hoogleraar deed in 2009 onderzoek naar rol raad van commissarissen SNB

'Toezicht op slibverwerker rammelde'

Het toezicht op de directie van Slibverwerking Noord-Brabant (SNB) laat te wensen over. Dit was in 2009 al de conclusie van Rienk Goodijk, hoogleraar governance in de publieke sector aan de Universiteit van Tilburg..
    Goodijk deed in dat jaar onderzoek in opdracht van de raad van commissarissen van SNB. Hij stelde vast dat de 'governance bij de slibverwerker aan verbetering toe is'. In 2009 werd SNB geconfronteerd met een enorme waardedaling van zijn derivatenpositie.
    Donderdag publiceerde de Volkskrant een uitvoerige reconstructie van hoe het semi-overheidsbedrijf SNB in 2007 met Deutsche Bank een complex derivatencontract sloot. Dat had een waarde van 270 miljoen euro. Inmiddels is de waarde van het contract met 209 miljoen euro (77 procent) gedaald , waardoor de slibverwerker dit boekjaar mogelijk technisch failliet gaat.
    Het derivatencontract werd indertijd voorgelegd aan de raad van commissarissen van SNB. Daarin hebben leden zitting van de waterschappen die tevens de aandeelhouders zijn van SNB. De algemene besturen van de afzonderlijke waterschappen - waarin ook akkerbouwers en fruittelers zitting hebben - werden op hun beurt weer door de commissarissen over het contract geïnformeerd. Eind 2007 werd het voorstel om het derivatencontract af te sluiten, goedgekeurd door de raad van commissarissen (rvc).    ...

Red.:   Ze hadden wel verstand van het fietsenhok en de prijs van de kopjes koffie, maar niet van derivaten ... .
    Weer een gevalletje onderwijs:


Uit: De Volkskrant, 04-12-2012, van verslaggevers Maartje Bakker en Merijn Rengers

Slecht bestuur Amarantis werd nooit gecorrigeerd

Het bestuur van scholenkoepel Amarantis maakte fouten. En alle toezichthouders, van school tot inspectie, lieten het gebeuren.

Het toezicht op voortgezet onderwijs- en mbo-instelling Amarantis is op alle niveaus tekortgeschoten. Het bestuur faalde en niemand greep in: de raad van toezicht niet, de accountant van Deloitte niet, de onderwijsinspectie niet, en het ministerie van Onderwijs ook niet.
    'Ze hadden hun verantwoordelijkheid kunnen en moeten nemen', concludeert de commissie die onderzoek deed naar de financiële problemen van Amarantis. Het rapport werd maandag gepresenteerd. Maar dat gebeurde niet, en zo gleed Amarantis af naar een faillissement en, op sommige scholen, naar ondermaats onderwijs. 'Iedereen zag dat het niet goed ging, iedereen wist het, maar de ernst van de situatie werd onvoldoende onderkend.'
    Allereerst had het college van bestuur, met aan het hoofd Bert Molenkamp, moeten instaan voor goed onderwijs aan de 30 duizend leerlingen van Amarantis. Maar onderwijs was een sluitpost, veel minder belangrijk dan huisvesting, stelt de onderzoekscommissie vast. 'Steeds ging men uit van een gestage groei van het aantal leerlingen, met 4 procent, maar dat kwam er nooit van. Ondertussen werd er stevig geïnvesteerd in huisvesting. Daardoor was er eind 2011 veel te veel ruimte in de schoolgebouwen: een overschot van 100.000 m2 op een totaal van 300.000 m2.'
    De problemen rond de financiële huishouding van het conglomeraat van mbo-opleidingen en middelbare scholen waren volgens de commissie nooit onoplosbaar. 'Maar dat vereist strak management. Er is in de vijf jaar dat Amarantis bestond nooit een goed geëquipeerd College van Bestuur geweest dat als team functioneerde. Steeds waren er wisselingen. Er waren altijd onderlinge spanningen. De bestuurders stonden bovendien op grote afstand van het onderwijs in de klas en van de regio.'
    De eerste controlepost die de bestuurders keer op keer wisten te passeren, was de raad van toezicht. De tweede was de accountant, die de begrotingen steeds goedkeurde. Niet ten onrechte, maar toch: beide controleurs waren 'onvoldoende doordrongen van de risico's', vindt de commissie.    ...


Red.:   Hierin zal weinig tot niets verbeteren, tot er een vorm van aansprakelijkheid komt. Correctie. Straf.
    En blijkt een hele raad te disfunctioneren:


Uit: De Volkskrant, 14-12-2012, van verslaggever Maud Effting en Anneke Stoffelen

Toezichthouders VU-ziekenhuis faalden ernstig

De raad van toezicht van het VU medisch centrum in Amsterdam heeft de afgelopen vijf jaar ernstig gefaald. Volgens een onafhankelijk onderzoek vertrouwden de toezichthouders te lang op de steeds zwakker opererende bestuurders. Zij worstelden met crises rond ruziënde specialisten en het Eyeworks-debacle..
    Eind augustus traden twee van de drie bestuursleden van het VUmc terug nadat zij er anderhalf jaar lang niet in waren geslaagd een ruzie tussen medisch specialisten te beslechten. Al in maart 2011 was duidelijk dat er in het ziekenhuis ernstige samenwerkingsproblemen waren op de intensive care. Maar de toezichthouders zagen de ernst onvoldoende in en benaderden problemen oppervlakkig.
    Na het opstappen van de bestuurders rees daarom de vraag of niet ook de toezichthouders iets te verwijten is. Er werd een onafhankelijk onderzoek ingesteld. Hans Berg, die tot begin 2012 in de raad van toezicht zat, zei in de Volkskrant dat de toezichthouders zich voor hun informatie volledig afhankelijk maakten van de bestuurders en geen contact onderhielden met de werkvloer.
    Dat beeld wordt bevestigd door het onderzoek dat het ziekenhuis donderdag presenteerde. 'De raad van toezicht is er niet in geslaagd ernstige reputatieschade voor het VUmc te voorkomen', schrijven de onderzoekers. Toen in februari maatschappelijke ophef ontstond over Eyeworks, dat zonder toestemming van patiënten filmde op de eerste hulp, hield de raad van toezicht vertrouwen in het bestuur. Die bleef de affaire benaderen als een 'bedrijfsongeval' en 'besefte niet dat deze affaire wederom een manifestatie vormde van de dieperliggende samenwerkingsproblematiek in het ziekenhuis'.    ...


Red.:   Dit geval geeft ook nog informatie over het soort mensen dat dit soort wanprestaties levert:

Woningcorporatie krijgt 20 mln terug

Woningcorporatie SGBB uit Hoofddorp krijgt 20 miljoen euro terug van bedrijven die als dekmantel in een grote fraudezaak fungeerden.

Dat heeft de Amsterdamse rechtbank deze week besloten. SGBB (Stichting Gereformeerde Bouwcorporatie voor Bejaarden) liep de miljoenen mis bij drie grote deals met bouwgrond. Gerard van der Z., de frauderende oud-bestuurder van de corporatie, kocht de grond namens SGBB. Aan de andere kant zaten twee bedrijven, AZ Wonen en IQ Makelaars, waarin onder anderen Van der Z.'s zus en een vriend, Richard S., belangen hadden. Zij hadden de grond kort voor de transactie gekocht voor minder dan de helft van het bedrag dat SGBB betaalde.    ...
    Niet alleen bij de fraudeurs zelf wordt geld teruggehaald. Het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV), de toezichthouder op de corporaties, houdt de raad van toezicht bij SGBB verantwoordelijk voor de 39 miljoen euro die het faillissement van SGBB de gehele corporatiesector heeft gekost.
     Het CFV heeft de zevenkoppige raad van toezicht, met daarin onder anderen oud-CDA Tweede Kamerlid Pieter Jan Biesheuvel, gewaarschuwd voor de risicovolle vastgoeddeals van SGBB. ...


Red.:   Allemaal falende toezichthouders.
    Naast het Medisch Centrum is er ook een meer algemeen deel van de VU. Daar functioneert het bestuur al even slecht:


Uit: De Volkskrant, 29-03-2013, van verslaggeefsters Sterre Lindhout en Ianthe Sahadat

Crisisberaad VU na ontluisterend resultaat test onderwijskwaliteit

Tussentitel: Onderzoekers leggen oorzaak bij bestuur: 'het onderwijs was te lang secundair'

De Vrije Universiteit (VU) verkeert in een bestuurlijke crisis nadat in een onderzoeksrapport is vastgesteld dat de onderwijskwaliteit van de universiteit onder de maat is.
    Donderdag kwamen de decanen van de twaalf faculteiten en het college van bestuur bijeen voor een crisisberaad. De decanen stuurden dinsdag een brandbrief aan de raad van toezicht van de VU.
    Dit voorjaar zou de VU onderworpen worden aan de 'instellingstoets' die sinds kort verplicht is. Deze toets voor instellingen in het hoger onderwijs is een kwaliteitsmeting of een universiteit wel in staat is het niveau van haar opleidingen te waarborgen. Een universiteit die de toets niet haalt, komt onder toezicht te staan van de Inspectie.
    Vooruitlopend op de toets besloot het bestuurscollege eind vorig jaar om een proeftest te laten uitvoeren door een onderzoeksbureau. De conclusies van dit onderzoek zijn in januari intern bekend gemaakt. Het rapport, in handen van de Volkskrant, schetst een ontluisterend beeld. Op drie van de vijf onderzochte criteria scoort de VU onvoldoende.    ...
    De raad van toezicht laat in reactie op de brandbrief weten nog wel vertrouwen te hebben in het college van bestuur. De raad ziet de brief niet als een motie van wantrouwen, 'maar als een belangrijk signaal'.


Red.:   De Raad van Toezicht is ongetwijfeld één van de hoofdoorzaken van dit falen. Daar zitten tegenwoordig de volstrekt verkeerde mensen. Bedrijfsleven en ander tuig in pak. En die stellen vervolgens de volstrek verkeerde mensen aan. Mensen die niet luisteren naar de werkvloer: