Van www.planet.nl , 02-05-2006, door Charles Groenhuijsen

Koopkracht en jaloezie: maakt geld gelukkig?

Vraagje: Bent u gelukkig?
Denk maar even rustig na...

Nog een vraag: Bent u nu gelukkiger dan vijf of tien jaar geleden?
En heeft dat geluk te maken met de vraag of u toen meer of minder verdiende dan nu?

U kent de volkswijsheid: Geld maakt niet gelukkig. Maar is dat waar? Er stond vandaag een mooi grafiekje in de Financial Times. Daarop kun je het antwoord op deze vraag met wiskundige precisie aflezen. Het is waar en onwaar. Wat blijkt bijvoorbeeld? Nederlanders zijn niet het rijkste maar wel het gelukkigste volkje ter wereld. Wist u niet, hè?
    Dat brengt me terug bij de vraag: Maakt geld gelukkig? Neem Amerika en Nederland. De gemiddelde Amerikaan verdient aanzienlijk meer dan wij. Maar wij Nederlanders zijn gelukkiger.

Keihard sappelen
De verklaring lijkt me simpel: In Amerika zijn vergeleken met Nederland meer steenrijke mensen. Maar ook meer arme burgers die keihard moeten sappelen om rond te komen. Ze kunnen amper overleven. Daar worden ze niet gelukkig van.
    Dat klinkt logisch maar klopt waarschijnlijk toch niet. Het heeft een beetje met mentaliteit te maken. In Nederland zouden mensen chagrijnig worden van die grote inkomensverschilen. In Amerika minder. De hoge inkomens van anderen overtuigen Amerikanen er van dat ze – als ze maar keihard blijven werken – die rijkdom ook nog eens bereiken. Leuke verschillen zijn dat!
    Er zijn heuse wetenschappelijke studies gewijd aan dit verschijnsel. Wat bepaalt geluk? Waarom zijn arme mensen soms gelukkiger dan rijke mensen? In het overzichtje van de Financial Times zie je dat in een straatarm land als Nigeria meer mensen gelukkig zijn dan in een rijke landen als Duitsland, Spanje of Japan. Het ongelukkigst zijn de inwoners van landen als de Oekraïne, Rusland, Roemenie en Bulgarije. Dat zijn geen rijke maar ook geen straatarme landen. Gek hè?

Gelukkig van 55 Euro?
Over rijk en arm gesproken: Neem het heftige debat vorige week in Nederland over de compensatie voor de hogere prijzen. We krijgen er allemaal 55 euro bij. Per week? Nee. Per maand? Nee. Per jaar! Wordt u daar gelukkig van? Nee, ik ook niet.
    Het is een vorm van politieke zelfbevrediging. Politici wekken de indruk dat ze echt iets moois hebben gedaan. Hoewel ik ook al boze commentaren hoorde over de oneerlijke verdeling van die schamele 55 Euro. De rijken kregen te veel, de armen te weinig. Hoe had het dan gemoeten? Armen 67,89 euro en rijken 42,11? Of 75,21 en 34,79 euro? Is het vaderland dan gered?
    Wetenschappers zeggen dat jaloezie een cruciale rol speelt. Het gaat er niet om hoeveel geld je hebt. Je bent vooral gelukkig als je ietsje méér hebt dan een ander. Een loonsverhoging is extra leuk als je die als enige krijgt. Als iedereen hetzelfde krijgt – zoals met die 55 euro – ben je niet blij.

Les voor politici
Er is nog een belangrijke factor die geluk bepaalt. En het heeft niks met geld te maken. De vraag is: Kun je je eigen leven zelf een beetje inrichten of bepalen anderen alles? In communistische landen is geluk bijvoorbeeld schaars. Daar heb je niet veel onzekerheden (de staat zorgt immers voor alles) maar ook weinig vrijheid (iedereen mag en moet hetzelfde) .
    Wat is de les voor politici?
    Investeer vooral in mensen. Zorg dat ze zelf het heft in handen kunnen nemen. Maak ze trots. Geef ze zelfvertrouwen. Goed onderwijs is op den duur dus een veel betere investering in geluk dan die malle 55 euro of andere gedetailleerde oer-Hollandse koopkrachtplaatjes.

Have a great & happy day!


Naar Moraal lijst , Algemeen overzicht   , of site home .