Uit: De Volkskrant, 04-07-2011, door Martin Slagter

De ellende van het hbo begint al bij het mbo

Martin Slagter is docent Nederlands, journalistiek en filosofie aan zowel het mbo als hbo. Volgens hem beheerst de huidige hbo'er het Nederlands slechter dan de vroegere mbo'er.

Tussentitel: Wie onleesbare tekst schrijft, kan met 9,5 slagen voor schrijfexamen

Door de enorme media-aandacht voor de misstanden in het hbo, dreigt de puinhoop in het mbo uit het oog te worden verloren. Ten onrechte. In het mbo is de puinhoop zo mogelijk nog groter dan in het hbo. Dat wij hier in de pers zo weinig van vernemen, heeft een heldere oorzaak: politici en journalisten hebben zelf geen mbo gedaan en ook hun kinderen studeren doorgaans op een hoger niveau. Diplomafraude, niveaudaling, graaiende bestuurders, onbevoegde docenten, te weinig contacttijd en uitdijende managementlagen: het mbo doet op al deze punten zeker niet onder voor het hbo.  ...
    Na afschaffing van de landelijke examens bestond er in het mbo jarenlang geen enkele inhoudelijke controle op de totstandkoming van de cijfers op basis waarvan diploma's werden verstrekt. Met de bedoeling het niveau stevig op te krikken, kwam hier een paar jaar geleden verandering in. Voor Nederlands en de moderne vreemde talen werd het Gemeenschappelijk Europees Referentiekader ingevoerd (Common European Framework of Reference).
    Voor het hoogste mbo-niveau (niveau 4) geldt dat het vak Nederlands op B2-niveau beheerst moet worden: dat van de 'onafhankelijke gebruiker'. De toetsen die worden gegeven om dit niveau vast te stellen, moeten worden ingekocht bij geaccrediteerde bedrijven. Mijn roc doet dat bij het ietwat louche bedrijfje 'De Vries Taaltrainingen', dat om onnaspeurbare redenen is geaccrediteerd door de Inspectie. Vanwege dit 'keurmerk' kopen veel mbo-instellingen hun toetsmateriaal bij dit bedrijf in, want dat scheelt veel gedoe met de Inspectie. Voor De Vries Taaltrainingen vormt dit een lucratief handeltje: de marktwerking in het onderwijs.
    Voor het onderdeel Schrijven levert De Vries een briefopdracht met bijbehorende normering. Op het gebied van spelling en stijl luidt die normering: 'De spelling en de woordvolgorde is accuraat genoeg om de tekst te kunnen volgen'. Wordt aan deze norm niet voldaan, dan kan er - op een totaal van twintig - één punt in mindering worden gebracht.
    Je kunt je afvragen of het met zo'n normering nog wel verantwoord is om als docent Nederlands lestijd te besteden aan het oefenen van spelling en stijl. Een leerling die zoveel spel- en taalfouten maakt dat zijn tekst niet meer te volgen is (en dan moet je het toch behoorlijk bont maken), kan altijd nog een 9,5 voor zijn onderdeel Schrijven halen. De schriftelijke taalvaardigheid wordt in het mbo verder op geen enkele andere manier getoetst. Let wel: we hebben het hier over het hoogste niveau van het mbo, waarvan 35 procent doorstroomt naar het hbo. ...

Red.:  Voor de gevolgen hiervan op het hbo, zie hier .

Naar Onderwijsbeleid, lijst , Rijnlands beleid , Rijnlands beleid, overzicht  , of site home .