Bronnen bij Anti-communisme: van communisme naar kapitalisme
|
20 nov.2005 |
Een aardig ijkpunt voor de relatieve waarden van kapitalisme en communisme is
wat er gebeurd bij een overgang naar het kapitalisme. Misschien gaat de economie
er als geheel er op vooruit, maar de hoeveelheid armoede ook. Dat kan omdat het
geld nu helemaal naar de rijken gaat, net als bij ons (60 van alle rijkdom in de
wereld zit bij 5 procent van de bevolking, vrijwel allemaal in Amerika
):
Uit:
De Volkskrant, 19-11-2005, door David Sogge, onafhankelijk onderzoeker en
adviseur in de hulpindustrie
Hulp vergroot de armoede, tenzij
... In Oost-Europa en de voormalige Sovjet-Unie hebben de
grote jongens in het internationale hulpsysteem vanaf ongeveer 1990 een
doorslaggevende invloed. Voor die tijd was armoede in die regio's te vinden in
een beperkt aantal streken, vooral geïsoleerd op het platteland. Maar onder
auspiciën van de westerse hulpinstanties, verspreidde de armoede zich
razendsnel. Rond 2001 moesten ongeveer 94 miljoen mensen het zien te rooien met
twee dollar of minder per dag, bij elkaar vormden zij een vijfde van de
bevolking van de landen in de regio. Armoede kwam inmiddels zes keer zoveel voor
als in 1987.
Natuurlijk, er waren ook andere factoren die de economieën
van het vroegere Oostblok deden instorten. Maar de top van het hulpsysteem - dat
een handje kwam helpen om economische rampen te voorkomen - draagt daarvoor een
zware verantwoordelijkheid. Jeffrey Sachs, een vooraanstaand econoom die als
verantwoordelijke adviseur precies wist wat er gebeurde, erkende in 2003
tegenover de BBC dat het allerbelangrijkste doel van Washington in die tijd was
om de oude communistische economieën af te breken. Zo bezien kunnen hulp en
hulpinstellingen niet alleen worden ingezet voor ontwikkeling maar ook voor
sloop.
Ongelijkheid tussen de rijkeren en de armeren is in vrijwel
alle voormalige Oostbloklanden toegenomen, op grote schaal en voor iedereen
zichtbaar. Grote verschillen in levenskansen, in bezittingen en in zelfrespect
maken de kloven tussen regio's en etnische groepen groter. Zo wordt een
collectief gevoel van angst en onrecht aangewakkerd. In de Kaukasus, de Balkan
en de Centraal-Aziatische republieken ging dat gepaard met erupties van
bloedvergieten.
In een land in Centraal-Azië, Kirgizië, recentelijk
opgeschrikt door straatprotesten en een paleiscoup, is de buitenlandse hulp net
zo intens geworden als in Afrika. En toch zijn er weinig andere
ex-sovjetrepublieken waar de levensstandaard zo dramatisch is gekelderd als
daar. Onderzoekers van de Wereldbank hoorden dorpelingen in Kirgizië in 2002
dingen zeggen als: 'Welzijn is iets dat we vroeger hadden; toen hadden we genoeg
geld, de prijzen waren laag, de gezondheidszorg was gratis en de artsen waren
heel beleefd. Onderwijs voor de kinderen was ook gratis. Mensen hadden respect
voor elkaar. Er waren veel kinderen en jongeren. Iedereen had een baan, loon
werd op tijd uitbetaald, niemands rechten werden geschonden en niemand wilde de
stad verlaten. Armoede leidt tot zelfmoorden, honger, dood, geldgebrek,
hopeloosheid. Het wordt elke dag erger. De mensen zijn bang voor hongersnood,
tekort aan verwarming, etnische onrust. Mensen bijten elkaar als bonden.' ...
Red.: Niet alleen materieel, maar ook sociaal zijn grote
groepen, hele landen, er door de introductie van het kapitalisme er dramatisch
op achteruit gegaan. Wie stelt dat ook maar enigszins gecompenseerd wordt door
de opkomst van een vrij kleine groep die er iets, en een nog kleinere groep die
er sterk op vooruit is gegaan, is een cynicus van het zwartste soort. Zie ook de
volgende bron:
Uit:
De Volkskrant, 14-01-2006, AFP, AP, Reuters
Diepe crisis in politiek steppenland Mongolië
... Mongolië, ingeklemd tussen giganten China en Rusland, is een van
de armste staten ter wereld. Het land kent een scherp economisch verval sinds
het radicale vrije markthervormingen doorvoerde in de jaren ‘90, en is naarstig
op zoek naar buitenlandse investeerders om de mineraalrijke bodem te
exploiteren. ...
Uit:
De Volkskrant, 19-10-2006, van een verslaggever
Kinderen arm in vroegere Oostblok
Eén op die vier kinderen in Zuidoost-Europa en de vroegere Sovjet-republieken in
Azië leeft nog altijd in extreme armoede, ondanks de sterke economische groei in
veel landen daar. Het aantal arme kinderen is weliswaar gedaald van 32 miljoen
naar 18 miljoen, maar kinderen hebben er nog altijd ongelijke kansen.
Tot deze conclusie komt het VN-kinderfonds Unicef in een woensdag verschenen
rapport. Unicef onderzocht de situatie in 20 van de 28 landen van het voormalige
Oostblok, zoals Bulgarije, Roemenië, Kazachstan en Rusland.
Volgens Unicef is er, ondanks de economische vooruitgang van de afgelopen 8 jaar
in de vroegere communistische landen, nog altijd een grote ongelijkheid in het
welzijn van kinderen. In sommige staten leeft ‘slechts’ 5 procent van de
kinderen onder de 15 jaar in extreme armoede. Het gaat onder andere om Servië,
Bosnië en Albanië. Voor Oezbekistan, Moldavië, Armenië, Georgië en Tadzjikistan
wordt een percentage genoemd van 50 procent of meer. ...
Red.: De kredietcrisis van 2008 is ook hier merkbaar:
Uit: De Volkskrant, 29-01-2009, door Arnout Brouwers
'We gaan weer zelf aardappels telen'
De kredietcrisis verspreidt zich als een inktvlek. Veel mensen hebben er last
van, iedereen op zijn eigen manier. Zo ook de Russische Jelena Voronina. Haar
inkomsten zijn gehalveerd.
Jelena Voronina (45) werkt al achttien jaar in een fabriek in Foermanovo, een
textielstadje zo’n 350 kilometer ten noordoosten van Moskou. Het is een van
Ruslands talloze zogeheten ‘monosteden’, steden die honderd procent afhankelijk
zijn van een industrie of fabriek. In deze steden kan sociale onrust uitbreken
als de crisis voortduurt, waarschuwen economen. Maar Jelena zal geen revolutie
beginnen. ‘Wij zijn opgevoed om geduld te hebben.’ Wel is ze bang, zoals de
meeste mensen in Foermanovo, dat de slechte tijden van de jaren negentig weer
terugkeren.
‘De textielfabriek draait nog altijd, al is het werk deels
stilgelegd. In november zijn er tweehonderd mensen uitgevlogen. Ik werk nu in
deeltijd en ontvang tweederde van het minimumsalaris, 3.500 roebel (80 euro,
red.) per maand. In november kregen we te horen dat we minder gingen werken en
verdienen. De minst gedisciplineerde werkers zijn het eerst ontslagen.
‘Voor de crisis, in de goede tijd, verdiende ik 7.000 roebel.
Nou, de echt goede tijd was natuurlijk de sovjettijd. Die 7.000 was tenminste
genoeg. We begonnen hier net te geloven dat we een normaal leven konden hebben.
Mensen gingen leningen afsluiten, om een huis te kopen of een auto.
Red.: Dit is waar het anti-communisme voor bedoeld is: om
verborgen te houden dat een meerderheid van de bevolking beter af was onder het
communisme. Namelijk die groep onder top en de middenklasse. Wie profiteerde van
de overgang naar het kapitalisme: de top en de middenklasse. De rest, de
meerderheid, ging erop achteruit.
Ook in Roemenië:
Uit: De Volkskrant, 22-07-2009, van correspondent Jan Hunin
Ondanks gedwongen verhuizing hebben slachtoffers van Roemeens dictator
heimwee naar het communisme
‘Die Ceaucescu deed tenminste iets’
De inwoners van Vladiceasca moesten weg omdat Ceaucescu niemand duldde op de
route naar zijn residentie. Velen zien toch niet om in wrok.
... Dat neemt niet weg dat de Nita’s slechte herinneringen
bewaren aan het verleden. Een smeerlap noemen ze Ceaucescu. Maar in
tegenstelling tot wat verwacht zou mogen worden denkt niet iedereen in
Vladiceasca er zo over. Florean Barkanescu, die na het platwalsen van zijn huis
vier keer met een zenuwinzinking in het ziekenhuis moest worden opgenomen,
vraagt zich af waarom de voormalige dictator na de val van het communisme moest
worden gedood.
‘Onder Ceaucescu hadden we het beter dan nu’, stelt hij.
Uitgaande van zijn financiële toestand heeft hij een punt. Onder het communisme
moesten gepensioneerden namelijk niet, om te overleven, pompoenen uit de eigen
tuin verkopen. Met zijn pensioen van 750 lei (180 euro), de beloning voor
veertig jaar hard werken, kan Barkanescu zich onmogelijk de Velux-ramen
permitteren waarvoor aan de overkant van de straat reclame wordt gemaakt.
Hij wordt bijgevallen door de man die samen met hem op de
bank zit: ‘Als je onder het communisme geen werk had, gaven ze je werk. Die
Ceaucescu, die deed tenminste iets.’
Een uitzondering zijn de twee mannen niet in Vladiceasca. Ook
de buurvrouw, die als kind de verhuizingen meemaakte, vond dat het vroeger beter
was, net als de twee boswerkers die in haar winkel een biertje komen drinken:
‘Het verschil met vroeger? Toen hadden we niets te eten en vandaag ook niet.’
Red.: Met het verstrijken van de jaren wordt de
vergelijking helderder:
Uit: De Volkskrant, 19-08-2011, door Arnout Brouwers
Mislukte staatsgreep bleek laatste ademstoot van uitgeblust
systeem
Twintig jaar geleden pleegden communistische hardliners een coup. Door de
inzet van tienduizenden burgers mislukte deze en dat leidde tot de val van de
Sovjet-Unie
... Zoals voor veel andere betrokkenen was het burgerverzet
tegen de coupplegers voor Dolgaljov een bijzonder moment in zijn leven. 'Als de
luidsprekers goed nieuws verkondigden, zag je hoe volstrekte vreemden elkaar
innig omhelsden. Er hing een unieke sfeer van kameraadschap.'
Een gevoel, dat snel zou worden uitgewist door de bittere
armoede van de vroege jaren negentig, de opeenvolgende valutacrises, de
zelfverrijking van de vroegere communistische elite en de andere plagen die
Rusland in de eerste moeilijke jaren na de onafhankelijkheid zouden treffen.
Inmiddels is er al meer dan tien jaar de nieuwe orde van Poetin, waarin
stabiliteit lange tijd gepaard ging met hogere inkomens. Een groeiende
stedelijke middenklasse raakte gewend aan buitenlandse vakanties en grote
westerse auto's.
Maar tegelijk werd politieke competitie vrijwel uitgebannen,
vergrootte een door en door corrupte bestuurdersklasse zijn macht en werden de
inkomensverschillen groter dan waar ook ter wereld, de Verenigde Staten
uitgezonderd. Terwijl de nieuwe rijken huizen en kastelen kochten in
West-Europa, maakte de financiële crisis van 2008 miljoenen Russen weer
afhankelijk van hun moestuintje.
Geen wonder dus, dat in Rusland wisselend wordt teruggekeken
naar de dramatische gebeurtenissen van twintig jaar geleden. Volgens het
onafhankelijke Russische peilingbureau Levada Center beschouwt een groeiend
aantal Russen de gebeurtenissen uit augustus 1991, die leidden tot de val van de
Sovjet-Unie, als een tragedie. Tien jaar geleden vond een kwart van de
respondenten dat, nu 39 procent. Slechts een kwart van de Russen (27 procent)
beoordeelt de ontwikkeling van het land sinds augustus 1991 als positief, bijna
de helft (49 procent) oordeelt negatief. ...
Red.: Wordt vervolgd.
Naar Anti-communisme
, Politiek lijst
, Politiek & Media overzicht ,
of site
home
.
|