Bronnen bij Koude Oorlog revisited: Georgië

De westerse berichtgeving over de oorlog in Georgië was volkomen duidelijk, voor 99 procent: dit was een euveldaad van de kwade Russen. Het leidt weinig tot geen twijfel dat dit ressentimenten waren vanuit de Koude Oorlog. Dat hier niet van volledige Orwelliaanse 1984 toestanden gesproken van worden, komt omdat er af en toe ook wel wat werkelijkheid door de stroom heen zit. Hier de enige berichten gevonden over die werkelijkheid, drie stuks op een stroom van honderden. Als eerste een interview, dat de Volkskrant-correspondent waarschijnlijk de ogen heeft geopend voor de mogelijkheid dat het niet helemaal zo zwart-wit zat als hij dacht (Volkskrant weblog, 18-10-2008, van correspondent Arnout Brouwers):
  'Gebrek aan kritiek uit Westen heeft nefaste gevolgen voor Georgische democratie'

President Saakasjvili maakt kritische tv-zenders het leven zuur

Interview Nino Jangitasjvili | Censuur, geen licentie, druk op adverteerders: kritische media in Georgië hebben het zwaar.

Tussentitel: Onder zijn voorganger Sjevardnadze was er meer vrije meningsuiting

Nino Jangitasjvili (37) weet niet wat ze erger vindt: het 'ondemocratische' optreden van president Saakasjvili - of de westerse steun waar hij altijd op kan rekenen. Ze is samen met haar man Davit het gezicht van Kavkasia, de enige onafhankelijke tV-zender in Georgië. Haar avondlijke talkshows zijn het enige forum waar kijkers in Tbilisi een vrije discussie kunnen volgen over de Georgische politiek.
    'Natuurlijk zou ik graag willen dat mijn land vrij was op een westerse manier. Maar waarom heeft het Westen jarenlang het gebrek aan vrijheid hier niet bekritiseerd? Niemand uitte kritiek op Saakasjvili: de EU niet, de verkiezingswaamemers niet, en over de VS kunnen we maar beter helemaal zwijgen: Ja, er waren nog wat problemen - bij die vaststelling bleef het' Ze ziet een direct verband met Saakasjvili's mislukte militaire poging in augustus om 'de constitutionele orde' in Zuid-Ossetië te herstellen. 'Het Westen heeft Saakasjviii een carte blanche gegeven. De regering dacht dat ze overal mee weg kon komen, zolang ze maar het Westen steunde. Het is een grote tragedie voor de democratie van Georgië. Oneerlijke verkiezingen? Als het Westen zegt dat ze goed waren, wie kan er hier dan nog iets van zeggen ?' Op mediagebied heeft de 'democratische omwenteling' die Saakasjvili vier jaar geleden aan de macht hielp, ironische gevolgen gehad zegt Jangitasjvili. 'Onder zijn voorganger Sjevardnadze was er meer vrije meningsuiting op tv. Zelfs op de staatszenders werd hij bekritiseerd. Hij vond dat niet leuk, maar hij was niet zo sterk als Saakasjvili om alles te kunnen controleren.
Hij was niet zo wreed.'
    Vorig jaar november, toen de regering de noodtoestand afkondigde wegens een vermeende Russische poging tot een staatsgreep, werden de twee kritische tv-zenders die er toen waren uit de lucht gehaald. Ook bij Kuvkusiu ging het beeld op zwart, net zoals de regering bij het begin van de oorlog in Zuid-Ossetië alle Russische tv-zenders en internetsites blokkeerde.
    Imedi, de andere verboden tv-zender, is weer terug, maar zonder nieuwsuitzendingen. Na de dood van de miljardair-eigenaar Patarkatasjvili, belandde de zender door schemerachtige manoeuvres in handen van 'staatsvriendelijke' eigenaars. 'Wat niet in staatshanden is, staat via tussenpersonen onder staatscontrole. Ons kunnen ze niet pakken, omdat we alles zelf doen. We zijn presentator en schoonmaakjuffrouw tegelijk.' Kuvkusiu zendt alleen uit in de hoofdstad Tbilisi en een straal van 60 kilometer daaromheen. 'Om een nationale zender te zijn, zouden we over frequenties in alle regio's moeten beschikken en - nog belangrijker - over licenties om te mogen uitzenden.' Beide zijn onhaalbaar, 'om politieke en financiële redenen'.
    Want die twee gaan hand in hand in Saakasjvili's Georgië, zegt Jangitasjvili. De zakenwereld is compleet afhankelijk van de gunst van de overheid en bedenkt zich dus twee keer voordat ze geld investeert in een onafhankelijke tv-zender. Dus overleeft Kavkasia op een piepklein budget, met minimale steun van westerse organisaties en een staf van dertig mensen.
    Een voorbeeld: op de verkiezingsdag in mei zou er een gewelddadig incident geweest zijn bij de grens met Abchazië. Georgiërs die vanuit Abchazië wilden komen stemmen, zouden beschoten zijn beschoten door Abchaziërs. Twee bussen werden met raketten vernield. De scepsis werd gewekt daar het ontbreken van getuigen, behalve dan een journaliste van Rustavi-II die buitenlandse journalisten beelden toonde van het gebeurde.
    Inmiddels zijn sommige westerse diplomaten in Tbilisi ervan overtuigd dat het incident door Georgië in scène is gezet, al zullen ze het niet publiekelijk zeggen. In juni zond Kavkasia een documentaire uit waarin werd gesproken met 'figuranten' die eraan mee hadden gewerkt. Een week later trok de helft van de adverteerders van Kavkasia zich terug. 'Een aantal van hen was eerlijk genoeg te erkennen dat ze het op last van de overheid deden', zegt Jangitasjvili.   ...

De eerste stap.

De volgende ging al richting de hart van de zaak (de Volkskrant, 08-11-2008, van correspondent Arnout Brouwers):
  Vraagtekens bij Georgische rol in oorlog

OVSE-waarnemers spreken Georgische voorstelling van zaken tegen | 'Geen directe aanleiding om Tschinvali aan te vallen'

Is het mogelijk een oorlog die je zelf bent begonnen tweemaal te verliezen? Voor de Georgische president Michail Saakasjvili, die in de avond van 7 augustus het ‘herstel van de constitutionele orde in Zuid-Ossetië’ aankondigde, vergezeld van een grote artilleriebeschieting op de stad Tschinvali, lijkt het antwoord bevestigend uit te pakken.
    Op het slagveld werd Georgië binnen vijf dagen compleet overrompeld door de numeriek sterkere Russische strijdkrachten. Maar in de propagandaoorlog deed Georgië het een stuk beter. Zestien uur nadat Saakasjvili de kanonnen had laten bulderen, gaf hij zijn eerste interview aan CNN, waarin hij de strijd voorstelde als die tussen David en Goliath (‘Wij hebben maar een paar miljoen inwoners, Rusland heeft er 150 miljoen’).
    Vervolgens was hij niet weg te slaan van westerse nieuwszenders, en verschoof door de snelle ontwikkelingen op het slagveld de aandacht als vanzelf naar wat westerse politici ‘een buitenproportionele reactie’ van Rusland noemden. Russen daarentegen noemden het ‘de verdediging van Russische militairen en burgers in Zuid-Ossetië’.
    Gisteren publiceerde The New York Times conclusies van militaire waarnemers van de Organisatie van Vrede en Samenwerking in Europa (OVSE), die de belangrijkste claims van Georgië over het begin van de oorlog tegenspreken.
    De waarnemers – onder andere afkomstig uit Polen, Finland, Wit-Rusland en Groot-Brittannië – hebben in de uren voor de Georgische aanval geen grote beschieting van Georgische dorpen waargenomen. Volgens Tbilisi was zo’n beschieting de directe aanleiding om Tschinvali aan te vallen.
    Bovendien was de beschieting van Tschinvali geen doelgerichte aanval op militaire posities, zeggen waarnemers die op dat moment in de stad aanwezig waren, maar simpelweg een beschieting van de stad zelf.
    The New York Times citeert Ryan Grist, een ex-officier uit het Britse leger en destijds het hoofd van de OVSE-missie in Georgië. ‘Het was overduidelijk voor mij dat de aanval geen onderscheid maakte in doelen en een buitenproportioneel antwoord was op een eventuele provocatie van de andere zijde, als die er al was. De aanval was duidelijk een aanval op de stad, als stad.’ Grist nam niet lang na de oorlog ontslag.
    Twee hoge westerse militaire officieren in Tbilisi zeggen anoniem dat een conflict met Rusland welhaast onvermijdelijk werd nadat de Georgische artillerie Russische posities had bestookt. Dit duidelijke risico, zeggen ze, maakte de Georgische aanval gevaarlijk en onverstandig.
    De waarnemers hebben sinds de oorlog tweemaal verslag gedaan van hun bevindingen, eerst aan westerse diplomaten in Tbilisi en later aan militaire attachés die in Georgië op bezoek waren. De bevindingen zijn niet openbaar gemaakt, maar worden door de OVSE ook niet ontkend.
    Ook de mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch (HRW) liet deze week van zich horen. Op grond van uitvoerig veldonderzoek van HRW is gebleken dat Georgië meer clustermunitie heeft ingezet dan voorheen werd aangenomen – en dat deze deels op Georgische dorpen terechtkwam. Veel van de Georgische clustermunitie die bedoeld was voor Tschinvali maakt nu – samen met Russische munitie – dorpen in het district Gori onveilig in de vorm van niet-geëxplodeerde munitie.
    De nieuwe informatie ... plaatst partijen, die in hun krachtige afkeuring van het Russische optreden geheel voorbij zijn gegaan aan de Georgische rol, zoals de Verenigde Staten en de Nederlandse NAVO-chef Jaap de Hoop Scheffer, in een lastige positie.

Die "Russische aanval" is natuurlijk sowieso onzin, omdat als dat echt gebeurd was, Georgië natuurlijk meteen keihard krijsend aan de bel had getrokken - zoals ze nu deden toen hun plannetje werd gedwarsboomd. Ook wordt hier een ander propaganda-offensief ontkracht: de Russische clustermunitie. Zo het al waar is, is het eenzijdig - dus propaganda.

En tenslotte (de Volkskrant, 27-11-2008, van correspondent Arnout Brouwers):
  'Georgië begon de oorlog in augustus'

Voormalige Georgische topdiplomaat doet boekje open over regeringsplannen.

De Georgische regering heeft zichzelf er ten onrechte van overtuigd dat de Verenigde Staten een oorlog tegen het separatistische Zuid-Ossetië zou steunen en is zelf de oorlog in augustus dit jaar begonnen.
    Dat heeft een voormalige Georgische topdiplomaat en vertrouweling van president Saakasjvili woensdag verklaard.
    Erosi Kitsmarisjvili, tot deze zomer de Georgische ambassadeur in Moskou, zei voor een Georgische commissie die de aanleiding voor de oorlog onderzoekt dat Georgië de agressor was.
    President Saakasjvili liep volgens hem al lang met aanvalsplannen rond: eerst was het plan om in mei Abchazië aan te vallen, daarna werd het doelwit Zuid-Ossetië.
    Rusland deelt volgens Kitsmarisjvili in de schuld. ‘Saakasjvili wilde die oorlog, hij heeft zich er al vier jaar op voorbereid. En Rusland was gretig om daarvan te profiteren en heeft hem met alle middelen in die richting geduwd.’
    Saakasjvili, die vrijdag zelf getuigt voor de commissie, noemde de aantijgingen van zijn voormalige bondgenoot ‘simpelweg onwaar’. Georgië houdt vol dat het reageerde op zware beschietingen van Georgische dorpen en een Russische invasie vanuit het noorden.
    OVSE-waarnemers verklaarden onlangs zulke beschietingen niet gehoord te hebben ... .    ...
    Volgens Kitsmarisjvili raakten Georgiës leiders er ten onrechte van overtuigd dat president George Bush en minister van Buitenlandse Zaken Condoleezza Rice persoonlijk de aanval steunden.

Bingo!


Naar Koude Oorlog revisited , of site home ·.

5 dec.2008