Eerst de interne oorzaken. Als het zo is dat iemand tot het gebruik van drugs komt door een of andere interne psychische oorzaak, is een van de mogelijke dingen die de medeburger (de rest van de maatschappij) daar aan kan doen, het bestrijden van de oorzaak. Dit is dan niet minder of niet meer dan een deel van de geestelijke gezondheidszorg. Qua aanpak en financiering zou de aanpak van de geestelijke gezondheidszorg dezelfde moeten zijn als de lichamelijke. Wat er in dit kader gebeurt qua genezing, medicijnen, revalidatie, enzovoort zou in principe hetzelfde moeten zij als in de lichamelijke gezondheidszorg De tweede mogelijkheid is dat er geen genezing voor de oorzaken van de verslaving mogelijk is. In dat geval heeft de persoon een behoefte aan de verslavende stof die niet minder is dan die naar voedsel. De verslaafde heeft bij gebrek aan eigen middelen recht op verstrekking ervan door de overheid, net als een gehandicapte recht heeft op de financiële middelen die hem in staat stellen een fatsoenlijk leven te leiden. Er bestaat ook een stroming die beweert dat drugsgebruik (voor een deel) veroorzaakt wordt door maatschappelijke factoren. Een Engelse historicus die de oorsprong van het roken onderzocht, heeft dat eens mooi verwoord: Why do people smoke? Well, because they lead such miserable lives. Wat uitgebreider geformuleerd: In het leven van de meeste mensen bestaat slechts een beperkte mogelijkheid tot het vervullen van zijn wensen en behoeftes. Het roken wordt door de fysiek verslavende werking van de nicotine al snel een behoefte. Daarmee wordt roken een van de weinige behoeftes die hijzelf instantaan kan bevredigen. In feite is dat een miserabele stand van zaken, maar wel een die voorkomt in de hele maatschappij, en waar vooral de onderste lagen mee te maken heeft. De bevestiging van de relatie tussen roken en het gevoel van ongeluk is te vinden in het feit dat in psychiatrische klinieken meer dan 95 procent van de patiënten rookt. Meer over de relatie tussen drugs en het brede functioneren van de maatschappij hier 
.De huidige politiek gaat uit van de noodzaak om gebruik van verslavende middelen te verbieden. Het bovenstaan de toont aan dat dit slechts zinvol als men uitgaat van de aanname dat verslaving veroorzaakt wordt door de maatschappij. Het verbod op drugs moet dan gezien worden als een poging tot ontkenning van die maatschappelijke oorzaak. Een werkelijke oplossing van drugsverslaving veroorzaakt door de maatschappij is het veranderen van de maatschappij in zodanige zin dat mensen veel meer volgens hun wensen en behoeftes kunnen leven. Die vorm van maatschappij komt niet overeen met de huidige consumptiemaatschappij. Of deze analyse juist is kan afgemeten worden aan de drugspolitiek in diverse landen versus de inrichting van die maatschappij. Dan blijkt duidelijk dat naarmate de maatschappij meer individualistisch en meer kapitalistisch is, het drugsgebruik groter is en de bestrijding heftiger. Beste voorbeelden zijn Engeland en de Verenigde Staten. En dit zijn tevens de landen die zich het meest voorstaan op hun individualistischer en kapitalistischer maatschappij. De vervolging van drugsgebruik is een poging om de negatieve gevolgen van die politiek de kop in te drukken. De conclusie is dat in een fatsoenlijk ingerichte maatschappij drugsgebruik niet verboden moet worden. De bestaande gebruikers moeten geholpen worden op de boven beschreven wijze. De kosten van deze operatie kunnen voor een aanzienlijk deel gecompenseerd worden door het feit dat dit een groot deel van het politie- en justitionele apparaat vrij maakt van drugsgerelateerde zaken. Ze kunnen hun energie dus in andere maatschappelijk ongewenste verschijnselen steken. Het is niet onmogelijk dat dit qua financiën zelfs goedkoper is dan de huidige politiek. Maar los daarvan is de maatschappelijke winst zodanig groot dat het een eventuele noodzakelijke investering altijd de moeite waard is. Dit voor zover de plichten van de maatschappij die een fatsoenlijk inrichting nastreeft. Er is ook een andere kant aan het probleem, wat van de verslaafden zelf verwacht mag worden. Het hebben van een verslaving brengt vaak een gedragspatroon met zich mee dat voor de medemensen storend is 
. Het minste aspect hiervan is het samengroeperen op bepaalde openbare
plaatsen. Waar de verslaafde qua genezing en drugsverstrekking kan rekenen
op de overheid, kan de overheid als vertegenwoordiger van de medemensen van
de verslaafde, als tegenprestatie verlangen van de verslaafden dat ze zich
van storend sociaal gedrag onthouden, en bij gebleken noodzaak dat gedrag
afdwingen. Het meest humaan en voor de hand liggend is plaatsing in een
beschermende omgeving die tevens een mogelijkheid tot zelfontplooiing biedt.
Een agrarische en/of kleintechnische gemeenschap lijkt hiervoor het meest
geschikt, mede omdat experimenten op kleine schaal met deze aanpak tot nu
toe zeer succesvol zijn geweest
.
Addendum okt. 2005: Addendum dec. 2006: Addendum nov. 2007: |
