Bronnen bij Termen: geloof

  Geloof
Komt er in twee soorten: het geloof dat de maan van steen is, en het Geloof dat de Maan van Groene Kaas is. En er is een fundamenteel verschil tussen deze twee geloven. Het eerste geloof zegt: als je ook wilt geloven dat de maan van steen is, verzamel dan een hoop mensen, bouw een raket, ga naar de maan, breng een schep maan terug naar de aarde, en stop het in je mond. Dan zal je proeven dat de maan van steen is.
    Het andere Geloof zegt: als je ook wilt Geloven dat de Maan van Groene Kaas is, verzamel dan een hoop mensen, zeg tegen al die mensen dat de Maan van Groene Kaas is, schrijf dat op, laat het verkondigen door een man met een baard, en dan is de Maan van Groene Kaas.
    Meer over de eerste vorm van geloof hier , en over de tweede vorm hier.
    Zie ook gelovige .

Een door gelovigen veel gebruikte bewering is dat wetenschap ook maar een geloof is. Onderstaand een voorbeeld, met een ingewikkelder vorm van dezelfde weerlegging als de maan-parabel van de redactie (de Volkskrant, 21-07-2006, column door Ronald Plasterk ):
  Donner denkt

...   Maar dan, ... zegt Donner in hetzelfde stuk: ‘Wetenschap is ook een geloof, wetenschap probeert de zintuiglijk waarneembare wereld te verklaren, maar of de hele wereld zintuiglijk waarneembaar is kan niet bewezen worden maar wordt geloofd.’ Laat ik dat verduidelijken, zegt Donner. En hij komt met dit beeld: ‘Stel u voor een wereld waarin mensen niet kunnen zien. Daarin verschijnt iemand die vertelt van kleur en licht en wolken; bewijzen kan hij dit alles niet want daar moeten mensen voor kunnen zien. Sommigen zullen zeggen dat ze die ‘openbaring’ aanvaarden, anderen zullen zeggen dat het niet wetenschappelijk bewezen en dus niet waar is. Is er tegenstelling tussen openbaring/godsdienst en wetenschap/filosofie? Ik meen van niet. Het gaat om de bewijsmiddelen die men accepteert.’
    De reden dat dit mooie en verleidelijke beeld niet klopt, is deze: het zou voor blinden een koud kunstje zijn na te gaan of die ziende echt kennis heeft. Men neme een doos voorwerpen: de blinde vraagt aan de ziende wat voor kleur elk voorwerp heeft (blauw is kleur 1, rood kleur 2, geel kleur 3), en noteert dat. Als de blinde dan andere zienden dezelfde voorwerpen laat zien en bij de eerste paar voorwerpen de cijfers van de kleuren erbij benoemt zoals hij ze gehoord heeft, en van de rest vraagt ‘welk nummer kleur heeft dit voorwerp’ dan kan de blinde onmiddellijk testen of de zienden consistent zijn, onafhankelijk van elkaar. In een meer hightech-experiment kan de blinde ook golflengten meten, en zelf vaststellen of zienden werkelijke en reproduceerbare informatie over licht kunnen waarnemen.
    Wetenschap is geen geloof, omdat het toetsbaar is. Er is daarom geen blinde (of kleurenblinde) die eraan twijfelt dat er kleuren bestaan. Wetenschappelijke wetten kunnen door verschillende mensen en culturen onafhankelijk van elkaar opnieuw worden ontdekt, omdat ze objectief juist zijn, maar er is nog nooit een Tibetaan geweest die geheel op eigen inzicht begon te geloven dat Jezus over water liep.
    Dit alles doet aan de waarde van godsdienst op zich niets af. Maar geloof en wetenschap allebei tot vergelijkbare categorieën ‘opvattingen’ verklaren, is misplaatst simplisme, en doet recht aan geloof noch wetenschap.

Juist.
 

Naar Termen, geloof  , site home ·.

31 jul.2006