Algemene semantiek | Zaakwoorden en vaagheid

Bij de achtereenvolgende introductie van verzamelwoorden en de diverse niveaus van verzamelwoorden of abstracties die daarbovenop zijn gebouwd, is er stilzwijgend vanuit gegaan dat door deze omschrijvingen de relatie tussen de betreffende begrippen en de werkelijkheid in alle duidelijkheid omschreven werden. En dat is natuurlijk onjuist.

 Dat is natuurlijk onjuist, omdat geen enkel begrip in de werkelijke wereld tot op 100 procent nauwkeurigheid gedefinieerd of bepaald kan worden - dat is voorbehouden aan de begrippen uit de wiskunde en logica. Welk woord of begrip je dan ook gebruikt, je moet altijd rekening mee houden dat het niet klopt, in de zin dat het niet zegt wat je wilt zeggen, of niet staat voor datgene dat je wilt aanwijzen. Wat dat betreft geldt voor woordgebruik dus hetzelfde als voor de wetenschap: je moet in principe al je woorden of uitspraken controleren tegen de werkelijkheid, en kijken of ze nog kloppen, zie het diagram over de wetenschappelijke methode rechts.
    Het is natuurlijk ondoenlijk om dit te doen bij ieder woord, net als de wetenschap het ook niet doet bij ieder begrip - sommige dingen worden als vaststaand aangenomen omdat ze zo vaak getest zijn en goed bevonden, dat verder onderzoeken zinloos lijkt - in het gewone leven iets als het opkomen en ondergaan van de zon. Ook zijn er begrippen die dusdanig ingebouwd zijn binnen andere, dat het vrijwel ondoenlijk lijkt er iets aan de veranderen, zonder de hele wetenschap onderuit te halen - in de natuurkunde is de constantheid van de lichtsnelheid zoiets.

Ook in het gewone taalgebruik zijn vele van dat soort standaardbegrippen. Het begrip "koe" dat we geïntroduceerd hebben is weinig onduidelijkheid over. "Mens" is ook nog duidelijk genoeg, maar reeds bij zoiets voor de hand liggends als "Nederlander" zien we al problemen opduiken.

Een van de gevolgen van die vaagheid is dat waar de spreker of schrijver een volledig duidelijke boodschap denkt af te geven, het van nature zo is dat de luisteraar of lezer gedwongen is het een en ander in te vullen. En dat hoeft niet alleen niet noodzakelijkerwijs hetzelfde te zijn als de spreker/schrijver erbij dacht, maar gezien het vaak grote aantal mogelijkheden van invullen is het heel vaak niet hetzelfde. Of eigenlijk: het is per definitie niet hetzelfde.

Het is in de onduidelijkheid van woorden dat het mogelijk is dat naast de "gewone" betekenis van het woord ook andere betekenissen kunnen insluipen.

Het belangrijkste gebruik van deze betkenisvervuiling middels mengwoorden, en andere semantische trucs, is in de politiek, zie hier  . Voor een ander specifiek voorbeeld van een semantische analyse, zie hier  .


Naar Emotiewoorden  , Nul-A terminologie  , of site home  .