Inleiding Het deel van de website vallende onder de noemer "Psycho-socio-historie" is
gebaseerd op ideeën uit de sciencefiction, en met name drie specifieke
uitingen ervan. De eerste en meest directe is de Foundation Trilogie
van Isaac Asimov. Dit verhaalt over de val van een Galactisch Rijk,
losjes gebaseerd op de historische verhandeling van Edward Gibbon over de
val van het Romeinse Rijk: The History of the Decine and Fall of the
Roman Empire
. Centraal en cruciaal thema in Foundation is het tot ontwikkeling komen van een vorm van sociologie, genaamd "psychohistory", die dusdanig wetenschappelijk is dat er voorspellingen mee kunnen worden gedaan - in de woorden uit het eerste deel :
Uit dit citaat is ook duidelijk dat het niet zozeer psychohistory is dat Asimov omschreef, als wel sociohistory of misschien nog beter: psychosociohistory - Asimov heeft zijn keuze waarschijnlijk gebaseerd op het feit dat psychohistory beter verbaliseert. Voor het ontstaan van een "psychohistory" formuleert Asimov de noodzakelijke voorwaarde dat de betrokken menselijke groepen van de omvang moeten zijn van zeer vele planeten, dat wel zeggen: dat die omvang "galactisch" is. Dit is noodzakelijk om de individuele menselijke invloeden eruit te halen. Dat laatste lukt niet helemaal, met name tijdens overgangsfasen in de beschreven ontwikkelingen, waaraan het boek zijn dramatische aspecten ontleent. Met deze stap slaat Asimov, zelf natuurwetenschapper, een aantal denkstappen over die sociologen en alfa/gamma-wetenschappers in het algemeen moeilijk zetten of niet willen zetten, zoals de objectiviteit van de menselijke gedragingen oftewel de objectiviteit van de psycho- en sociologie - meer daarover hier 
. De tweede inspiratiebron
voor een psychosociohistorie is te vinden in een andere zeer
bekende sciencefiction serie: de Nul-A Trilogie
van A.E. van Vogt. Ook hier spelen de ontwikkelingen zich af in een
galactische omgeving, en ook hier is er een externe inspiratiebron, dit keer de
"algemene semantiek"
van Alfred Korzybski
. Alfred Korzybski had als doelstelling het ontwikkelen van een wetenschappelijke versie van de sociologie op basis van de methoden uit de natuurwetenschappen, tevens refererende aan de wiskunde en logica, en het meest gedetailleerd uitgewerkt in zijn boek Science and Sanity (1933)
.Van Vogt licht hier voor zijn verhalen wat basisideeën uit, benadrukkende de cruciale relatie tussen het drietal neurologie-psychologie-sociologie. En hij voegt eraan toe het concept van de "Spelmachine", een groot computersysteem dat door middel van aangebouwde technologie zelfvoorzienend is, dat menselijke taal begrijpt en daarvan dus de regels kent, welke regels gebaseerd zijn op die van de algemene semantiek. Het doel van die regels is om leugens en bedrog uit gebruikte taal te kunnen halen, en zo de inhoudelijke boodschap over te houden. Volkomen vanzelfsprekend leidt dat tot totaal nieuwe sociale verhoudingen, omdat de huidig bekende vormen van politiek en gezagsuitoefening grotendeels gebaseerd zijn op (de dreiging met) machtsuitoefening en taalkundig bedrog  .
De mensen die naar de nieuwe regels leven worden "Nul-A"s genoemd, en hebben
ook een eigen kolonie op de planeet Venus. De dramatische ontwikkelingen zijn gebaseerd op het in contact komen van de Nul-A beschaving met een galactisch rijk dat gebaseerd is op machtsuitoefening door geweld, oftewel: de standaardsituatie naar huidige normen.  De derde inspiratiebron is Weg
met de Wereld (The Long Result
) van John Brunner, waarin het gaat om de ontwikkelingen van een zich in een "vers in
het andere planeten en intelligente soorten ontdekken"-stadium bevindende
mensheid. De spanningsboog is die tussen de ontwikkeling op meer
sociaal-pschologische gebieden of meer wetenschappelijk-technologische, en
behulpzaam daarbij is een nevenkarakter die een wetenschappelijke vorm van sociologie
aan het ontwikkelen is, en die voorspellingen kan doen met behulp van die
theorie.  Van deze drie inspiratiebronnen was de algemene semantiek van Korzybski niet
alleen beschreven maar dus ook al deels ontwikkeld. Met name zijn concept
van de "structural diffential"
(tekst)
(beeld), de facto beschrijvende de relatie tussen vakken als
natuurkunde, psychologie en sociologie, bleek vruchtbaar, nadat het wat
vereenvoudigd was door één van zijn uitwerkers, S.I. Hayakawa
, in de
vorm van de "abstractieladder"
 . De abstractieladder introduceert in
gewone taal het natuurkundige begrip van de "faseovergang", bekend van
specifieke verschijnselen als het stolten en weer smelten van water, dat
noodzakelijk is voor het begrijpen van ontwikkelingen in de sociologie op
grond van ideeën die individuele mensen hebben. Enzovoort.Sinds de tijd van Korzybski en Hayakawa hebben diverse wetenschappen aanzienlijke vorderingen gemaakt, en het laatste decennium (schrijvende 2015) met name de psychologie en neurologie door het ontwikkelen van de natuurkundige waarnemingstechniek van (f)MRI om direct de werking van de hersenen te kunnen bestuderen. De vermoedelijk meest significante zijnde de ontdekking dat de processen zoals beschreven door de abstractieladder, zich daadwerkelijk neurologisch afspelen , binnen het
hersenorgaan genaamd de hippocampus
. Het zijn dit soort ontwikkelingen die aanleiding hebben gegeven voor het vermoeden dat het mogelijk is een aantal van de eerste stappen te kunnen zetten op de weg geschetst door de drie sciencefiction-auteurs en hun inspiratiebronnen. Dit proces wordt bijgehouden in de bovenste van de vier categorieën in de lijst rechts. De overige categorieën bevatten eerder geschreven artikelen die ook slaan op op de ontwikkeling van het psycho-socio-historie model en deels daarin opgenomen worden. De tweede categorie bevat eerder geschreven artikelen over diverse wetenschappelijke methoden en concepten. De derde categorie doet hetzelfde, maar dan voor al eerder beschreven relaties tussen de diverse wetenschappelijke disciplines. En tenslotte staan er nog wat losstaande artikelen die op een gegeven moment ook ingepast gaan worden, en belangrijk genoeg worden geacht om hier alvast te vermelden. De eerste stap langs de lijn van de ontwikkeling van zo'n model is de introductie van een raamwerk .
Naar Psychosociohistorie, inleiding  , of site home
 ·.
|