Uit: De Volkskrant, 06-12-2007, door Peter Abspoel, antropoloog en stafmedewerker bij Vluchtelingen-Organisaties Nederland.

Spreek niet van ‘de moslim’

Zowel Geert Wilders als zijn critici spreken ten onrechte over ‘de moslim’. Dat is een gevaarlijke ontwikkeling, betoogt Peter Abspoel

Tussentitel: Voor 11 september had je Turken, Marokkanen, Iraniërs en Somaliërs

...    Wilders ziet de moslims in Nederland als het probleem. De reactie bestaat in het laten zien dat er vele voorbeelden te geven zijn van harmonieuze en verrijkende relaties tussen moslims en autochtone Nederlanders. De categorisering van burgers als moslim en niet-moslim wordt dus overgenomen. Nederland heeft meer dan een miljoen moslims, horen we regelmatig. ...
    Het is dit beeld van een homogene moslimpopulatie dat het debat gijzelt, en dat weersproken moet worden. Wilders heeft het niet gecreëerd; het was er al voor hij ten tonele verscheen met zijn partij. En zijn tegenstanders worden evenzeer door het beeld gegijzeld.
    Zorgwekkend is dat ook de overheid de laatste jaren de neiging heeft om burgers te verdelen in moslims en niet-moslims. Zo is er een koepel gevormd van religieuze organisaties (CMO), in de veronderstelling dat deze namens ‘de moslims’ konden spreken en aangesproken konden worden. De vraag hoe representatief ze zijn voor de groep die gemakshalve als ‘de moslims’ wordt aangeduid, werd in elk geval aanvankelijk niet gesteld. ...
    Al maakt het de wereld misschien een stuk minder overzichtelijk, ik pleit voor de vrijheid van individuen om zelf te bepalen wat ze zijn, en in de praktijk zijn dat meestal vele dingen tegelijkertijd. Want de diepste aspiraties en het engagement van mensen komen normaal tot bloei als antwoord op praktische omstandigheden, en in veel mindere mate langs de leidraad van een ideologie. ...

Red.:   Een uitgebreide vorm van de redenatie: er bestaan geen groepen, als ze niet homogeen van samenstelling zijn - oftewel: er bestaan geen groepen, want geen enkele menselijke groep is homogeen van samenstelling. Een overtreding van het eerste beginsel van de sociologie . Deze drogredenatie wordt natuurlijk veroorzaakt door ideologische vooringenomenheid .
    Moslims zijn per definitie een groep, omdat het lidmaatschap een scherp omlijnd criterium heeft: het geloven in Allah, de koran, en dergelijke. In de praktijk gaan ze dan ook nog zeer te onderscheiden, islamitische, gebouwen zitten, trekken ze zeer te onderscheiden, islamitische kleding aan, en geven ze hun kinderen zeer te onderscheiden, islamitische namen als Mohammed en Fatima. Kortom: een ten opzichte van talloze andere en wel erkende sociologische groepen (rokers, leraren, enzovoort) een zeer duidelijk te onderscheiden, nauwkeurig te omschrijven groep.
   Merk op dat deze grove overtredingen tegen de sociologie gemaakt door een antropoloog, een ondersoort van de sociologen.
    Nog wat voorbeelden:

Uit: De Volkskrant, 06-12-2007, door Hedy d’ Ancona, voorzitter van het Begeleidingscollege van het Sociaal en Cultureel Planbureau

Behandel individu niet als groepslid

We moeten allochtonen als individu behandelen, en niet volgens het negatieve beeld dat bestaat van de groep waartoe zij behoren, meent Hedy d’Ancona.

Tussentitel: Vogelaar kwam met veel feiten, maar kreeg geen oorverdovende bijval

...   Eén van de vier diva’s die een talkshow presenteren die gevolgd kan worden door 250 miljoen kijkers in Arabische landen (zie de documentaire van Brechtje van der Haak op het IDFA) draagt een hoofddoek. En ook zij stelt zaken aan de orde als masturbatie, homoseksualiteit, overspel en – juist ja – het dragen van een hoofddoek. Als vrouwen zeggen dat ze daar zelf voor gekozen hebben, wie zijn wij dan om te zeggen dat ze ook nog tragisch, want gehersenspoeld, zijn, stelt Désanne van Brederode in haar Brief aan de Gelukszoeker. En gelijk heeft ze. Want mensen niet als individu, maar als lid van een groep behandelen, levert ellende op. Zo blijkt uit de Discriminatiemonitor van het SCP, dat voor allochtonen vooral het verwerven van een baan moeilijk is. De sollicitant moet namelijk aantonen dat de negatieve beeldvorming over niet-westerse allochtonen niet op hem of haar van toepassing is. ...

Red.:   Het allereerste dat moet gebeuren om ervoor te zorgen dat een individu niet als groepslid behandeld wordt, is voor dat individu om zich niet als groepslid te gedragen. Iemand die met een overdadig kruis of een monnikspij binnenkomt, kan kritische vragen verwachten - de allochtoon idem. Dat is geen discriminatie, zoals de Discriminatiemonitor van het SCP kennelijk stelt: wie zich als groepslid gedraagt, mag als groepslid behandeld worden.
   En let op: alweer komt de klacht over de groepsbehandeling van iemand met een sociologische functie: het Sociaal Cultureel Planbureau kan niet bestaan, tenzij je mensen indeelt in groepen - het SCP kan moeilijk 16 miljoen puntjes langs de onderkant van haar grafieken zetten!
    Het sprookje wordt met grote regelmaat herhaalt. Hier een versie van later:

Uit: De Volkskrant, 11-08-2010, door Michel Maas

'Dat alle moslims hetzelfde zijn is onzin'

Niet hun geloof, maar hun frustraties brengen moslims tot hun daden, zegt ambassadeur Van Dam in Jakarta.

Tussentitel: Wilders schildert van de islam niet meer dan een slechte karikatuur

...   Vijf jaar is Van Dam ambassadeur in Indonesië geweest, de maximale vijf jaar; nu gaat hij met pensioen. ....
    Van Dam kent de islamitische wereld als geen ander. Hij werkte in Libanon en Libië, en was ambassadeur in Irak, Egypte en Turkije (en Duitsland). Hij studeerde internationale betrekkingen, Arabisch en islamologie, promoveerde op een studie over De rol van sektarisme, regionalisme en tribalisme bij de strijd om de politieke macht in Syrië, en is daarna ook als ambassadeur nooit meer opgehouden met het publiceren van boeken en het schrijven van artikelen.    ...
    Volgens Van Dam is de islam overal anders, iets wat niet elke moslim graag hoort. ...
    In Nederland lag dat anders. PVV-voorman Wilders eiste dat Van Dam zou worden teruggeroepen. ‘Wilders vond dat ik de islam veel te positief afschilderde. Nou is dat niet zo moeilijk, als je mij met hem vergelijkt.’ Het beeld dat Wilders schildert van de islam is niet meer dan een slechte karikatuur, vindt hij. ‘Die enorme simplificatie, dat alle mensen die als moslim geboren zijn allemaal hetzelfde zouden zijn, dat is natuurlijk grote onzin. Elk land is anders. Turken en Marokkanen zijn volledig verschillend. Stuur een Turk en een Marokkaan samen op vakantie: die merken meteen dat ze niet hetzelfde zijn, ook al zijn ze allebei moslim.  ...

Red.:   Grappig is dat: Turken en Marokkanen zijn anders, dus zijn ze andere moslims. Misschien zien ze dat zelf wel, omdat ze alle twee moslims zijn - maar in Nederland zie je alleen dat het alle twee moslims zijn: ze bouwen alle twee moskeeën, ze lopen alle twee met hoofddoeken op, ze eten alle twee halal, ze noemen alle twee Nederlanders haram, ze zijn alle twee boos vanwege Mohammed-cartoons, ze zijn alle twee tegen naaktschilderijen, ze zijn alle twee tegen varkens, ze gaan alle twee met ramadan, enzovoort, enzovoort, enzovoort.
    Maar moslims zelf denken er ook zo over. Zeg iets over de ene groep moslims, bijvoorbeeld degenen die Kanaleneiland onveilig maken, en ze zijn allemaal beledigd. Als Ayaan Hirsi Ali iets zegt over moslimmannen die vrouwen onderdrukken, dan voelt de niet-aangesproken moslimvrouw Fadoua Bouali zich wel degelijk aangesproken en wel in haar rol als moslima:

De Volkskrant, 22-11-2005, door Fadoua Bouali, verpleegkundige en publiciste in onder meer het katern het Betoog

Submission 2? Eerst trauma's Submission 1 verwerken!

Moslims zijn nauwelijks gebaat bij zogenaamd verlichte bijdragen aan het islamdebat. Zelf moeten ze zich op hoofdzaken richten, betoogt Fadoua Bouali.

Red.:   Als Saoedi-Arabische moslims een terreuraanslag plegen in New York, voelt de Turkse moslim in Nederland zich aangesproken:


De Volkskrant, 13-12-2005, rubriek Geboren en getogen, door Karin Sitalsing

Tja, wanneer ben je Nederlander?

Diverse nationaliteiten, hier geboren en getogen, over het 'leven in Nederland anno 2005

Cem Kaya (26) woont al bijna zijn hele leven in Leeuwarden. Zijn ouders komen uit Turkije, maar hij voelt zich eigenlijk Nederlander. Tenminste? ...
    In Leeuwarden merkte Cem nauwelijks iets van discriminatie. In de media was dat anders, vooral na 11 september en de moord op Theo van Gogh. 'Die gebeurtenissen hebben de moslims geen goed gedaan. Als ik op tv mensen' hoor zeggen dat de islam haat predikt, dan is dat niet voor mij persoonlijk bedoeld. Maar het raakt me wel.'  ...

Red.:   De Iraanse moslim-literator Kader Abdolah weet het, onbedoeld waarschijnlijk, in een  enkele woord uit de drukken, naar aanleiding van het proces tegen de Marokkaanse-moslimleden van de Hofstadgroep:

De Volkskrant, 12-12-2005, column door Kader Abdolah

De nestbevuilers

Nederland is druk bezig met de berechting van de terreurverdachten. Deze rechtszitting heeft een aparte lading: hoewel de meeste verdachten hier geboren en getogen zijn, keuren ze de democratische wetgeving af en kiezen ze voor Allah. ...

Red.:   Het nest dat de leden van de Hofstadgroep bevuilen is het moslimnest, wat dus in ieder geval zo gevoeld wordt door Kader Abdolah, afkomstig uit een heel ander land.
    Het gaat er hier in eerste instantie niet om dat loyaliteit fout is, hoewel het IRP van mening is dat uit de geschiedenis blijkt dat dit soort religieuze loyaliteit een van de meest gevaarlijk en geweldveroorzakende zaken is. Waar het hier om gaat is dat de moslims hier van twee wallen eten: als ze aangesproken worden op het gedrag van moslims claimen ze individualiteit, en als andere moslims aangesproken worden, claimen ze een weerwoord op grond van het feit dat zij als moslims ook aangesproken voelen. In wat meer beeldende termen is dit spreken met twee tongen.
    In de werkelijkheid is maar een van deze twee tegengesteldheden waar, en de waarheid is natuurlijk, zoals uit een overvloed van andere signalen blijkt, is dat de moslims als groep een sterke loyaliteit hebben. Dat is ook logisch, want zoals we gezien hebben, is religie een vorm van zingeving aan het leven,. en mensen van hetzelfde geloof bevestigen dus jouw gevoel van zin in het leven, en mensen van een ander geloof spreken dat tegen. Maar dan zijn uitspraken over het niet mogen aanspreken van moslims als groep ronduit leugens, die ieder keer als ze uitgesproken worden, onmiddellijk aan de kaak moeten worden gesteld.
    Of om het van de andere kant te benaderen: als je niet tot "dé moslims" wilt behoren, moet je je niet als "dé moslims" gedragen of afficheren:

De Volkskrant, 05-03-2005, in gezonden brief van Henny Jellema (Haarlem)

Hoofddoekjesgroep

Ik word er zo moe van dagelijks in de krant te moeten lezen, dat ik in iedere moslim in de eerste plaats een persoon moet zien, en dat niet alle moslims eng zijn. Maar luister, als ik de wereld niet meer in groepen mag indelen, raak ik toch echt de weg kwijt. Iedereen classificeert en discrimineert de wereld om zich heen, al was het maar omdat ogen en oren dat van nature doen. Ik deel dagelijks mijn omgeving in: jongens zijn geen meisjes, koeien onderscheiden zich van schapen en tractoren mogen op de weg minder dan auto's. Zo houdt een verstandig mens de boel uit elkaar.
    Als je vindt dat jij verkeerd bent ingedeeld, dan kun je daar wat aan doen. Als een boer met mest aan zijn klompen niet gezien wil worden als een agrariër moet hij een streepjespak aantrekken en gepoetste schoenen. Als ik een moslimhoofddoekje zie, dan zie ik iemand van een hoofddoekjesgroep. Als die persoon dat niet wil, moet zij dat doekje af doen. Sommige kenmerken, zoals je huidskleur, kun je niet zelf kiezen. Je kiest ook je eigen ouders niet. Maar mensen kunnen wel kiezen voor hun kleding, gedrag en geloof. Ik snap dan ook niet waarom wij moslims niet op het gedrag van de groep mogen aanspreken.
    Steeds die oproep om niet alle moslims over één kam te scheren. Mijn idee is dat juist wel te doen. Een groep is een groep en als je daar vrijwillig voor kiest, ben je trots daar bij te horen. Als iemand van jouw groep iemand vermoordt, komt het misschien even wat slechter uit om lid te zijn van die groep, maar het is hypocriet om alleen in die situaties een beroep te doen op discriminatie naar individu.

Red.:   Meestal gaat het over moslims. Maar je kan precies hetzelfde zien als het gaat over Marokkanen:

Uit: NRC-Next, 03-10-2008, door Mohammed Benzakour

Aankondiging:

Wij zijn allen Marokkanen

Maar spreek ons niet aan één grote familie. Schrijver Mohammed Benzakour over hoe rotjochies moeten worden aangepakt

Artikel:

Maar we zijn niet allemaal rot

Spreek niet de gemeenschap aan maar het individu, betoogt schrijver

Marokkaanse raddraaiers zorgen voor veel problemen | De oplossing ligt niet bij de 'Marokkaanse gemeenschap' maar bij de raddraaiers zelf, zo stelt dit opinies tuk.

Tussentitels: Kan iemand mij vertellen wie dat zijn, de 'Marokkaanse gemeenschap'?
                   De Berber is met alles en iedereen in oorlog, niemand is te vertrouwen

Waarom ben ik eigenlijk geen raddraaier geworden? De voorwaarden waren aanwezig.
Ik ben van Berberse makelij, grootgebracht met Koran en knoet, heb m'n jeugdjaren doorgebracht in een dynamisch proletarisch multicultiwijkje vol gezellige excentriekelingen, ingeklemd tussen Turks tv-kabaal (boven) en Surinaamse kerriearoma's (beneden). Daarbij: een portie autoritaire weerspannigheid was mij nooit vreemd.
    Toch ben ik altijd uit handen gebleven van justitie, en dwaal ik weliswaar nog steeds door volkswijken, maar nu met een tas vol kranten en blocnotes in plaats van koevoeten en stickies. Had ik soms de tijdgeest mee; de kalme jaren zeventig, toen krullenbollen nog voor exotische troeteldiertjes werden aangezien? Kwam het door mijn Nederlandse vriendjes met hun keurige zeden, of was het gewoon mijn aard: liever dommelend in de kleurrijke wereld van Jules Verne dan paffend op hangplekken?   ...
    Toch is elk bagatel of excuus misplaatst. Ofschoon de verloedering van de parlementaire taal nauwelijks onderdeed voor de verloedering van de Goudse wijk zelf, is het onweer dat boven de hoofden donderde van een klein deel van een klein deel (de Marokkaanse raddraaiers) even billijk als vruchtbaar: de relschoppers (evenals hooligans, Lonsdalers, neonazi's, skinheads, tokkies) zijn een baarlijke plaag. Voor zichzelf, maar vooral ook voor de direct betrokkenen; ouders, buurtbewoners, docenten, politie, psychiaters, hulpverleners, opbouwwerkers, discogangers, en, not at least: de andere 97 procent van de Marokkanen. Precies hierom hebben ze elk krediet verspeeld; het komt aan op onorthodoxe daden.

Red.:   Precies dezelfde argumenten - natuurlijk: het merendeel deugt wel. Het is maar 3 procent die over de schreef gaat. In  de rest van artikel ook: er bestaan veel verschillenden soorten Marokkanen.
    Bekende fouten: alle cijfers wijzen erop dat onder de Marokkaanse jongeren het aantal raddraaiers en criminelen  in de tientallen procenten ligt. En die wijzen er ook op dat binnen de criminele en  raddraaiers, Marokkanen zwaar oververtegenwoordigd zijn. Dus de situatie is ernstig - niet die van een minieme 3 procent probleemgevallen.
    En de relevantie van Marokkaanse verscheidenheid is dezelfde als die van de verscheidenheid onder de autochtonen slachtoffers: niets.
    Maar dat laatste hoeven we niet verder toe te lichten, want dat heeft de schrijver zelf al gedaan:

Uit: De Volkskrant, 23-01-2010, door Janny Groen en Annieke Kranenberg

Interview | Petra Sijpesteijn, hoogleraar Arabisch in Leiden

Geen idee wat de islam is

Geert Wilders noemt de islam kwaadaardig, anderen hebben het over een vredelievende geloofsleer. Maar echt weten doen ze het niet. Petra Sijpesteijn, hoogleraar Arabisch, richt zich op de oudste bronnen.

Tussentitel: 'Dat statische beeld van de islam wil ik proberen bij te stellen'

Wetenschappers moeten uit hun ivoren toren komen en zich gaan mengen in het debat over de islam, zei Job Cohen in oktober vorig jaar op de openingsconferentie van het Leiden University Centre for the Study of Islam and Society (LUCIS). Cohen deed zijn oproep vooral als burgemeester van Amsterdam, ‘waar het debat over de islam een constante onderstroom is geworden in maatschappelijke discussies’. In dat gepolariseerde discours valt het gebrek aan kennis over de islam op, en het ontbreken van de nuance. Wetenschappers kunnen dat veranderen.
    ‘Het zijn inderdaad steeds de extremen, Wilders-aanhangers of mensen die de islam als puur vredelievend afschilderen, die in dat debat op de voorgrond treden’, zegt Petra Sijpesteijn, hoogleraar Arabisch in Leiden. Sijpesteijn, tevens historicus, maakt deel uit van LUCIS, een interdisciplinair en interfacultair kenniscentrum op het terrein van islam en moslimsamenlevingen. ...
    De papyrologe vindt het belangrijk dat het besef doordringt dat ‘we eigenlijk geen idee hebben hoe de vroegste periode van de islam was’. Haar papyri, onafhankelijke schriftelijke bronnen, kunnen samen met inscripties en niet-islamitische, christelijke en joodse geschriften meer houvast bieden.
    Duidelijk is volgens Sijpesteijn al wel dat vorm en functie van de islamitische tradities in die vroege periode niet volledig vaststonden. Met andere woorden: ‘Er bestaat geen pure, zuivere islam. Er is altijd verschil van mening geweest.’
    Toch zie je in het publieke debat dat wetenschappers, politici en ook moslims zelf (vooral de salafisten, die hun leven modelleren naar de leefwijze ten tijde van de profeet Mohammed) het beeld hanteren van een monolithische, onveranderlijke islam. Volgens PVV-leider Geert Wilders, die om zijn uitspraken wordt vervolgd, bestaat er maar één islam: een kwaadaardige ideologie.
    Sijpesteijn: ‘Ik hoor dat ook op verjaardagsfeestjes. Het idee is wijdverbreid dat de islam gewelddadig was van het begin af aan. Ik wil niet zeggen dat de islam helemaal vredelievend is, dat is ook onzin.   ...

Red.:   Goh, wat een schattige hoeveelheid naïviteit, hè... Alsof Geert Wilders en de gasten op de verjaardag niet zouden weten dat de zaken in de wereld niet absoluut zwart-wit zijn. En dat  zij, Petra Sijpesteijn, ze dat moet gaan vertellen. In opdracht van Job Cohen - die weer spreekt namens multiculturalistisch Nederland.
    Ach, misschien zijn er inderdaad wel een paar. Maar kijk eens hier: