Bronnen bij Financiële wereld: afwentelen risico
| 16 jul.2012 |
Een normale bank die een normaal krediet verleent voor een specifiek economisch
doel, neemt een risico, want dat doel hoeft niet gerealiseerd te worden. Het
nieuwe product kan slecht verkopen. Dat risico zit verrekend in de rente die je
betaalt bij je krediet. Het is eigenlijk hetzelfde als bij verzekeren.
Die verzekerfunctie bestaat niet voor vormen van krediet waar
geen reële economische waarde tegenover staat. Dat is dus speculeren. Banken
maken normaal dat onderscheid niet, en doen deze twee dingen door elkaar. De
reden daarvoor is dat met speculeren meer geld verdient wordt, omdat dit gaat
met als basis de totale hoeveelheid geld die rondgaat, die, zoals we gezien
hebben iets als 20 en meer keer zo groot is als de reële economie. Per procent-
of promille-punt winst krijg je dus 20 keer zo veel als je speculeert.
Maar dit soort speculatie kent natuurlijk hetzelfde soort
risico als gewon krediet: het hoeft niet altijd te lukken. En dan gaat het net
zo snel omlaag, als dat het omhoog kan gaan.
Het punt waarop geld verdienen met krediet-zonder-tegenwaarde
gaat mislukken, is op het moment dat er geen economische groei meer is. Er komt
dan geen niet geld meer in het totaal van economie-plus-financiële-wereld, en
zodra er ergens iets afgelost moet worden, blijkt hetgeen waarmee afgelost moet
worden er niet te zijn, want dat is ander geld, en dat geld stond ook voor
niets, enzovoort. Tot je komt bij het geld dat staat voor de echte economie,
maar dat is dus slechts een fractie van alle geld. Dan heb je dus een
kredietcrisis. Dat wil zeggen: eigenlijk is alle geld onbetrouwbaar.
Maar de betrouwbaarheid van geld is een hoeksteen van het
maatschappelijke gebeuren, dus zodra dat gebeurt, komt de instantie in zicht die
staat voor het maatschappelijke gebeuren: de regering. Wat er gebeurt is dat de
regering garant gaat staan voor het geld, dus het krediet.
Het speculeren met geld heeft op dat moment dus verlies
opgeleverd, en dat verlies gaat voor een groot deel gedekt worden door de
regering. Dat is waarom speculeren voor banken de functie heeft van een
casino-zonder-nieten.
Nu heeft de regering, gewoonlijk een stuk of twaalf personen
met een stropdas, eigenlijk ook geen geld, althans niet in dit soort
hoeveelheden. En in functie hebben ze nog veel minder geld, want de meeste
overheden hebben schulden. De enigen die in een land geld hebben, zijn de
burgers.
Dus wie uiteindelijk garant staan voor de schulden gemaakt
door de banken, zijn de burgers - niet de banken. Het bewijs daarvoor is wat er
gebeurde tijdens de Amerikaanse kredietcrisis: de Amerikaans overheid, dat wil
zeggen de regering van een land dat de grootst mogelijke afkeer heeft van
bemoeienis van de staat met de economie, heeft een aantal van de grootste
financiële instellingen, die voor tientallen en honderden miljarden verlies
hadden geleden, overgenomen en hun verliezen overgenomen. Die zijn verdwenen in
de staatsschuld. Dat wil zeggen: de schulden van alle burgers.
Daarop heeft de Amerikaanse regering één uitzondering
gemaakt: de bank Lehman Brothers. Alle financiële "deskundigen" roepen sindsdien
dat dit een fout is geweest. Al die deskundigen maken natuurlijk zelf deel uit
van de financiële wereld.
Op het ogenblik van schrijven, midden juli 2012, gebeurt
precies hetzelfde in Europa: de Spaanse banken hebben dezelfde soort risico's
genomen, vaak in speculatief vastgoed, en nu de economie niet meer groeit, daalt
de behoefte aan vastgoed. Dus wordt dat minder waard, enzovoort. Men noemt dat
"het knappen van de vastgoedbubbel". Maar het is dus "het knappen van een
kredietbubbel", van de algemene soort als al die andere vormen van krediet
zonder economische tegenwaarde. Dat wil zeggen: van de 95 procent van de
financiële wereld die uit dat soort krediet bestaat.
Deze uitleg was nodig om het volgende bericht te verklaren:
Uit:
De Volkskrant, 13-07-2012, van verslaggever Peter de Waard
Obligaties Nederland zo gewild dat rente negatief wordt
De Jager verdient geld met het lenen van geld
Tussentitel: Nederland hoeft voor 2-jarige lening geen rente te betalen
Geld stallen bij een bank wordt steeds onaantrekkelijker wegens de dalende
rente. Maar sparen is nog altijd vele malen voordeliger dan het geld uitlenen
aan de Nederlandse staat: die kan tegenwoordig steeds vaker geld vragen, in
plaats van rente uit te betalen.
Op de aankoop van Nederlandse staatsobligaties met een
looptijd van twee jaar moet nu ook al een toeslag worden betaald in plaats van
dat rente wordt verkregen. Tot dusver kwamen 'negatieve rentes' alleen voor bij
kortlopend schatkistpapier van drie en zes maanden.
Het betekent dat minister De Jager van Financiën bij het
financieren van het begrotingstekort in de unieke positie verkeert dat hij geld
krijgt toegelegd, ook al gaat het slechts om duizendsten van procenten.
Internationale beleggers zien Nederland als zo'n veilige plek in deze onzekere
tijden, dat ze er een premie voor over hebben om hier hun geld weg te zetten.
Dat geldt nog sterker voor Duitsland en Zwitserland. ...
Red.: Wat die beleggers zich dus
realiseren is dat hun geld op de normale financiële markt niet veilig is - dat
wil zeggen: dat het verminderde waarde heeft. Het heeft in feite geen waarde,
maar dat waren ze even vergeten door de tijden van economische groei en het
voortdurend toenemen van de kredietbehoefte. De waarde die ze er nu nog aan
toekennen, is gebaseerd op de verwachting dat de economie binnen afzienbare tijd
weer gaat groeien, waardoor hun geld de volle waarde behoudt. De waarde die ze
er nu aan toekennen is in feite ook al speculatie.
Maar er is dus een afgenomen kans op economische groei, dus
is hun geld minder waard. En wel minder naarmate het verder afstaat van de reële
basis van geld: de echte economie. Die, zoals we gezien hebben, in feite
geschraagd wordt door de burgers.
Dus wat doen die beleggers, ze brengen hun geld dichter bij
de burgers - de regering. In staatsobligaties. Want als de waarde van het geld
onverhoopt mocht instorten, dan is daar de laatste bron van tegenwaarde. Bij de
burgers.
En dat is waarom de regering een negatieve rente krijgt op
haar leningen: het risico van het geld en het krediet is daar het laagst. En de
dragers van dat risico zijn dan dus niet meer de financiële instellingen, maar
de burgers. Want als er een kredietcrisis komt, garandeert de overheid het geld,
ten koste van alle burgers.
Waarmee de hele situatie samen te vatten is als volgt: de
financiële wereld speculeert door het creëren van een financiële markt die
twintig en meer keren groter is dan de echte economie. Zolang ze winsten maken,
zijn die ontzettend groot, en die winsten steken ze in eigen zak. En zodra de
verliezen komen, zijn die ook ontzettend groot, en draaien de burgers ervoor op.
De financiële wereld is een groot casino zonder nieten.
Nou zou de vraag gesteld kunnen worden "Waarom bestaat dit
casino dan toch nog?" Het antwoord is hetzelfde als dat op de vraag waarom alle
casino's nog bestaan: menselijke zwakte. Van een flink deel van degene die
weinig geld hebben in de vorm van de hoop dat ze plotseling veel meer geld
zullen krijgen. Van degene die heel veel geld hebben omdat dat de manier is
waarop ze aan hun geld zijn gekomen (enkele uitzonderingen daargelaten). En van
degenen daartussen omdat ze rijk kunnen worden van het organiseren van een
casino. Al die mensen weten in feite wel hoe het werkt, en wat de uitkomst is,
maar ze willen het gewoon. Ze willen dat casino, want het is natuurlijk heel
simpel om juist dit casino te sluiten: je verbiedt het uitgeven van geld, dus
van krediet, door particulieren.
En het beste teken dat men het niet wil, is op te vangen in
de media. Want daar zitten geen echt domme mensen in de zin van een iq lager dan
80, en die weten, op zijn minst onbewust, dus ook donders goed hoe het werkt.
dat in een casino het casino altijd wint. Maar die willen dus ook niet dat het
casino verdwijnt. Want als er iemand weer eens geld in het casino verloren
heeft, dan zeggen ze niet dat het casino niet deugt, maar dat die persoon fout
heeft ingezet - de meest recente aanleiding is waterschap SNB, dat 209 miljoen
euro verloren heeft in het casino:
Uit:
De Volkskrant, 13-07-2012, column door Sheila Sitalsing
Geld
'In de financiële wereld is het zo dat je met geld geld kunt maken', zegt Anke
Dielissen in december 2007 tijdens een bestuursvergadering van het Waterschap
Brabantse Delta. ...
De geld-baart-geld-uitspraak komt uit de vergadernotulen van
het Waterschap Brabantse Delta en belandde gisteren in de Volkskrant
dankzij speurwerk van Jesse Frederik en Eric Smit van journalistiek bureau
Follow the Money. Zij doken in de handel en wandel van Slibverwerking
Noord-Brabant (SNB), een nutsbedrijf, eigendom van vier waterschappen ...
Het is een verhaal dat verbijstert en moedeloos maakt, omdat
het niet het eerste in zijn soort is en vermoedelijk niet het laatste. Een
bedrijf dat deels of geheel op publiek geld draait, tuigt constructies op om zo
min mogelijk belasting te betalen en om risico's af te dekken - allemaal
geoorloofd in het kader van goed ondernemerschap - raakt daarbij verstrikt in
tentakels van bankiers die een leuke constructie weten om met geld geld te
maken, iets met risico's spreiden en nog geld toe krijgen ook via een credit
default swap. ...
Red.: En Sheila Sitalsing weet waar ze het
over heeft, want ze is niet alleen columnist met bijzonder neoliberale en
burger-vrijandige opvattingen
(ze is immigrante en daarmee een vijand van de Nederlandse burgers, zoals blijkt
uit haar schrijverij en dat van mensen met een soortgelijke achtergrond), maar
ook nog econoom. Dus die weet dat het een casino is, zoals ten overvloede ook
nog blijkt uit dit (de laatste alinea):
|
Terwijl het in de financiële wereld ook zo
is dat bankiers zelfs 's nachts in hun slaap de
greater fool-theorie kunnen reciteren:
er is altijd, overal, in elke markt, een nog
grotere sukkel te vinden aan wie je je rotzooi
kunt slijten. |
En dus moet ze ook weten dat dat bij een verlies in een casino, niet de
verliezer de schuldige is, maar het casino. Heb je er bezwaar tegen dat er
verliezen worden gemaakt, en dat heeft ze ...
|
We zullen dit verhaal vaker lezen, in
diverse varianten. Talloze lagere overheden en
semi-publieke organen hebben zich, verscherpte
regelgeving ten spijt, laten overhalen met
publiek geld te woekeren, soms met desastreuze
gevolgen. |
... want ze noemt het gevolg 'desastreus', dan is er maar één enkele
oplossing: verbieden in het casino te spelen. Wat hetzelfde is als het casino
sluiten.
Maar dat wil ze niet. Want als ze dat zou willen zou ze het
casino de schuld geven. En wat ze doet is de spelers de schuld geven:
|
Het echt snappen doen de slibmannen niet, |
Iets waarmee de koppenmaker van de Volkskrant het van harte mee eens
is, want hij maakte er de tussentitel van.
En kennelijk ook de economie-columnist:
Uit:
De Volkskrant, 13-07-2012, rubriek De Kwestie, door Peter de Waard
Waarom wil niemand derivaten snappen?
Individuen lukt het steeds weer hun werkgevers met derivaten een rad
voor ogen te draaien. Niemand wil ze begrijpen.
Red.: Eigenlijk zegt dit al voldoende. Het
probleem is niet de derivaten, volgens Peter de Waard, maar dat je ze moet
begrijpen. Dit terwijl de auteur aan het einde van zijn artikel het volgende
lijstje langsloopt:
|
Schandalen uit het verleden deden ook geen
belletje rinkelen. In februari 1995 - 17 jaar
eerder - blies een handelaar in Singapore de
Barings Bank op, een van de oudste en
gerenommeerdste zakenbanken in de wereld. De
28-jarige Nick Leeson sloeg op de vlucht nadat
hij de bank met een verlieslatende positie van 1
miljard euro in derivaten had opgezadeld die
onvermijdelijk tot het faillissement zou leiden.
Ook Leeson had in de jaren daarvoor veel geld
verdiend voor Barings. ...
De Barings-affaire beheerste wekenlang de voorpagina's, maar
gek genoeg ging het kort daarna weer mis. Een
jaar later bleek bij Daiwa Bank in Japan
hetzelfde te zijn gebeurd voor een nog groter
bedrag. Weer een jaar later ging het mis bij het
handelshuis Sumitomo.
Sinds 1995 kwam elk jaar wel een nieuw schandaal aan het
licht waarbij een handelaar met derivaten
miljardenverliezen had geleden - meestal nadat
hij eerst goede zaken had gedaan en daarvoor was
beloond met fikse bonussen. |
En hij citeert ook nog dit:
|
Het grootste schandaal was de kredietcrisis
van 2008, toen, mede door het gebruik van
derivaten, het hele financiële systeem bijna
werd opgeblazen. 'Financiële
massavernietigingswapens', noemde superbelegger
Warren Buffett de derivaten. |
De conclusie is voor de hand liggend: dit moet verboden worden. Maar dat
schrijft Peter de waard dus niet. net zo min als Sheila Sitalsing. En al die
andere lieden die je in de media treft, de oligarchie. Met of zonder economische
opleiding. iets waarvoor Peter de Waard zelf bijna de oplossing geeft:
|
Schandalen uit het verleden deden ook geen
belletje rinkelen. In februari 1995 - 17 jaar
eerder - blies een handelaar in Singapore de
Barings Bank op ... Ook Leeson had in de jaren
daarvoor veel geld verdiend voor Barings. Op de
bestuursvergaderingen in Londen was iedereen
verwonderd over de geldpers die in Singapore was
gecreëerd, maar niemand vroeg zich af hoe Leeson
dit deed. Niemand wilde het snappen. |
Inderdaad: Sheila Sitalsing, Peter de Waard en de rest van de oligarchie ...
Niemand wil het snappen. Want "het snappen" betekent het sluiten van het casino.
En met behulp van de casino kunnen de rijken de armen uitbuiten. En daarvan
profiteert de rest van de oligarchie
.
En als klap op de vuurpijl spreekt ook de baas zich
uit. Want het hoofdredactionele commentaar over dit geval komt van de chef van
de economie-redactie zelf:
Uit:
De Volkskrant, 13-07-2012, hoofdredactioneel commentaar, door Xander van
Uffelen
De les van SNB
... De ontluisterende gang van zaken bij SNB is het
zoveelste bewijs dat semi-publieke organisaties zich snel kunnen vergalloperen
met financiële contracten. Bankiers maken daarbij handig misbruik van het gebrek
aan kennis bij de tegenpartij.
Het is verleidelijk om organisaties als SNB of Vestia te
beschermen tegen bankiers door bijvoorbeeld derivatenconstructies te verbieden.
Het afdekken van risico's is voor veel bedrijven en organisaties echter een
nuttige methode. En niet elk derivatencontract veroorzaakt een ongeluk.
...
Red.: Hier staat, als hoofdredactioneel
commentaar in wat men een kwaliteitsmedium noemt, het argument dat de directeur
van het casino gebruikt om zijn tent van verse aanvoer te voorzien: "Je kan er
ook mee winnen" ...
Hoe doortapt en corrupt kan je zijn als orgaan dat beweert
een publieke functie te hebben. En dat ongetwijfeld ook heeft. En dus ook weet
dat ze die heeft. En zich desondanks overduidelijk verkocht heeft aan de zaak
van het Kwade Geld
. In de woorden van de hoofdredacteur, uit gesproken in de richting van Frits
Bolkestein maar gepubliceerd en dus ook richting lezer
: 'Ik kan u verzekeren dat op de hele redactie van de Volkskrant niet
een journalist te vinden is die het kapitalisme verwerpt of ontkent dat de
markteconomie ons grote voorspoed heeft gebracht.' Een grote vette leugen, want
datgene dat ons voorspoed heeft gebracht, is de technologische vooruitgang
. Met alleen de markt en bankiers zaten we nog op het niveau van de Arabische
wereld en Afrika. Daar hebben ze ook markten en bankiers. De warenmarkt en
woekeraars. De woekeraars die inmiddels de wereld overgenomen hebben, met steun
van de bijna even hard graaiende middenklasse. Waaronder die in de hele media.
Naar Financiële wereld
,
Economie, lijst
,
Economie, overzicht
, of site
home
.
|