Uit: De Volkskrant, 21-04-2005, door Edith Snoey, voorzitter van Abvakabo FNV.

Tijd voor een wet op maximumloon

De omstreden beloning van de topman van Essent is vandaag aan de orde op de vergadering van de aandeelhouders. Wellicht is het invoeren van een wettelijk maximumloon een oplossing, denkt Edith Snoey.

Tussentitel: Grotere openbaarheid over topsalarissen heeft geen effect

De afgelopen week heeft iedereen in Nederland zich in vrijwel gelijkluidende woorden uitgesproken over de topsalarissen bij de energiebedrijven. Exorbitant, schandalig, immoreel waren de terugkerende termen. Iedereen is het erover eens dat er een eind moet komen aan de zelfverrijking van topmanagers, maar niemand pakt het probleem werkelijk aan.
   De minister wijst naar de aandeelhouders, de aandeelhouders naar de Raad van Commissarissen, de commissarissen wijzen naar de bestuurders die weer naar andere bestuurders wijzen, en uiteindelijk wordt er maar geroepen dat de salarissen 'door de markt bepaald worden'.
    Een grotere drogreden is bijna niet denkbaar. De markt kan niet verklaren waarom de afgelopen tien jaar de topsalarissen meer dan verdubbeld zijn. Er is het afgelopen decennium geen sprake geweest van een verdubbeling van de productiviteit of een zeer grote toename van de vraag naar topbestuurders. Het is ook niet zo dat niemand deze functie wil vervullen. Er zijn genoeg gekwalificeerde bestuurders te vinden.
    Feit is gewoon dat de topbestuurders zelf hun salaris bepalen en daarbij naar anderen kijken. Door het voortdurend te vergelijken (benchmarken) is een spiraalwerkingen ontstaan die leidt tot steeds hogere salarissen. Het is nodig deze spiraal in plaats van naar boven naar beneden te buigen. Hoe krijg je dit voor elkaar?
    Niet door een grotere openbaarheid van salarissen, hoe noodzakelijk dit ook is.
    Topbestuurders lijken door de openbaarheid alleen maar extra te worden gemotiveerd meer te verdienen dan hun collega-concurrent. Centrale aanbevelingen die de vakbeweging de afgelopen jaren heeft gedaan aan de werkgevers over een terughoudende salarisstijging. die ook voor niet-CAO-lonen geldt, hebben helaas ook niet het gewenste effect gehad.
    Omdat het zelfreinigend vermogen van leden van Raden van Bestuur en Raden van Commissarissen tekortschiet, is het nu tijd voor hardere (juridische of wettelijke) maatregelen.
...
Daarnaast is het tijd voor wettelijke maatregelen. Vrij eenvoudig in te voeren, is de door de FNV al jaren bepleitte kleptocratentax. Hogere beloningen worden (vrijwel) geheel wegbelast en zijn niet meer aftrekbaar van de vennootschapsbelasting.
    Een andere mogelijkheid is het invoeren van een wettelijk maximumloon. Vakbonden hebben jarenlange strijd gevoerd om een Wet op het Minimum Loon (WML) ingevoerd te krijgen. Daarmee „werd een bodem gelegd in de arbeidsvoorwaarden en konden de werkgevers eindelijk worden gedwongen een fatsoenlijk loon te betalen aan hun werknemers. De topmannen van de energiebedrijven hebben laten zien dat het nu tijd is dat er een plafond komt in de arbeidsvoorwaarden.
    Dat kan als er een Wet op het Maximum Loon komt. De overheid kan deze wet volgens Abvakabo FNV probleemloos invoeren. We hebben al een wettelijk minimumloon en het maximumloon kan daar eenvoudig aan worden gekoppeld. Gedacht kan worden aan een wettelijk maximumloon van tien keer het minimumloon: 12.648 euro per maand. Nog altijd sneer dan de minister-president.
    Uiteraard moeten ook de te bereiken bonussen worden gemaximeerd, zodat deze geen uitlaatklep worden om het maximum te omzeilen. Bij een procentuele loonstijging stijgt het maximumloon van de topbestuurders dan via 'koppeling' voortaan even hard mee, en in absolute zin (in euro's) zelfs nog altijd meer!
    De kloof tussen arm en rijk in dit land wordt dan niet langer vergroot. De nieuwe wet kan voortaan de Wet op het Minimum én Maximum Loon (WMML) gaan heten.  Hopelijk raken we op deze manier eindelijk eens verlost van het jaarlijks terugkerend ritueel van foei en schande roepende ministers, die de hun ten dienste staande instrumenten niet durven in te zetten om iets aan maatschappelijke misstanden te doen.
    Uiteraard zitten aan dit voorstel nog heel veel haken en ogen, bijvoorbeeld hoe ontduikend en ontwijkend gedrag kan worden voorkomen. Maar ik acht politiek en ambtelijk Den Haag creatief genoeg om hier oplossingen voor te vinden.
    Er moet eindelijk eens een streep worden getrokken in de strijd tegen de buitensporige zelfverrijking. Die streep zetten is en blijft een taak van de overheid. Zeker die van een overheid die normen en waarden hoog in het vaandel voert.

Red.:   Een helder en aantrekkelijk voorstel. Het heeft ongetwijfeld ook zijn tegens, maar die zijn lastig duidelijk te formuleren, en in de huidige hype rond de topinkomens moeilijk te brengen. Dan blijft er voor de tegenstanders, zoals ook de economie en andere redacteuren en contribuanten van de Volkskrant, maar een ding over: negeren en zwijgen. Dat is wat er tot nu (7 april) toe gebeurt is met dit interessante voorstel. Voor een systematische onderbouwing, zie Rijnlandse inkomensverdeling .
    Addendum: in 2008 heeft de Volkskrant inmiddels een heel dossiers over de topsalarissen. Dat zou allemaal nergens voor nodig zijn, als dit voorstel was ingevoerd.


Naar Topinkomens, zelfregulering  , Economie lijst , Economie overzicht , of site home .