Bronnen bij Informatievervorming: selectieve gasten |
26 aug.2011 |
Er zijn meerdere manieren om door middel van selectie de boodschap in de
media te beïnvloeden en te vervormen. Naast het gewone selectieve gebruik maken
van bronnen, kan je ook selecteren in de personen die je uitnodigt om hun mening
te geven, en in de manier waarop je de gasten met verschillende meningen
benadert. Eerst een paar voorbeelden van het eerste:
Uit: VARAgids, nr.4-2011, door Johan Faber
Eurosceptisch
Zou er - met de kennis van nu - anders zijn geschreven bij de introductie van de
euro? Waarschijnlijk wel, zo leert een rondgang langs betrokkenen.
Tussentitels: 'De euroscepsis is toegenomen. Toch vinden critici van het eerste uur nog altijd
weerstand.'
Het was de grootste, duurste en langdurigste overheidscampagne ooit. ...
En andere tijden waren het, toen in 1996 het Nationaal Forum
voor de Introductie van de Euro werd opgericht. ...
Dat het anders liep, lag zeker niet aan het enthousiasme van
de beslissers.
Het enige tegengeluid kwam van het toenmalige politieke
buitenbeentje, de SP. De socialisten zagen in de komst van de euro de triomf van
het 'neoliberale Europa'. Op een SP-poster uit die tijd stand het eurosymbool
afgebeeld in de vorm van een guillotine.
Maar behalve de SP was er geen politieke stroming in
Nederland die anti-Europese gevoelens vertegenwoordigde.
Maar bij eurocritici schoot de campagne in het verkeerde keelgat. 'Het was
gewoon propaganda,' zegt Arjo Klamer, die zich destijds als een van de weinige
prominente economen openlijk tegen de euro keerde. ...
De euroscepsis is sinds de Griekse tragedie sterk toegenomen, maar toch
ondervinden critici van het eerste uur naar eigen zeggen nog altijd weerstand in
de media. Klamer: 'Laatst was ik bijvoorbeeld gevraagd om in De Wereld Draait
Door iets te zeggen over de eurocrisis. Maar de redactie koos uiteindelijk
toch voor Rick van der Ploeg, die natuurlijk een positief verhaal hield.'
...
Red.: En zo heeft het altijd in hoge mate gewerkt. En zo werkt
het nu nog. Zie hier de keren dat het onderwerp Europa ter sprake kwam in
Buitenhof, het serieuze discussieprogramma van de publieke omroep, in seizoen
2010-2011:
- 28-11-2010, Arnoud Boot.
- 05-12-2010, Egbert Myjer, rechter in Straatsburg.
- 19-12-2010, Herman van Rompuy, voorzitter Europese Raad.
- 23-01-2001 Jean-Claude Trichet, president van de Europese Centrale bank.
- 27-02-2011, Karel De Gucht, eurocommissaris voor handel, 20-03-2011.
- Jan Kees de Jager, minister van Financiën, over de crisis in de
Eurozone.
- 27-03-2011, Coen Teulings, directeur Centraal Planbureau (CPB).
(Seizoen 2011-2012, tot aan 18-09-2011: 11-09-2011: Gerrit Zalm; 18-09-2011: Lex
Hoogduin)
Allemaal keiharde en rabiate Europeanen. Eurocritici: geen. En reken maar dat wat hier beschreven
is voor "Europa", geldt voor alle onderwerpen waarin de mensen uit de
mediaberoepen iedereen die daar maatschappelijk boven verkeert, de oligarchie,
een belang hebben. Zoals de multiculturele samenleving, die nog eenzijdiger
belicht wordt dan Europa. Want hoewel er net iets meer kritisch geluid is over
de multiculturele samenleving ten opzichte van Europa, is Europa iets dat wel;
degelijk ook aanwijsbare voordelen heeft. En de multiculturele samenleving
absoluut niet - die heeft alleen maar aanwijsbare nadelen.
Nog een vorm van hetzelfde, in een programma dat "de mening
van Nederland" beweert weer te geven:
Uit:
De Volkskrant, 25-08-2011, column door Ronald Giphart
Phone-in
Tussentitel: Soms gebeurde het dat een bepaald onderwerp te weinig
inbellers uitlokte
Heerlijk, meningen van 'gewone mensen thuis'. In de middaguren hebben
zowel Radio 1 als concurrent BNR programma's waar mensen kunnen inbellen om
hun opvatting te geven over actuele stellingen.
Ik kan me dit nog herinneren, omdat ik wel eens in dit
onderdeel van het programma voorkwam. Mijn stem was soms te horen in het
blokje Gesundenes Volksempfinden. Sterker nog: regelmatig heb ik mijn
mening gegeven over verscheidene vraagstukken. Dat was niet omdat ik
daadwerkelijk een mening had over een bepaald onderwerp, maar omdat ik
studiegenoot was van Maarten van Dijk, inmiddels directeur
televisieprogrammering bij BNN, die destijds stage liep bij Nieuwslijn.
Soms gebeurde het dat een bepaald onderwerp te weinig
inbellers uitlokte, of dat er alleen voor- of tegenstanders reageerden. In
dat geval belde Maarten mijn studentenhuis en schakelde hij ons door met het
antwoordapparaat, zodat wij een berichtje konden inspreken. Van te voren zei
hij er dan bij hoe we geacht werden te reageren. Ik herinner me niet meer
welke kwesties ik door het geven van mijn mening een bepalende duw heb
gegeven, behalve één. De hilarisch onzinnige stelling die de Phone-In in die
aflevering de luisteraars voorlegde, luidde zoiets als: 'Het is een goede
zaak voor de eenheid in Europa dat het Eurovisie Songfestival wordt
georganiseerd.' ...
Tijdens de uitzending belde Maarten, die The Phone-In
moest monteren, in halve paniek op. Er waren bijna geen inbellers die iets
over deze belangwekkende kwestie wilde zeggen en de luisteraars die belden
vonden het prima als het feestje voor eeuwig zou verdwijnen. Of ik even een
pro-Songfestival-boodschap kon inspreken, als tegenwicht voor alle negatieve
reactie. ...
Red.: Ook hiervan is een multiculturele variant, zie
de volgende uitzending van het NOS Journaal
(25-08-2011, na 12:07 min.) - onderwerp is belgedrag, en er zijn zes
geïnterviewden: drie gekleurd (waaronder de eerste twee) en drie blank - de
verhouding op de hele bevolking: één op tien. Dat wil zeggen: gekleurden,
oftewel de multiculturele samenleving, is tien keer oververtegenwoordigd. En
ook dat is volkomen representatief.
Naast het maken van een selectieve keuze van gasten, is er
nog een vorm van selectie in dit soort programma's: de selectieve
benadering. In de media wordt überhaupt iedereen van rechts komt negatiever
benadert dan de linkseren, ook als je in aanmerking neemt dat er objectief
meer kritiek valt te leveren op rechts: dat zijn nu eenmaal vrijwel
uitsluitend in het spectrum van egoïst tot graaier. Het zit er meer in dat
kritiek op de linkseren, waarvan er objectief ook zeer veel kan gegeven
worden, sterk achterwege wordt gelaten. Met uitzondering van de enige echte
linkse partij: de SP. Die wordt juist weer extra kritisch benaderd
. Hetgeen laat zien waar naast links-rechts er nog een sterkere criterium
is: voor of tegen de oligarchie.
Ook dit geldt weer in sterk verhoogde mate voor alles
aangaande de multiculturele samenleving en immigratie. Iemand die voor vrije
immigratie pleit, krijgt geen weerwoord - die wordt van vraag naar vraag
geleid onder uiting van ondersteunende opmerkingen. iemand die voor
beperking van de immigratie is, wordt of geconfronteerd met een
tegenstander, of met kritische vragen, of met beelden van vluchtelingen in
bootjes. De voorstanders worden nooit geconfronteerd met mensen die geen
huis kennen vinden omdat de huizenmarkt verpest wordt door asielzoekers en
kettingimmigranten, noch met belden van ouderen die niet meer goed verzorgd
worden wegens geldgebrek veroorzaakt door de kosten van opvang van
asielzoekers en kettingimmigranten.
Een bekende truc bij praatprogramma's als Pauw & Witteman
is om als er een gast uitgenodigd wordt die kritisch is over de
multiculturele samenleving, in het publiek dan iemand uit te nodigen uit een
gemengd huwelijk, die zijn of haar (meestal haar) kindertjes keurig opvoedt,
en zegt zo veel last te hebben van de kritiek op de multiculturele
samenleving - liefst met traan of brok in de keel. De intellectuele variant
van het schilderij van "het zigeuneurjongetje met de traan".
Mensen die kritiek hebben op de multiculturele samenleving,
zoals aanhangers van de PVV, komen om die reden niet meer bij dit soort
programma's van de publieke omroep. Iets waar de presentatoren van die
programma's zich uiterst negatief over uitlaten, maar uitsluitend het gevolg
is van eigen, uiterst partijdig, gedrag.
Als er door intellectuele variant van dit soort kringen,
media-onderzoekers en andere specialistische vormen van sociologie,
onderzoek naar eventuele partijdigheid wordt gedaan, is de uitkomst steevast
dat "Er is geen partijdigheid waar te nemen, want de PVV is evenveel genoemd
als de PvdA", of "Wilders' naam is vaker genoemd dan die van Cohen".
Ongetwijfeld opzettelijk meestal weglatend dat daarbij niet is gekeken naar
wat er gezegd werd. Waarvan iedereen weet dat over Geert Wilders bij
de publieke omroepen uitsluitend negatieve dingen worden gezegd. Wie daar
een onderzoek naar wil doen, kan bijvoorbeeld interviews met Femke Halsema
of Alexander Pechtold aan de ene kant, en Emiel Roemer (Wilders wil
verstandigerwijs dus niet komen) aan de andere kant, en dan het aantal
onderbrekingen, de spreektijd tot aan de volgende onderbreking, en het
aantal herhaalde vragen te meten. Dit dan nog zonder op de inhoud van de
vragen in te gaan, die ook nog eens sterke verschilt op de lijn
positief-negatief.
Naar Vrijheid van meningsuiting
, Sociologie lijst
, Sociologie overzicht
, of
site home
.
|