Uit: De Volkskrant, 27-12-2008.

Moreel verval is aanstekelijk

De fietsen staan geparkeerd in een steegje in Groningen voor een verbodsbord met het woord graffiti erop. Aan alle fietsen is een kaartje bevestigd waarin een sportzaak de fietsers een prettige vakantie toewenst. De proefleiders houden precies bij hoeveel van die papiertjes achteloos op de grond worden gegooid of netjes opgeruimd.
    Het blijkt dat slordigheid niet alleen afhankelijk is van het karakter en het gemoed van de fietser, maar ook van de toestand van de muur. Wanneer de muur beklad is met graffiti gooit ruim tweederde deel van de fietsers het kaartje op de grond, terwijl slechts een derde deel dit doet als de muur netjes donkergrijs is geverfd.
    Dit is één van de experimenten waarmee de psycholoog Kees Keizer en zijn collega’s aantoonden dat normverval besmettelijk is. Ook als er fietsen fout geparkeerd staan, wanneer boodschappenkarretjes op de parkeerplaats slingeren, of als er vuurwerk wordt afgestoken op verboden tijdstippen, zijn omstanders geneigd het minder nauw te nemen met de regels. Ze drukken bijvoorbeeld vaker een paar euro achterover of negeren een verbodsbord met verboden toegang.
    Normoverschrijdingen zijn met andere woorden besmettelijk. Wie er snel tegen optreedt, repareert dus niet alleen kleine, al gemaakte foutjes, maar bereikt ook dat veel potentiële daders zich bijtijds inhouden.

Red.:   Hoogstwaarschijnlijk uit hetzelfde onderzoek, met wat meer details:

Uit: Volkskrant.nl 22-11-2008, ANP

Rommelige omgeving maakt mensen ongehoorzaam

Onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen (RuG) heeft aangetoond dat mensen in een rommelige omgeving eerder overgaan tot norm- en regeloverschrijdend gedrag.
    De onderzoekers van de faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen creëerden een zestal situaties waarin de verleiding werd gegeven tot het overtreden van wet- en regelgeving. Zo werd er een envelop half uit een brievenbus gehangen met daarin, duidelijk zichtbaar door een venstertje, een briefje van vijf euro. Bij graffiti op en rond de brievenbus stak 27 procent van de voorbijgangers het geld in eigen zak, bij een schone brievenbus en omgeving was dat slechts 13 procent.
    Bij minder ernstig gedrag was het verschil zelfs nog veel groter. Een parkeerterrein werd afgesloten met een halfopenstaand hekwerk met daarbij een bord geen doorgang, omlopen voor de ingang en een bord geen fietsen plaatsen. Bij een situatie waar er toch fietsen tegen het hek stonden, glipte 82 procent van de mensen toch door het hek om sneller bij hun auto te zijn. Zonder fietsen tegen het hek was het aantal overtreders slechts 27 procent.
    De onderzoekers achten bewezen dat normen en regels veel invloed kunnen hebben op menselijk gedrag, mits die normen en regels zichtbaar ondersteund worden door de omgeving.

Naar Rijnlandmodel, normen en waarden , Rijnlandmodel algemeen , Rijnlands beleid, lijst , Rijnlandmodel, overzicht , of site home .