Uit: De Volkskrant, 27-11-1995, door Jaap Huisman
 
Adriaan Geuze, een man van heldere patronen

Het is de straat die hen verbindt, Adriaan Geuze en Propreté de Paris. De eerste richt de publieke huiskamer van de stad in, de tweede houdt het schoon. Sinds zaterdag zijn begin en sluitstuk van de openbare ruimte ook met elkaar verbonden door een prijs, de Sikkensprijs.

...    Er gaat vrijwel geen dag voorbij of het publiek pikt een graantje mee van de discussie over het al dan niet bebouwen van het Groene Hart van de Randstad of is slachtoffer van de volgeslibte snelwegen. Geuze gooide nog wat extra olie op het vuur door zaterdag een pleidooi te houden voor de rehabilitatie van de snelweg.
    Hans Keller voorzag dat pleidooi van een filmische impressie van de A16. De snelweg is, zei hij, de meest gebruikte, de meest noodzakelijke maar ook de meest ondergewaardeerde openbare ruimte. De automobilist is een intelligent wezen, dat desondanks beklemd wordt gehouden tussen geluidswallen, klimop en struikgewas, en wordt bestookt met de ruis van de radio. ...
    Die snelweg zuigt je mee met de vrachtwagenconvooien de Randstad in. Telkens komt er een baan bij, totdat ie doodloopt in woonerven, binnensteden met eenrichtingsverkeer en ander ongerief. De snelweg is een taboe, staat nergens op een agenda, wordt niet geacht aanwezig te zijn.
    Geuze: 'De tijd die we doorbrengen op de snelweg wordt ook niet gezien als tijd, je bent of in a of in b, maar daartussen telt niet. Pas volgende generaties zullen de waarde van het snelweglandschap gaan inzien en het als een cultureel verschijnsel beschouwen. Daarom moeten we er nu een behoorlijke layout voor ontwerpen, met aandacht voor details en de beweging.'
    Geuze heeft met Koolhaas gemeen dat hij geïnteresseerd is in een theoretische benadering van het ontwerpersvak en voor een procesmatige manier van werken. Daarmee treedt hij buiten de omheining van zijn vak, dat zich tot dusver vaak bezig hield met incidenten: een plein, een promenade, een park. Dank zij Geuze is landschapsarchitectuur een integraal onderdeel gaan uitmaken van de stedebouw, verbindt ze disciplines met elkaar zoals architectuur en industriele vormgeving.
    Deze vermenging wordt zichtbaar in Geuzes ontwerp van de nieuwe wijk Borneo/Sporenburg in het Oostelijk Havengebied van Amsterdam, waar op grote schaal lage woningen, merendeels voor gezinnen, worden neergezet. De jury roemt de vindingrijkheid in het doorbreken van standaardoplossingen. 'Dit plan druist in tegen alle gevestigde opvattingen op het gebied van volkshuisvesting (rug-aan-rug-woningen), maar geeft daarentegen aan het wonen een nieuwe vrijheid, brengt een grotere uitwisseling met de omgeving tot stand en zal leiden tot een nieuw stedelijk landschap.'
    De lange, rechte straten met een repeterende reeks woningen van drie verdiepingen, waarbij ieder huishouden een voordeur aan de straat heeft, en binnen een tuin, patio of dakterras, lijken saai, maar zijn volgens Geuze beter te verkiezen boven de grappen en grollen die nu in nieuwbouwwijken worden uitgehaald. 'Je moet geen chaos en gezelligheid willen organiseren.' ...    Geuze is de man van heldere patronen, van overzichtelijke ingrepen waar vervolgens de mens zelf zijn fantasie op loslaat. ...
 

Red.:    Laten we eens zien wat dat in de praktijk van het genoemde Sporenburg heeft opgeleverd. Eerste een overzicht:

De onmenselijke rechtlijnigheid kan al vermoed worden. Zichtbaarder wordt het in de individuele straten:
 

En echt illustratief is de volgende opname van een binnenplein:
 

Hier is de menselijke maat volstrekt afwezig. Dit heeft alles te maken met architectuur als kunstuiting, maar niets met gebruik door mensen, laat staan dat er aan de menselijke psyche is gedacht. Hoe dat er, bij een andere wijk (en waarschijnlijk van andere hand), als geheel uitziet blijkt uit de volgende luchtopname:

Het is niet helemaal het blokkendoosmodel, maar het scheelt niet veel, en men kan zich zich niet aan de indruk onttrekken dat dit voornamelijk veroorzaakt wordt door de driehoekige vorm van het perceel. Ook hier is de man met de liniaal en de passer de baas geweest - ook hier de mens totaal vergeten. Tussen twee haakjes: rechtsonder ligt een perceel dat ook bebouwd is, hoewel het niet opvalt. Een illustratie van wat de menselijk maat wel inhoudt.

Naar Planologie, lelijkheid , Architectonische lelijkheid , Rijnlandmodel, kleinschaligheid  , Inrichting, lijst , Rijnlands beleid, lijst , Rijnlandmodel overzicht , of site home .