Uit: De Telegraaf, 25-06-2007, door Herman Stam en Roelien Wierstra
 
Ambachtsscholen in ere hersteld

De ouderwetse ambachtsschool maakt zijn rentree. Het zogeheten vmbo-vakcollege moet het antwoord vormen voor de nijpende tekorten aan technisch personeel.

Dit jaar al wordt een proef gestart in een tiental plaatsen, waaronder Rotterdam en Ede. Het doel is om vanuit de regio jaarlijks 3500 jongeren aan een baan te helpen. De vakscholen gaan opleidingen voor diverse beroepen zoals metselaar, fietsenmaker of loodgieter bieden. De leerlingen krijgen na vier jaar opleiding de titel 'technisch gezel'. Na een korte vervolgopleiding kan daar ook nog de graad 'technisch meester' aan worden gevoegd. ...
    De komende jaren wordt een tekort van 100.000 technici verwacht. De nieuwe opleiding haakt in op dat probleem.
    ... "Veel jongeren zijn praktisch ingesteld, maar krijgen juist een hoop theorie op de middelbare school over zich heen gestort", zegt Hans de Boer, de scheidend voorzitter van de Taskforce Jeugdwerkloosheid.
 

Red.:   Dit is al een schokkend bericht - nog een paar jaar terug werden suggesties in die richting afgedaan met een snikkerend lachje: "We kunnen toch niet terug in de tijd...". Maar de echte schok zit in de reacties op de website van De Telegraaf - een selectie :

Red.:   Dit hebben ze dus bereikt, die weerzinwekkende alfa's en gamma's: dat eerlijke handwerk gezien is gaan worden als iets minderwaardigs. Net als de opleiding ertoe.

Uit: De Volkskrant, 26-06-2007, hoofdredactioneel commentaar
 
De rehabilitatie van de ambachtsschool

De ambachtsschool keert terug, zo luidden al meteen de commentaren. Dit jaar begint een experiment met ‘vmbo-vakcolleges’, die zullen opleiden voor beroepen als metselaar, loodgieter of fietsenmaker. Het is een veelbelovend experiment, zowel voor de economie als voor de leerlingen zelf. De komende jaren wordt een tekort van honderdduizend vakmensen verwacht. Het is daarom van groot belang voldoende vakmensen op te leiden. Het is wrang om de spreekwoordelijke Poolse loodgieters naar Nederland te halen, terwijl Nederlandse jongeren zonder diploma thuis zitten.
    Voor veel vmbo-leerlingen is het onderwijs te theoretisch. Mede daardoor kampen leerlingen met motivatieproblemen en is de schooluitval hoog. Dat probleem klemt des te meer, daar op het vmbo veel allochtonen zitten. De integratie en emancipatie van deze leerlingen begint met een succesvolle schoolopleiding die uitzicht biedt op een baan, en daarmee op een volwaardige plaats in de samenleving.
    Het is wel belangrijk dat de nieuwe vakcolleges niet meteen te boek staan als ‘zwarte’ scholen die voor de onderkant van de arbeidsmarkt opleiden. Op zichzelf is dat ook nergens voor nodig. Er zijn ook veel autochtone kinderen die liever met hun handen werken. Daarnaast zijn de economische vooruitzichten voor vakmensen uitstekend.   ...
    Het experiment met de vmbo-vakcolleges markeert een toenemend streven naar differentiatie, nadat jarenlang is geprobeerd zo veel mogelijk leerlingen onder één noemer te brengen, onder meer door de mislukte basisvorming. De basisvorming kwam voort uit een op zichzelf loffelijk streven naar sociale gelijkheid. Opleidingen moesten zo veel mogelijk op elkaar aansluiten, teneinde leerlingen te laten doorstromen naar een zo hoog mogelijk theoretisch niveau.
    Deze inrichting van het onderwijs miskende echter de grote verschillen tussen leerlingen. Sommigen gedijen het beste in een theoretische omgeving, anderen werken liever in de praktijk. In samenwerking met het bedrijfsleven zal dat praktijkgerichte onderwijs de komende jaren versterkt moeten worden, ook door combinaties van leren en werken gemakkelijker te maken.
    De emancipatie van het praktijkonderwijs is een uitstekende zaak zijn. Wel moet ervoor worden gewaakt dat niet álle theorie overboord wordt gezet. Een opleiding voor leerlingen van 12 tot 16 jaar mag nooit een pure vakopleiding zijn. Een school moet ook voorbereiden op burgerschap. Daartoe moeten leerlingen worden onderwezen in de elementaire normen en waarden van democratie en rechtsstaat. Ook basale kennis van de Nederlandse geschiedenis is belangrijk. Van een school mag worden verwacht dat zij pogingen doet de morele reflectie te bevorderen.


Red.:   Let voor de duidelijkheid nog eens op de "maar"s:
...Het is wel belangrijk dat de nieuwe vakcolleges niet meteen te boek staan als ‘zwarte’ scholen...
...De basisvorming kwam voort uit een op zichzelf loffelijk streven naar sociale gelijkheid....
...Wel moet ervoor worden gewaakt dat niet álle theorie overboord wordt gezet....
Precies al die zaken die tot het grote verval hebben geleid - het is kennelijk moeilijk er afstand van te nemen.
    Bij het rondzoeken kwam nog een klein artikeltje tevoorschijn:

De Volkskrant, 21-01-2006, ingezonden brief van H.H. Wulfert (Zeist)

Ambachtsschool

Mijn advies aan burgemeester Job Cohen: hef die veertien deelraden op (Binnenland, 18 januari).
    Zet er veertien strak geleide ambachtsscholen voor in de plaats. Leer die moeilijke gasten, autochtoon en allochtoon, verplicht een goed vak. Dan kunnen zij overal de kost verdienen.

Red.:   Ach, het is al zo lang terug en zo vaak tegen ze gezegd, maar "linkse"-politici en alfa- en gamma-intellectuelen kunnen niet luisteren - want die hebben idealen in hun hoofd, en bananen in hun oren.
    Voor de volledoiheid ok no even hoe het aat:

Uit: De Volkskrant, 26-05-2010, van verslaggeefster Ianthe Sahadat

Ook speciale vakcolleges voor de zorgberoepen

Vanaf volgend schooljaar komen er speciale vakcolleges voor zorgberoepen. Dat maakten minister Klink van Volksgezondheid en staatssecretaris Van Bijsterveldt van Onderwijs dinsdag bekend.

De zorgcolleges moeten zesjarige opleidingen worden waarbij vmbo, mbo en instellingen nauw samenwerken. De organisatie die het project leidt, zette eerder de technische vakcolleges op. Daarvan zijn er nu 38. De opleidingen worden vaak vergeleken met de oude ambachtsscholen waar beroepstrots, vakmanschap en de relatie tussen leermeester en leerling centraal staan.
    ‘De instroom van jongeren is met 50 procent gestegen’, zegt initiatiefnemer Hans de Boer over de vakcolleges techniek. ‘Er is bijna geen lesuitval en vrijwel geen schoolverzuim. Dat is verbluffend.’   ...

Red.:   Hoe is 't mogelijk, hè ...Dat zijn nu echt zaken die alleen alfa's/gamma's niet begrijpen ...Maar dat is wel de groep die Nederland bestuurt .
   Een bericht uit het veld:

Uit: De Volkskrant, 16-10-2010, van verslaggever Haroon Ali

Slimmer op zoek naar een stage

...    Het Vakgilde is de volgende stap voor het Vakcollege Techniek, een zesjarige praktijkopleiding voor technische vmbo-tieners. De opleiding begon in 2007 en is nu op vijftig scholen ingevoerd. Schooluitval en ziekteverzuim zijn afgenomen, ouders en leerlingen zijn enthousiast, zegt medeoprichter Hans de Boer, oud-voorzitter van de Taskforce Jeugdwerkloosheid.   ...
 

Red.:    En nog eentje:

Uit: De Volkskrant, 26-10-2010, van verslaggeefster Elsbeth Stoker

‘Treinschool’ nodig voor vakkrachten

Er moet een speciale ‘treinschool’ komen. Daarvoor zal FNV Bondgenoten pleiten tijdens de cao-onderhandelingen met de Nederlandse Spoorwegen.
    Volgens de vakbond moet deze vakschool mbo-opleidingen aanbieden aan jongeren. Daarnaast moet de treinschool trainingen en cursussen verzorgen aan personeel van de NS, ProRail en het goederenvervoer. De NS staat positief tegenover het idee van een ‘treinschool’, maar vindt het nog te vroeg om te praten over de vormgeving.
    Het is de bedoeling dat de spoorwegvakschool door de hele branche gebruikt gaat worden’, zegt FNV-bestuurder Roel Berghuis. Volgens hem zal binnenkort de strijd om de vakkracht weer losbarsten. De vakschool is volgens Berghuis een wapen in deze strijd. De school kan het imago van de branche verbeteren. ...
    Het voorstel past in de trend dat steeds meer bedrijven eigen mbo-opleidingen aanbieden, stelt Berghuis.... ‘In de jaren zestig en zeventig waren zulke vakscholen heel normaal. De Hoogovens hadden er destijds ook eentje’, zegt Berghuis. ‘Maar in de jaren tachtig en negentig zijn ze de nek omgedraaid. Nu blijken zulke ‘branchedeurmatten’ weer nodig.’  ...

Red.:   '... vakscholen ... [zijn] in de jaren tachtig en negentig ... de nek omgedraaid'. Door gestoorde alfa/gamma-ideologen.
    Het belang van praktijkonderwijs wordt natuurlijk sterker naarmate je verder de onderwijsladder afgaat. Maar alleen al deze terminologie is onwenselijk - je moet niet mensen "gelijk" maken door ze allemaal proberen vol te proppen met avo-onderwijs, je moet de status van het niet-avo of handtechnisch- of praktijkonderwijs verhogen:

Uit: De Volkskrant, 08-11-2010, van verslaggever Robin Gerrits

Ook kinderen voor wie de laagste vmbo-leerweg te zwaar is, kunnen iets presteren

Daag ze uit, op de praktijkschool

Tussentitel: 'Veel meer dan bij havo kun je als school het verschil maken'

‘Blij.’ Net als veel medeleerlingen op praktijkschool De Einder is Walid Taouil (17) geen jongen van veel woorden. Ook niet als hem wordt gevraagd om zijn reactie als hij eind dit schooljaar zijn diploma krijgt. Maar hij weet donders goed waarom het zo belangrijk is. Ooit hoopt hij op zijn huidige stageplek bij McDonald’s de opleiding floormanager te kunnen doen. ‘Straks kan ik laten zien dat ik iets gepresteerd heb.’
    Toch is het bijzonder dat Walid een heus diploma krijgt. Officieel bestaat het niet, als afsluiting van het praktijkonderwijs – bedoeld voor leerlingen die het laagste niveau vmbo niet aankunnen. Veel praktijkscholen geven de leerlingen een certificaat mee, maar dat is meer een bewijs dat ze ergens geweest zijn, niet wat ze daar gedaan hebben. ‘Toen mijn broer lang geleden op deze school zat’, zegt docente Özlem Yalcin, ‘kreeg hij alleen dat certificaat. Dat zei hem niets, hij heeft het zelfs weggegooid.’
    In het fraai opgeknapte badhuis aan de Spionkopstraat in de Haagse Transvaalbuurt zijn de ruimten waar een gewone Nederlandse huiskamer, een keuken of een eenvoudige winkel wordt nagebootst het belangrijkst. ‘Leerlingen krijgen hier elementaire vaardigheden bijgebracht, zodat ze zich kunnen redden in de maatschappij’, legt directeur Aad van Loenen uit.   ...
    Op hun scholen zit geen makkelijke groep: de kinderen hebben een zeer lage intelligentie (officieel een IQ tussen 60 en 70) en kampen vaak met sociale en gedragsmoeilijkheden. ‘Als leerkracht word je hier meer pedagogisch op de proef gesteld dan didactisch’, zegt Van Loenen. ‘Maar ze moeten wel voor zichzelf leren zorgen.’
    Niet te veel pamperen dus, zegt Mulder, stel liever eisen aan ze. Daarom ook besloten de Haagse praktijkschooldirecteuren een paar jaar geleden tot de innovatie die ze nu landelijk en wettelijk verankerd willen zien: een diploma voor het praktijkonderwijs. Dat was er namelijk nog niet.
    ‘Dit was de groep die zelfs niet slim genoeg was om de allerlaagste vmbo-leerweg te volgen. Daar kon je geen eindtermen voor bedenken, werd gedacht’, zegt Mulder. Maar juist het soms verguisde competentiegerichte onderwijs, dat uitgaat van voor bepaalde beroepen vereist gedrag en vaardigheden, blijkt geschikt om een diploma praktijkonderwijs mee op te bouwen: geen centraal schriftelijk eindexamen in kennisvakken, maar een portfolio vol praktische taken en elementair werknemersgedrag: op tijd komen, je aan je afspraken houden, beleefd zijn, dat soort zaken.
    Inmiddels hanteren de zes praktijkscholen uit de regio Den Haag het diploma, en de andere tien uit Zuid-Holland gaan ermee beginnen. Andere regio’s tonen belangstelling, dus het is nu het moment om te pleiten voor een landelijk diploma. D66-wethouder Ingrid van Engelshoven van Den Haag mocht ze vorig jaar uitreiken: ‘Ik heb genoten van de trotse gezichten van die kinderen en hun ouders.’    ...
Op 177 praktijkscholen in Nederland krijgen bijna 27 duizend leerlingen les. De meeste zijn kleinschalig opgezet. Leerlingen die naar het praktijkonderwijs (PrO) gaan, maken aan het eind van de basisschool niet de Citotoets, maar een intelligentietoets. Als ze 18 worden, verlaten de scholieren het PrO. Een groot deel van hen gaat werken, een forse minderheid gaat op voor een mbo-1-diploma (assistentenniveau).   ...

Red.:    Hier dus een enkel voorbeeld van de juiste toepassing van "competentie-gericht onderwijs": passende bij de competenties van de betreffende leerlingen. Op hoger niveau wirdt het gebruikt om onderwijs te geven onder de competentie van leerlingen, namelijk in allerlei verbaal knip- en plakwerk.
    Het instellen van een diploma is een goede stap in die rivchting;

Uit: De Volkskrant, 08-11-2010, door Ingrid van Engelshoven (wethouder Onderwijs voor D66 in de gemeente Den Haag) en Harry Mulder, Aad van Loenen, Cees Bron, Maurice Peeters, Han van Beek en Michel Verhaar (directeuren praktijkscholen Den Haag en Rijswijk).

Leerling wil een echt getuigschrift en geen brevet van onvermogen

Yes! Ik kan het! Vinsenzo komt met een kreet van enthousiasme uit zijn ‘examengesprek’. Hij is geslaagd. Kinderen als Vinsenzo hebben in Den Haag en Rijswijk een unieke kans om een diploma te halen. Ze gaan naar de praktijkschool, een school voor leerlingen die het laagste niveau van het vmbo niet aankunnen. Omdat het een speciale vorm van regulier onderwijs is, worden er geen ‘gewone’ schooldiploma’s uitgereikt.
    Dat doet pijn, merkten wij. Leerlingen en ouders zijn vaak teleurgesteld als blijkt dat het vmbo niet haalbaar is. De leerlingen voelen zich in een hoek gezet, en niet ten onrechte. Feitelijk zegt de samenleving tegen hen: jij kunt geen diploma halen, jij bent bij voorbaat kansloos.
    Daarom ontwikkelden we twee jaar geleden een diploma met een bijbehorend ‘examen’. We hebben onze programma’s op dat einddoel aangepast. ...
    Maatschappelijk staat het garant voor praktische vaardigheden die de leerling beheerst. Een Haagse werkgever weet dus op welke kwaliteiten hij kan rekenen. Daarnaast heeft het effect van het diploma op de leerlingen zelfs ons versteld doen staan. Dat het zo veel trots, zelfvertrouwen en doorzettingsvermogen bij de jongeren teweeg zou brengen, dat hadden wij niet voorzien.
    Wij pleiten daarom voor een erkend diploma voor alle (bijna 27 duizend) praktijkschoolleerlingen in Nederland. ...

Red.:   Het aloude antwoord:

Uit: De Volkskrant, 09-11-2010, van verslaggever Robin Gerrits

Minister: geen diploma voor praktijkschool

Minister Van Bijsterveldt van Onderwijs is geen voorstander van een landelijk erkend diploma voor de praktijkschool. Volgens haar verkleint zo’n getuigschrift de mogelijkheden voor scholen om in te spelen op de, vaak beperkte, individuele mogelijkheden van de leerlingen.   ...
    ... de minister vreest dat een diploma met landelijk vastgestelde eisen het bijzondere karakter van het praktijkonderwijs ondermijnt. ‘Het succes en de kracht van het praktijkonderwijs is gelegen in het feit dat praktijkscholen veel vrijheid hebben om in te spelen op de individuele capaciteiten en talenten van leerlingen. Voor heel veel leerlingen is het doorlopen van het praktijkonderwijs al een prestatie van formaat.’

Red.:   In andere woorden: "Ik en de ideologen op mijn ministerie weten het beter".
    Er zijn dus weer weer mooie woorden gesproken, maar de trends blijven negatief:

Uit: De Volkskrant, 02-11-2011, door Emile Roemer, fractievoorzitter van de SP in de Tweede Kamer, en Jasper van Dijk, woordvoerder onderwijs van de SP in de Tweede Kamer.

Weg met dat taboe op werken met je handen

Bedrijven leiden steeds vaker hun eigen vakmensen op. Het wordt hoog tijd dat de school dat weer gaat doen. Daar heeft iedereen belang bij.

'Vakmanschap wordt niet meer door het onderwijs geleverd, dus zijn we zelf maar een opleiding begonnen.' Hij zei het bijna nonchalant, Bert van der Sluijs van scheepswerf IHC Merwede, in het tv-programma Een Vandaag. Als we nu niets doen, is er in 2014 een tekort van 60 duizend technisch opgeleide jongeren. Technische vmbo-opleidingen sterven uit, evenals de vakdocenten die hiervoor nodig zijn. Jongeren die nog wel voor een technische opleiding kiezen, zijn na hun opleiding vaak onvoldoende geschoold.
    Scholen moeten de ruimte krijgen om jongens en meiden een vak te leren. Met opleidingen waar je geen vage competenties leert maar wel leert werken met je handen. Waar praktisch ingestelde jongeren niet jarenlang in de boeken hoeven te zitten, maar na een vakopleiding meteen aan de slag kunnen.
    Twee weken geleden ontving de Kamer van vakbonden, werkgevers en midden- en kleinbedrijf het Manifest Toekomst voor Techniek. Deze oproep mag de politiek niet laten liggen. We moeten nu maatregelen nemen om het dreigende tekort aan technici, lassers, metselaars en stukadoors op te lossen. Regering en oppositie moeten samen met scholen en bedrijven de werkhandschoen oppakken.
    Het onderwijs gaat sinds lange tijd gebukt onder het idee dat leerlingen vooral theoretische en algemene vaardigheden moeten aanleren en later wel toekomen aan hun vakkennis. Onder het mom van 'competentiegericht onderwijs' worden jongeren in enorme scholen aan hun lot overgelaten. Er is echter een groep jongeren voor wie de school niet kort genoeg kan duren, die naar buiten wil en de handen uit de mouwen wil steken. We kunnen het ons niet veroorloven om deze groep jongeren nog langer te negeren.
    Tijdens de behandeling van de onderwijsbegroting hebben we een voorstel gedaan voor de instelling van een nieuwe ambachtsschool waar jongeren wel een vak kunnen leren. Samen met vakmensen die nu nog elke dag staan te lassen, stucen of metselen, en samen met de bedrijven die zo om vakmensen verlegen zitten. Bedrijven moeten niet uit wanhoop zelf opleidingen opzetten, maar samen met vakdocenten vakgericht onderwijs op school en praktijkstages in de bedrijven organiseren.
    Deze nieuwe ambachtsschool voorkomt dat bedrijven in de toekomst vakmensen uit het buitenland moeten halen terwijl jongeren in Nederland niet aan de bak kunnen komen. Maar de politiek moet dan wel het lef hebben om flink te schrappen in het oerwoud aan regels en voorschriften die ze op het onderwijs heeft losgelaten. Weg met de leertrajecten, basisberoepsgerichte leerwegen, beroepsgerichte kwalificatiestructuren en andere onbegrijpelijke nonsens. Weg ook met het taboe op werken met je handen.
    We hebben jarenlang jongeren van het onderwijs vervreemd. Nu lijkt er eindelijk een politieke meerderheid te zijn voor aanpassing van de scholen aan de behoeften van onze kinderen. Ook VVD, CDA en PVV hebben in het verleden een pleidooi gehouden voor goed vakonderwijs, maar het huidige kabinet heeft hier nauwelijks werk van gemaakt - minister Van Bijsterveldt heeft alleen de typering 'competentiegericht onderwijs' in het mbo veranderd in de naam 'beroepsgerichte kwalificatiestructuur'. Dat schiet dus niet op.   ...

Red.:    De woorden zijn mooi, maar de daden niet. Want vakonderwijs kost geld. Een van de belangrijkste redenen dat het ooit is afgeschaft.
    Elders bestaat het nog steeds:


Uit: De Volkskrant, 04-04-2014, door Sterre Lindhout

In het bedrijf leert de meester de gezel het vak

Het beroepsonderwijs in Oostenrijk is een succes met een systeem dat is geënt op het oude gildensysteem. Verdient dat navolging bij ons?

Tussentitels: Hier leer je tussendoor en dan leer je veel meer - Robert - leerling elektrotechniek
Je raakt vast wel een paar leerlingen kwijt aan een studie filosofie - Rudolf Riegler - Fabrikant elektromotoren

In het trappenhuis van de fabriek hangt een ingelijste afbeelding van een adelaar die eruitziet alsof hij standrechtelijk wordt geëlektrocuteerd - het nationale wapen van Oostenrijk. 'Uitstekend Leerbedrijf' staat eronder, een zeldzame onderscheiding.
    De firma Riegler fabriceert en repareert al generaties lang motoren en generatoren in een loods op een industrieterrein in Linz. Het is een van de 35 duizend officiële leerbedrijven in Oostenrijk, maar dus niet zomaar de eerste de beste.
    Meer dan de helft van de Oostenrijkse beroepsbevolking komt uit 'Die Lehre', de twee tot vierjarige beroepsopleiding die je een vak leert in dienst van een bedrijf. Iedereen van 16 jaar en ouder mag solliciteren naar een leerplek, een middelbare-schooldiploma is niet nodig. De leerlingen gaan tien weken per jaar naar school, voor lessen vaktheorie, Duits, Engels en maatschappijleer.
    Voor Robert (17), een diep in zijn zwarte sweater weggedoken elektrotechnicus in opleiding, zitten die tien weken er net op. Gelukkig. Want hij was nou juist een vak gaan leren om niet op school te hoeven zitten. Veel liever zit hij hier in de loods, waar sigarettenrook de binnenvallende zonnestralen marmert en de lucht dik is van het mannenzweet - van de vijftig medewerkers bij Riegler is er welgeteld één vrouw. 'Hier leer je tussendoor', zegt Robert. 'En dan leer ik veel meer dan als iemand zegt: ik ga je nu leren hoe je een elektromotor repareert.'
    Maar schoolschuwte is geen noodzakelijke voorwaarde om een ambacht te leren. Alexander (17), die naast Robert motoronderdelen sorteert, combineert zijn vakopleiding met een vwo-diploma, 'zodat hij daarna alle kanten op kan, zelfs naar de universiteit'.
    Vraag aan een willekeurige Oostenrijker of hij trots is op het onderwijs in zijn land en zijn hoofd kleurt van schaamte zo rood als zijn vlag. Oostenrijk zit achterin de Europese middenmoot op de PISA-ranglijsten en heeft een opvallend laag percentage afgestudeerden aan een universiteit of hogeschool: 26,3 procent tegenover 42, 3 procent in Nederland.    ...


Red.:   En natuurlijk wordt hier niet vermeld dat een ruime meerderheid tot een overgroot deel van die afgestudeerden afgestudeerd is in één of andere pret- of zelfs fopstudie. Die slechts relevant is voor twee dingen: het eigenste ikje en de werkloosheid.

Naar Onderwijsbeleid , Rijnlands beleid , Rijnlands beleid, overzicht  , of site home .